Chân dung người lính biển trong tiểu thuyết Biển xanh màu lá của Nguyễn Xuân Thủy
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP
Tap chí Khoa hoc so 35 (12-2018)
CHÂN DUNG NGƯỜI LÍNH BIỂN
TRONG TIỂU THUYẾT BIỂN XANH MÀU LÁ CỦA NGUYỄN XUÂN THỦY
y Nguyễn Thị Kiều Oanh(*), Huỳnh Thị Mỹ Linh(**)
Tóm tắt
Nguyễn Xuân Thủy là một trong số những nhà văn trẻ của văn học Việt Nam đầu thế kỷ XXI. Tên
tuổi của anh gắn liền với tiểu thuyết “Biển xanh màu lá”. Tác phẩm này đã nhận được Giải C, giải
thưởng Báo chí - Văn học nghệ thuật của Bộ quốc phòng (2004-2009). Bài viết nhằm phân tích các
giá trị về phương diện nội dung của tác phẩm, đó là bức chân dung hiện thực đời sống sinh động của
người lính biển với những khó khăn, vất vả từ đời sống vật chất đến đời sống tinh thần. Tuy nhiên, họ
vẫn kiên cường vượt lên hoàn cảnh và khẳng định được phẩm chất của người lính kiên trung, mạnh mẽ
và anh hùng.
Từ khóa: Biển xanh màu lá, Nguyễn Xuân Thủy, người lính biển, tiểu thuyết.
1. Đặt vấn đề
Những người lính đảo sống giữa đại dương bao la,
bốn phía đều là biển. Do vậy, hàng ngày họ phải
hết sức chắt chiu từng giọt nước ngọt mà họ đang
có. Tuy nhiên, ở đảo Trường Sa lớn có giếng nước
ngọt được gọi là giếng trời “hết lại có, vơi lại đầy”.
Đó là điều may mắn đối với những người lính đảo
Trường Sa lớn vì ít ra họ còn có thể thỉnh thoảng
tắm táp bằng nước ngọt. Còn những người lính
ở đảo chìm phải tiết kiệm hơn nhiều. Họ rất quý
những nguồn nước ngọt do những chuyến tàu từ
đất liền mang ra: “Hơ hơ… ở đây thôi, sang đảo
chìm xem? Còn lâu nhé. Khóc thét nhé. Cho tắm
hơi nhé”. Trong Đảo chìm của Trần Đăng Khoa,
những người lính đảo từng ngày đều phải sống
trong cảnh thiếu thốn nước ngọt đến mức: “Ở đây,
lính còn phải tắm nước biển, uống nước biển, độn
thêm nước biển để nấu cơm. Có chút muối, cơm
cứ chuồi chuội còn nguyên cả lõi gạo. Bát cơm rời
rông rổng. Chẳng hạt nào dính với hạt nào, ăn sậm
sật, chát xít.”[7, tr. 651]. Chính vì vậy mà có nhiều
nhà văn, nhà thơ khi sáng tác những tác phẩm về
Trường Sa, họ thường viết về hình ảnh những người
lính khao khát, đợi chờ những giọt mưa về trên đảo
hay được đón lấy những dòng nước ngọt từ đất mẹ.
Trần Đăng Khoa miêu tả hình ảnh những người lính
đợi mưa rất hiện thực nhưng cũng rất lãng mạn:
“Mưa vẫn giăng màn lộng lẫy phía xa khơi
Mưa yểu điệu như một nàng công chúa
Nguyễn Xuân Thủy là một cây bút trẻ tài năng
và bản lĩnh của văn học Việt Nam đương đại. Anh
không chỉ hoạt động ở lĩnh vực sáng tác văn chương
mà còn hoạt động ở lĩnh vực báo chí. Nguyễn Xuân
Thủy viết không nhiều nhưng mỗi tác phẩm đều
để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng độc giả. Biển xanh
màu lá là tiểu thuyết đầu tay của anh. Tác phẩm
được xuất bản và ra mắt bạn đọc năm 2008. Đây
là tác phẩm làm nên tên tuổi của nhà văn - chiến sĩ
Nguyễn Xuân Thủy. Tác giả đã nhận được Giải C
tặng thưởng Báo chí - Văn học nghệ thuật của Bộ
Quốc phòng (2004-2009) với tác phẩm này. Dù ra
đời đến nay đã mười năm nhưng những gì tác phẩm
phản ánh vẫn còn nguyên ý nghĩa đối với độc giả,
giới nghiên cứu, phê bình văn học. Tác phẩm đã
tái hiện chân thật bức tranh cuộc sống sinh động
nhiều màu sắc, nhiều cung bậc của người lính biển,
từ những khó khăn vật chất đến những góc khuất
tâm hồn. Nhưng trên hết, đó là tấm lòng, ý chí kiên
trung, sự dũng cảm của người lính vượt lên trên
mọi hoàn cảnh để giữ vẹn hình ảnh người lính can
trường của Tổ quốc.
