Luận văn Truy nhập cơ sở dữ liệu bằng Web

---------------------------------------------------------------------------------------------

§¹i häc quèc gia hµ néi

tr-êng §¹i Häc khoa häc tù nhiªn

Khoa c«ng nghÖ th«ng tin

--------------------

bïi quang h-ng

Truy nhËp c¬ së d÷ liÖu b»ng Web

LuËn v¨n tèt nghiÖp cö nh©n khoa häc

Ngµnh tin häc m· sè:

Gi¸o viªn h-íng dÉn

1.

2.

Gi¸o viªn ph¶n biÖn

Hµ néi - 2000

MôC LôC

Trang 1

Tiªu ThÞ Dù K39KTT

---------------------------------------------------------------------------------------------

PhÇn I Tæng quan vÒ hÖ thèng Web

Ch-¬ng i HÖ thèng Web

I Nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ hÖ thèng Web .................................................1

I.1 Nguån gèc cña World Wide Web ........................................................1

I.2 Kh¸i niÖm vÒ Web................................................................................1

I.3 Siªu liªn kÕt..........................................................................................2

I.4 §Þa chØ cña Web...................................................................................2

I.5 M« h×nh Web Client_Server.................................................................2

I.5.1 Web Browser.................................................................................2

I.5.2 Web Server ....................................................................................3

I.5.3 Web Client-Server .........................................................................4

I.6 Giao thøc HTTP (Hypertext Transfer Protocol)...................................5

I.7 Ph©n lo¹i Web ......................................................................................6

I.7.1 Trang Web tÜnh (Static Web Pages):.............................................6

I.7.2 Form Pages....................................................................................6

I.7.3 Web ®éng:.....................................................................................8

Ch-¬ng II Ng«n ng÷ siªu v¨n b¶n (HTML)

I Kh¸i niÖm chung .......................................................................................11

II §Æc t¶ vÒ HTML ......................................................................................11

II.1 C¸c tõ kho¸ ®Þnh d¹ng cÊu tróc tµi liÖu.............................................12

II.2 §iÓm mãc nèi <A>. . .</A>..............................................................13

II.3 C¸c tõ kho¸ ®Þnh d¹ng khèi ..............................................................14

II.4 C¸c tõ kho¸ khai b¸o danh s¸ch........................................................16

II.5 C¸c tõ kho¸ khai b¸o lo¹i th«ng tin vµ ®Þnh d¹ng mÉu ch÷ ..............17

II.5.1 Khai b¸o lo¹i th«ng tin...............................................................17

II.5.2 §Þnh d¹ng mÉu ký tù..................................................................18

II.6 Lång h×nh ¶nh <IMG. . .>.................................................................18

II.7 C¸c tõ khãa lËp mÉu biÓu b¶ng (Forms) ...........................................19

II.8 LËp b¶ng ...........................................................................................23

Trang 2

Tiªu ThÞ Dù K39KTT

---------------------------------------------------------------------------------------------

III. C¸c -u nh-îc ®iÓm cña HTML.......................................................26

PhÇn II Truy nhËp C¬ Së d÷ liÖu theo giao diÖn CGI

Ch-¬ng I giíi thiÖu ch-¬ng tr×nh CGI

I C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n............................................................................27

I.1 Tµi liÖu tÜnh (Static Doccuments).......................................................27

I.2 Tµi liÖu ®éng (Dynamic doccuments - Doccument on the fly) ..........28

I.3 Mét c¸ch tiÕp cËn tíi tµi liÖu ®éng: C«ng nghÖ Server-side include..28

II CGI (Common Gateway Interface)..........................................................29

II.1 CGI lµ g×:...........................................................................................29

II.2 Môc tiªu cña CGI (The goal of CGI) ................................................30

II.3 C¸ch thøc ho¹t ®éng cña mét ch-¬ng tr×nh CGI...............................31

III ChuÈn CGI..............................................................................................32

III.1 Ph-¬ng ph¸p GET............................................................................32

III.2 Ph-¬ng ph¸p POST.........................................................................33

III.3 Sù kh¸c nhau gi÷a ph-¬ng ph¸p GET & POST ...............................33

III.4 Dßng vµo chuÈn (Standard Input)....................................................33

III.5 Dßng ra chuÈn (CGI Standard Output) ............................................33

Ch-¬ng II X©y dùng ch-¬ng tr×nh CGI trªn C

I TruyÒn sè liÖu cho CGI gateway...............................................................34

I.1 TruyÒn th«ng tin qua tham sè dßng lÖnh............................................34

I.2 TruyÒn th«ng tin qua biÕn m«i tr-êng................................................34

I.3 TruyÒn th«ng tin qua dßng nhËp chuÈn..............................................36

II Xö lý c¸c FORM......................................................................................36

II.1 Truy cËp d÷ liÖu tõ Form ..................................................................36

II.1.1 C¸c x©u query ............................................................................36

II.1.2 Ch-¬ng tr×nh xö lý Form............................................................37

II.2 Ho¹t ®éng cña ch-¬ng tr×nh CGI......................................................38

II.2.1 LÊy d÷ liÖu tõ Form vµ xö lý d÷ liÖu..........................................38

