Bài giảng Cơ sở khoan và khai thác dầu khí - Chương 9: Xử lý vùng cận đáy giếng

CHƯƠNG 9

Xꢀ Lꢁ VꢂNG CꢃN ĐꢄY GIꢅNG

Cơ sở khoan và khai thác dầu khí

Lê Phước Hảo

Giới thiꢆu

❖ Đꢀ

t

h

â

́

m

t

ꢀ

n

h

i

ê

n

c

u

̉

a

đ

a

́

c

h

ꢁ

a

d

â

̀

u

v

u

̀

n

g

c

â

̣

n

đ

a

́

y

g

i

ê

́

n

g

b

i

̣

g

i

a

̉

m

d

o

n

h

i

ê

̃

m

b

â

̉

n

b

ꢂ

i

d

u

n

g

dꢁ

c

h

s

e

́

t

v

a

̀

c

a

́

c

t

a

̣

p

c

h

â

́

t

c

ơ

h

o

̣

c

(

H

.

9

.

1

)

❖ Xꢂ lꢃ vꢄ

n

g

c

â

̣

n

đ

a

́

y

g

i

ê

́

n

g

lꢅ

n

h

ꢃ

m

l

o

n

a

̣

i

b

o

̉

c

a

́

c

h

â

́

t

nhiꢆ

m

b

â

̉

,

d

u

y

t

r

i

̀

h

o

ꢄ

c

cꢇ

i

t

h

i

ê

̣

n

đ

ô

̣

t

h

â

́

m

t

ꢀ

n

h

i

ê

n

u

o

ô

cꢈ

a

t

h

a

̀

n

h

ê

̣

,

t

ă

n

g

l

ư

lưꢉ

giꢊ

n

g

d

o

̀

n

g

c

h

a

̉

y

v

a

đ

n

̀

n

g

k

h

a

i

t

h

a

́

c

v

a

̀

t

ă

n

g

̣

tiꢊ

p

n

h

â

̣

n

đ

ô

́

i

v

ꢅ

i

g

i

ê

́

g

bơ

m

e

́

p

Cơ sở khoan và khai thác dầu khí

Lê Phước Hảo

9-2

HIꢇU ꢈNG SKIN

❖ Lꢅ

m

t

h

a

y

đ

ô

̉

i

c

a

́

c

đ

ꢄ

c

t

i

́

n

h

t

h

â

́

m

c

h

ꢁ

a

t

ꢀ

n

h

i

ê

n

c

u

̉

a

đ

â

́

t

đ

a

́

v

u

̀

n

g

c

â

̣

n

đ

a

́

y

g

i

ê

́

n

g

v

a

̀

g

â

y

t

ô

̉

n

hao ꢋ

p

s

u

â

́

t

p_skinꢌ vꢄ

n

g

c

â

̣

n

đ

a

́

y

v

a

̀

đ

ư

ꢆ

c

g

o

̣

i

c

h

u

n

g

l

a

̀

h

i

ê

̣

u

ꢁ

n

g

s

k

i

n

(

H

.

9

.

2

)

Cơ sở khoan và khai thác dầu khí

Lê Phước Hảo

9-3

Các nguyên nhân gây nhiꢉm bꢊn thành hꢆ

Cơ sở khoan và khai thác dầu khí

Lê Phước Hảo

9-4

Ước lưꢋng hꢆ sꢌ skin

p_skin= p_w- p^’_w

(9.1)

p_w- ꢋ

p

s

u

â

́

t

đ

a

́

y

g

i

ê

́

n

g

t

r

o

n

g

đ

i

ê

̀

u

k

i

ê

̣

n

l

y

́

t

ư

ꢂ

n

g

(

k

h

ô

n

g

t

i

́

n

h

đ

ê

́

n

h

i

ê

̣

u

ꢁ

n

g

s

k

i

n

)

p^’_w- ꢋ

p

s

u

â

́

t

đ

a

́

y

g

i

ê

́

n

g

t

h

ꢀ

c

t

ê

́

.

❖ Đꢋ

n

h

g

i

a

́

q

u

a

t

r

i

̣

s

ô

́

g

i

a

̉

m

a

́

p

p_skin

▪ Sꢍ

thiꢎ

s

u

y

g

i

a

̉

m

đ

ô

̣

t

h

â

́

m

s

o

v

ꢅ

i

đ

i

ê

̀

u

k

i

ê

̣

n

t

ꢀ

n

h

i

ê

n

d

o

v

i

̉

a

b

i

̣

n

h

i

ê

̃

m

b

â

̉

n

k

h

i

k

h

o

a

n

,

h

o

a

̀

n

g

i

ê

́

n

g

(

g

i

ê

́

n

g

m

ꢅ

i

)

h

o

ꢄ

c

s

ꢇ

a

c

h

ꢈ

a

,

d

â

̣

p

g

i

ê

́

n

g

,

k

h

a

i

t

h

a

́

c

l

â

u

n

g

a

̀

y

(

g

i

ê

́

n

g

c

u

̃

)

.

▪ Do đꢏ

hꢐ

c

đ

i

ê

̉

m

d

o

̀

n

g

c

h

a

̉

y

v

a

̀

o

g

i

ê

́

n

g

b

i

̣

b

i

ê

́

n

đ

ô

̉

i

:

d

o

̀

n

g

c

h

a

̉

y

b

i

̣

t

ă

n

g

t

ô

́

c

d

o

t

i

ê

́

t

d

i

ê

̣

n

t

h

u

p

,

b

i

̣

m

e

́

o

d

o

̀

n

g

d

o

m

ꢁ

c

đ

ô

̣

m

ꢂ

v

i

̉

a

v

a

̀

s

ô

́

l

ô

̃

đ

u

̣

c

u

̉

a

ô

́

n

g

c

h

ô

́

n

g

k

h

a

i

t

h

a

́

c

h

a

̣

n

c

h

ê

́

.

