Luận văn Quản trị mạng và Nghi thức quản trị mạng

Tr-êng §¹I Häc Quèc Gia Hµ Néi

Tr-êng §¹I Häc Khoa Häc Tù Nhiªn

Khoa C«ng NghÖ Th«ng Tin

LuËn V¨n Tèt nghiÖp cö nh©n khoa häc

NguyÔn minh s¸ng

§Ò tµi:

qu¶n trÞ m¹ng vµ

Nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng

Hµ Néi 1997

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Tr-êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn

Tr-êng §¹I Häc Quèc Gia Hµ Néi

Tr-êng §¹I Häc Khoa Häc Tù Nhiªn

Khoa C«ng NghÖ Th«ng Tin

LuËn V¨n Tèt nghiÖp cö nh©n khoa häc

NguyÔn minh s¸ng

§Ò tµi:

qu¶n trÞ m¹ng vµ

Nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng

Gi¸o viªn h-íng dÉn:

NguyÔn Nam H¶i

§µo KiÕn Quèc

Gi¸o viªn ph¶n biÖn:

Ph¹m Giang L©m

Hµ Néi 1997

Trang 2

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Tr-êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn

Môc lôc

Néi dung

Trang

Lêi nãi ®Çu

5

7

8

9

Ch-¬ng I: Tæng quan qu¶n trÞ m¹ng.

1.1. §Þnh nghÜa m¹ng.

1.2. Vai trß cña mét kû s- m¹ng.

1.3. Cµi ®Æt mét m¹ng.

1.4. Tæng quan vÒ qu¶n lý m¹ng.

a. Qu¶n lý lçi.

10

11

12

13

b. Qu¶n lý cÊu h×nh.

c. Qu¶n lý an ninh m¹ng.

d. Qu¶n lý hiÖu qu¶.

e. Qu¶n lý tµi kho¶n.

1.5. §Þnh nghÜa mét hÖ qu¶n lý m¹ng.

a.Lîi Ých cña mét hÖ qu¶n lý m¹ng .

b.CÊu tróc cña mét hÖ qu¶n lý m¹ng .

c.Mét sè kiÓu cÊu tróc cña mét hÖ qu¶n lý m¹ng NMS. 14

Ch-¬ng II. Nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng.

16

18

20

21

22

24

26

29

2.1. LÞch sö c¸c nghi thøc qu¶n lý m¹ng.

2.2. Sù ph¸t triÓn cña c¸c nghi thøc chuÈn.

2.3. MIB.

a. ASN.1 Systax.

b. C¸c nh¸nh cña c©y MIB.

2.4. Nghi thøc SNMP.

2.5. Nghi thøc CMIS/CMIP.

2.6. Nghi thøc CMOT.

Trang 3

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Tr-êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn

Ch-¬ng III : Nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng.

3.1. SNMP version.1

30

31

32

33

34

35

a. KiÓu lÖnh.

b. C¬ së d÷ liÖu qu¶n lý.

c. C¸c phÐp to¸n.

d. §Þnh d¹ng th«ng b¸o.

3.2. SNMP version.2

a. CÊu tróc th«ng tin qu¶n lý.

b. C¸c phÐp to¸n cña nghi thøc.

c. §Þnh d¹ng th«ng b¸o trong SNMPV.2.

d. KiÕn tróc qu¶n lý.

Ch-¬ng IV : Qu¶n lý cÊu h×nh.

4.1. C¸c lîi Ých cña qu¶n lý cÊu h×nh.

4.2. Thùc hiÖn qu¶n lý cÊu h×nh.

a. Thu thËp d÷ liÖu mét c¸ch thñ c«ng.

b. Thu thËp tù ®éng.

38

39

40

41

42

44

45

c. Söa ®æi dù liÖu cÊu h×nh.

d. L-u d÷ c¸c th«ng tin.

4.3. Qu¶n lý cÊu h×nh trªn mét hÖ qu¶n lý m¹ng.

a. C«ng cô ®¬n gi¶n.

b. C«ng cô phøc t¹p.

c. C«ng cô cao cÊp .

d. Sinh b¸o c¸o cÊu h×nh.

KÕt luËn

46

Tµi liÖu tham kh¶o

Trang 4

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Tr-êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn

Lêi nãi ®Çu

Nh÷ng n¨m qua chóng ta ®· vµ ®ang sèng trong thêi kú ph¸t triÔn

rÊt nhanh chèng vµ s«i ®éng cña c«ng nghÖ th«ng tin. ChiÕc m¸y vi tÝnh

®a n¨ng, tiÖn lîi vµ hiÖu qu¶ mµ chóng ta ®ang dïng, giê ®©y ®· trë nªn

chËt hÑp vµ bÊt tiÖn so víi c¸c m¸y vi tÝnh nèi m¹ng.

Tõ khi xuÊt hiÖn m¹ng m¸y tÝnh, tÝnh hiÖu qu¶ tiÖn lîi cña m¹ng ®·

lµm thay ®æi ph-¬ng thøc khai th¸c m¸y tÝnh cæ ®iÓn. M¹ng vµ c«ng nghÖ

vÒ m¹ng mÆc dï ra ®êi c¸ch ®©y kh«ng l©u nh-ng nã ®· ®-îc triÔn khai

øng dông ë hÇu hÕt kh¾p mäi n¬i trªn hµnh tinh chóng ta.

ChÝnh v× vËy ch½ng bao l©u n÷a nh÷ng kiÕn thøc vÒ tin häc viÔn

th«ng nãi chung vµ vÒ m¹ng nãi riªng sÏ trë nªn kiÕn thøc phæ th«ng

kh«ng thÓ thiÕu ®-îc cho nh÷ng ng-êi khai th¸c m¸y vi tÝnh, ë n-íc ta

viÖc l¾p ®Æt vµ khai th¸c m¹ng m¸y tÝnh trong vßng mÊy n¨m trë l¹i ®©y,

®Õn nay sè c¸c c¬ quan, tr-êng häc, ®¬n vÞ cã nhu cÇu khai th¸c c¸c th«ng

tin trªn m¹ng ngµy cµng gia t¨ng. §ång thêi cïng víi viÖc khai th¸c c¸c

th«ng tin m¹ng, ng-êi kü s- còng cÇn ph¶i qu¶n lý m¹ng nh»m khai th¸c

m¹ng hiÖu qu¶ vµ an toµn.

Qu¶n lý m¹ng lµ mét c«ng viÖc rÊt phøc t¹p, cã liªn quan ®Õn hµng

lo¹t vÊn ®Ò nh-:

• Qu¶n lý lçi.

• Qu¶n lý cÊu h×nh.

• Qu¶n lý an ninh m¹ng

• Qu¶n lý hiÖu qu¶.

• Qu¶n lý tµi kho¶n.

§Ó lµm ®-îc ®iÒu nµy mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ph¶i theo dâi mét c¸ch

toµn diÖn t×nh tr¹ng ho¹t ®éng cña m¹ng b»ng c¸ch sö dông c¸c nghi thøc

qu¶n trÞ m¹ng.

Trong khu«n khæ mét b¶n luËn v¨n tèt nghiÖp, kh«ng thÓ ®Ò cËp

®-îc toµn bé c¸c vÊn ®Ò kÓ trªn. ë ®©y chóng t«i tù giíi h¹n trong néi

dung nh- sau:

Ch-¬ng 1. Tæng quan vÒ qu¶n lý m¹ng. Néi dung chÝnh cña ch-¬ng

nµy lµ vÏ ra ®-îc mét bøc tranh chung vÒ qu¶n lý m¹ng

Trang 5

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Tr-êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn

Ch-¬ng 2 sÏ ®Ò cËp ®Õn c¸c nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng c¬ b¶n. §©y lµ

vÊn ®Ò quan träng nhÊt v× nã lµ c¬ së cho mäi ho¹t ®éng qu¶n trÞ m¹ng.

Ch-¬ng 3 sÏ ®Ò cËp ®Õn nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng SNMP.

C¸c nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng chuÈn ho¸ chñ yÕu lµ t¹o nh÷ng giao

tiÕp chuÈn gi÷a c¸c phÇn mÒm qu¶n trÞ víi c¸c nguån tin liªn quan ®Õn

ho¹t ®éng cña m¹ng tõ c¸c nót m¹ng chuyÓn tíi. Th«ng tin tõ c¸c thiÕt bÞ

thùc ra chØ cung cÊp ®-îc c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn qu¶n trÞ cÊu h×nh,

qu¶n trÞ lçi, qu¶n trÞ hiÖu qu¶, mét chót vÒ qu¶n trÞ an ninh vµ tµi kho¶n.