Trang 3

Tiªu ThÞ Dù K39KTT

---------------------------------------------------------------------------------------------

II.2.2 §-a kÕt qu¶ ®-a ra tõ CGI Gateway ..........................................41

II.2.3 Th«ng tin kÕt qu¶ tõ ch-¬ng tr×nh CGI:.....................................41

II.2.4 C¸c Header CGI.........................................................................42

ch-¬ng iii oracle WebServer vµ x©y dùng ch-¬ng tr×n

h CGI truy nhËp CSDL oracle

A ORACLE WEB SERVER

I KiÕn tróc cña Oracle Web Server..............................................................45

I.1 Web Listener......................................................................................45

I.2 Web Request Broker: .........................................................................45

I.3 Sercure Sockets Layer ........................................................................46

I.4 Qu¶n trÞ Web Server...........................................................................46

I.5 Giao diÖn CGI ....................................................................................46

I.6 PL/SQL Agent....................................................................................46

II Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña Oracle Web Server ........................................47

II.1 The Web Listener (OWL).................................................................49

II.1.1 Authentication Scheme ..............................................................50

II.1.2 Restriction Scheme ....................................................................50

II.2 The Web Request Broker (WRB) .....................................................51

II.2.1 WRB Dispatcher: .......................................................................52

II.2.2 WRB Service..............................................................................52

II.2.3 WRB Cartridges.........................................................................52

II.3 Sercure Socket Layer (SSL)...............................................................54

II.4 Qu¶n lý Web Server..........................................................................56

II.4.1 Listener Pages............................................................................56

II.4.2 WRB Pages ................................................................................56

II.4.3 PL/SQL Agent Pages .................................................................57

II.4.4 Oracle7 Server Manager ............................................................57

II.5 Giao diÖn CGI ...................................................................................57

Trang 4

Tiªu ThÞ Dù K39KTT

---------------------------------------------------------------------------------------------

II.6 PL/SQL Agent...................................................................................58

II.7 X¸c ®Þnh vµ Sö dông PL/SQL ...........................................................58

B. X©y dùng ch-¬ng tr×nh truy nhËp c¬ së d÷ liÖu

theo giao diÖn CGI

I OWA - ORACLE WEB AGENT..............................................................59

I.1 Oracle Web Agent lµ g×......................................................................59

I.2 Hypertext Procedure (HTP)................................................................59

I.3 Hypertext Function.............................................................................59

I.4 C¸c OWA c¬ b¶n ...............................................................................60

I.4.1 OWA_UTIL (owa_utilities)........................................................60

I.4.2 OWA_PATTERN (Pattern Matching Utilities) ..........................60

I.4.3 OWA_COOKIE (Cookie Utilities) .............................................61

I.4.4 OWA_INIT .................................................................................61

I.5 X©y dùng ch-¬ng tr×nh.......................................................................62

KÕt LuËn.............................................................................................68

PhôLôc................................................................................................69

Trang 5

Tiªu ThÞ Dù K39KTT

---------------------------------------------------------------------------------------------

Lêi Giíi thiÖu

Trong thêi kú cña kû nguyªn th«ng tin hiÖn nay, vÊn ®Ò trao ®æi th«ng

tin lµ v« cïng quan träng. Nhu cÇu trao ®æi th«ng tin gia t¨ng khi nÒn kinh tÕ

ngµy cµng ph¸t triÓn.

Do sù bïng næ vÒ th«ng tin nh- vËy ng-êi ta ®· vµ ®ang rÊt quan t©m sö

dông c«ng nghÖ tin häc ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ Internet, Intranet. C¸c c«ng nghÖ

nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc trao ®æi vµ phæ biÕn th«ng tin dÔ dµng kh«ng phô

thuéc vµo vÞ trÝ ®Þa lÝ. C«ng nghÖ Internet, Intranet ban ®Çu chñ yÕu phôc vô

cho gi¸o dôc, vµ nghiªn cøu, nay ®· më réng ra c¸c lÜnh vùc kh¸c (th-¬ng m¹i,

gi¶i trÝ, ...).

Cã rÊt nhiÒu ph-¬ng ph¸p trao ®æi th«ng tin (WWW, FTP-truyÒn file,

EMAIL- th- ®iÖn tö, TELNET, RLOGIN - lµm viÖc víi m¸y tÝnh tõ xa,

NEW-th¶o luËn, GOPHER - t×m kiÕm file,...), trong ®ã dÞch vô WWW (World

Wide Web) lµ mét trong nh÷ng dÞch vô ®-îc dïng phæ biÕn nhÊt.

LuËn v¨n ®i s©u nghiªn cøu t×m hiÓu dÞch vô World Wide Web trªn

m¹ng, vµ ®Æc biÖt lµ t×m hiÓu ph-¬ng ph¸p khai th¸c c¬ së d÷ liÖu th«ng qua

Web.

