Giáo trình Đồ gá gia công cơ khí - Chương 12
b. Xac âënh kêch thæåc chiãu cao vach mang
Tai nhæng âiãm cuäi cung cua mang thç täc âä dëch chuyãn cua phäi la kha
lån co thã gáy ra sæ mát âënh hæång do va âáp. Âã tranh nhæng hiãn tæång âo,
ngæåi ta phai xac âënh täc âä giåi han cua phäi trãn cå så phai âam bao âu nàng
suát cáp phäi nhæng khäng gáy va âáp lam mát âënh hæång.
Theo ab
Theo ab
Theo ab
Hçnh 12-21: Mät sä dang phäi va kiãu mang dán phäi
Âäi våi cac mang tæ chay, goc nghiãng cua mang âæåc bä trê sao cho lån
hån goc ma sat giæa phäi va mang cung nhæ khàc phuc mät sä anh hæång khac
nhæ do kêch thæåc cua phäi khäng chênh xac hoàc sai sä vã hçnh dang hçnh hoc va
vë trê tæång quan cua phäi gáy ra.
Trãn hçnh 12-22 trçnh bay mät sä kiãu mang tæ chay våi hçnh a la bä trê
mang nghiãng mät goc α, mang nghiãng trãn hçnh b bä trê våi 2 goc nghiãng khac
nhau co goc α2 thæång lån hån goc ma sat khoang tæ 1,5 âãn 2 lán, con goc α1
thæång âæåc bä trê trãn phán mang ngàn hån va thæång co gia trë nho hån goc ma
sat ϕ mät êt. Giæa 2 mang nghiãng nay âæåc näi våi nhau bàng mät cung chuyãn
181
tiãp co ban kênh R lån hån chiãu dai cua phäi mät êt âã cho qua trçnh di chuyãn
phäi trãn mang âæåc dã dang. Con å hçnh c la mang chuyãn phäi chè sæ dung mät
goc nghiãng nhæng våi viãc sæ dung hai loai vát liãu co hã sä ma sat khac nhau,
thæång chon gia trë f1≤ tgα mät êt va f2 > tgα.
Bang 12-3
Så âä
Cäng thæc tênh toan
- Chiãu räng vach mang: B = (0,7 ÷ 0,8)d
- Goc V cua mang:
β
d
β = 450 âäi våi phäi co khäi læång âãn 5
kg.
β = 600 âäi våi phäi co khäi læång >6kg
B
H = (0,3 ÷ 0,4)d âäi våi phäi co dang
cáu.
H = (0,25 ÷ 0,3)d âäi våi phäi hçnh tru.
H > 0,6d âäi våi phäi dang âéa va vanh.
D
H
Chiãu cao vach mang häp kên:
2
α
l.tgα
2
⎛
⎜
⎞
⎟
H = 0,5d − (0,5d)2 −
⎝
⎠
tgα <f : f la hã sä ma sat; α la goc tiãp
xuc giæa phäi va vach mang
Chiãu cao vach mang cua häp næa kên:
- H = 0,4 d
∆H
- H1= d + ∆H
- ∆H = 0,5 ÷ 1mm
H1
D
d
H
D
Chiãu cao vach mang cac chi tiãt truc
bác:
d
d
- Khi ván chuyãn trãn cac ngäng truc:
H
H
D − d
H =
+ ∆1;∆1 = 2 ÷ 5mm
2
∆
1
∆
1
- Khi ván chuyãn trãn bác truc lån:
D − d
2
H =
− ∆1
182
* Xac âënh chiãu cao vach mang:
Täc âä træåt cua phäi trãn mang âæåc xac âënh theo cäng thæc sau:
v = 2gh 1− f cot gα
( )
+ v02
Trong âo, v0 la ván täc ban âáu; h la âä cao cua mang dán; g la gia täc
trong træång; α la goc nghiãng cua mang dán.