V× vËy trong n¨m khÝa c¹nh qu¶n trÞ m¹ng nªu trªn, c¸c nghi thøc qu¶n trÞ

m¹ng ®¸p øng trùc tiÕp h¬n cho hai khÝa c¹nh lµ qu¶n trÞ lçi vµ qu¶n trÞ

cÊu h×nh. V× vËy ®Ó lµm râ h¬n ý nghÜa cña c¸c nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng,

c¸c ch-¬ng sau sÏ tr×nh bµy chi tiÕt h¬n qu¶n lý cÊu h×nh.

Trang 6

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Tr-êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn

Ch-¬ng I.

Tæng quan qu¶n lý m¹ng

1. 1. §Þnh nghÜa m¹ng

Mét m¹ng d÷ liÖu (DataNetwork viÕt t¾t lµ DN) lµ mét tËp hîp c¸c

thiÕt bÞ vµ c¸c m¹ch, nhê ®ã cã thÓ cung cÊp c¸c ph-¬ng tiÖn ®Ó chuyÓn

giao th«ng tin vµ d÷ liÖu gi÷a c¸c m¸y tÝnh, cho phÐp ng-êi dïng ë c¸c

khu vùc kh¸c nhau dïng chung c¸c nguån tµi nguyªn trªn mét m¸y kh¸c

mét n¬i nµo ®ã.

ë c¸c n-íc ph¸t triÓn, hµng ngµy hÇu hÕt mäi ng-êi ®Òu cã c«ng

viÖc liªn quan ®Õn DN mµ kh«ng nhËn ra chóng. Mét vÝ dô ®iÓn h×nh cña

DN lµ m¸y rót tiÒn tù ®éng (ATM). Mét ATM qu¶n lý mét nhµ b¨ng vµ

chuyÓn giao c¸c thÎ tÝn dông nh- sau: Ta cã thÓ rót tiÒn tõ tµi kho¶n cña

m×nh hay yªu cÇu hoÆc tíi tµi kho¶n cña ta víi c¸c thÎ tÝn dông. Tuy

nhiªn, ATM th-êng ®iÒu hµnh t¹i c¸c tr¹m tõ xa (remote sites), cã nghÜa

lµ t¹i c¸c tr¹m rót tiÒn, c¸c liªn l¹c cÇn thiÕt sÏ ®-îc thiÕt lËp ®Ó lÊy c¸c

th«ng tin vÒ tµi kho¶n cña ta. Dï sao c¸c tr¹m còng kh«ng cã ®Çy ®ñ c¸c

kh¶ n¨ng nh- m¸y chñ v× ®Ó lµm nh- vËy th× l·ng phÝ vµ ®¾t. Thay vµo ®ã,

ATM sö dông mét DN ®Ó thiÕt lËp mét kÕt nèi tuyÒn tin gi÷a nã vµ m¸y

chñ, cho phÐp ATM chia sÎ c¸c tµi nguyªn tµi kho¶n víi m¸y chñ vµ lÊy

c¸c th«ng tin cÇn thiÕt. ATM dïng liªn kÕt nµy ®Ó göi c¸c th«ng tin

chuyÓn giao cña ta. VÝ dô nh- sè tµi kho¶n, sè tiÒn ®Þnh rót hay sè tiÒn

®Þnh göi ®Õn cho m¸y chñ, mµ ë ®ã sÏ göi l¹i c¸c kÕt qu¶ kiÓm tra vÒ tµi

kho¶n cña ta.

Mét vÝ dô kh¸c, mét nhµ khoa häc t¹i mét phßng nghiªn cøu ë

Chicago muèn ch¹y mét ch-¬ng tr×nh, m¸y tÝnh côc bé phßng m¸y nµy sÏ

mÊt 8 giê ®Ó hoµn thµnh ch-¬ng tr×nh. Tuy nhiªn m¸y nµy còng ®-îc kÕt

nèi víi mét DN cña mét m¸y chñ ë Miami mµ nã chØ cÇn 3 giê ®Ó ch¹y

ch-¬ng tr×nh. Trong tr-êng hîp nµy, sö dông DN ®Ó lÊy tin tøc tõ m¸y

chñ nã sÏ tiÕt kiÖm ®-îc 5 giê tÝnh to¸n vµ cho nhµ khoa häc kÕt qu¶ tÝnh

to¸n nhanh h¬n.

Nh- chóng ta thÊy, liªn kÕt th«ng tin qua m¸y tÝnh víi DN cho

phÐp c¸c tæ chøc cã thÓ chia sÏ c¸c th«ng tin nguån gi÷a c¸c m¸y víi

nhau vµ nhê ®ã gióp cho c¸c tæ chøc trë nªn cã n¨ng suÊt vµ ®¹t hiÖu qu¶

h¬n.

1. 2. Vai trß cña mét kü s- m¹ng:

Do tÇm quan träng cña DN nªn mét sè chuyªn gia hÖ thèng gäi lµ

c¸c kü s- m¹ng (Network Engineer viÕt t¾t lµ NE) ®-îc giao tr¸ch nhiÖm

cµi ®Æt, b¶o tr× th«ng tin, gi¶i quyÕt c¸c sai háng cña m¹ng.

Trang 7

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Tr-êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn

C«ng viÖc cña hä cã thÓ lµ ®¬n gi¶n nh- tr¶ lêi c¸c c©u hái hoÆc c¸c

yªu cÇu cña ng-êi sö dông hoÆc phøc t¹p h¬n nh- thay thÕ thiÕt bÞ háng

hãc, hoÆc tiÕn hµnh c¸c thñ tôc phôc håi sai háng do mét sù kiÖn háng

hãc nµo ®ã.

Thªm vµo ®ã, khi m¹ng ®-îc më réng, c¸c vÊn ®Ò còng t¨ng lªn,

§Ó hoµn tÊt c¸c t¸c vô NE ph¶i hiÓu rÊt râ vµ n¾m b¾t mét sè th«ng tin vÒ

m¹ng. Khèi l-îng th«ng tin cã thÓ lín vµ phøc t¹p ®Õn nçi hä kh«ng thÓ

qu¶n lý ®-îc, ®Æc biÖt lµ khi m¹ng ®-îc më réng hay th-êng xuyªn thay

®æi. §Ó gióp ®ì NE lµm c¸c c«ng viÖc cña hä, c¸c nhµ nghiªn cøu ®· ®-a

ra c¸c quan niÖm vÒ qu¶n lý m¹ng vµ x©y dùng c¸c c«ng cô qu¶n lý

m¹ng.

1. 3. Cµi ®Æt mét m¹ng

Cµi ®Æt mét DN, kh«ng cã nghÜa lµ b¶o ®¶m r»ng tÊt c¶ mäi ng-êi

trong tæ chøc cã thÓ th©m nhËp vµo c¸c th«ng tin nguån. §iÒu tr-íc tiªn

NE ph¶i ®¸p øng ®-îc yªu cÇu trao ®æi th«ng tin cña tæ chøc, ®Ó thµnh

c«ng th× ng-êi kü s- m¹ng ph¶i thiÕt lËp kÕ ho¹ch toµn diÖn. Hä ph¶i lËp

mét DN ®Ó lµm tháa m·n yªu cÇu cña tõng ng-êi sö dông trªn hÖ thèng

m¸y tÝnh, c¸c nhµ ph©n tÝch còng cÇn ®¸nh gi¸ xem hÖ thèng cã ho¹t ®éng

tèt víi c¸c kÕ ho¹ch thiÕt kÕ DN hay kh«ng.

Khi x©y dùng mét kÕ ho¹ch NE ph¶i lu«n lu«n tham kh¶o céng

®ång ng-êi sö dông ®Ó gióp hä t×m ra c¸ch cµi ®Æt tèt nhÊt. ViÖc thiÕt kÕ

cã thÓ kÌm theo viÖc thªm vµo mét sè bé phËn míi, trªn mét m¹ng ®· cã

thÓ t¹o ra mét nh¸nh cho bé phËn míi kh¸c. Tuy nhiªn sÏ ph¶i mÊt nhiÒu

lÇn ®Ó kiÓm tra c¸c øng dông vµ nghi thøc sö dông mét m¹ng.