2. Hiện thực cuộc sống của người lính ở đảo
Trường Sa lớn
2.1. Cuộc sống thiếu thốn vật chất
Đời sống vật chất ở Trường Sa lớn khá hạn
chế, những người lính nơi đây phải làm nhiệm vụ
trong một môi trường nhiều khó khăn, thiếu thốn.
Trước hết phải nói đến tình trạng thiếu nước ngọt.
Dù mưa chẳng bao giờ đến nữa
Thì cứ hiện lên thăm thẳm phía chân trời
Để bao giờ cánh lính chúng tôi
Cũng có một niềm vui đón đợi”
(Đợi mưa trên đảo Sinh Tồn-Trần Đăng Khoa)
(*) Trường Đại học Cần Thơ.
(**) Trung tâm Viettel huyện Lai Vung, tỉnh Đồng Tháp.
64
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP
Tap chí Khoa hoc so 35 (12-2018)
Hay nhà thơ Đỗ Thị Hoa Lý cũng viết về khó khăn của những người lính đảo một cách chân
người lính Trường Sa đang trong “cơn khát” bằng thật nhất. Với tư cách là một nhà văn và cũng từng
những cảm xúc chân thực nhất:
là một người lính đảo, Nguyễn Xuân Thủy đã miêu
tả rất chân thực những bữa ăn chỉ có măng chua,
giá hộp thay cho những chén canh rau ngọt nước
của những người lính ở nơi đầu sóng ngọn gió.
Trường Sa không chỉ thiếu nước, thiếu rau
xanh và thực phẩm tươi mà cả điện và các phương
“Trường Sa ơi bão tố bủa vây
Tán bàng vuông nhọc nhằn che chở
Ngọn rau xanh oằn mình diệp lục
Từng giọt chắt chiu cơn khát Trường Sa!”
(Tiếng gọi Trường Sa - Đỗ Thị Hoa Lý)
Như vậy, có thể thấy rằng, tình trạng thiếu tiện thông tin cũng rất hạn chế. Cả một hòn đảo
nước ngọt là một trong những khó khăn nan giải của Trường Sa lớn được xem như là “Thủ đô xứ đảo”
người lính biển nói chung. Dù ở bất cứ đâu, họ luôn mà chỉ có hai máy phát điện nhưng chỉ có thể sử
phải chịu đựng và sống chung với sự thiếu thốn ấy. dụng được một máy vì một máy đã bị hỏng. Điện
Bên cạnh đó, tình trạng thiếu rau xanh cũng ở đảo chỉ sử dụng chủ yếu cho nhiệm vụ chiến đấu.
là một vấn đề bức thiết ở xứ đảo. Vào mùa biển Phương tiện để kết nối với đất liền là chiếc ti vi
động, thời tiết rất khắc nghiệt, mỗi khi gió muối thổi duy nhất của đảo: “Thôi thế cũng còn may, được
qua là những luống rau tốt đến mấy cũng héo trụi. xem ti vi là may rồi, dù sao vẫn còn có sự gắn kết
Những người lính đã chăm sóc cho những luống với đất liền”. Nơi đây không có điện thoại, mạng
rau một cách tỉ mẫn để có được những bữa ăn tươi internet thì lại càng không thể có, vì thế chiếc ti
ngon, nhưng “Từ tuần trước đợt gió muối về, các vi đã trở thành người bạn thân thiết đối với những
bộ phận đã phải nhổ rau ăn chạy hết. Ăn mà xót xa người lính đảo. Khi xem ti vi, họ cảm nhận được
như nông dân gặt chạy lúa non vì bão. Ăn để biết hơi ấm được mang đến từ đất liền: “Cả trạm xem
rằng từ nay sẽ chia tay món rau”. Ở đảo, đất cũng hết chương trình thời sự không bỏ qua một tin nào.
là một thứ quý giá, nếu không có đất thì không thể Mắt ai cũng dán chặt lấy màn hình”. Qua những
trồng rau xanh để phục vụ cho những bữa ăn của suy nghĩ của Phương, độc giả càng thấy rõ được
người lính đảo. Những đám san hô chết phân hủy việc xem chương trình thời sự có ý nghĩa rất lớn đối
dần hình thành nên đảo nên chỉ có cát do san hô với những người lính làm nhiệm vụ ở nơi biển đảo
phân hủy thành, còn đất thì rất ít: “lúc đầu vườn này: “Ngày ở trong bờ, cậu cũng hay xem thời sự,
chỉ có một lớp đất mỏng chủ yếu cho rau sam bò nhưng thấy bình thường lắm. Bây giờ thì gần như
là chính, thỉnh thoảng tàu ra có mang theo một ít, việc xem đã mang một ý nghĩa khác, không chỉ đơn
mỗi bộ phận được chia vài bao đất về bổ sung. Dần thuần là xem ti vi, là theo dõi tin tức, mà chứa đựng
dần, bộ đội đi lao động trên đảo thu nhặt phân chim trong đó cả tình cảm, sự nhớ nhung, thương yêu.