Xac âënh chiãu dai L:
2g.h + v02 − v2
L = h..cotgα =
2g.f
Våi f la hã sä ma sat træåt giæa phäi va mang dán:
f = tgϕ
Âã xac âënh âä dai cua mang dán, tæ hinh 12-22, ta co:
2g(f.cosα1 − sin α2 ).h − (v02 − v2 ).sin α1
S =
2gf(cosα1 − cot gα2 .sin α1 ).sin α2
Trong âo, v la ván täc yãu cáu cua phäi å cuäi mang chuyãn.
f1
f
v
v
v
R
α
h
h
h2
h
f2
h
α
α
S
α1
S1
L
(a)
(c)
(b)
Hçnh 12-22: Så âä mät sä kiãu mang tæ chay
Âã cho phäi khäng bë træåt khoi mang dán hoàc råi ra ngoai khi di chuyãn thç
cán thiãt phai xac âënh chiãu cao vach mang mät cach håp ly. Trãn bang 12-3 giåi
thiãu mät sä kiãu mang chuyãn phäi va cäng thæc xac âënh chiãu cao tæång æng cua
tæng loai.
c. Cå cáu âënh hæång phäi:
Ván âã âënh hæång phäi la mät trong nhæng näi dung rát quan trong nhæng
âäng thåi cung rát phæc tap va kho khàn. Chung ta co thã tháy ràng, cac chi tiãt cå khê
co hçnh dang va kêch thæåc vä cung phong phu. Viãc âæa ra tæng kiãu chi tiãt nao âo
räi nghiãn cæu tçm phæång an âënh hæång cho no la hoan toan mang tênh ly thuyãt va
kho co thã ap dung vao thæc tã âæåc vç cac chi tiãt chè khac nhau rát êt thäi thç qua
183
trçnh âënh hæång cho no cung âa khac nhau kha xa. Ngay ca khi chè mät loai phäi ma
nãu dung sai kêch thæåc qua lån thç qua trçnh âënh hæång cung chæa hàn la hoan toan
tin cáy. Nhæ trãn mät sä hã thäng dáy chuyãn san xuát hiãn âai ngay nay thç ngay ca
khi no chè sæ dung duy nhát mät loai phäi ma ngæåi ta phai bä trê thãm cå cáu loai bo
khoi mang dán âäi våi cac phäi âënh hæång khäng chênh xac. Âiãu nay cung noi lãn
ràng cäng viãc âënh hæång phäi trong hã thäng cáp phäi tæ âäng la mät ván âã kho
khàn nhát va âoi hoi ngæåi lam cäng tac thiãt kã phai co tênh sang tao va nãu co thãm
kinh nghiãm næa thç co thã læa chon âæåc cac kiãu âënh hæång tät nhát, tæc la væa âån
gian vã màt nguyãn ly va kãt cáu, væa co âä tin cáy cao.
ab
(a)
(b)
Hçnh 12-23: Mät sä så âä nguyãn ly âënh hæång phäi
Nguyãn tàc chung khi læa chon nguyãn ly va cå cáu âënh hæång la càn cæ
vao sæ phán bä trong læång trong ban thán vát thã, hçnh dang bãn ngoai va ty lã
cac kêch thæåc bao cua chung.
Âäi våi cac phäi cán âënh vë qua nhiãu cáp thç thäng thæång trãn phãu chæa
phäi ngæåi ta âa thæc hiãn âënh hæång cáp I cho no va cac cå cáu âënh hæång cáp
II va cáp III âæåc bä trê trãn mang dán. Ngæåi ta co thã sæ dung nguyãn tàc âënh
hæång nhå sæ phán bä trong læång cua phäi âã lát cac phäi cho âung vë trê âënh
hæång nhæ hçnh 12-23a, hoàc sæ dung nguyãn ly lát hoàc quay phäi càn cæ va hçnh
dang cua phäi nhæ hçnh 12-23b hoàc càn cæ theo kêch thæåc khac nhau cua phäi
khi cán âënh hæång nhæ hçnh 12-24.