§Ó cã mét m¹ng ng-êi kü s- ph¶i thùc hiÖn c¸c t¸c vô sau:

a. ThiÕt kÕ vµ x©y dùng.

b. B¶o tr×

c. Më réng.

d. Tèi -u ho¸.

g. Xö lý sù cè

Tr-íc tiªn ng-êi kü s- sö dông s¬ ®å m¹ng ph¶i quyÕt ®Þnh c¸i g×

lµ cÇn thiÕt ®Ó x©y dùng m¹ng nh- thiÕt bÞ, phÇn mÒm vµ ph-¬ng thøc kÕt

nèi.

Cã hai kiÓu kü thuËt kÕt nèi truyÒn tin gi÷a c¸c ®iÓm cña DN lµ:

m¹ng côc bé (LAN) vµ m¹ng réng (WAN). Mét LAN kÕt nèi c¸c m¸y

chñ víi nhau víi tèc ®é tõ kho¶ng 4 ®Õn 1000 megabit/gi©y. Víi môc tiªu

lµ cung cÊp c¸c kÕt nèi cã liªn quan trong kho¶ng c¸ch ng¾n.

Mét WAN th-êng xö lý ë tèc ®é kho¶ng tõ 9,6 kilobit/gi©y ®Õn 45

mªgabit/gi©y, vµ h¬n n÷a ®Ó thùc hiÖn c¸c viÖc truyÒn th«ng tin trong

Trang 8

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Tr-êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn

kho¶ng c¸ch xa. Cã nhiÒu c«ng nghÖ ®Ó kÕt nèi c¸c LAN mét c¸ch trong

suèt víi ng-êi sö dông.

Sau khi x©y dùng m¹ng, ng-êi kü s- sau ®ã ph¶i tiÕn hµnh b¶o tr×

m¹ng. BÊt kÓ lµ ng-êi kü s- ®· ph¶i lµm nh÷ng g× trong viÖc x©y dùng

m¹ng, m¹ng vÉn cÇn ®-îc b¶o tr×. VÝ dô phÇn mÒm ®ang ch¹y cÇn ®-îc

®æi míi, mét sè bé phËn cña m¹ng cÇn ®-îc n©ng cÊp hay mét sè thiÕt bÞ

bÞ háng cÇn ®-îc thay thÕ.

Nh÷ng thay ®æi trong yªu cÇu cña ng-êi sö dông còng lu«n lu«n cã

¶nh h-ëng tíi toµn bé s¬ ®å tæng thÓ m¹ng. Do ®ã nÈy sinh ra vÊn ®Ò thø

ba cho ng-êi kü s- m¹ng lµ viÖc më réng m¹ng, bëi v× viÖc më réng mét

m¹ng ®ang tån t¹i lu«n tèi -u h¬n viÖc thiÕt kÕ vµ x©y dùng mét m¹ng

míi. Ng-êi kü s- cÇn ph¶i cung cÊp nh÷ng gi¶i ph¸p söa ch÷a, thay ®æi

mét c¸ch ®óng nhÊt.

T¸c vô thø t- cña ng-êi kü s- lµ ph¶i tèi -u ho¸ DN, ®©y kh«ng

ph¶i lµ t¸c vô ®¬n gi¶n, nªn chó ý mét m¹ng th«ng th-êng cã hµng tr¨m

c¸c thiÕt bÞ kh¸c nhau, mçi thiÕt bÞ cã tÝnh chÊt riªng cña chóng vµ tÊt c¶

®Òu lµm viÖc mét c¸ch hµi hoµ, th«ng qua mét s¬ ®å tØ mØ ng-êi kü s- míi

cã thÓ ®¶m b¶o ®-îc chóng lµm viÖc mét c¸ch tèt nhÊt víi c¸c chøc n¨ng

cña chóng trong DN, khi thay ®æi hay söa ch÷a ng-êi kü s- ph¶i lËp kÕ

ho¹ch triÓn khai víi c¸c lo¹i thiÕt bÞ míi, ph¶i biÕt th«ng sè nµo cÇn thiÕt

ph¶i cµi ®Æt, th«ng sè nµo kh«ng phï hîp víi t×nh huèng hiÖn t¹i, ng-êi

kü s- cã thÓ hoµn thµnh viÖc tèi -u ho¸ m¹ng cña m×nh.

Qua c¸c b-íc thùc hiÖn trªn, NE cã thÓ gi¶m tèi thiÓu c¸c lçi trªn

m¹ng. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i m¹ng nµo còng hoµn h¶o, c¸c lçi cã thÓ xÈy

ta bÊt cø lóc nµo cho dï m¹ng ®-îc thiÕt kÕ tèi -u. ChÝnh v× thÕ nªn cã t¸c

vô thø n¨m: dµn xÕp c¸c tranh chÊp bëi v× nã lu«n tån t¹i víi nh÷ng lý do

kh«ng thÓ biÕt tr-íc.

1. 4. Tæng quan vÒ qu¶n lý m¹ng:

C¸c tæ chøc ®· ®Çu t- rÊt nhiÒu thêi gian vµ tiÒn cña ®Ó x©y dùng

mét hÖ DN phøc t¹p mµ nã r©t cÇn ®-îc b¶o tr× tèt. C¸c c«ng ty th-êng cã

mét vµi kü s- m¹ng ®Ó b¶o tr× m¸y, thËt lµ tiÖn lîi khi c¸c m¸y cã thÓ tù

kiÓm tra b¶o qu¶n trong viÖc ®iÒu hµnh vµ xö lý thay cho c¸c c«ng viÖc

buån tÎ hµng ngµy cña c¸c kü s-.

Qu¶n lý m¹ng (NM: Network Management) lµ qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn

c¸c DN phøc t¹p, nh»m tèi -u ho¸ tÝnh n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ cña m¸y dùa

trªn c¸c kh¶ n¨ng cña chÝnh hÖ thèng ®Ó thùc thi viÖc qu¶n lý m¹ng. Qóa

tr×nh nµy bao gåm:

Thu thËp d÷ kiÖn, hoÆc lµ tù ®éng hoÆc lµ th«ng qua sù nç lùc cña

c¸c kü s-. Nã cã thÓ bao gåm c¶ viÖc ph©n tÝch c¸c d÷ liÖu vµ ®-a ra c¸c

gi¶i ph¸p vµ cã thÓ cßn gi¶i quyÕt c¸c t×nh huèng mµ kh«ng cÇn ®Õn ng-êi

kü s-.

Trang 9

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Tr-êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn

Thªm vµo ®ã nã cã thÓ lµm c¸c b¶n b¸o c¸o cã Ých cho c¸c kü s-

trong viÖc qu¶n lý m¹ng. §Ó hoµn tÊt c¸c c«ng viÖc mét hÖ qu¶n lý m¹ng

cÇn cã 5 chøc n¨ng sau.

• Qu¶n lý lçi.

• Qu¶n lý cÊu h×nh.

• Qu¶n lý an toµn.

• Qu¶n lý hiÖu qu¶.

• Qu¶n lý tµi kho¶n.

N¨m chøc n¨ng trªn ®-îc ®Þnh nghÜa bëi ISO trong héi nghÞ vÒ

m¹ng.

a. Qu¶n lý lçi: ( FM:Fault Management)

FM lµ mét qu¸ tr×nh ®Þnh vÞ c¸c lçi , nã bao gåm c¸cvÊn ®Ò sau:

• T×m ra c¸c lçi.

• C« lËp lçi

• Söa ch÷a nÕu cã thÓ.

Sö dông kü thuËt FM, c¸c kü s- m¹ng cã thÓ ®Þnh vÞ vµ gi¶i quyÕt

c¸c vÊn ®Ò nhanh h¬n. VÝ dô, trong mét qu¸ tr×nh cµi ®Æt, mét ng-êi sö

dông th©m nhËp vµo mét hÖ thèng tõ xa qua mét ®-êng ®i víi rÊt nhiÒu

thiÕt bÞ m¹ng. §ét nhiªn liªn l¹c bÞ c¾t ®øt, ng-êi sö dông th«ng b¸o cho

kü s- m¹ng. Víi mét c«ng cô qu¶n lý lçi kÐm hiÖu qu¶ muèn biÕt lçi nµy

cã ph¶i do ng-êi sö dông g©y ra kh«ng ng-êi qu¶n trÞ ph¶i thùc hiÖn c¸c

test, vÝ dô nh- ®-a vµo mét lÖnh sai hoÆc cè ý vµo mét hÖ m¹ng kh«ng

cho phÐp. NÕu thÊy ng-êi sö dông kh«ng cã lçi th× sau ®ã cÇn ph¶i kiÓm

tra c¸c ph-¬ng tiÖn nèi gi÷a ng-êi sö dông vµ hÖ thèng tõ xa ®ã, b¾t ®Çu

tõ thiÕt bÞ gÇn ng-êi sö dông nhÊt. GØ¶ sö ta kh«ng t×m ra lçi trong thiÕt bÞ

kÕt nèi. Khi vµo vïng d÷ liÖu trung t©m, ta thÊy mäi ®Ìn hiÖu ®Òu t¾t vµ

cã thÓ xem thªm c¸c æ c¾m, lóc ®ã phÝch c¾m rêi ra ta kÕt luËn r»ng cã

mét ai ®ã ®· ngÉu nhiªn rót phÝch c¾m ra, sau khi c¾m l¹i ta sÏ thÊy m¹ng

lµm viÖc b×nh th-êng. VÝ dô trªn lµ mét lçi thuéc lo¹i ®¬n gi¶n. NhiÒu lçi

kh«ng dÔ dµng t×m nh- thÕ.