LuËn v¨n ®-îc chia thµnh 2 phÇn:

PhÇn I:

Víi tiªu ®Ò Tæng quan vÒ hÖ thèng Web, phÇn nµy cña luËn v¨n tr×nh bµy

nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ Web, Web Client-Server. Trong phÇn nµy còng

tr×nh bµy nh÷ng néi dung c¬ b¶n nhÊt vÒ ng«n ng÷ HTML ®Ó x©y dùng trang

Web.

PhÇn II: Tr×nh bµy vÒ c¸c c¸ch thøc truy nhËp c¬ së d÷ liÖu b»ng ch-¬ng tr×nh

ngoµi, ®Æc biÖt lµ qua giao diÖn CGI (Common Gateway Interface), c¸c kh¸i

Trang 6

Tiªu ThÞ Dù K39KTT

---------------------------------------------------------------------------------------------

niÖm c¬ b¶n trong CGI. Trong phÇn nµy luËn v¨n ®-a ra hai ph-¬ng thøc truy

nhËp CSDL b»ng CGI:

Truy nhËp kh«ng hç trî c¸c c«ng cô cña hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu. Theo

d¹ng nµy, luËn v¨n chó träng vµo c¸ch thøc trao ®æi th«ng tin theo dßng vµo

chuÈn vµ dßng ra chuÈn, luËn v¨n ph©n tÝch sù ho¹t ®éng cña ch-¬ng tr×nh CGI

®-îc viÕt trªn C ®Ó thÊy râ c¸ch thøc trao ®æi nµy.

Truy nhËp nhê c«ng cô hç trî cña hÖ qu¶n trÞ CSDL mµ ë ®©y lµ hÖ qu¶n

trÞ CSDL ORACLE. LuËn v¨n tr×nh bµy ho¹t ®éng Oracle Web Server víi c¸c

thuéc tÝnh më réng so víi c¸c Web Server th«ng th-êng, c¸c më réng nµy t¹o

®iÒu kiÖn cho ng-êi ph¸t triÓn x©y dùng c¸c øng dông víi giao diÖn Web. Cuèi

cïng lµ x©y dùng mét ch-¬ng tr×nh vÝ dô minh ho¹ viÖc Oracle Web Server

thao t¸c víi c¬ së d÷ liÖu.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n toµn thÓ c¸c thµy c« gi¸o Khoa CNTT, ®Æc

biÖt c¸c thµy gi¸o tæ bé m«n C¸c hÖ thèng th«ng tin, thµy Hµ Quang Thuþ. Vµ

c¸c thµy TrÇn Xu©n ThuËn, Lª Huy (Liªn HiÖp Khoa häc vµ s¶n xuÊt PhÇn

MÒm - CSE) vµ toµn thÓ c¸c anh chÞ ë CSE; nh÷ng ng-êi ®· cung cÊp tµi liÖu,

chØnh söa vµ ®ãng gãp nh÷ng ý kiÕn quý gi¸ trong qu¸ tr×nh x©y dùng luËn v¨n

nµy.

Hµ Néi ngµy 26-5-98

Tiªu ThÞ Dù

K39KTT-CNTT

Trang 7

Tiªu ThÞ Dù K39KTT

---------------------------------------------------------------------------------------------

PhÇn I Tæng quan vÒ Web

ch-¬ng I HÖ thèng Web

I Nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ hÖ thèng Web

I.1 Nguån gèc cña World Wide Web

N¨m 1990 nhãm nghiªn cøu do Tim Berners-Lee ®øng ®Çu lµm viÖc t¹i

phßng thÝ nghiÖm vËt lý h¹t nh©n ch©u ¢u ®· ®-a ra mét bé giao thøc míi phôc

vô cho viÖc truyÒn vµ nhËn c¸c tÖp siªu v¨n b¶n (Hypertext) trªn m¹ng

Internet. Bé giao thøc nµy chñ yÕu dùa trªn ng«n ng÷ HTML (Hypertext

Markup Language) ®Ó liªn kÕt, trao ®æi th«ng tin vµ gäi t¾t lµ HTTP (Hypertext

Tranfer Protocol). Ngay sau ®ã, c¸c tæ chøc vµ tËp ®oµn kh¸c ®· c«ng nhËn bé

giao thøc HTTP, vµ thµnh lËp mét tæ chøc gäi lµ W3 Consortium ®Ó tiÕp tôc

ph¸t triÓn vµ chuÈn ho¸ bé giao thøc nµy. W3 Consortium ®· ph¸t triÓn thªm

c¸c tÝnh n¨ng míi cña HTML vµ c¸c møc (Level) còng nh- c¸c chuÈn ®Ó thùc

hiÖn c¸c phÇn mÒm ®i kÌm. Tõ ®ã thuËt ng÷ Worl Wide Web ra ®êi vµ ®-îc

c«ng bè réng r·i trªn Internet.

I.2 Kh¸i niÖm vÒ Web

World Wide Web (viÕt t¾t lµ WWW hay cßn ®-îc gäi lµ Web) cã cÊu

tróc thÓ hiÖn nh- mét trang v¨n b¶n vµ ®å ho¹ cã c¸c siªu liªn kÕt (Hyperlinks)

mµ theo ®ã ta cã thÓ lùa chän. Nh÷ng siªu liªn kÕt nµy sÏ ®-a chóng ta ®Õn c¸c

tµi nguyªn kh¸c trªn m¹ng víi ®Çy ®ñ tÝnh n¨ng ®éc ®¸o nh- c¸c h×nh ¶nh, ®å

ho¹, ©m thanh. . .Web gióp con ng-êi thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc trªn m¹ng

mét c¸ch dÔ dµng.