Trãn cac hçnh 12-23, 12-24 chè giåi thiãu mät sä så âä âënh hæång phäi.
Cac så âä nay chè mä ta vã màt nguyãn ly ma khäng biãu diãn bàng kãt cáu vç
khäng thã giåi thiãu hãt tát ca cac loai phäi cu thã trong nganh gia cäng cå khê.
184
Dæa trãn cå så cua mät sä nguyãn ly nay, chung ta co thã tiãn hanh nghiãn cæu va
phán têch thãm âã læa chon va thiãt kã âæåc mät kãt cáu âënh hæång cho loai phäi
cu thã.
Theo A
Theo B
Hçnh 12-24: Så âä âënh hæång phäi
12-4. Bä phán lam phu håp täc âä phäi, phán chia phäi va chuyãn hæång
Âã cho qua trçnh bàt giæ phäi mät cach chênh xac va thuán låi âã cung cáp
cho may cäng tac thç cán thiãt phai co mät sä bä phán âæåc bä trê trãn mang
chuyãn phäi ngoai cå cáu âënh hæång, âo la bä phán lam giam täc âä cua phäi, rai
phäi, chuyãn hæång phäi va phán chia phäi.
12-4-1. Cå cáu lam phu håp täc âä phäi
Lam phu håp täc âä phäi bao ham ca 2 ván âã la lam thã nao âã täc âä cua
phäi khi chuyãn giao sang may cäng tac phai âäng bä, tæc la cung täc âä trong
træång håp khäng sæ dung cå cáu nàm bàt phäi hoàc phai âäng bä våi täc âä cua
cå cáu nàm bàt âã cung cáp cho may cäng tac.
Vã thæc tã thç ta tháy ràng, cac mang chuyãn phäi lam nhiãm vu di chuyãn
phäi âãn vung cäng tac, tuy nhiãn vë trê cua phäi å trãn mang chuyãn la hoan toan
ngáu nhiãn va täc âä di chuyãn cua phäi cung khac nhau, ngay ca cac hã thäng
chuyãn phäi cæång bæc nhæ cac bàng tai, xêch tai, truc xoàn.... thç täc âä cua phäi
185
å trãn âoan cuäi cung cua mang chuyãn la kha lån. Vç thã cán phai co mät sä cå
cáu lam giam täc âä di chuyãn cua phäi cho phu håp våi täc âä yãu cáu. Tuy
nhiãn cung cán chu y la cå cáu nay phai âam bao âæåc khi tiãp xuc våi phäi âang
di chuyãn khäng âæåc lam mát âënh hæång cua phäi, khäng tao ra nhæng xung læc
gáy biãn dang hoàc lam hæ hong bã màt phäi, phai âam bao qua trçnh lam viãc än
âënh.
Dæåi âáy giåi thiãu mät sä kiãu cå cáu lam giam täc âä cua phäi:
a. Mang dán phäi co âay kiãu gån song
Mang dán phäi kiãu co âay gån song co muc âêch lam giam täc âä træåt
cua phäi trãn cac mang tæ chay. Khi phäi træåt trãn âo, do sæ máp mä cua cac
song ma nàng læång dëch chuyãn cua phäi bë tiãu tan dán va vç váy ma täc âä di
chuyãn cung chám dán lai. Tuy theo yãu cáu cua täc âä chi tiãt tai thåi âiãm cuäi
cua mang va càn cæ vao kêch thæåc cua phäi, hã sä ma sat va goc nghiãng mang
ma ta chon kiãu song co thäng sä va hçnh dang håp ly. Âä cao cua song thäng
thæång chon tæ (0,3 ÷ 0,4)d, goc biãn dang cua âay song thæång chon khoang 1200
( hçnh 12-25a).
(a)
(b)
Hçnh 12-25: Mang dán phäi co âay gån song (a) va la chàn (b)
186
b. Mang dán phäi co la chàn
Trãn hçnh 12-25b mä ta kiãu mang dán phäi co cå cáu lam giam täc âä cua
phäi bàng cac la chàn. Khi phäi di chuyãn va vao la chàn, no truyãn mät phán
nàng læång sang la chàn va thäng qua khåp ban lã tao mä men quay lam quay la
chàn va phäi se âi qua, qua trçnh lai tiãp tuc khi phäi gàp phai la chàn tiãp theo.