❖ Phâ n biꢎ

t

b

a

t

r

ư

ꢉ

n

g

h

ꢆ

p

▪ Khi s > 0: vꢄ

do nhiꢆ

n

g

c

â

̣

n

đ

a

́

y

b

i

̣

n

h

i

ê

̃

m

b

â

̉

n

h

o

ꢄ

c

d

o

m

ꢁ

c

đ

ô

̣

m

ꢂ

v

i

̉

a

,

đ

ꢄ

c

đ

i

ê

̉

m

ꢂ

v

i

̉

a

h

o

ꢄ

c

m

b

â

̉

n

v

u

̀

n

g

c

â

̣

n

đ

a

́

y

(

p_skin> 0)

▪ Khi s = 0: vꢄ

n

g

c

â

̣

n

đ

a

́

y

đ

ư

ꢆ

c

b

a

̉

o

t

o

a

̀

n

c

a

́

c

đ

i

ê

̀

u

k

i

ê

̣

n

t

h

â

́

m

t

ꢀ

n

h

i

ê

n

(

p_skin= 0)

▪ Khi s < 0: vꢄ

hơ

n

g

c

â

̣

n

đ

a

́

y

đ

a

̃

đ

ꢀ

ơ

c

x

ꢇ

l

y

́

t

h

a

̀

n

h

c

ô

n

g

,

t

i

́

n

h

t

h

â

́

m

đ

a

̃

đ

ꢀ

ơ

c

a

̉

i

t

h

i

ê

̣

n

t

ô

́

t

n

s

o

v

ꢅ

i

đ

i

ê

̀

u

k

i

ê

̣

n

t

ꢀ

n

h

i

ê

n

(

p_skin< 0).

Cơ sở khoan và khai thác dầu khí

Lê Phước Hảo

9-5

Ước lưꢋng hꢆ sꢌ skin

❖ Trꢀ

s

ô

́

s

g

ô

̀

m

c

a

́

c

t

h

a

̀

n

h

p

h

â

̀

n

▪ s₁- hꢎ

▪ s₂- hꢎ

▪ s₃- hꢎ

s

ô

́

a

̉

n

h

ư

ꢂ

n

g

m

ꢁ

c

đ

ô

̣

m

ꢂ

v

i

̉

a

,

p

h

u

̣

t

h

u

ô

̣

c

t

y

̉

s

ô

́

h

_p/h

s

ô

́

a

̉

n

h

ư

ꢂ

n

g

đ

ꢄ

c

t

i

́

n

h

m

ꢂ

v

i

̉

a

p

h

u

̣

t

h

u

ô

̣

c

v

a

̀

o

c

â

́

u

t

r

u

́

c

p

h

â

̀

n

t

h

u

s

a

̉

n

p

h

â

̉

m

s

ô

́

a

̉

n

h

ư

ꢂ

n

g

d

o

t

h

a

y

đ

ô

̉

i

m

ô

i

t

r

ư

ꢉ

n

g

t

h

â

́

m

ꢂ

v

u

̀

n

g

c

â

̣

n

đ

a

́

y

k

h

i

m

ꢂ

v

i

̉

a

,

d

â

̣

p

giꢊ

n

g

,

s

ꢇ

a

c

h

ꢈ

a

g

i

ê

́

n

g

,

x

ꢇ

l

y

́

v

u

̀

n

g

c

â

̣

n

đ

a

́

y

▪ s₄- hꢎ

qui luꢑ

s

ô

́

a

̉

n

h

ư

ꢂ

n

g

b

ꢂ

i

t

i

́

n

h

k

h

ô

n

g

ô

̉

n

đ

i

̣

n

h

c

u

̉

a

đ

ô

̣

n

g

t

h

a

́

i

a

́

p

s

u

â

́

t

v

i

̉

a

l

a

̀

m

t

h

a

y

đ

ô

̉

i

t

h

â

́

m

t

u

y

ê

́

n

t

i

́

n

h

D

a

r

c

y

❖ Tꢒ

p₁=

❖ Tꢒ

n

t

h

â

́

t

c

u

̉

a

d

o

̀

n

g

c

h

a

̉

y

t

ꢊ

b

a

́

n

k

i

́

n

h

r

_etꢓ

i

b

a

́

n

k

i

́

n

h

r

141,2qB

r





ln ^e+s

(9.2)

(9.3)





₁



kh

n

t

h

â

́

t

c

u

̉

a

d

o

̀

n

g

c

h

a

̉

y

t

ꢊ

b

a

́

n

k

i

́

n

h

r

t

ꢅ

i

b

a

́

n

k

i

́

n

h

r

:

w





141,2qB

r



₂



p₂=

ln

+ s



khd

 ^w



Cơ sở khoan và khai thác dầu khí

Lê Phước Hảo

9-6

Ước lưꢋng hꢆ sꢌ skin

141,2qB

❖ Tꢒ

n

h

a

o

a

́

p

s

u

â

́

t

d

o

h

i

ê

̣

n

t

ư

ꢆ

n

g

n

h

i

ê

̃

m

b

â

̉

n

:

p_s=

s₃

(

9

.

4

)

kh

khp_s

k_shp_s

k −k

r_s

r_w



q =

=



s₃=

^sln

(9.5)

(9.6)

r_s

r_w

k_s

 r_s

r

 ^w



141,2Bln



₃



141,2Bln

+ s



 s = s₁+ s₂+ s₃+ s₄

2khp

 Lư

u

l

ư

ꢆ

n

g

c

u

̉

a

g

i

ê

́

n

g

:

Q_TT=

=

(

9

.