Trang 8

Tiªu ThÞ Dù K39KTT

---------------------------------------------------------------------------------------------

I.3 Siªu liªn kÕt

Siªu liªn kÕt lµ mét tõ hay mét côm tõ trªn trang Web dïng ®Ó “chØ” ®Õn

mét trang Web kh¸c. Khi nhÊn chuét lªn mét siªu liªn kÕt, tr×nh duyÖt sÏ ®-a

chóng ta ®Õn mét trang Web kh¸c. V× nh÷ng liªn kÕt siªu v¨n b¶n nµy thËt sù lµ

tÝnh n¨ng ®Æc tr-ng cña Worl Wide Web, nªn c¸c trang Web th-êng ®-îc biÕt

®Õn nh- lµ nh÷ng tµi liÖu siªu v¨n b¶n.

I.4 §Þa chØ cña Web

§Þa chØ cña Web ®-îc biÕt ®Õn nhê c¸c URL (Uniform Resource

Locator -Bé ®Þnh vÞ tµi nguyªn ®ång nhÊt). NÕu c¸c trang Web ®-îc ghi lång

vµo s©u hÕt môc nµy ®Õn môc kh¸c th× ®Þa chØ cña Web sÏ hÕt søc dµi. Nã

th-êng ®-îc coi lµ mét URL kh«ng bao giê chÊm døt (liªn kÕt víi nhiÒu liªn

kÕt). Mét URL th-êng cã cÊu tróc nh- sau:

Protocol://host.domain/directory/file.name

+ Protocol: Nghi thøc TCP/IP sö dông ®Ó t×m tµi nguyªn (HTTP hay FTP)

+ Host.domain : Tªn m¸y chñ n¬i trang Web l-u tró

+ Directory

: Th- môc chñ chøa tµi liÖu ®ã

+ File.name : Tªn chÝnh x¸c cña tËp tµi liÖu ®ã

URL ®-îc sö dông tÊt c¶ c¸c dÞch vô th«ng tin trªn m¹ng. Mçi mét trang

Web cã mét URL duy nhÊt ®Ó x¸c ®Þnh trang Web ®ã. Qua ph©n tÝch cÊu tróc

cña mét URL, ta thÊy r»ng th«ng qua URL cã thÓ truy cËp bÊt cø mét tµi

nguyªn th«ng tin d÷ liÖu cña bÊt kú dÞch vô nµo cña bÊt kú m¸y tÝnh nµo trªn

m¹ng.

I.5 M« h×nh Web Client- Server

I.5.1 Web Browser

Web Browser lµ c«ng cô truy xuÊt d÷ liÖu trªn m¹ng, lµ phÇn mÒm giao

diÖn trùc tiÕp víi ng-êi sö dông. Nã cã kh¶ n¨ng yªu cÇu th«ng tin tõ Web

Server vµ c¸c dÞch vô kh¸c nhau theo nhu cÇu cña ng-êi sö dông. Sau ®ã Web

Browser sÏ ®îi th«ng tin tõ Web Server hay c¸c m¸y phôc vô cña c¸c dÞch vô

Trang 9

Tiªu ThÞ Dù K39KTT

---------------------------------------------------------------------------------------------

th«ng tin kh¸c vµ hiÓn thÞ th«ng tin cho ng-êi sö dông. Th«ng tin hiÓn thÞ cã

thÓ ®-îc l-u tr÷ trªn nh÷ng trang Web riªng, ®-îc t¹o ra tr-íc khi cã yªu cÇu

(®ã lµ trang Web tÜnh) hoÆc th«ng tin cã thÓ ®-îc t¹o ra tõ trong c¸c c¬ së d÷

liÖu dùa trªn yªu cÇu (®ã lµ trang Web ®éng). Cã nhiÒu Web Browser kh¸c

nhau nh-:

+ Mosaic

+ Netscape Navigator

+ Microsoft Internet Explorer

+ Lynx trong Unix

PhÇn lín c¸c Browser hç trî mét danh s¸ch c¸c ®Æc tr-ng víi kh¶ n¨ng

xö lý file nh- files HTML, Files GIF, Files JPEG. NhiÒu Browser míi cßn cã

kh¶ n¨ng hç trî mét danh s¸ch c¸c ®Æc tr-ng më réng cã kh¶ n¨ng xö lý Java

vµ JavaScpript. NhiÒu Browser lµm viÖc víi file phô thuéc vµo Header kiÓu

MIME (Multipurpose Internet Mail Extentions). C¸c Browser nh- thÕ cã thÓ

tù xö lý files, vµ yªu cÇu sù gióp ®ì cña nh÷ng øng dông, hay ®¬n gi¶n lµ Save

file vµo ®Üa.