Thäng thæång cac la chàn lam viãc theo nguyãn ly tæ quay do trong læång cua la
chàn tao ra âäi våi truc quay. Trong træång håp goc nghiãng cua mang la 50 va la
chàn lam viãc theo nguyãn tàc trãn thç ngæåi ta thæång chon ty sä cua trong læång
la chàn våi trong læång phäi la 0,2. Nhæåc âiãm cua cå cáu nay la khäng âiãu
chènh âæåc mä men quay va do âo khäng âiãu chènh täc âä di chuyãn cua phäi.
Hiãn nay ngæåi ta sæ dung thãm mät cå cáu lo xo co thã âiãu chènh âæåc mä men
quay cua la chàn va do váy co thã âiãu chènh âæåc täc âä theo yãu cáu.
c. Giam täc âä phäi bàng cå cáu thuy læc
Hçnh 12-26 mä ta mät cå cáu thanh gat lam giam täc âä cua phäi thäng
qua hã thäng cang va âæåc giam chán bàng thuy læc. Cang gat 2 co 3 canh ma mät
âáu cua no co gàn 1 con làn âã tiãp xuc våi phäi, mät âáu näi våi cán piston cua xi
lanh thuy læc va âáu con lai näi våi mät lo xo keo âã giæ cang gat luän luän nàm å
vë trê chàn phäi va âæa piston nàm å vë trê trãn cung cua xi lanh thuy læc. Khi co
phäi âãn va tac dung vao canh thæ nhát se gáy ra mä men quay cang xung quanh
chät. Nãu mä men nay lån hån mä men do lo xo tao ra va ma sat trong piston - xi
lanh thuy læc thç cang se quay va må cho phäi qua, khi âo täc âä cua phäi bàt âáu
trå vã khäng tai vë trê xuát phat nay.
(a)
(b)
Hçnh 2-26: Mang dán phäi co cå cáu giam chán thuy læc (a) va cå cáu gat(b)
187
Kiãu piston - xilanh giam chán nay co cáu tao âàc biãt la dáu âæåc chæa ca
buäng trãn va buäng dæåi va chung thäng nhau qua lä tiãt læu. Âã âiãu chènh thåi
gian må cang cho phäi qua, ngæåi ta chè cán thay âäi tiãt diãn lä tiãt læu âo bàng
cach trong kãt cáu ngæåi ta chã tao piston gäm co 2 âéa va khi xoay vë trê cua 1 âéa
cua piston thç thay âäi âæåc kêch thæåc lä tiãt læu.
12-4-2. Bä phán phán chia phäi va chuyãn hæång
Trong qua trçnh cáp phäi tæ âäng cho nhiãu may cäng tac cung lam mät
chæc nàng nhæ nhau, thæång ngæåi ta bä trê chè mät hã thäng cáp phäi chung cho
tát ca. Nhæ váy å trãn âoan cuäi cua mang chuyãn phäi chung, ngæåi ta phai bä trê
cå cáu phán chia phäi cung nhæ chuyãn hæång phäi âãn vë trê cac may cäng tac.
Hoàc co træång håp khi di chuyãn cac phäi bàng phæång phap cæång bæc, vë trê
cac phäi trãn mang chuyãn co thã la phán bä ngáu nhiãn hoàc âæåc dän sat nhau,
khi âo cán phai co mät cå cáu phán chia phäi cach nhau 1 khoang âãu âàn phu
håp våi cå cáu nhán phäi cua may.
a. Cå cáu chia phäi
Theo A
Hçnh 12-27: Cå cáu chia phäi
Hçnh 12-27 mä ta mät cå cáu phán chia phäi theo mät sä hæång. Âã cho cå
cáu phán chia phäi lam viãc mät cach än âënh thç yãu cáu træåc khi phäi di chuyãn
âãn bä phán nay thç no phai âæåc gom phäi, tæc la vë trê cua phäi âæåc phán bä våi
khoang cach âãu âàn. Cå cáu nay âæåc dán âäng thäng qua mät cå cáu thanh
truyãn tao nãn chuyãn âäng làc âã re phäi âi theo cac hæång theo yãu cáu.