7

)













r





B ln + s

Bln









r_w

r_qd



r_w

r_qd

r

r_w

r

r_qd

❖ Hꢎ

s

ô

́

s

k

i

n

:

ln + s = ln

(

9

.

8

)

 s = ln

r

Q_TT

Q_LT

^lnr_w

❖ Mꢔ

c

đ

ô

̣

h

o

a

̀

n

t

h

i

ê

̣

n

c

u

̉

a

g

i

ê

́

n

g

:

(9.9)

 =

=

r

^lnr_w

+ s

1− 

r

 

s =

ln

(9.10)

 



rw

 

Cơ sở khoan và khai thác dầu khí

Lê Phước Hảo

9-7

Ước lưꢋng hꢆ sꢌ skin

Cơ sở khoan và khai thác dầu khí

Lê Phước Hảo

9-8

Sꢍ thay đꢎi đưꢏng chꢐ báo đꢑc tính vꢐa trong quá trꢒnh khai thác

❖ Lư

u

l

ư

ꢆ

n

g

d

â

̀

u

k

h

a

i

:

k.h.(p_v− p_ñ)

Q =

(

9

.

1

2

)

r_e

_o.B_o.ln( + s)

r_w

❖ Phươ

n

g

t

r

i

̀

n

h

đ

ư

ꢉ

n

g

c

h

i

̉

b

a

́

o

đ

ꢄ

c

t

i

́

n

h

v

i

̉

a

I

P

R

:

ⁿ

k_ro











²ⁿ





.p_vm

.p_vc







 B_{o }

p

p_{v }









 o

m

Q_d=



Q_max_c

.

. 1−

(

9

.

1

3

)



^ñ





k_ro

















  B_{o }

 o



c

Cơ sở khoan và khai thác dầu khí

Lê Phước Hảo

9-9

9.2. CꢄC PHƯƠNG PHꢄP Xꢀ Lꢁ VꢂNG CꢃN ĐꢄY GIꢅNG

❖ Phươ

n

g

p

h

a

́

p

x

ꢇ

l

y

́

h

o

́

a

h

o

̣

c

(

c

h

u

̉

y

ê

́

u

l

a

̀

x

ꢇ

l

y

́

b

ꢃ

n

g

a

x

i

́

t

)

:

d

ꢀ

a

t

r

ê

n

c

a

́

c

p

h

a

̉

n

ꢁ

n

g

h

o

́

a

h

o

̣

c

xꢇ

y

r

a

g

i

ꢈ

a

c

a

́

c

d

u

n

g

d

i

̣

c

h

a

x

i

́

t

v

ꢅ

i

đ

a

́

t

â

̀

n

g

c

h

ꢁ

a

.

❖ Phươ

n

g

p

h

a

́

p

x

ꢇ

l

y

́

c

ơ

h

o

̣

c

:

d

u

̀

n

g

t

h

u

̉

y

l

ꢀ

c

,

t

h

u

̉

y

l

ô

i

,

c

h

â

́

t

n

ô

̉

t

a

̣

o

r

a

n

h

ꢈ

n

g

k

h

e

n

ꢁ

t

n

ô

́

i

v

u

̀

n

g

cꢑ

n

đ

a

́

y

g

i

ê

́

n

g

v

ꢅ

i

v

i

̉

a

.

P

h

ư

ơ

n

g

p

h

a

́

p

n

a

̀

y

t

h

ư

ꢉ

n

g

đ

ư

ꢆ

c

a

́

p

d

u

̣

n

g

c

h

o

n

h

ꢈ

n

g

đ

a

́

t

â

̀

n

g

c

h

ꢁ

a

rꢕ

n

c

h

ꢋ

c

,

đ

ꢄ

c

s

i

́

t

.

❖ Phươ

n

g

p

h

a

́

p

x

ꢇ

l

y

́

b

ꢃ

n

g

n

h

i

ê

̣

t

:

d

u

̀

n

g

n

h

i

ê

̣

t

đ

ê

̉

g

i

a

̉

m

đ

ô

̣

n

h

ꢅ

t

c

u

̉

a

d

â

̀

u

n

ꢄ

n

g

,

d

â

̀

u

c

h

ꢁ

a

n

h

i

ê

̀

u

parafin, nhꢍ

a

h

ꢋ

c

i

́

n

.

➢ Yêu cꢁ

u

c

a

́

c

p

h

ư

ơ

n

g

p

h

a

́

p

▪ Thꢖ

i

g

i

a

n

x

ꢇ

l

y

́

n

g

ꢋ

n

,

h

i

ê

̣

u

q

u

a

̉

c

a

o

▪ Trꢋ

n

h

n

h

ꢈ

n

g

h

i

ê

̣

u

ꢁ

n

g

p

h

u

̣

(

t

a

̣

o

c

a

́

c

h

â

́

t

k

ê

́

t

u

̉

a

s

a

u

p

h

a

̉

n

ꢁ

n

g

,

l

a

̀

m

t

ꢋ

c

n

g

h

e

̃

n

h

ê

̣

thꢗ

n

g

k

ê

n

h

r

a

̃

n

h

t

h

ô

n

g

v

ꢅ

i

đ

a

́

y

g

i

ê

́

n

g

)

d

o

p

h

ư

ơ

n

g

p

h

a

́

p

x

ꢇ

l

y

́

m

a

n

g

l

a

̣

i

▪ Bꢇ

o

t

o

a

̀

n

c

â

́

u

t

r

u

́

c

g

i

ê

́

n

g

,

t

r

a

́

n

h

l

a

̀

m

g

i

a

̉

m

t

u

ô

̉

i

t

h

o

̣

(

ă

n

m

o

̀

n

q

u

a

́

m

ꢁ

c

v

a

̀

s

u

̣

p

l

ꢂ

)