Víi sù gióp ®ì cña FM ta cã thÓ t×m ra c¸ch gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò

nhanh h¬n. Thùc ra, ta cã thÓ t×m vµ söa c¸c sai háng tr-íc khi ng-êi sö

dông th«ng b¸o.

b. Qu¶n lý vÒ cÊu h×nh (Configuration Management - CM )

H×nh tr¹ng c¸c thiÕt bÞ trong mét m¹ng cã ¶nh h-ëng quan träng

®Õn ho¹t ®éng cña m¹ng. CM lµ qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh vµ cµi ®Æt l¹i cÊu h×nh

cña c¸c thiÕt bÞ ®· bÞ cã vÊn ®Ò.

Trang 10

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Tr-êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn

GØa sö mét version A cña phÇn mÒm ch¹y trªn mét cÇu Ethernet cã

mét vÊn ®Ò nµo ®ã lµm gi¶m hiÖu n¨ng cña m¹ng. §Ó gi¶i quyÕt c¸c dÞ

th-êng nµy nhµ s¶n xuÊt ®-a ra mét b¶n n©ng cÊp lªn version B mµ nã sÏ

ph¶i ®ßi hái chóng ta ph¶i cµi ®Æt míi ®èi víi tõng cÇu trong sè hµng tr¨m

cÇu trong m¹ng. Theo ®ã ta ph¶i l©p mét kÕ ho¹ch triÓn khai viÖc n©ng

cÊp version B vµo tÊt c¶ c¸c cÇu trªn m¹ng ®ã. Tr-íc tiªn ta ph¶i x¸c ®Þnh

lo¹i phÇn mÒm hiÖn t¹i ®-îc cµi ®Æt trªn c¸c cÇu ®ã. §Ó lµm ®-îc ®iÒu ®ã

nÕu kh«ng cã CM th× ng-êi kü s- cÇn ph¶i kiÓm tra tõng cÇu nèi mét

b»ng ph-¬ng ph¸p vËt lý nÕu kh«ng cã mét c«ng cô qu¶n trÞ cÊu h×nh

Mét bé CM cã thÓ ®-a ra cho ng-êi kü s- tÊt c¶ c¸c version hiÖn

hµnh trªn tõng cÇu nèi. Do ®ã, nã sÏ lµm cho ng-êi qu¶n trÞ dÔ dµng x¸c

®Þnh ®-îc chç nµo cÇn n©ng cÊp

c. Qu¶n lý an ninh m¹ng (security management - SM)

Qñan lý an ninh lµ qu¸ tr×nh kiÓm tra quyÒn truy nhËp vµo c¸c

th«ng tin trªn m¹ng. Mét vµi th«ng tin ®-îc l-u trong c¸c m¸y nèi m¹ng

cã thÓ kh«ng cho phÐp tÊt c¶ nh÷ng ng-êi sö dông ®-îc xem. Nh÷ng

th«ng tin nµy ®-îc gäi lµ c¸c th«ng tin nh¹y c¶m (sensitive information)

vÝ dô nh- th«ng tin vÒ s¶n phÈm míi hoÆc c¸c kh¸ch hµng cña c«ng tyg

tin ®ã.

Gi¶ sö mét tæ chøc quyÕt ®Þnh qu¶n lý an ninh ®èi víi viÖc truy

nhËp tõ xa tíi m¹ng th«ng qua ®-êng ®iÖn tho¹i quay sè trªn mét server

phuc vô c¸c tr¹m cuèi cho mét nhãm c¸c kü s-.

Mçi lÇn c¸c kü s- m¸y tÝnh muèn lµm viÖc trªn m¹ng th× cã thÓ

®¨ng nhËp vµo hÖ thèng ®Ó lµm viÖc.

Cæng dÞch vô cho phÐp truy nhËp c¸c th«ng tin tõ nhiÒu m¸y tÝnh ë

trong m¹ng truy nhËp tíi trung t©m b¶o mËt ®Ó b¶o vÖ c¸c th«ng tin cÇn

thiÕt.

§Ó qu¶n lý an ninh th× b-íc ®©u tiªn ta ph¶i lµm lµ dïng c«ng cô

qu¶n lý cÊu h×nh ®Ó giíi h¹n c¸c viÖc truy nhËp vµo m¸y tõ c¸c cæng dÞch

vô. Tuy nhiªn ®Ó biÕt ai ®· truy nhËp m¹ng th× ng-êi qu¶n trÞ m¹ng ph¶i

®Þnh kú vµo m¹ng ®Ó ghi l¹i nh÷ng ai ®ang sö dông nã.

C¸c hÖ qu¶n trÞ an ninh cung cÊp c¸ch theo dâi c¸c ®iÓm truy nhËp

m¹ng vµ ghi nhËn ai ®· sö dông nh÷ng tµi nguyªn nµo trªn m¹ng

d. Qu¶n lý hiÖu qu¶: (Performance management:PM)

PM liªn quan ®Õn viÖc ®o hiÖu qu¶ cña m¹ng vÒ phÇn cøng phÇn

mÒm vµ ph-¬ng tiÖn lµm viÖc. C¸c ho¹t ®éng ®ã lµ c¸c biÖn ph¸p kiÓm tra

vÝ dô nh- kiÓm tra n¨ng lùc th«ng qua (khèi l-îng c«ng viÖc hoµn thµnh

®-îc trong mét ®¬n vÞ thêi gian), bao nhiªu % tµi nguyªn ®-îc sö dông,

tû lÖ c¸c lçi xÈy ra hoÆc thêi gian tr¶ lêi.

Trang 11

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Tr-êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn

Dïng c¸c th«ng tin vÒ PM, kü s- hÖ thèng cã thÓ ®¶m b¶o r»ng

m¹ng sÏ kiÓm tra ®-îc m¹ng cã tháa m·n c¸c yªu cÇu cña ng-êi dïng

hay kh«ng vµ tho¶ m·n ë møc ®é nµo.

XÐt mét vÝ dô, mét ng-êi sö dông phµn nµn vÒ kh¶ n¨ng truyÒn tÖp

qua mét m¹ng rÊt tåi. NÕu kh«ng cã c«ng cô, ®Çu tiªn nh©n viªn qu¶n trÞ

sÏ ph¶i xem xÐt lçi cña m¹ng. Gi¶ sö kh«ng t×m thÊy lçi, b-íc tiÕp theo ta

ph¶i kiÓm tra ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ lµm viÖc cña c¸c ®-êng kÕt nèi gi÷a tr¹m

lµm viÖc cña ng-êi sö dông vµ thiÕt bÞ nèi vµo m¹ng. Trong qu¸ tr×nh ®iÒu

tra, gi¶ sö ta thÊy th«ng l-îng trung b×nh cña ®-êng kÕt nèi lµ qu¸ chËt

hÑp so víi yªu cÇu. §iÒu ®ã cã thÓ dÉn ta ®Õn gi¶i ph¸p n©ng cÊp viÖc nèi

kÕt hiÖn thêi hoÆc cµi ®Æt mét kÕt nèi míi víi th«ng l-îng lín h¬n.

Nh- vËy nÕu ta cã s½n mét c«ng cô qu¶n lý chÕ ®é lµm viÖc th× ta

cã thÓ sím ph¸t hiÖn ra kÕt nèi cÇn ®-îc n©ng cÊp th«ng qua c¸c b¸o c¸o

®Þnh kú.

e. Qu¶n lý tµi kho¶n (accounting management - AM)

AM bao gåm c¸c viÖc theo dâi viÖc sö dông cña mçi thµnh viªn

trong m¹ng hay mét nhãm thµnh viªn ®Ó cã thÓ ®¶m b¶o ®¸p øng tèt h¬n

yªu cÇu cña hä. MÆt kh¸c AM còng cã quyÒn cÊp ph¸t hay thu l¹i viÖc

truy nhËp vµo m¹ng.