188
b. Cå cáu dán phäi.
Muc âêch cua bä phán nay la dán tæng phäi mät âa âæåc âënh hæång chênh
xac tæ cuäi mang dán hay ngay sau bä phán phán chia phäi âãn cå cáu bàt giæ
phäi hoàc chuyãn giao træc tiãp cho may cäng tac.
Hçnh 12-28: Mät sä cå cáu dán phäi
Âáy la bä phán cuäi cung cua hã thäng mang cáp phäi. Do váy chát læång
hoat âäng cua no mang tênh quyãt âënh âãn kha nàng lam viãc chênh xac va än
âënh cua ca hã thäng san xuát.
Âã âam bao yãu cáu trãn, thæång ngæåi ta bä trê å kháu nay mät sä cäng tàc
hanh trçnh, cac cam biãn giam sat trang thai cua phäi å trong mang cung nhæ giam
sat sæ hoat âäng cua bä phán âo. Cac cå cáu thæång âæåc sæ dung la cå khê, cå khê
- âiãn; cå khê - khê nen. Hçnh 12- 28 mä ta nguyãn ly cua mät cå cáu dán phäi.
c. Cå cáu chuyãn hæång.
Trong qua trçnh cáp phäi, do tênh chát lam viãc thæc tã cua cac loai phäi va
hã thäng san xuát khac nhau ma phai sæ dung mang chuyãn phäi rát dai, âiãu nay
træåc hãt la gáy nãn sæ phæc tap trong thiãt kã nha xæång, tiãp næa no gáy trå ngai
cho viãc læu thäng va cac hoat âäng cua con ngæåi trong nha may... Âã tranh tçnh
trang nay, ngæåi ta thu gon diãn têch cua chung lai bàng cach bä trê cac mang dán
theo cac âæång zich zàc hoàc cac dang âæång bao hçnh vuäng, chæ nhát, âa giac...
189
tuy theo cáu truc cua may cäng tac, do váy âã phäi co thã di chuyãn âæåc trãn
nhæng âæång âo cán thiãt phai co bä phán chuyãn hæång. Hçnh 12-29 giåi thiãu
mät sä kiãu chuyãn hæång.
Hçnh 12-29: Mät sä cå cáu chuyãn hæång phäi
12-5. Cå cáu nàm bàt phäi
Âã co thã thæc hiãn viãc ga âàt phäi lãn cac may cäng tac, cán thiãt phai co
cå cáu bàt giæ phäi. Nhiãm vu cua cå cáu nay la tiãp nhán phäi âa âæåc âënh
hæång chênh xac va bàt giæ no räi di chuyãn âãn vë trê cán thiãt nhæ cac äng kep
âan häi, mám càp khê nen hoàc cac loai ãtä thuy læc hoàc khê nen âã cac cå cáu
kep thæc hiãn qua trçnh kep chàt phäi.
Âã âam bao âæåc muc tiãu trãn, cac cå cáu nàm bàt phäi phai co kãt cáu va
hçnh dang cua phán tiãp xuc våi phäi phu håp våi hçnh dang va kêch thæåc cua
phäi cán bàt giæ va âam bao giæ chàc nhæng khäng âæåc lam hæ hong phäi nhæ
lam biãn dang deo hay hæ hong låp bã màt âäi våi cac phäi âa qua gia cäng tinh.