c

u

̉

a

giꢊ

n

g

Cơ sở khoan và khai thác dầu khí

Lê Phước Hảo

9-10

9.2.1. Phương pháp hꢓa hꢔc (chꢕ yꢖu là xꢗ lꢘ bꢙng axít)

a- Nguyên tꢀ

c

x

ꢇ

l

y

́

❖ Bơ

m

e

́

p

v

a

̀

o

g

i

ê

́

n

g

v

ꢅ

i

a

́

p

s

u

â

́

t

n

h

o

̉

h

ơ

n

a

́

p

s

u

â

́

t

v

ꢌ

v

i

̉

a

m

ô

̣

t

d

u

n

g

d

i

̣

c

h

a

x

i

t

c

o

́

k

h

a

̉

n

ă

n

g

phꢇ

n

ꢁ

n

g

v

ꢅ

i

đ

â

́

t

đ

a

́

t

â

̀

n

g

c

h

ꢁ

a

,

h

o

̀

a

t

a

n

đ

â

́

t

đ

a

́

v

a

̀

l

o

a

̣

i

b

o

̉

c

a

́

c

h

â

́

t

n

h

i

ê

̃

m

b

â

̉

n

,

m

ꢂ

rꢀ

n

g

k

i

́

c

h

t

h

ư

ꢅ

c

l

ô

̃

r

ô

̃

n

g

v

a

̀

c

a

́

c

k

ê

n

h

d

â

̃

n

h

ꢃ

m

p

h

u

̣

c

h

ô

̀

i

đ

ô

̣

t

h

â

́

m

t

ꢀ

n

h

i

ê

n

v

u

̀

n

g

c

â

̣

n

đꢋ

y

g

i

ê

́

n

g

.

b- Đꢁ

i

t

ư

ꢆ

n

g

x

ꢇ

l

y

́

▪ Giꢊ

n

g

k

h

a

i

t

h

a

́

c

h

o

ꢄ

c

b

ơ

m

e

́

p

t

r

o

n

g

đ

a

́

t

â

̀

n

g

c

h

ꢁ

a

l

a

̀

đ

a

́

v

ô

i

,

đ

ô

l

ô

m

i

́

t

,

c

a

c

b

o

n

a

t

,

s

e

́

t

,

s

i

l

i

c

▪ Xꢂ lꢃ

nhꢘ

b

ê

̀

m

ꢄ

t

n

h

ꢃ

m

t

a

́

c

h

l

ꢅ

p

v

o

̉

s

e

́

t

,

l

ꢅ

p

x

i

m

ă

n

g

,

h

o

a

̀

t

a

n

c

a

́

c

h

â

́

t

l

ꢋ

n

g

đ

o

̣

n

g

,

k

ê

́

t

u

̉

a

,

n

g

s

a

̉

n

p

h

â

̉

m

ă

n

m

o

̀

n

d

o

c

h

i

́

n

h

t

h

a

o

t

a

́

c

x

ꢇ

l

y

́

t

r

ư

ꢅ

c

đ

o

́

g

â

y

r

a

.

c- Cꢂ

c

l

o

a

̣

i

a

x

i

́

t

v

a

̀

c

a

́

c

h

â

́

t

p

h

u

̣

g

i

a

1- Axꢀ

t

c

l

o

h

y

d

r

i

c

2HCl + CaCO₃= CaCl₂+ H₂O + CO₂

4HCl + CaMg(CO₃)₂= CaCl₂+ MgCl₂+ 2H₂O + 2CO₂

Cơ sở khoan và khai thác dầu khí

Lê Phước Hảo

9-11

Phương pháp hꢓa hꢔc

2- Axꢀ

t

f

l

o

h

y

d

r

i

c

❖ Vꢓ

i

s

i

l

i

c

:

SiO₂+ 4HF = SiF₄+ 2H₂O

SiF₄+ 2HF = H₂SiF₆

❖ Vꢓ

i

s

i

l

i

c

a

t

:

Na₄SiO₄+ 8HF = SiF₄+ 4NaF + 4H₂O

2NaF + SiF₄= Na₂SiF₆

❖ Vꢓ

i

c

a

n

x

i

t

:

CaCO₃+ 2HF = CaF₂+ H₂O + CO₂

i

a

l

u

m

i

s

i

l

i

c

a

t

(

s

e

́

t

k

a

o

l

i

m

i

t

)

:

14HF + H₄Al₂Si₂O₉= 2AlF₃+ 2SiF₄+ 9H₂O

❖ H₂SiF₆hoꢅ ₄cꢙ

t

a

n

t

r

o

n

g

d

u

n

g

d

i

̣

c

h

c

o

̀

n

S

i

F

t

h

ê

̉

p

h

a

̉

n

ꢁ

n

g

v

ꢅ

i

n

ư

ꢅ

c

:

3SiF₄+ 4H₂O = Si(OH)₄+ 2H₂SiF₆

Si(OH)₄+ 4HCl = SiCl₄+ 4H₂O

Cơ sở khoan và khai thác dầu khí

Lê Phước Hảo

9-12

Phương pháp hꢓa hꢔc

3- Axꢀ

t

a

c

e

t

i

c

Bꢃ

n

g

9

.

2

.