1. 5. §Þnh nghÜa mét hÖ qu¶n lý m¹ng (network management

system - NMS)

NMS lµ mét bé phÇn mÒm ®-îc thiÕt kÕ ®Ó c¶i hiÖu qu¶ vµ n¨ng

suÊt viÖc qu¶n lý m¹ng. Cho dï mét kü s- m¹ng cã thÓ thùc hiÖn c¸c c«ng

viÖc víi c¸c dÞch vô t-¬ng tù gièng nh- hÖ qu¶n lý m¹ng th× vÉn cã thÓ

lµm nã tèt h¬n nÕu cã mét phÇn mÒm thùc hiÖn c¸c t¸c vô ®ã. Do vËy nã

cã thÓ gi¶i phãng c¸c kü s- m¹ng ra khái c¸c c«ng viÖc phøc t¹p ®· ®-îc

®Þnh s½n. Bëi v× mét hÖ NMS ®-îc dù kiÕn hoµn tÊt nhiÒu t¸c vô ®ång thêi

cïng mét lóc vµ nã cã ®Çy ®ñ kh¶ n¨ng tÝnh to¸n.

a. Lîi Ých cña mét hÖ qu¶n lý m¹ng:

NMS cã thÓ gióp cho c¸c kü s- m¹ng lµm viÖc trong nhiÒu m«i

tr-êng kh¸c nhau. GØa sö ta cã mét kü s- m¹ng lµm viÖc trong phßng thÝ

nghiÖm cña mét tr-êng ®¹i häc, m¹ng cã thÓ cã 10 m¸y ®-îc nèi kÕt

th«ng qua LAN, mét m«i tr-êng ®ñ nhá mµ ë ®ã mét kü s- m¹ng biÕt

®-îc t©t c¶ c¸c khÝa c¹nh cña m¹ng mét c¸ch râ rµng ®Ó cã thÓ triÓn khai,

b¶o tr×, ®iÒu khiÓn nã. Còng trªn hÖ thèng naú, mét NMS cßn cã thÓ gióp

®ì cho c¸c kü s- m¹ng nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c nhau. NMS sÏ thùc hiÖn c¸c

c«ng viÖc ph©n tÝch phøc t¹p, xem xÐt c¸c xu h-íng qua c¸c mÉu truyÒn

tin. Nã cã thÓ kiÓm tra c¸c lçi do ng-êi sö dông g©y mÊt an toµn th«ng

tin, nã cßn t×m ra c¸c th«ng tin sai cÊu h×nh trong hÖ thèng ®Ó c« lËp khu

vùc cã lçi, tõ ®ã ®-a c¸ch gi¶i quyÕt cho c¸c vÊn ®Ò ®ã. Víi mét NMS

thùc hiÖn c¸c t¸c vô trªn, ng-êi kü s- m¹ng sÏ cã thªm thêi gian ®Î hoµn

Trang 12

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Tr-êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn

thiÖn hÖ thèng hái ®¸p víi ng-êi sö dông theo c¸c nhu cÇu cña hä vµ gióp

hä hoµn thµnh c¸c dù ¸n.

B©y giê ta xÐt ®Õn mét m¹ng phøc t¹p h¬n. M¹ng cã thÓ ®-îc më

réng víi c¸c ®iÓm nèi ë B¾c mü, ch©u ©u, viÔn ®«ng vµ óc, nã cã thÓ

ch¹y trªn nhiÒu nghi thøc m¹ng nh- IBM SNA (standard network

architecture), XeroxXNS (xerox network service), appletalk, TCP/IP

(transmission control protocol/internet protocol), vµ DECnet.

C¸c Host (mét tr¹m cã ®Þa chØ trªn m¹ng) cã thÓ lªn tíi nhiÒu ngµn

bao gåm c¸c tr¹m lµm viÖc, c¸c m¸y tÝnh mini vµ c¸c m¸y c¸ nh©n víi

mét vµi thiÕt bÞ kÕt nèi kh¸c. ThËt kh«ng thÝch hîp nÕu tr«ng chê vµo mét

ng-êi thËm chÝ mét ª kip cã kh¶ n¨ng b¶o tr× toµn bé. Mét m«i tr-êng

nh- vËy ®ßi hái qu¶n trÞ ®ång thêi c¶ LAN vµ WAN. Sù kh¸c nhau gi÷a

m«i truêng lín nh- trªn víi m«i tr-êng mét LAB cña ®¹i häc ë chç ph¶i

qu¶n lý c¶ c¸c kÕt nèi ®-êng dµi vÝ dô nh- c¸c modem tèc ®é cao nh-

DSU/CSU hay mét ROUTER cã thÓ hiÓu ®-îc c¸c nghi thøc cña c¶ LAN

vµ WAN. Víi nhiÒu thiÕt bÞ nh- vËy, kü s- hÖ thèng ph¶i dùa trªn c¸c

th«ng tin cung cÊp tõ hÖ qu¶n trÞ m¹ng ®Ó theo dâi mét khèi l-îng lín c¸c

th«ng tin sèng cßn ®ßi hái ph¶i cã quyÕt ®Þnh cho “søc khoÎ” cña m¹ng.

Tãm l¹i trong c¶ hai m«i tr-êng m¹ng nªu trªn th× c¸c kh¸i niÖm,

chøc n¨ng cña NMS lµ gièng nhau, vÒ mÆt b¶n chÊt mét m«i tr-êng lín

h¬n sÏ lu«n lu«n ®ßi hái hÖ thèng ph¶i thùc hiÖn nhiÒu t¸c vô vµ trî gióp

cho ng-êi kü m¹ng ë c¸c møc ®é phøc t¹p cao h¬n. Tuy nhiªn, víi d÷ liÖu

m¹ng ë bÊt kú cì nµo th× NMS còng cã thÓ cho phÐp c¸c kü s- lµm viÖc

trong m¹ng mét c¸ch tèi -u vµ hiÖu qu¶ h¬n trong viÖc phôc vô c¸c nhu

cÇu cña ng-êi dïng.

b. CÊu tróc cña mét hÖ qu¶n lý m¹ng:

§Ó x©y dùng mét hÖ NMS th× ta ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ tÊt c¶ c¸c

chøc n¨ng cÇn thiÕt ®Ó cung cÊp mét hÖ qu¶n lý hoµn h¶o, ®ã lµ nhiªm vô

phøc t¹p, ng-êi kü s- phÇn mÒm ph¶i hiÓu møc ®é lµm viÖc vµ c¸c yªu

cÇu cña c¸c kü s- m¹ng. VÒ mÆt c¬ b¶n hä ph¶i b¾t ®Çu thùc hiÖn thiÕt kÕ

mét b¶n cÊu tróc cho hÖ thèng, khi cÊu tróc hÖ thèng ®-îc cµi ®Æt kü s-

phÇn mÒm lóc ®ã sÏ ph¶i x©y dùng mét lo¹t c¸c c«ng cô hay øng dông ®Ó

trî gióp ng-êi kü s- m¹ng hoµn tÊt c¸c c«ng viÖc qu¶n lý. Ta thÊy kh«ng

cã quy luËt nhÊt ®Þnh nµo cho cÊu tróc cña hÖ NMS, tuy nhiªn khi quan

t©m tíi tÊt c¶ c¸c chøc n¨ng mµ hÖ thèng ®ßi hái th× ta cã thÓ yªu cÇu mét

vµi ®iÓm mµ mét NMS ph¶i cã lµ:

- HÖ thèng ph¶i cung cÊp mét giao diÖn ®å häa mµ t¹i ®ã nã cã thÓ

®-a ra ®-îc h×nh ¶nh cña m¹ng theo tõng cÊp vµ nèi kÕt logic gi÷a c¸c hÖ

thèng, nã cÇn ph¶i gi¶i thÝch râ rµng c¸c nèi kÕt trong biÓu ®å ph©n cÊp

chøc n¨ng vµ quan hÖ cña chóng nh- thÕ nµo hiÖu qu¶ cña m¹ng. Mét

giao diÖn ®å häa ph¶i trïng víi cÊu tróc ph©n cÊp chøc n¨ng. Mét b¶n ®å

Trang 13

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Tr-êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn

m¹ng ph¶i cung cÊp h×nh ¶nh chÝnh x¸c h×nh tr¹ng m¹ng (networrk

topology).