mang về bón rau nên đất cứ dày dần lên. Khi đào Ngay cả phát thanh viên Uyên Ly giờ đây cũng trở
hầm hào thi thoảng lại gặp một vỉa đất lẫn vào giữa nên gần gũi và đẹp đến lạ”. Chiếc máy Icom duy
đám san hô rắn đanh, thế là lính ta vét sạch mang về nhất được để ở nhà Ban chỉ huy đảo là phương tiện
bỏ vào vườn”. Đất khô cằn lại thêm gió muối nên để từ đất liền điện ra đảo và từ đảo gọi về đất liền.
các loài rau không thể sống được lâu. Vả lại những Tuy nhiên, nó cũng không được sử dụng thường
hạt giống cũng phải chờ tàu từ đất liền mang ra nên xuyên: “Thông thường chiếc Icom để canh thu chỉ
việc trồng rau cũng không thuận tiện. Vì vậy, đã có hôm nào có việc thì mới lên thoại, còn lại thì canh
công trình nghiên cứu những loài rong biển có thể thu bằng tín hiệu. Hôm nay, mạng thoại xôn xao từ
ăn được để thay thế cho rau xanh, những loại rong sớm. Tất cả các đài lẻ đều gọi chúc tết nhau. Trước
biển này như là “nguồn rau xanh phục vụ tại chỗ giao thừa nửa tiếng, trưởng mạng đã tập hợp lên
cho những người lính đảo”. Có thể thấy, hình ảnh đủ để nghe thủ trưởng trung đoàn chúc tết”. Mặc
những người lính đảo sống trong tình trạng thiếu dù vậy, những lời chúc tết qua Icom cũng đủ cho
rau xanh trong tiểu thuyết Biển xanh màu lá không những người lính cảm thấy vui vẻ.
mang sức ám ảnh như trong tiểu thuyết Đảo chìm
Nguyễn Xuân Thủy đã tái hiện lại những gì
hay trong tập ký Hoàng hôn màu lá mạ nhưng tác mình đã trải nghiệm một cách chân thực nhất vào
phẩm cũng đã cho độc giả thấy được sự thiếu thốn, tác phẩm, đúng như Trần Đăng Khoa đã nhận xét:
65
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP
Tap chí Khoa hoc so 35 (12-2018)
“Tất cả đều rất thực. Cảm giác như Nguyễn Xuân và những món quà nhận được từ đất liền. Vào mùa
Thủy cứ xắn từng mảng đời sống vật lên trang giấy biển lặng, trung đội thông tin thường tổ chức đuổi
mà không cần phải chọn lọc, hư cấu. Vì thế cuốn cá cho những bữa ăn được phong phú, tươi ngon.
sách lại có sức hấp dẫn riêng. Đó chính là vẻ đẹp Những khi thu được nhiều cá họ không để dành ăn
của sự chân thực” [9, tr. 7]. Qua đó, tác giả muốn riêng mà rất hào phóng: “Mỗi người một chân một
ca ngợi tinh thần hi sinh, chịu khó của những người tay chuẩn bị cho bữa ăn. Lại những đĩa ba ngăn
lính đảo khi làm nhiệm vụ trong hoàn cảnh khó đầy ngất ngư. Những hôm có đồ tươi như thế này
khăn, thiếu thốn về vật chất.
thì cả trạm sẽ ăn cơm chung, các bộ phận cùng sát
nhập làm một, mời thêm Ban chỉ huy trạm. Điều
2.2. Con người gắn bó, nghĩa tình
Sống trong cảnh xa gia đình, xa bạn bè nhưng này gần như đã thành thông lệ”. Không khí bữa
những người lính đảo luôn gắn bó, giúp đỡ nhau ăn rất vui tươi, rộn ràng. Nó thể hiện sự vui mừng
để vượt qua những khó khăn khi làm nhiệm vụ. Họ trước những thành quả lao động vất vả. Cũng nhờ
chia sẻ với nhau những buồn vui của riêng mình về có những bữa ăn chung như thế mà những người
chuyện gia đình, chuyện tình yêu thầm kín… Họ lính trở nên thân thiết với nhau hơn, đoàn kết hơn.
xem nhau như anh em một nhà, không tính toán,
Đồng đội sẽ là người luôn ở bên cạnh động
so đo thiệt hơn. Họ sẵn sàng chia sẻ với đồng đội viên, an ủi lính đảo trong những lúc đau buồn nhất.