Nꢁ

n

g

đ

ô

̣

a

x

i

́

t

a

c

e

t

i

c

t

h

e

o

h

a

̀

m

l

ư

ꢆ

n

g

s

ꢋ

t

Hꢂ

m

l

ư

ꢆ

n

g

s

ꢋ

t

,

%

Nꢃ

n

g

đ

ô

̣

C

H

₃COOH, %

0,001 - 0,1

0,1 - 0,3

1,0

1,5

0,3 - 0,5

2 - 3

4- Axit formic

❖ Axit formic lꢅ

a

x

i

t

h

ꢈ

u

c

ơ

m

a

̣

n

h

ơ

n

a

x

i

t

a

x

e

t

i

c

n

h

ư

n

g

y

ê

́

u

h

ơ

n

c

a

p

n

́

c

a

x

i

t

H

C

l

v

a

̀

H

F

r

â

́

t

nhiꢚ

u

.

V

i

̀

v

â

̣

y

c

o

́

t

h

ê

̉

s

ꢇ

d

u

̣

n

g

n

o

́

r

i

ê

n

g

r

e

̃

t

r

o

n

g

n

h

ꢈ

n

g

t

r

ư

ꢉ

n

g

h

ꢆ

b

i

̣

g

i

ꢅ

i

h

a

̣

n

m

ꢁ

c

đ

ô

̣

ă

n

mꢛ

n

h

o

ꢄ

c

đ

ư

ꢆ

c

x

ꢇ

l

y

́

k

ê

́

t

h

ꢆ

p

v

ꢅ

i

c

a

́

c

a

x

i

t

v

ô

c

ơ

đ

ê

̉

t

a

̣

o

đ

ô

̣

ô

̉

đ

i

̣

n

h

(

n

h

ư

c

a

́

c

h

â

́

t

kiꢚ

m

h

a

̃

m

p

h

a

̉

n

ꢁ

n

g

)

c

h

o

p

h

e

́

p

c

a

́

c

d

u

n

g

d

i

̣

c

h

a

x

i

t

i

ê

́

n

s

â

u

v

a

̀

o

v

i

̉

a

.

Cơ sở khoan và khai thác dầu khí

Lê Phước Hảo

9-13

Phương pháp hꢓa hꢔc

d- Cꢂ

c

d

a

̣

n

g

x

ꢇ

l

y

́

1- Rꢂ

a

x

i

́

t

❖ Rꢂ

a

x

i

́

t

l

a

̀

d

a

̣

n

g

x

ꢇ

l

y

́

s

ơ

b

ô

̣

n

h

ꢃ

m

l

a

̀

m

s

a

̣

c

h

b

ê

̀

m

ꢄ

t

đ

a

́

y

g

i

ê

́

n

g

k

h

o

̉

i

n

h

ꢈ

n

g

c

h

â

́

t

nhiꢆ

m

b

â

̉

n

h

ư

l

ꢅ

p

v

o

̉

b

u

̀

n

,

l

ꢅ

p

v

o

̉

x

i

m

ă

n

g

t

ô

̀

n

đ

o

̣

n

g

,

s

a

̉

n

p

h

â

̉

m

c

u

̉

a

q

u

a

́

t

r

i

̀

n

h

ă

n

mꢛ

n

,

c

a

́

c

s

a

̉

n

p

h

â

̉

m

k

ê

́

t

u

̉

a

t

ꢊ

n

ư

ꢅ

c

v

i

̉

a

v

a

̀

c

h

i

̉

a

́

p

d

u

̣

n

g

c

h

o

c

a

́

c

g

i

ê

́

n

g

h

o

a

̀

n

t

h

i

ê

̣

thâ n trꢜ

2- Xꢂ lꢃ axꢀ

n

.