- HÖ thèng ph¶i cung cÊp mét c¬ së d÷ liÖu, CSDL nµy cã kh¶

n¨ng l-u gi÷ vµ cung cÊp bÊt kú th«ng tin nµo liªn quan ®Õn ho¹t ®éng vµ

sö dông m¹ng, ®Æc biÖt ®Ó cã thÓ qu¶n lý cÊu h×nh vµ qu¶n lý tµi kho¶n

mét c¸ch cã hiÖu qu¶.

- HÖ thèng ph¶i cung cÊp mét ph-¬ng tiÖn thu thËp th«ng tin tõ tÊt

c¶ c¸c thiÕt bÞ m¹ng. Tr-êng hîp lý t-ëng cho ng-êi dïng lµ th«ng qua

mét nghi thøc qu¶n lý m¹ng ®¬n gi¶n.

- HÖ thèng ph¶i dÔ dµng më réng vµ n©ng cÊp còng nh- thay ®æi

theo yªu cÇu. HÖ thèng ph¶i dÔ dµng khi thªm vµo c¸c øng dông vµ c¸c

®Æc ®iÓm yªu cÇu cña ng-êi kü s- m¹ng.

- HÖ thèng ph¶i cã kh¶ n¨ng theo dâi c¸c ®Ò ph¸t sinh hoÆc hËu qu¶

tõ bªn ngoµi. Khi kÝch cì vµ ®é phøc t¹p cña m¹ng t¨ng lªn th× øng dông

nµy trë nªn v« gi¸.

c. Mét sè kiÓu kiÕn tróc NMS

Cã 3 ph-¬ng ph¸p ®-îc ®Ò cËp ®Õn viÖc lµm thÕ nµo ®Ó x©y dùng

mét kiÕn tróc qu¶n lý m¹ng ®ang phæ biÕn ë hiÖn nay.

- X©y dùng mét hÖ thèng tËp trung ®Ó ®iÒu khiÓn toµn m¹ng.

- X©y dùng mét hÖ thèng mµ cã thÓ ph©n chia ®-îc chøc n¨ng qu¶n

lý m¹ng.

- KÕt hîp c¶ hai ph-¬ng ph¸p trªn vµo mét hÖ thèng ph©n cÊp chøc

n¨ng.

Mét kiÕn tróc tËp trung sÏ sö dông mét CSDL chung trªn mét m¸y

trung t©m nµo ®ã, mäi th«ng tin liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña m¹ng do c¸c

øng dông göi vÒ ®©y sÏ ®-îc sö dông chung trong c¸c øng dông qu¶n lý

m¹ng.

Mét kiÕn tróc ph©n t¸n cã thÓ sö dông nhiÒu m¹ng ngang hµng

(peer network) cïng thùc hiÖn c¸c chóc n¨ng qu¶n trÞ mét c¸ch riªng rÏ.

ThËt khã ®ßi hái h¬n nÕu mét sè thiÕt bÞ nµo ®ã chØ thÝch hîp mét sè øng

dông qu¶n trÞ. Tuy nhiªn rÊt cã lîi nÕu cã mét CSDL tËp trung ®Ó l-u tr÷

c¸c th«ng tin nµy.

CÊu tróc kh¶ dông thø ba lµ kÕt hîp c¸c ph-¬ng ph¸p ph©n cÊp vµ

tËp trung vµo trong mét hÖ thèng ph©n cÊp chøc n¨ng. Vïng hÖ thèng

cÊp, thu thËp c¸c th«ng tin tõ c¸c m¹ng cÊp d-íi vµ cho phÐp truy nhËp tõ

c¸c phÇn cña m¹ng. Khi thiÕt lËp c¸c hÖ thèng ®ång møc (peer system) tõ

Trang 14

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Tr-êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn

Sù kÕt hîp tÊt c¶ c¸c ph-¬ng ph¸p nµy lµ cã -u ®iÓm rÊt lín. cung

tr-êng hîp lý t-ëng nhÊt lµ b¶n kiÕn tróc cã thÓ ®èi chiÕu víi cÊu tróc tæ

chøc ®ang dïng nã, nÕu hÇu hÕt c¸c viÖc qu¶n lý cña tæ chøc lµ tËp trung

t¹i mét khu vùc th× mét NMS sÏ cã nhiÒu thuËn lîi.

Trang 15

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Tr-êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn

Ch-¬ng II.

Nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng

Nh- ®· tr×nh bµy qu¶n lý m¹ng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ phô thuéc vµo

ng-êi kü s- qu¶n trÞ m¹ng cã kh¶ n¨ng gi¸m s¸t vµ ®iÒu khiÓn m¹ng ®-îc

hay kh«ng. ThiÕu nh÷ng th«ng tin vÒ t×nh tr¹ng ho¹t ®éng cña m¹ng,

ng-êi kü s- cã thÓ buéc ph¶i ®-a ra c¸c quyÕt ®Þnh kh«ng x¸c ®¸ng do

kh«ng tÝnh ®Õn sè liÖu ®o ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh l-îng ®-îc cung cÊp bëi c¸c

ph-¬ng tiÖn ®o l-êng ho¹t ®éng m¹ng. V× vËy, ®iÒu rÊt c¬ b¶n lµ c¸c kü

s- m¹ng ph¶i hiÓu ®-îc c¸c ph-¬ng ph¸p s½n cã trong ngµnh c«ng nghiÖp

m¸y tÝnh vÒ viÖc gi¸m s¸t vµ ®iÒu khiÓn m¹ng.

Trong phÇn nµy chóng ta sÏ tæng kÕt mét sè c¸c nghi thøc qu¶n trÞ

m¹ng vµ nªu ra qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c¸c nghi thøc. MÆt kh¸c ta còng

®Ò cËp tíi c¸c ph-¬ng ph¸p s½n cã trong viÖc lÊy vµ thiÕt lËp c¸c th«ng tin

qu¶n trÞ trªn mét m¹ng.

2.1. LÞch sö c¸c nghi thøc qu¶n lý m¹ng.

nhau ®· ®ßi hái c¸c kü s- ph¶i häc mét lo¹t c¸c ph-¬ng ph¸p ®Ó lÊy ®-îc

c¸c d÷ liÖu. Lý do ®èi víi ®iÒu nµy lµ c¸c s¶n phÈm nèi m¹ng míi ®· ®-îc

ph¸t triÓn, c¸c nhµ chÕ t¹o chóng ®· thiÕt lËp c¸c c¬ chÕ thÝch hîp ®Ó cã

thÓ thu thËp d÷ liÖu tõ c¸c s¶n phÈm cña hä : kÕt qu¶ lµ cã hai c«ng cô cã

cïng chøc n¨ng nh-ng ®-îc ®-a ra tõ c¸c nhµ chÕ t¹o kh¸c nhau, cã thÓ

cung cÊp c¸c ph-¬ng ph¸p kh¸c nhau ®Ó thu thËp d÷ liÖu.

VÝ dô : gi¶ sö mét c«ng ty sö dông hai lo¹i router cña DEC ®Ó nèi

víi c¸c m¸y mini cña Digital. Lo¹i ®Çu tiªn ®-îc s¶n xuÊt bëi mét c«ng ty

®-îc gäi lµ RoutMe vµ lo¹i thø hai bëi mét c«ng ty kh¸c cã tªn lµ

FastRoute.

C¶ hai lo¹i ®Òu cho phÐp ®¨ng nhËp m¹ng tõ xa. Tuy nhiªn, ph-¬ng

ph¸p mµ b¹n sÏ ph¶i sö dông ®Ó tiÕp cËn thùc sù tíi c¸c d÷ liÖu lµ kh¸c

nhau ®¸ng kÓ. §Ó hái router RouteMe vÒ sè hiÖu cña thiÕt bÞ giao tiÕp vµ

c¸c th«ng sè ho¹t ®éng, ta sÏ ph¶i sö dông mét thùc ®¬n Trong khi ®Ó hái

c¸c th«ng tin ®ã ®èi víi router FastRoute rÊt cã thÓ l¹i ph¶i sö dông ba

lÖnh nµo ®ã trªn mét giao diÖn theo kiÓu lÖnh.