I.5.2 Web Server

Web Server lµ mét phÇn mÒm ®ãng vai trß phôc vô. Khi ®-îc khëi ®éng,

nã ®-îc n¹p vµo bé nhí vµ ®îi c¸c yªu cÇu tõ n¬i kh¸c ®Õn. C¸c yªu cÇu cã thÓ

®Õn tõ mét ng-êi sö dông dïng phÇn mÒm Web Browser hoÆc còng cã thÓ ®Õn

tõ mét Web Server kh¸c. Trong c¶ hai tr-êng hîp trªn ®èi t-îng ®-a ra yªu cÇu

gäi lµ kh¸ch hµng (Client). C¸c yªu cÇu ®èi víi Web Server th-êng lµ ®ßi hái

vÒ mét t- liÖu hay th«ng tin nµo ®ã. Khi nhËn ®-îc yªu cÇu, nã ph©n tÝch ®Ó

x¸c ®Þnh xem t- liÖu, th«ng tin kh¸ch hµng muèn lµ g×. Sau ®ã nã t×m lÊy t-

liÖu vµ göi cho kh¸ch hµng. ViÖc phôc vô phÇn lín nhê dÞch vô HTTP truy

nhËp ®Õn tµi liÖu HTML hay nh÷ng øng dông cña CGI. Còng cã thÓ phôc vô

th«ng qua c¸c giao thøc kh¸c nh-: FTP, Gopher hay dÞch vô Telnet (minh ho¹

h×nh 1.1)

Trang 10

Tiªu ThÞ Dù K39KTT

---------------------------------------------------------------------------------------------

Gopher Server

Gopher

HTTP

Web Browser

Web Server

FTP Server

Gateway

Other Server

FTP

H×nh 1.1 Trao ®æi th«ng tin Web Browser -

NhiÖm vô chÝnh cña Web Server lµ:

+ “TiÕp nhËn“ yªu cÇu ®-a vµo tõ trªn m¹ng

+ Cung cÊp nh÷ng trang HTML

+ Cung cÊp vµ ph¸t triÓn øng dông trªn Web

+ T×m kiÕm file tõ mét “Vitual root”

+ Phôc vô yªu cÇu file tíi Client

I.5.3 Web Client-Server

World Wide Web ®-îc x©y dùng vµ ho¹t ®éng theo m« h×nh

Client/Server. C¸c Client dïng mét phÇn mÒm gäi lµ Web Browser. Web

Browser tiÕp nhËn th«ng tin yªu cÇu tõ ng-êi dïng sau ®ã göi c¸c yªu cÇu tíi

m¸y Server xö lý.

Web Server còng lµ mét phÇn mÒm ch¹y trªn c¸c m¸y phôc vô, nhËn

Request thùc hiÖn theo yªu cÇu råi tr¶ th«ng tin (Response) cho ng-êi sö dông.

Trang 11

Tiªu ThÞ Dù K39KTT

---------------------------------------------------------------------------------------------

Web Client Web Server

HTTP

Network

H×nh 1.1 Web Client- Server Paradigm

I.6 Giao thøc HTTP (Hypertext Transfer Protocol)

HTTP lµ giao thøc truyÒn th«ng mµ Client sö dông ®Ó liªn l¹c víi Server.

Mäi giao thøc truyÒn th«ng ®Òu ®ßi hái mét ch-¬ng tr×nh t-¬ng øng trªn Server

®Ó “nghe” yªu cÇu ®-a vµo tõ trªn m¹ng. VÝ dô FPT cã mét FPT daemon,

Telnet cã mét Telnet daemon gièng nh- HTTP còng cã mét HTTP daemon.

Bëi vËy khi m¸y Server ho¹t ®éng ®· cã nh÷ng daemon ch¹y trªn Server, vÝ dô

nh- Web Listener trªn Oracle Web Server còng lµ mét Server daemon t-¬ng

øng.

HTTP còng t-¬ng tù nh- Telnet. Tuy nhiªn cã mét sù kh¸c biÖt quan

träng gi÷a HTTP vµ Telnet ®ã lµ HTTP kh«ng duy tr× kÕt nèi víi Server. Sau

khi Server phôc vô mét file tíi Client, nã chÊm døt sù kÕt nèi víi tr¹m cuèi.

Trong thêi gian sau ®ã nÕu Client yªu cÇu mét file tõ Server, th× khi mét trang

th«ng tin míi ®-îc t¶i xuèng th× mét kÕt nèi míi míi ®-îc x©y dùng víi

Server.

Kh«ng cã mét tr¹ng th¸i th«ng tin nµo cã thÓ duy tr× l©u dµi gi÷a Client

vµ Server vµ yªu cÇu kÕt nèi. NÕu th«ng tin ®· yªu cÇu mµ Client ph¶i b¶o vÖ

nã hay n¾m gi÷ nã, th«ng tin yªu cÇu ®ã tr×nh diÖn l¹i víi kÕt nèi sau.

I.7 Ph©n lo¹i Web

Theo quan ®iÓm cña Martin Rennhackkawp ( T¹p chÝ DBMS 5/97) cho

r»ng cã hÓ ph©n lo¹i Web thµnh 3 lo¹i lµ: Trang Web tÜnh, Form page vµ trang

Web ®éng.