t

b

i

̀

n

h

t

h

ư

ꢉ

n

g

❖ Đâ

vꢞ

y

lꢅ dꢝ

n

g

x

ꢇ

l

y

́

p

h

ô

̉

b

i

ê

́

n

h

â

́

t

,

s

ꢇ

d

u

̣

n

g

m

ô

̣

t

m

a

́

y

b

ơ

m

đ

ê

̉

e

́

p

d

u

n

g

d

i

̣

c

h

a

x

i

́

t

v

a

̀

o

a

3- Xꢂ lꢃ axꢀ

t

ꢂ

a

́

p

s

u

â

́

t

c

a

o

❖ Xꢂ lꢃ axꢟ

đꢀ

t

ꢂ

a

́

p

s

u

â

́

t

c

a

o

đ

ư

ꢆ

c

a

́

p

d

u

̣

n

g

v

ꢅ

i

n

h

ꢈ

n

g

v

i

̉

a

c

o

́

đ

ô

̣

t

h

â

́

m

n

h

o

̉

,

đ

ô

̣

r

ô

̃

n

g

v

̀

t

h

â

́

m

k

h

ô

n

g

đ

ô

̀

n

g

n

h

â

́

t

m

a

̀

k

h

i

x

ꢇ

l

y

́

a

x

i

́

t

b

i

̀

n

h

t

h

ư

ꢉ

n

g

k

h

ô

n

g

đ

a

̣

t

k

ê

́

t

q

u

a

̉

4- Xꢂ lꢃ hoꢄ

-

n

h

i

ê

̣

t

v

a

̀

x

ꢇ

l

y

́

n

h

i

ê

̣

t

-

a

x

i

́

t

❖ Đꢗ

t

n

o

́

n

g

d

u

n

g

d

i

̣

c

h

x

ꢇ

l

y

́

ꢂ

đ

a

́

y

g

i

ê

́

n

g

n

h

ꢉ

n

h

i

ê

̣

t

l

ư

ꢆ

n

g

t

o

̉

a

r

a

t

r

o

n

g

p

h

a

̉

n

ꢁ

n

g

i

ꢈ

kim loꢝ

i

M

g

v

a

̀

d

u

n

g

d

i

̣

c

h

H

C

l

b

ơ

m

v

a

̀

o

g

i

ê

́

n

g

Cơ sở khoan và khai thác dầu khí

Lê Phước Hảo

9-14

Phương pháp hꢓa hꢔc

5- Xꢂ lꢃ axꢀ

t

c

a

́

c

t

â

̣

p

❖ Phươ

đꢟ

n

g

p

h

a

́

p

x

ꢇ

l

y

́

đ

ư

ꢆ

c

t

i

ê

́

n

h

a

̀

n

h

v

ꢅ

i

m

ô

̣

t

s

ô

́

k

h

o

a

̉

n

g

c

u

̉

a

v

i

̉

a

s

a

̉

n

p

h

â

̉

m

,

n

h

ꢃ

m

u

̣

c

h

t

ă

n

g

s

ꢀ

x

â

m

n

h

â

̣

p

c

u

̉

a

x

i

́

t

v

a

̀

o

t

o

a

̀

n

b

ô

̣

v

i

̉

a

.

T

h

ꢉ

i

g

i

a

n

x

ꢇ

l

y

́

c

a

́

c

h

n

h

a

u

t

ꢊ

5

-

1

0

ngꢅ

y

n

h

ꢃ

m

t

ă

n

g

s

a

̉

n

l

ư

ꢆ

n

g

i

ê

́

n

g

đ

ê

́

n

m

ꢁ

c

ꢀ

c

đ

a

̣

i

t

r

o

n

g

m

ô

̣

t

k

h

o

a

̉

n

g

t

h

ꢉ

i

g

i

a

n

g

ꢋ

n

.

6- Xꢂ lꢃ bꢅ

t

a

x

i

́

t

❖ Phươ

suꢠ

cꢑ

n

g

p

h

a

́

p

n

a

̀

y

đ

ư

ꢆ

c

a

́

p

d

u

̣

n

g

k

h

i

c

h

i

ê

̀

u

d

a

̀

y

c

u

̉

a

v

i

̉

a

s

a

̉

n

p

h

â

̉

m

t

ư

ơ

n

g

đ

ô

́

i

l

ꢅ

n

v

a

̀

a

́

p

t

v

i

̉

a

n

h

o

̉

.

D

u

n

g

d

i

̣

c

h

a

x

i

́

t

v

a

̀

c

h

â

́

t

h

o

a

̣

t

i

́

n

h

b

ê

̀

m

ꢄ

t

ꢂ

d

a

̣

n

g

b

o

̣

t

đ

ư

ꢆ

c

b

ơ

m

v

a

̀

o

v

u

̀

n

g

n

đ

a

́

y

g

i

ê

́

n

g

n

h

ꢉ

m

a

́

y

b

ơ

m

a

x

i

́

t

c

h

u

y

ê

n

d

u

̣

n

g

v

a

̀

m

a

́

y

n

e

́

n

k

h

i

́

.

7- Xꢂ lꢃ nhꢆ

❖ Xꢂ lꢃ axꢟ

t

ư

ơ

n

g

a

x

i

́

t

v

u

̀

m

0

n

g

c

â

̣

n

đ

a

́

y

g

i

ê

́

n

g

đ

0

p

h

u

̣

t

h

u

ô

̣

c

r

â

́

t

n

h

i

ê

̀

u

v

a

̀

o

n

h

i

ê

̣

t

đ

ô

̣

v

i

̉

a

.

K

h

i

n

h

i

ê

̣

t

đ

ô

̣

v

i

̉

a

cꢅ

n

g

l

ꢅ

n

t

h

i

̀

t

ô

́

c

đ

ô

̣

c

u

̉

a

p

h

a

̉

n

ꢁ

n

g

c

a

̀

n

g

c

a

o

l

a

n

u

̀

m

g

i

a

̉

m

k

h

a

̉

n

ă

n

g

đ

i

s

â

u

v

a

̀

o

v

i

̉

a

c

u

̉

dung dꢁ

c

h

a

x

i

́

t

(

v

a

̀

t

ă

n

g

m

ꢁ

c

ô

̣

ă

n

m

o

̀

n

)

.

K

h

i

h

i

ê

̣

t

đ

ô

̣

v

i

̉

a

l

ꢅ

n

h

ơ

n

6

0

⁰C cꢜ

n

p

h

a

̉

i

s

ꢇ

dꢡ

nhꢣ

n

g

c

h

â

́

t

l

a

̀

c

h

â

̣

m

p

h

a

̉

n

ꢁ

n

g

.

S

o

n

g

v

i

ê

̣

c

s

ꢇ

d

̣

n

g

c

h

â

́

t

l

a

̀

m

c

h

â

̣

m

p

h

a

̉

n

ꢁ

n

g

c

h

i

̉

c

o

́

t

a

́

c

n

g

đ

ê

́

n

h

i

ê

̣

t

đ

ô

̣

k

h

o

a

̉

n

g

1

0

⁰C. Khi vꢞ

a

c

o

́

n

h

i

ê

̣

t

đ

ô

̣

l

ꢅ

n

h

ơ

n

1

0

⁰C thꢢ phꢇ

i

s

ꢇ

d

u

̣

n

g

t

ư

ơ

n

g

a

x

i

́

t

.

T

h

ô

n

g

t

h

ư

ꢉ

n

g

t

r

o

n

g

t

h

̀

n

h

p

h

â

̀

n

h

u

̃

t

ư

ơ

n

g

a

x

i

́

t

c

o

́

k

h

o

a

̉

n

g

3

0

-

4

0

%

dꢜ

u

t

h

ô

v

a

̀

6

-

7

0

%

d

u

n

g

d

i

̣

c

h

a

x

i

́

t

.