Nh- ®· thÊy , trong mét m«i tr-êng m¹ng hçn t¹p - viÖc sö dông

th«ng tin b»ng nh÷ng ph-¬ng ph¸p triªng biÖt do tõng nhµ s¶n xuÊt quy

ph¸p nhÊt qu¸n ®Ó thu thËp th«ng tin vÒ tÊt c¶ c¸c bé phËn hîp thµnh trªn

m¹ng. V× vËy, c¸c kü s- ®· muèn sö dông c¸c c«ng cô chung nh- lµ c¸c

c«ng cô tiªu chuÈn. Tuy nhiªn, dï r»ng c¸c c«ng cô nµy lµ ®¬n gi¶n h¬n

Trang 16

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Tr-êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn

nhiÒu ph-¬ng ph¸p ®-îc cung cÊp bëi c¸c nhµ chÕ t¹o - chóng kh«ng

®-îc thiÕt kÕ riªng biÖt cho qu¶n lý m¹ng vµ nh- vËy ®· cã c¸c mÆt h¹n

§èi víi c¸c m¹ng theo nghi thøc Internet (IP), c¸c kü s- m¹ng cã

thÓ sö dông chøc n¨ng lÆp l¹i nghi thøc th«ng b¸o ®iÒu khiÓn Internet

(ICMP: Internet Control Message Protocol) Echo vµ Echo Reply ®Ó thu

thËp mét sè th«ng tin h¹n chÕ nh-ng h÷u Ých cho qu¶n lý m¹ng. Dù ®Þnh

ban ®Çu lµ göi th«ng b¸o ®iÒu khiÓn gi÷a hai thiÕt bÞ m¹ng, nh-ng phÇn

lín c¸c th«ng b¸o ICMP kh«ng dÔ ®äc. Tuy nhiªn, c¶ hai chøc n¨ng trªn

tån t¹i trªn bÊt kú thiÕt bÞ nµo víi bé nghi thøc IP, chóng cung cÊp mét

ph-¬ng ph¸p kiÓm tra liªn tôc cña hÖ thèng ®èi víi mét thiÕt bÞ ë xa.

Víi viÖc sö dông c¸c th«ng b¸o nµy, mét thiÕt bÞ trªn m¹ng khi tiÕp

nhËn mét th«ng b¸o ICMP (gäi lµ Echo) ph¶i chuyÓn l¹i mét b¸o ®¸p l¹i

(Echo Reply) cho thiÕt bÞ nguån. NÕu kh«ng thÊy th«ng b¸o ®¸p l¹i cã

nghÜa lµ cã mét lçi trªn m¹ng. øng dông ®ã ®-îc gäi lµ Ping (Packet

Internet Groper). Nã kiÓm tra hai thiÕt bÞ cã kÕt nèi ®-îc hay kh«ng b»ng

c¸ch göi ®i mét ICMP Echo vµ ®îi Echo Reply.

PhÇn lín c¸c phiªn b¶n cña Ping còng cã thÓ ®Õm thêi gian ph¶n

cïng nh- tû lÖ % cña c¸c th«ng b¸o ®¸p. TCP/IP kh«ng ph¶i lµ bé nghi

thøc duy nhÊt cung cÊp c«ng cô nh- Ping. MÉu b¸o ®¸p nµy cßn tån t¹i

trong mét vµi nghi thøc kh¸c nh- Appletalk, Novell/ IPX, Xerox XNS vµ

Banyan Vines.

1. Giao nhËn kh«ng tin cËy.

2. CÇn ph¶i th¨m dß.

3. Th«ng tin h¹n chÕ.

PhÇn lín c¸c øng dông ICMP nµy sö dông tÇng network cña m¹ng

chø kh«ng sö dông tÇng transport. Nh- vËy viÖc kh«ng nhËn ®-îc Echo

Reply kh«ng h¼n lµ kh«ng kÕt nèi ®-îc. Cã thÓ chØ ra lµ mét thiÕt bÞ m¹ng

®· bá r¬i b¸o ®¸p hay chØ do thiÕu vïng ®Öm t¹m thêi. Còng cã thÓ lµ

háng bëi sù t¾c nghÏn t¹i mét m¹ch d÷ liÖu ë mét thêi ®iÓm truyÒn d÷

liÖu.

§Ó t×m ra th«ng tin hiÖn hµnh b»ng viÖc t×m chøc n¨ng Echo/Echo

Reply ta ph¶i th¨m dß liªn tôc c¸c thiÕt bÞ m¹ng. ViÖc thùc hiÖn th¨m dß

nµy lµ mét ph-¬ng ph¸p c« lËp lçi th«ng dông vµ cã thÓ thùc hiÖn nhanh

chãng vµ dÔ dµng vµ kh«ng ®ßi hái bÊt kú -u tiªn nµo hoÆc phÇn cøng hç

Trang 17

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Tr-êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn

trî. Mét tØ lÖ phÇn tr¨m lín c¸c b¸o ®¸p mÊt cã thÓ cho biÕt cã vÊn ®Ò vÒ

kÕt nèi m¹ng. Mét khi ®-îc x¸c ®Þnh, kü s- m¹ng cÇn ph¶i dùa vµo c¸c

lý m¹ng nªn cung cÊp kh¶ n¨ng ®Ó c¸c thiÕt bÞ tù göi c¸c th«ng b¸o tíi

nh-ng nã lµ mét ph-¬ng ph¸p rÊt hiÖu qu¶ ®Ó thu thËp th«ng tin qu¶n lý

m¹ng.

Mét lý do s¬ ®¼ng cña sù khiÕm khuyÕt nµy lµ phÐp thö Echo/Echo

Reply kh«ng ®-îc thiÕt kÕ ®Ó cung cÊp nhiÒu th«ng tin qu¶n trÞ m¹ng.

Th«ng tin thu ®-îc th-êng kh«ng ®ñ ®Ó x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng m¹ng vµ do

®ã kh«ng thÓ cã c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n ®èi víi viÖc qu¶n trÞ m¹ng. §èi

víi môc ®Ých nµy, cÇn sö dông mét thñ tôc ®-îc viÕt riªng.

Nhòng khã kh¨n trªn ®· lµm nhu cÇu cÇn cã c¸c nghi thøc qu¶n trÞ

m¹ng tiªu chuÈn trë nªn bøc xóc. C¸c nhµ ph¸t triÓn ®· ®-a ra hai h-íng

kh¸c nhau ®Ó t¹o ra c¸c nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng. Gi¶i ph¸p thø nhÊt lµ

SMNP (Simple Network Management Protocol) mµ sau nµy ®· chøng tá

lµ rÊt thµnh c«ng. Gi¶i ph¸p thø hai lµ CMIS/SMIP (Common

Management Information Services/ Common Management Information

Protocol) ®-îc ph¸t triÓn bëi Tæ chøc quèc tÕ vÒ tiªu chuÈn (ISO) còng cã

mét ¶nh h-ëng nhÊt ®Þnh trong céng ®ång m¹ng. C¶ hai nghi thøc nµy

®Òu cung cÊp c¸c ph-¬ng tiÖn thu thËp c¸c th«ng tin tõ c¸c thiÕt bÞ m¹ng

vµ göi c¸c lÖnh ®Õn c¸c thiÕt bÞ m¹ng. H¬n n÷a c¶ hai nghi thøc nµy ®Òu

ho¸ bëi ISO

2.2. Sù ph¸t triÓn cña c¸c nghi thøc chuÈn :

C¸c vÝ dô vµ mét sè vÊn ®Ò mµ ta ®· th¶o luËn trong phÇn trªn

kh«ng lµm râ ®-îc c¸c gi¶i ph¸p liªn quan ®Õn qu¶n lý mét m¹ng phøc

t¹p. MÆt kh¸c nãi chung kh«ng mét m¹ng nµo ®ã cã thÓ hoµn toµn ®-îc

mét c«ng ty duy nhÊt. Do ®ã khi ng-êi kü s- m¹ng cã kÕ ho¹ch thay ®æi

vµ ph¸t triÓn m¹ng th× hä còng ph¶i tÝnh ngay ®Õn viÖc qu¶n trÞ m¹ng víi

mét tiªu chuÈn nµo ®ã.

c¸c nghi thøc qu¶n lý m¹ng chuÈn, c¸c nghi thøc nµy cho phÐp thu thËp

vµ lÊy c¸c th«ng tin tõ thiÕt bÞ m¹ng. MÆt kh¸c c¸c nghi thøc nµy cã thÓ

cung cÊp mét kiÓu truy nhËp tíi thiÕt bÞ m¹ng. Cã thÓ ta ph¶i hái

• Tªn cña thiÕt bÞ.

• Version phÇn mÒm trong thiÕt bÞ.