Trang 12

Tiªu ThÞ Dù K39KTT

---------------------------------------------------------------------------------------------

I.7.1 Trang Web tÜnh (Static Web Pages):

Trang Web tÜnh lµ tµi liÖu ®-îc ph©n ph¸t rÊt ®¬n gi¶n tõ hÖ thèng file

cña Server. PhÇn mÒm Web Server sÏ tiÕn hµnh t×m kiÕm vµ x¸c ®Þnh ®óng vÞ

trÝ file ®ã vµ göi tr¶ kÕt qu¶ cho Client (Browser). ViÖc sö dông trang Web tÜnh

cã nh÷ng -u, nh-îc ®iÓm râ rµng.

+ ¦u ®iÓm: Khi c¬ së d÷ liÖu lµ nhá th× viÖc ph©n ph¸t d÷ liÖu cã hiÖu qu¶,

Server cã thÓ ®¸p øng nhu cÇu cña Client mét c¸ch nhanh chãng. KiÓu Web

tÜnh sÏ lµ tèt nhÊt ®Ó sö dông khi th«ng tin cã s½n trªn æ ®Üa cøng, vµ kh«ng

thay ®æi.

+ Nh-îc ®iÓm: Kh«ng n¨ng ®éng, kh«ng ®¸p øng nhu cÇu th«ng tin v× vËy

kh«ng ®¸p øng ®-îc nh÷ng yªu cÇu phøc t¹p cña ng-êi sö dông.

Qu¸ tr×nh ph©n ph¸t tµi liÖu tÜnh ®-îc thÓ hiÖn nh- sau:

Browser ph¸t tÝn hiÖu yªu cÇu

Server

Browser

Server göi tr¶ tµi liÖu

H×nh I.2 Ph©n Ph¸t tµi

liÖu

I.7.2 Form Pages

VÒ mÆt b¶n chÊt Form Pages lµ tr-êng hîp ®Æc biÖt cña trang Web tÜnh.

Nã cho phÐp nhËn ®-îc ph¶n håi tõ phÝa ng-êi sö dông th«ng qua form. Form

pages ®-îc x©y dùng dùa trªn ng«n ng÷ HTML.

VÝ dô

<HTML>

<HEAD>

<title>VÝ dô vÒ form pages</title>

Trang 13

Tiªu ThÞ Dù K39KTT

---------------------------------------------------------------------------------------------

</HEAD>

<BODY>

<H3>PhiÕu ®iÒu tra</H3>

<p>Thµnh Phè:

<UL>

<LI>Hµ néi <INPUT Name="city" TYPE="Checkbox VALUE="Hµ néi"

<LI>H¶i Phßng <INPUT Name="city" TYPE="Checkbox VALUE="H¶i

Phßng"

<LI>Hå ChÝ Minh<INPUT Name="city" TYPE="Checkbox VALUE="Hå ChÝ

Minÿÿÿ<LI>Other

rows=4</TEXTAREA>

</UL>

<TEXTAREA

Name="Other"

Cols=48

</Form>

</BODY>

</HTML>

Sau khi tr×nh duyÖt Web thùc hiÖn, nhËn ®-îc kÕt qu¶ nh- sau:

Trang 14

Tiªu ThÞ Dù K39KTT

---------------------------------------------------------------------------------------------

Trong vÝ dô trªn, c¸c thµnh phÇn <P> vµ <UL> ®-îc dïng ®Ó bè trÝ c¸c

tr-êng ký tù vµ nhËn sè liÖu. NhiÒu bé duyÖt quy -íc dïng c¸c phÝm Tab vµ

Shift ®Ó chuyÓn dÞch gi÷a c¸c tr-êng vµ ENTER ®Ó SUBMIT, nghÜa lµ kÕt thóc

qu¸ tr×nh vµo sè liÖu vµ göi ®i. Nót SUBMIT dïng ®Ó E_Mail hay göi th¼ng néi

dung cña b¶ng ®Õn Server, tuú thuéc vµo thuéc tÝnh ACTION. Nót RESET tr¶

c¸c tr-êng nhËn vÒ gi¸ trÞ ban ®Çu.

I.7.3 Web ®éng:

Trang Web lo¹i nµy cã thÓ thao t¸c víi c¬ së d÷ liÖu ®Ó ®¸p øng nhu cÇu

phøc t¹p cña ng-êi sö dông. Ch¼ng h¹n nh- khi ng-êi sö dông cÇn cã nh÷ng

th«ng tin thay ®æi hµng ngµy th× viÖc ph¶i thao t¸c víi c¬ së d÷ liÖu bªn ngoµi

lµ cÇn thiÕt. Cã nhiÒu c¸ch thøc cã thÓ truy nhËp ®Õn c¬ së d÷ liÖu bªn ngoµi vÝ

nh- ISAPI (Internet Server Application Programming Interface), ASP (Active

Server Pages) hay JAVA vµ ®iÓn h×nh lµ dïng ch-¬ng tr×nh ch¹y ngoµi CGI

(Common GateWay Interface -SÏ ®-îc tr×nh bµy kü phÇn sau). C¬ chÕ ho¹t

®éng ®-îc thÓ hiÖn nh- h×nh vÏ1.3:

