Bài giảng Tin đại cương - Bài 2: Các khái niệm cơ bản trong C++

BÀI 2

CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN

TRONG C++

Giảng viên:

Vũ Thương Huyền – Khoa Công nghệ thông tin – ĐH Thủy Lợi

huyenvt@wru.edu.vn

Email:

NỘI DUNG

. Thuật toán và phương pháp biểu diễn thuật toán

. Sử dụng Dev-C++

. Cấu trúc chương trình C++

. Các khái niệm cơ bản trong C++

 Định danh phép gán

 Dữ liệu

 Biểu thức, khối lệnh

 Toán tử

 Hàm trong thư viện C++

2

THUẬT TOÁN

. Thuật toán: là một tập hữu hạn các chỉ thị (bước) khi được thực thi sẽ

chuyển thông tin đầu vào thành thông tin đầu ra.

. Tại sao cần thuật toán? Máy tính chỉ giải quyết được vấn đề khi đã có

hướng dẫn giải rõ ràng và đúng

. Các đặc trưng:

Tính hữu hạn

Tính đúng

Đầu vào, đầu ra

Tính hiệu quả: dựa trên khối lượng tính toán, không gian và thời gian

Tính tổng quát: áp dụng cho mọi trường hợp

3

THUẬT TOÁN

. Ví dụ: Thuật toán để giải phương trình bậc nhất : ax + b = c (a,b,c là các số thực):

 Đầu vào: các hệ số a, b, c

 Đầu ra: nghiệm của phương trình

 Các bước thuật giải:

1. Cho các giá trị a, b, c

2. Nếu a = 0

• Nếu b = c thì “phương trình có vô số nghiệm”

• Nếu b ≠ c thì “phương trình vô nghiệm”

3. Nếu a ≠ 0

•Phương trình có duy nhất 1 nghiệm x = (c-b)/a

4

PHƯƠNG PHÁP BIỂU DIỄN THUẬT TOÁN

1. Bằng ngôn ngữ tự nhiên:

Liệt kê bằng lời các bưởc của thuật toán

Đơn giản, không cần kiến thức nền tảng

Dài dòng

2. Bằng mã giả:

Là bản mô tả ngắn gọn, giúp con người có thể hiểu dễ dàng

Độc lập với môi trường phát triển

*Ví dụ: giải phương trình bậc 2 a*x²+ b*x + c =0

5

PHƯƠNG PHÁP BIỂU DIỄN THUẬT TOÁN

1. Yêu cầu nhập giá trị a, b, c

2. if a = 0 then

3. if b= 0 then

4.

5.

if c = 0 then

xuất kết quả: phương trình vô số nghiệm

6.

else

7.

xuất kết quả: phương trình vô nghiệm

8. else

9.

xuất kết quả: phương trình có nghiệm –c/b

10. else

11. Tính giá trị delta = b²– 4*a*c

12. If delta>0 then

13.

14.

15.

X1 = (-b-sqrt(delta))/(2*a)

X2 = (-b+sqrt(delta))/(2*a)

xuất kết quả: phương trình có 2 nghiệm là x1 và b

16. else

17. if delta = 0 then

18.

xuất kết quả: Phương trình có nghiệm kép là –b/(2*a)

19. else

10.

xuất kết quả: phương trình vô nghiệm

6

PHƯƠNG PHÁP BIỂU DIỄN THUẬT TOÁN

3. Bằng lưu đồ:

- sử dụng các khối để biểu diễn thuật toán

Kiểm tra điều kiện

Begin

Sai

B

Vào ra dữ liệu

Bắt đầu thuật toán

Đúng

Tùy vào trạng thái của

B là đúng hay sai mà

rẽ nhánh thích hợp

A

End

Kết thúc thuật toán

Thực hiện công việc A

7

PHƯƠNG PHÁP BIỂU DIỄN THUẬT TOÁN

Ví dụ: Lưu đồ tính tổng của N số nguyên đầu tiên với các thuật toán khác nhau?

Begin

Đầu vào: số nguyên N

Đọcsố N

Đầu ra: tổng N số

S= 0

Đọc số N

i= 0

S=N*(N+1)/2

S= S+i

i= i+1

Sai

InraS

i > N

Đúng

End

Inra S

8

End

PHƯƠNG PHÁP BIỂU DIỄN THUẬT TOÁN

4. Bằng ngôn ngữ lập trình

• Được thiết kế và chuẩn hóa để truyền các chỉ thị cho máy tính

• Mô tả đầy đủ và rõ ràng thuật toán

9

BÀI TẬP

. Bài 1:Xây dựng thuật toán tính tổng các số chẵn và tổng các số lẻ trong dãy gồm

n số nguyên được nhập.