• Sè cña giao diÖn trong thiÕt bÞ.

Trang 18

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Tr-êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn

• Sè cña c¸c gãi tin ®i qua mét thiÕt bÞ trong mét kho¶ng thêi gian.

C¸c tham sè cã thÓ thiÕt lËp ®-îc ®èi víi thiÕt bÞ m¹ng cã thÓ bao

gåm :

• Tªn cña thiÕt bÞ.

• §Þa chØ cña mét giao diÖn m¹ng.

• Tr¹ng th¸i ho¹t ®éng cña mét thiÕt bÞ giao tiÕp m¹ng.

C¸c nghi thøc m¹ng ®-îc chuÈn ho¸ mang thªm ®Õn nh÷ng lîi Ých

míi ë chç d÷ liÖu truyÒn ®Õn vµ thu nhËn vÒ tõ c¸c thiÕt bÞ m¹ng lµ nhÊt

qu¸n.

Tr-íc khi ®i tíi 2 nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng tiªu chuÈn lµ CMIP vµ

SNMP ta còng nªn ®iÓm qua mét vµi sù kiÖn. Tr-íc hÕt lµ Héi ®ång C«ng

t¸c Internet (Internet Activities Board viÕt t¾t lµ IAB). Héi ®ång nµy xem

xÐt chung c«ng nghÖ còng nh- nghi thøc trong céng ®ång c¸c m¹ng dùa

trªn TCP/IP. IAB gåm 2 nhãm ®Æc nhiÖm lµ IETF (Internet Engineering

Task Force) vµ IRTF (Internet Researche Task Force). IETF h-íng vµo

x¸c ®Þnh c¸c vÊn ®Ò vµ phèi hîp gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trong lÜnh vùc qu¶n trÞ,

c«ng nghÖ vµ ho¹t ®éng cña Internet. Cßn IRTF chÞu tr¸ch nhiÖm nghiªn

cøu c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn céng ®ång m¹ng TCP/IP vµ Internet.

Vµo 1988 ®· cã ba nghi thøc qu¶n lý m¹ng kh¸c nhau nh- sau:

- HÖ thèng qu¶n lý thùc thÓ ë møc cao (HEMS:High-level Entity

Management System).

- Nghi thøc gi¸m s¸t cæng ®¬n ( SGMP: Simple Gateway

Monitoring Protocol).

- Nghi thøc th«ng tin qu¶n lý chung trªn TCP (CMIP : Common

Management Information Protocol ).

Nh- mét gi¶i ph¸p t¹m thêi, IAB ®· khuyÕn c¸o cµi ®Æt ngay nghi

thøc qu¶n lý m¹ng ®¬n gi¶n (SNMP) dùa trªn nghi thøc gi¸m s¸t cæng

®¬n (SGMP) nh- mét nghi thøc qu¶n lý m¹ng chung (CNMP) víi c¸c

m¹ng dùa trªn TCP/IP.

IETF ®· chÞu tr¸ch nhiÖm thiÕt lËp SNMP. IAB còng ®· nhÊn m¹nh

r»ng SNMP trong t-¬ng l¹i ph¶i tËp trung vµo qu¶n lý lçi vµ qu¶n lý cÊu

h×nh. DÉu sao th× t¹i thêi ®iÓm ®ã, SNMP ®-îc nhiÒu tæ chøc sö dông

trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc vÒ qu¶n lý m¹ng.

Trong thêi gian dµi, IAB ®· khuyÕn c¸o céng ®ång nghiªn cøu

Internet rµ so¸t nghi thøc CMIS/CMIP nh- mét nÒn t¶ng cho viÖc qu¶n trÞ

m¹ng cã thÓ ®¸p øng ®-îc c¸c nhu cÇu trong t-¬ng lai. CMIS/CMIP ®-îc

ph¸t triÓn bëi chuÈn ISO víi môc ®Ých kh¸c víi nghi thøc SNMP. SNMP

chØ nh»m vµo môc ®Ých qu¶n trÞ c¸c thiÕt bÞ kiÓu IP cßn CMIS / CMIP

Trang 19

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Tr-êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn

®-îc më réng ®Ó trë thµnh mét ®Æc t¶ kh«ng thñ tôc ®Ó cã thÓ qu¶n trÞ

toµn bé c¸c thiÕt bÞ m¹ng.

Khi IAB xem xÐt CMIS/CMIP, CMIS/CMIP ®· ®-îc cµi ®Æt trªn

nÒn t¶ng cña TCP. Sù kÕt hîp nµy ®· ®-a tíi nghi thøc cã tªn lµ CMOT.

Ngµy nay CMOT kh«ng cßn ®ù¬c sö dông réng r·i n÷a.

2.3. MIB (Management Information Base)

MIB lµ sù ®Þnh nghÜa chÝnh x¸c c¸c th«ng tin truy nhËp ®-îc th«ng

qua nghi thøc qu¶n lý m¹ng. Trong RFC 1052, IAB ®· khuyÕn c¸o cÇn

tiªn cao cho viÖc x¸c ®Þnh mét MIB më réng dïng cho c¶ nghi thøc

SNMP vµ CMIS/CMIP mÆc dï viÖc t¹o mét MIB nh- vËy kh«ng kh¶ thi.

MIB ®Þnh nghÜa nh÷ng th«ng tin qu¶n trÞ s½n cã trong c¸c thiÕt bÞ

c«ng viÖc qu¶n trÞ m¹ng ph¶i sö dông vµ cung cÊp ®-îc nh÷ng th«ng tin

®-îc MIB ®Þnh d¹ng theo mét tiªu chuÈn chung.

RFC 1065 miªu t¶ có ph¸p vµ kiÓu cña th«ng tin cã s½n trong MIB

®Ó qu¶n lý c¸c m¹ng TCP/IP gäi lµ SMI (viÕt t¾t tõ Structure and

Identification of management information for TCP/IP base Internets).

ChÝnh RFC 1065 ®· ®Þnh nghÜa c¸c quy t¾c ®¬n gi¶n ®Ó ®Æt tªn vµ t¹o c¸c

kiÓu th«ng tin. VÝ dô Gauge ®-îc ®Þnh nghÜa nh- mét sè nguyªn cã thÓ

RFC 1065 ®-îc IAB chÊp nhËn nh- mét tiªu chuÈn ®Çy ®ñ trong RFC

1155.

Sö dông qui t¾c SMI, RFC 1066 ®· ®-a ra version ®Çu cña MIB cho

viÖc sö dông bé nghi thøc TCP/IP. ChuÈn nµy ®· ®-îc biÕt ®Õn nh- lµ

MIB - I, nã gi¶i thÝch vµ ®Þnh nghÜa mét c¸ch chÝnh x¸c nh÷ng th«ng tin

c¬ së cÇn thiÕt cho ®iÒu khiÓn vµ gi¸m s¸t m¹ngTCP/IP.

RFC 1066 ®-îc chÊp nhËn bëi IAB nh- lµ mét tiªu chuÈn ®Çy ®ñ

trong RFC 1156.

RFC 1158 ®· ®Ò nghÞ mét version thø hai cho MIB, MIB - II ®-îc

sö dông cïng víi nghi thøc tiÕp theo cña TCP/IP. §Ò nghÞ nµy ®· ®-îc

chÝnh thøc hãa nh- lµ tiªu chuÈn vµ ®· ®-îc phª duyÖt bëi IAB trong RFC

1213. MIB II ®· më réng th«ng tin c¬ së ®· ®-îc ®Þnh nghÜa trong MIB -

I.

§Ó dÔ dµng chuyÓn dÞch thµnh c¸c version th-¬ng m¹i RFC-1156

cho phÐp c¸c nhµ ph¸t triÓn më réng MIB. Vi dô mét c«ng ty muèn t¹o ra

mét ®èi t-îng gäi lµ “sö dông CPU” cña mét cÇu Ethernet s½n cã mµ MIB

II ch-a s½n cã. MIB II cho phÐp t¹o thªm nh÷ng ®èi t-îng míi nh- vËy

theo chuÈn SMI nãi trªn.

C¸c nhµ nghiªn cøu qu¶n trÞ m¹ng còng nghiªn cøu c¸c MIB kh«ng

phô thuéc vµo m«i tr-êng TCP/IP. Mçi MIB nh- vËy cã thÓ tËp trung vµo

mét m«i tr-êng cô thÓ vµ c¸c thiÕt bÞ cô thÓ. Ch¼ng h¹n MIB cho Token

Trang 20