Cơ sở khoan và khai thác dầu khí

Lê Phước Hảo

9-15

Phương pháp hꢓa hꢔc

e- Cô ng nghꢄ

❖ Qui trꢢ

x

ꢇ

l

y

́

n

h

- Cho 1/2 lưꢉ

n

g

n

ư

ꢅ

c

n

g

o

̣

t

k

y

̃

t

h

u

â

̣

t

c

â

̀

n

t

h

i

ê

́

t

v

a

̀

o

b

ô

̀

n

- Đꢒ

- Bơ

t

o

a

̀

n

b

ô

̣

a

x

i

t

h

ꢈ

u

c

ơ

v

a

̀

o

b

ô

̀

n

m

a

x

i

t

(

H

C

l

,

H

F

h

o

ꢄ

c

a

̉

h

a

i

)

v

a

̀

o

b

ô

̀

n

,

r

ô

̀

i

t

h

ê

m

c

h

â

́

t

p

h

u

̣

g

i

a

c

h

ô

́

n

g

ă

n

m

o

̀

n

v

a

̀

chꢠ

t

h

o

a

̣

t

i

́

n

h

b

ê

̀

m

ꢄ

t

- Bơ

m

đ

u

̉

l

ư

ꢆ

n

g

n

ư

ꢅ

c

n

g

o

̣

t

k

y

̃

t

h

u

â

̣

t

c

o

̀

n

l

a

̣

i

,

s

a

u

đ

o

́

d

u

̀

n

g

m

a

́

y

k

h

u

â

́

y

t

r

ô

̣

n

đ

ê

̀

u

1- Lꢇ

n

x

ꢇ

l

y

́

s

ơ

b

ô

̣

➢ Thꢅ

n

h

p

h

â

̀

n

d

u

n

g

d

i

̣

c

h

x

ꢇ

l

y

́

t

h

a

y

đ

ô

̉

i

t

ꢊ

5

-

1

5

%

H

C

l

n

h

ꢃ

m

r

ꢇ

a

s

a

̣

c

h

l

ꢅ

p

v

o

̉

s

e

́

t

v

a

̀

cacbonat bꢋ

m

t

r

ê

n

ô

́

n

g

c

h

ô

́

n

g

v

a

̀

t

h

a

̀

n

h

g

i

ê

́

n

g

k

h

o

a

n

t

r

ư

ꢅ

c

k

h

i

t

i

ê

́

n

h

a

̀

n

h

l

â

̀

n

x

ꢇ

l

y

́

chꢟ

n

h

v

a

̀

n

g

ă

n

c

a

́

c

k

ê

́

t

u

̉

a

C

a

F

₂(nꢊ

u

c

o

́

)

Cơ sở khoan và khai thác dầu khí

Lê Phước Hảo

9-16

Phương pháp hꢓa hꢔc

2- Lꢇ

n

x

ꢇ

l

y

́

c

h

i

́

n

h

➢ Thꢅ

n

h

p

h

â

̀

n

h

ô

̃

n

h

ꢆ

p

a

x

i

t

đ

ư

ꢆ

c

s

ꢇ

d

u

̣

n

g

t

u

̀

y

t

h

e

o

đ

ô

̣

t

h

â

́

m

v

a

̀

t

i

́

n

h

c

h

â

́

t

c

u

̉

a

đ

â

́

t

đ

a

́

thꢅ

n

h

ê

̣

• Vꢈ

a

c

o

́

đ

ô

̣

t

h

â

́

m

c

a

o

(

>

1

0

m

d

)

- Đꢋ cꢙ hꢅ

m

l

ư

ꢆ

n

g

c

a

c

b

o

n

a

t

c

a

o

(

>

2

0

%

)

c

h

i

̉

s

ꢇ

d

u

̣

n

g

H

C

l

- Đꢋ cꢙ hꢅ

m

l

ư

ꢆ

n

g

s

i

l

i

c

h

u

̉

y

ê

́

u

(

8

0

%

)

v

a

̀

s

e

́

t

h

â

́

p

c

â

̀

n

d

u

̀

n

g

d

u

n

g

d

i

̣

c

h

1

2

%

H

C

l

v

a

̀

3

%

H

F

- Đꢋ cꢙ hꢅ

m

l

ư

ꢆ

n

g

f

e

n

s

p

a

t

c

a

o

(

>

2

0

%

)

c

â

̀

n

d

u

̀

n

g

d

u

n

g

d

i

̣

c

h

1

3

,

5

%

H

C

l

v

a

̀

1

,

5

%

H

F

- Đꢋ cꢙ hꢅ

m

l

ư

ꢆ

n

g

s

e

́

t

c

a

o

c

â

̀

n

d

u

̀

n

g

d

u

n

g

d

i

̣

c

h

6

,

5

%

H

C

l

v

a

̀

1

%

H

F

- Đꢋ cꢙ hꢅ

m

l

ư

ꢆ

n

g

s

e

́

t

c

l

o

r

i

t

c

a

o

c

â

̀

n

d

u

̀

n

g

d

u

n

g

d

i

̣

c

h

3

%

H

C

l

v

a

̀

0

,

5

%

H

F

v

ꢅ

i

t

a

́

c

nhâ n chelet hꢙ

a

.