. Bài 2: Xây dựng thuật toán tìm giá trị lớn nhất của một dãy số nguyên có N số.

10

NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH C⁺⁺

 C++ được phát triển bởi Bjane Stroustrup nhằm mở rộng

ngôn ngữ C vào năm 1979

 Được ISO duyệt vào năm 1998

C++ là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng

11

MÔI TRƯỜNG PHÁT TRIỂN C⁺⁺

Dev-C++

 Hỗ trợ đầy đủ tính năng cho ngôn ngữ lập trình C/C++

Hỗ trợ soạn mã nguồn

 Sử dụng trình MinGW của GCC làm trình biên dịch

. Đường dẫn download:

http://sourceforge.net/projects/orwelldevcpp/files/latest/download

12

CÁC BƯỚC CƠ BẢN ĐỂ VIẾT CHƯƠNG TRÌNH

Begin

 Editor là chương trình để viết mã nguồn

Tên các tệp mã nguồn có dạng *.cpp

Dùng chương trình soạn thảo

(Editor) để viết và sửa lỗi

Gọi chương trình biên dịch (Compiler) và

chương trình kết nối (Linker)

Hello.cpp

Có

Có lỗi cú pháp

Dịch mã nguồn ra tệp OBJ

Liên kết các tệp OBJ qua Linker

Kết quả trả ra file .exe

Chạy thử chương trình vừa

được dịch xong

Có

Có lỗi thuật giải?

Hello.exe

13

End

CÁC BƯỚC CƠ BẢN ĐỂ VIẾT CHƯƠNG TRÌNH

Dev-C++

 Tạo mới 1 file mã nguồn:

File -> New -> Source File (Ctrl + N)

 Lưu nội dung file mã nguồn:

File -> Save (Ctrl + S)

 Biên dịch chương trình:

Execute -> Compile (F9)

 Chạy chương trình:

Execute -> Run (F10)

 Biên dịch và chạy chương trình:

Execute -> Complie & Run (F11)

14

CẤU TRÚC CHƯƠNG TRÌNH C⁺⁺

(Xemmục2.2tronggiáotrình)

Ví dụ:

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

// Đây là dòng chú thích

#include <iostream>

using namespace std;

int main ()

{

cout << "Day la chuong trinh C++";

return 0;

}

15

CẤU TRÚC CHƯƠNG TRÌNH C⁺⁺

(Xemmục2.2tronggiáotrình)

Giải thích:

. Dòng 4: Dòng trắng

. Dòng 1: Là dòng chú thích, bắt

đầu bằng “//”

. Dòng 5: Khai báo hàm, main là hàm đặc

biệt, gọi đầu tiên khi chương trình chạy

. Dòng 2: Khai báo sử dụng thư

viện

#include <tênthưviện>

. Dòng 6, 9: Bắt đầu và kết thúc khối lệnh

của hàm main

. Dòng 3: Khai báo sử dụng không

gian tên

using namespace tên;

. Dòng 7: xuất xâu ký tự ra màn hình

. Dòng 8: Câu lệnh thoát khỏi hàm main

16

TÌM LỖI SAI

. Tìm những lỗi sai trong chương trình sau:

1. / Chuong trinh 2

2. include <iotream

3. usingnamespace std

4.

5. int main

6. {

7. cout << “Bài 2";

8.

cout << “Cac khai niem co ban trong C++";

return 0;

9.

10.

17

CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN TRONG C⁺⁺

Từ khóa

Định danh

Câu lệnh và khối lệnh

Chú thích

Các kiểu dữ liệu cơ sở

Biến

Hằng

Toán tử

Các hàm trong thư viện

18

TỪ KHÓA

. Các từ cơ bản của ngôn ngữ, không thể định nghĩa lại

19

ĐỊNH DANH

(Xemmục2.2tronggiáotrình)

. Là đặt tên cho các đối tượng trong chương trình

. Các đối tượng:

 Biến

 Hằng số

 Hàm

 Kiểu dữ liệu

. Quy tắc đặt tên định danh:

 Bắt đầu bằng các chữ cái (a..z, A..Z) hoặc “_”

 Có thể chứa chữ số (0..9) hoặc kí tự “_”

 C++ phân biệt chữ hoa, chữ thường

 Không trùng với các từ khóa C++

 Không chứa khoảng trống ở giữa

 Không chứa các ký tự đặc biệt

20

Bài giảng Tin đại cương - Bài 2: Các khái niệm cơ bản trong C++ - Vũ Thương Huyền