Trang 15

Tiªu ThÞ Dù K39KTT

---------------------------------------------------------------------------------------------

Yªu cÇu

URL

Web Server

CGI

Forms

HTML

Web Browser

Return Data

Connect

DBMS

H×nh I.3 C¬ chÕ ho¹t ®éng cña Web Server

Khi Client göi yªu cÇu tíi Server th«ng qua CGI, ch-¬ng tr×nh CGI sÏ

mãc nèi víi C¬ së d÷ liÖu bªn ngoµi, thùc hiÖn ch-¬ng tr×nh sau ®ã göi tr¶ kÕt

qu¶ d-íi d¹ng HTML vµ hiÓn thÞ trªn trang Web.

Nh-ng viÖc thùc hiÖn ch-¬ng tr×nh CGI cã vÊn ®Ò vÒ thêi gian tøc lµ viÖc

t¶i files sÏ diÔn ra chËm bëi vËy ng-êi ta ®-a ra gi¶i ph¸p kh¾c phôc lµ dïng

phÇn mÒm trung gian (MiddleWare) - ODBC (Open Database Connectivity).

ODBC lµ mét ch-¬ng tr×nh øng dông chuÈn ®Ó truy nhËp d÷ liÖu. PhÇn

mÒm ODBC cã chøc n¨ng kÕt nèi víi c¬ së d÷ liÖu (Connection Managenal),

ODBC còng cã nh÷ng -u nh-îc ®iÓm nh- sau:

+ ¦u ®iÓm: kh¾c phôc ®-îc t×nh tr¹ng qu¸ t¶i trªn Web Server vµ cã thÓ lµm

viÖc ®-îc víi nhiÒu c¬ së d÷ liÖu cïng mét thêi ®iÓm, tèt ®èi víi m¹ng LAN.

Vµ do ®-îc ra ®êi kh¸ sím vµ quen thuéc nªn c¸c c«ng ty s¶n xuÊt m¸y tÜnh

còng chó ý hç trî ODBC .

+ Nh-îc ®iÓm: Ph¶i cµi ®Æt tõng ODBC Driver t-¬ng øng víi phÇn mÒm CSDL

trªn Clients nÕu muèn ch¹y CSDL ®ã. MÆt kh¸c ODBC l¹i kh«ng phï hîp ®èi

víi m¹ng diÖn réng.

H×nh I.4 thÓ hiÖn c¸ch thøc ODBC trong ®ã:

Trang 16

Tiªu ThÞ Dù K39KTT

---------------------------------------------------------------------------------------------

+ Odbc Manager : Göi ®i c¸c cuéc gäi tõ nh÷ng øng dông kh¸c ®Õn nh÷ng

thiÕt bÞ chuÈn .

®Þnh, vµ tr¶ l¹i kÕt qu¶.

+ DBMSs: Xö lý yªu cÇu tõ ODBC Driver vµ tr¶ l¹i kÕt qu¶.

ODBC Driver Manager

Oracle ODBC

Driver

MS SQL ODBC

Driver

DB2 ODBC

Driver

SQL-Net

Net-Librery

Net-Library

Microsoft

SQL Server

for

Windows

NT

ORACL

E

for

UNIX

IBM

DB2

H×nh I.4 C¸ch thøc ODBC

Trang 17

Tiªu ThÞ Dù K39KTT

---------------------------------------------------------------------------------------------

Ch-¬ng II ng«n ng÷ siªu v¨n b¶n (HTML)

I Kh¸i niÖm chung

Ng«n ng÷ siªu v¨n b¶n HTML (Hypertext Markup Langure) lµ mét c¸ch

®-a vµo v¨n b¶n nhiÒu thuéc tÝnh cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ truyÒn th«ng qu¶ng b¸

trªn m¹ng toµn cÇu WWW (World Wide Web). HTML cho phÐp ®-a h×nh ¶nh

®å ho¹ vµo v¨n b¶n, vµ t¹o nh÷ng tµi liÖu siªu v¨n b¶n cã kh¶ n¨ng ®èi tho¹i

t-¬ng t¸c víi ng-êi dïng.

HTML chñ yÕu xoay quanh kh¸i niÖm “tiªu thøc” (tag) lµm nÒn t¶ng.

§Ó t¹o mét siªu v¨n b¶n, ta cã thÓ dïng bÊt cø mét ch-¬ng tr×nh so¹n th¶o nµo

vÝ dô nh- NC, EDIT cña DOS, NotePad hay Write cña Windows 3.x, WordPad

cña Win95. . . Vµ chØ cÇn n¾m v÷ng c¸c tiªu thøc cña HTML, vµ chó ý khi cÊt

lªn ®Üa th× cÇn l-u d-íi d¹ng TXT. Song cã mét h¹n chÕ lµ d¹ng v¨n b¶n khi

so¹n víi khi xem sau nµy trªn WWW lµ kh«ng gièng nhau.