• Vꢈ

a

c

o

́

đ

ô

̣

t

h

â

́

m

t

h

â

́

p

(

 10 md)

- Đꢋ cꢙ hꢅ

m

l

ư

ꢆ

n

g

s

e

́

t

h

â

́

p

(

<

5

%

)

c

â

̀

n

d

u

n

g

d

i

̣

c

h

6

%

H

C

l

v

a

̀

1

,

5

%

H

F

- Đꢋ cꢙ hꢅ

m

l

ư

ꢆ

n

g

c

l

o

r

i

t

c

a

o

c

â

̀

n

d

u

n

g

d

i

̣

c

h

3

%

H

C

l

v

a

̀

0

,

5

%

H

F

Cơ sở khoan và khai thác dầu khí

Lê Phước Hảo

9-17

Phương pháp hꢓa hꢔc

f- Sꢃ

n

p

h

â

̉

m

c

u

̉

a

q

u

a

́

t

r

i

̀

n

h

x

ꢇ

l

y

́

a

x

i

t

1- Nhꢆ

t

ư

ơ

n

g

➢ Nhꢣ

t

ư

ơ

n

g

(

đ

ꢄ

c

b

i

ê

̣

t

l

a

̀

n

h

u

̃

t

ư

ơ

n

g

n

ư

ꢅ

c

t

r

o

n

g

d

â

̀

u

)

đ

ư

ꢆ

c

h

i

̀

n

h

t

h

a

̀

n

h

t

r

o

n

g

q

u

a

́

t

r

i

̀

n

h

khoan, hoꢅ

n

t

h

i

ê

̣

n

g

i

ê

́

n

g

h

o

ꢄ

c

t

r

o

n

g

x

ꢇ

l

y

́

t

h

ư

ꢉ

n

g

c

o

́

đ

ô

̣

n

h

ꢅ

t

r

â

́

t

c

a

o

.

N

h

u

̃

t

ư

ơ

n

g

đưꢉ

c

ô

̉

n

đ

i

̣

n

h

b

ꢃ

n

g

c

a

́

c

h

â

́

t

h

o

a

̣

t

i

́

n

h

b

ê

̀

m

ꢄ

t

v

a

̀

c

a

́

c

h

â

́

t

p

h

u

̣

g

i

a

t

r

o

n

g

d

u

n

g

d

i

̣

c

h

x

ꢇ

lꢃ

h

o

ꢄ

c

đ

ư

ꢆ

c

t

a

̣

o

r

a

b

ꢂ

i

t

a

́

c

đ

ô

̣

n

g

q

u

a

l

a

̣

i

g

i

ꢈ

a

l

ư

u

c

h

â

́

t

v

a

̀

đ

â

́

t

đ

a

́

.

2- Cꢄ

c

h

â

́

t

k

ê

́

t

u

̉

a

➢ Cꢋ

c

h

â

́

t

k

ê

́

t

u

̉

a

c

o

́

t

h

ê

̉

l

a

̀

s

a

̉

n

p

h

â

̉

m

c

u

̉

a

q

u

a

́

t

r

i

̀

n

h

x

ꢇ

l

y

́

a

x

i

t

,

l

ꢋ

n

g

đ

o

̣

n

g

c

a

́

c

v

â

̣

t

l

i

ê

̣

u

do sꢍ giꢇ

m

a

́

p

v

a

̀

n

h

i

ê

̣

t

đ

ô

̣

v

u

̀

n

g

c

â

̣

n

đ

a

́

y

g

i

ê

́

n

g

,

d

o

s

ꢀ

t

r

ô

̣

n

l

â

̃

n

k

h

ô

n

g

t

ư

ơ

n

g

t

h

i

́

c

h

giꢘ

a

n

ư

ꢅ

c

v

i

̉

a

v

a

̀

n

ư

ꢅ

c

b

ơ

m

e

́

p

.

➢ Cꢋ

c

d

a

̣

n

g

c

h

â

́

t

k

ê

́

t

u

̉

a

t

h

ư

ꢉ

n

g

ꢄ

p

r

â

́

t

đ

a

d

a

̣

n

g

,

p

h

u

̣

t

h

u

ô

̣

c

v

a

̀

o

m

ô

i

t

r

ư

ꢉ

n

g

x

ꢇ

l

y

́

v

a

̀

chꢠ

t

x

ꢇ

l

y

́

.

Cơ sở khoan và khai thác dầu khí

Lê Phước Hảo

9-18

Phương pháp hꢓa hꢔc

• Chꢉ

t

k

ê

́

t

u

̉

a

c

a

c

b

o

n

a

t

HF + CaCO₃= CaF₂+ H₂O + CO₂

H₂SiF₆+ 2Na⁺= Na₂SiF₆+ 2H⁺

H₂SiF₆+ 2K⁺= K₂SiF₆+ 2H⁺

H₂SiF₆+ Ca⁺= CaSiF₆+ 2H⁺

H₃AlF₆+ 3Na⁺= Na₂AlF₆+ 3H⁺

̀

H₃AlF₆+ 3K⁺= K₂AlF₆+ 3H⁺

̀

2H₃AlF₆+ 3Ca^{+ 2}= Ca₃(AlF₆)₂+ 6H⁺

̀

• Cꢄ

c

h

â

́

t

k

ê

́

t

u

̉

a

s

u

n

f

a

t

 ꢤ dꢝ

n

g

t

h

a

̣

c

h

c

a

o

(

C

a

S

O

₄) hoꢏ

c

a

n

h

y

d

r

i

t

(

C

a

S

O

₄.2H₂O)

c

h

â

́

t

k

ê

́

t

u

̉

a

c

l

o

• Chꢉ

t

k

ê

́

t

u

̉

a

s

ꢋ

t

l

ꢋ

n

g

đ

o

̣

n

g

h

ꢈ

u

c

ơ

Cơ sở khoan và khai thác dầu khí

Lê Phước Hảo

9-19

Xꢗ lꢘ axít

Cơ sở khoan và khai thác dầu khí

Lê Phước Hảo

9-20

Bài giảng Cơ sở khoan và khai thác dầu khí - Chương 9: Xử lý vùng cận đáy giếng - Lê Phước Hảo