Trãn hçnh 12-30 giåi thiãu mät cå cáu bàt giæ phäi va di chuyãn âãn cå cáu ga âàt
cua may cäng tac. Nguyãn ly lam viãc cua cå cáu nhæ sau: Cac phäi dang tru âæåc
dán trãn mang 1, khi âãn âung vë trê se tac âäng vao cäng tàc hanh trçnh va thäng
qua cå cáu nam chám âiãn tæ âáy tám chàn 3 chàn giæ cac phäi å phêa trãn. Chè
co 1 phäi âæåc âæa vao tay kep 4 va thäng qua cå cáu cam thung âáy tay kep sang
phêa trai va náng mang hæng 8 âi lãn phêa trãn. Khi tay kep âa nàm å vë trê cuäi
cung phêa trai, hã thäng cam va lo xo se tac âäng va âáy phäi ra khoi cå cáu kep
190
va phäi âæåc råi xuäng mang hæng 8 do tæ trong ban thán. Sau âo cam thung lai
âæa tay kep 6 chuyãn âäng sang phai va mang hæng 8 chuyãn âäng xuäng dæåi âã
chi tiãt træåt hoàc làn khoi mang âãn vë trê yãu cáu.
Theo K
Hçnh 12- 30: Cå cáu bàt giæ phäi
Trãn hçnh 12-31a,c,d giåi thiãu
mät sä kãt cáu âáu kep phäi lam viãc
theo nguyãn tàc dung læc kep cua lo xo.
Khi âáu kep âi xuäng, do tac dung cua
phäi vao ma cua mo kep se lam cho ma
kep âäng quay xung quanh chät âã må
räng miãng cua cå cáu va lo xo bë nen
lai. Khi phäi âa træåt trãn cac ma va nàm
vao âung vë trê trong ma kep, lo xo nen
se âáy ma kep âäng va se kep chàt phäi
lai. Trãn hçnh 12-31b sæ dung cå cáu
nàm giæ phäi bàng lo xo la, chênh lo xo
la cung la ma kep phäi. Nguyãn ly lam
viãc giäng våi cac så âä trãn hçnh 12-31
a,c,d.
(a)
(b)
Trãn hçnh 12-32 giåi thiãu mät sä
kãt cáu va cac thäng sä vã kêch thæåc,
goc âä cua mät cå cáu kep phäi dang tru.
Âã tao âiãu kiãn cho phäi âi vao ma kep
(d)
Hçnh 12-30: Cå cáu nàm bàt phäi
(c)
191
thuán låi thç vë trê cua mang dán va cac phán cäng tac cua ma kep phai âæåc bä trê
mät cach chênh xac thç cå cáu måi co thã lam viãc âæåc tin cáy.
(a)
(c)
(b)
(d)
Hçnh 12-32: Cac thäng sä cå ban cua cå cáu bàt giæ
Âáy la mät cå cáu nàm bàt phäi dang hçnh tru co âæång kênh D. Phäi âang
di chuyãn trãn mang dán phäi âãn vë trê cua cå cáu nàm bàt phäi luc âo âang å vë
trê nhán phäi (hçnh 12-32 b). Phäi se âæåc âënh vë chênh xac vao vë trê tay nàm va
tám gat 2 co cå cáu lo xo keo se cä âënh phäi trong cå cáu nàm giæ. Khi co tac
âäng cua cå cáu nhán phäi cua may cäng tac, tay nàm phäi 1 âæåc di chuyãn sang
trai âã cung cáp phäi (hçnh 12-32 a,c,d), phán trãn cua tay nàm se træåt trãn bã màt
cua mät phäi kã tiãp âang di chuyãn trãn mang dán va giæ cho phäi nay khäng di
chuyãn âæåc xuäng phêa dæåi. Âã âam bao cho qua trçnh nay hoat âäng chênh xac
va tin cáy, cac thäng sä ρ, α, a va R phai âæåc xac âënh theo gia trë cua D.
192
12 trang
05/05/2022
2740
Bạn đang xem tài liệu "Giáo trình Đồ gá gia công cơ khí - Chương 12", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- giao_trinh_do_ga_gia_cong_co_khi_chuong_12.pdf