Ngµy nay do sù ph¸t triÓn cña m¹ng toµn cÇu, HTML còng ngµy cµng

trë nªn phøc t¹p vµ hoµn thiÖn h¬n ®Ó ®¸p øng ®-îc nh÷ng yªu cÇu míi n¶y

khiÓn tõ xa, hiÖn thùc ¶o. . . ). Ng-êi ta gäi ®ã lµ nh÷ng phiªn b¶n cña HTML

vµ ®¸nh sè ®Ó biÓu thÞ.

thñ tiªu chuÈn HTML ®Òu cã thÓ hiÖn ®-îc lªn mµn h×nh hay in ra, tãm l¹i lµ

hiÓu ®-îc, bëi bÊt kú lo¹i phÇn mÒm hay m¸y tÝnh nµo mµ ng-êi dïng cã,

ng-êi khiÕm thÞ b»ng phÇn mÒm ®Æc biÖt.

II§Æc t¶ vÒ HTML

Toµn bé c¸c thÎ cña HTML ®-îc chia ra thµnh 7 nhãm thµnh phÇn nh-

sau vµ ®-îc gäi lµ tõ kho¸ :

Trang 18

Tiªu ThÞ Dù K39KTT

---------------------------------------------------------------------------------------------

• Tõ kho¸ x¸c lËp cÊu tróc tµi liÖu

• Tõ kho¸ t¹o ®iÓm mãc nèi

• Tõ kho¸ ®Þnh d¹ng khèi

• Tõ kho¸ khai b¸o danh s¸ch

• Tõ kho¸ khai b¸o lo¹i th«ng tin vµ ®Þnh d¹ng mÉu ch÷

• Tõ kho¸ ®-a h×nh ¶nh vµo tµi liÖu

• Tõ kho¸ lËp mÉu biÓu b¶ng

II.1C¸c tõ kho¸ ®Þnh d¹ng cÊu tróc tµi liÖu

C¸c thµnh phÇn x¸c ®Þnh cÊu tróc tµi liÖu lµ b¾t buéc ph¶i cã trong tµi

gi÷a c¸c tµi liÖu, chØ cã nh÷ng thµnh phÇn sau lµ b¾t buéc ph¶i cã trong mét tµi

cña chóng ®-îc s¬ bé liÖt kª nh- sau:

<HTML>

<HEAD>

</HEAD>

<BODY>

. . . . . . . .

</BODY>

</HTML>

• <HTML>. . . </HTML>

chuÈn vÒ ng«n ng÷ HTML

• <HEAD>. . .</HEAD>

Trang 19

Tiªu ThÞ Dù K39KTT

---------------------------------------------------------------------------------------------

Thµnh phÇn më ®Çu cña mét tµi liÖu HTML chøa c¸c th«ng tin vÒ tµi liÖu ®ã.

Trong ®ã cÆp tõ kho¸ ®Æt tiªu ®Ò còng lµ b¾t buéc:

<HEAD>

<TITLE>Giíi thiÖu chung vÒ trang Web</TITLE>

</HEAD>

CÆp tõ kho¸ <HEAD> vµ</HEAD> kh«ng trùc tiÕp ¶nh h-ëng ®Õn c¸ch thÓ

hiÖn tµi liÖu khi ta xem bé duyÖt.

kh«ng trùc tiÕp “t¹o d¸ng“ nh-ng nÕu sö dông l¹i cung cÊp nh÷ng th«ng tin

quan träng ®èi víi bé duyÖt:

<BASE> Cho phÐp khai b¸o ®Þa chØ c¬ së cña tµi liÖu

<ISINDEX> Cho phÐp t×m kiÕm trong tµi liÖu theo tõ kho¸

<LINK> ChØ ra mèi quan hÖ gi÷a c¸c tµi liÖu

<NEXTID> T¹o tªn gäi ®ång nhÊt ho¸ tµi liÖu

<META>Cung cÊp th«ng tin h÷u Ých cho chÕ ®é Server/Client

• ThÎ <BODY>. . .</BODY>:

dung tõ lêi v¨n ®Õn h×nh ¶nh cÊu thµnh mét tµi liÖu, song kh«ng dÝnh d¸ng g×

®Õn sù bµi trÝ cña tµi liÖu ®ã.

II.2§iÓm mãc nèi <A>. . .</A>

§¸nh dÊu côm tõ chØ ®Õn mét kÕt nèi siªu v¨n b¶n (Hypertext link) mµ

khi trá tíi nã, bé duyÖt sÏ dÉn d¾t ®Õn mét tµi liÖu hoÆc mét ®o¹n v¨n kh¸c. Cã

nhiÒu thuéc tÝnh nh-ng hoÆc NAME hoÆc HREF lµ thuéc tÝnh b¾t buéc.

• HREF

NÕu cã thuéc tÝnh HREF, côm tõ ®øng gi÷a sÏ trë thµnh siªu v¨n b¶n,

nghÜa lµ nã trá ®Õn mét v¨n b¶n kh¸c chø kh«ng chØ mang néi dung thuÇn tuý.

Khi chän vµo côm tõ ®ã, mét tµi liÖu kh¸c hoÆc mét ®o¹n tµi liÖu kh¸c trong

Trang 20

Tiªu ThÞ Dù K39KTT