của mình một gói kẹo, một bao thuốc lá để cùng Chẳng hạn như khi “ai đó có người thân trong đất
nhau thưởng thức hương vị của quê nhà. Những liền mất thì đều dựng một bàn thờ tượng trưng để
người lính đảo không câu nệ hình thức, rất dễ làm anh em trên đảo đến chia buồn”. Nhìn Trung đội
quen: “Người ta bảo dễ quen nhau nhất là những trưởng Linh ngồi ngẩn ngơ nhìn về hướng đất liền
người lính kể cũng đúng. Vừa gặp mà đã như thân mà ai cũng thấy nghèn nghẹn. Mọi người muốn
thiết tự bao giờ, bá cổ vỗ vai cười hơ hớ”. Thời đến an ủi Linh nhưng lại sợ nhắc đến vết thương
gian làm nhiệm vụ ở đảo càng lâu, những người đang ăn sâu vào tâm trí của anh. Kể cả hai chú chó
chiến sĩ giữ đảo càng gắn bó với nhau hơn. Khi Đen và Vàng cũng cảm nhận được không khí tang
thấy đồng đội của mình có điều bất an trong lòng, thương đang bao trùm đảo nhỏ. Chúng biết Linh
những người lính cũng tỏ ra lo lắng, và sẵn sàng không được vui, chúng muốn làm trò để Linh vơi
chia sẻ khó khăn với người đồng đội của mình. Khi bớt đi những đau buồn: “Vừa lúc đó thì con Đen và
Trung đội trưởng Linh đang có vẻ rối bời thì Quang con Vàng chạy từ đâu tới nhảy phóc từ nóc hầm lô
“cháy” cũng sốt sắng hỏi thăm: “Có chuyện gì hả cốt quấn lấy chân Quang rồi sà vào lòng trung đội
anh?”. Khi nghe được câu chuyện “vỡ kế hoạch” trưởng rít lên ư ử”. Không chỉ Linh không thể về
của vợ chồng Linh, Quang và Hoàn cũng lo lắng chịu tang cha mà còn nhiều người lính khác cũng
và cùng bày tỏ ý kiến để giúp Linh giải quyết khó thế. Họ chỉ có thể tưởng nhớ và tiễn biệt người thân
khăn mặc dù cả hai chưa lập gia đình: “Theo em ở một nơi xa xôi. Đó là nỗi đau xé lòng của những
thì cứ để sinh. Lại nhờ bà ngoại vào giúp - Quang người lính đảo. Nỗi đau ấy không chỉ của riêng cá
“cháy” góp ý”, “Tùng “toác” ngồi nghe bên cạnh nhân nào mà trở thành nỗi đau chung của tập thể,
từ bao giờ cũng xúm vào gỡ rối: - Hay là cứ điện của đồng đội. Họ cùng chia sẻ những nỗi đau ấy.
vào nhờ đơn vị giúp?”. Nhờ có sự chia sẻ của đồng Nhờ đó, sự mất mát, đau buồn dù lan tỏa khắp đảo
đội, Linh cảm thấy được an ủi và đỡ lo lắng hơn: nhưng cũng làm vơi đi phần nào nỗi đau của người
“Nhưng dù sao Linh cũng cảm thấy ấm lòng vì hai chịu mất mát. Qua đó, Nguyễn Xuân Thủy đã bày
cậu lính trẻ đã tỏ ra rất chia sẻ với vấn đề của anh, tỏ sự cảm thương đối với những người con không
mọi việc vì thế cũng nhẹ đi phần nào. Nghĩ vậy thể nhìn mặt người cha, người mẹ trước lúc ra đi
Linh thấy thanh thản trong lòng”. Sống ở nơi biển vì phải hoàn thành nhiệm vụ thiêng liêng cao cả ở
trời mênh mông lại thiếu đi sự quan tâm của gia nơi đầu sóng ngọn gió.
đình, những lời động viên, chia sẻ của đồng đội đã
làm ấm lòng người lính.
Mặt khác, nhà văn còn thể hiện sự gắn bó của
người lính khi đồng đội bị ốm. Họ luôn quan tâm,
Bên cạnh đó, các anh luôn san sẻ với nhau chăm sóc cho đồng đội của mình như anh em ruột
những bữa ăn ngon hay những câu chuyện thú vị thịt, nhất là khi vào mùa biển động. Khi ấy, thức
66
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP
Tap chí Khoa hoc so 35 (12-2018)
ăn trên đảo rất khan hiếm. Đối với người khỏe đã minh chứng cho sự gắn bó thân thiết đến mức độ hy
thế, đối với người bệnh còn khổ sở hơn. Phương bị sinh quên mình giữa những người lính đảo: “Thiêm
ốm mà cả trung đội không tìm được gì để nấu cháo đem chăn xuống biển giặt. Rồi một đợt sóng bất
cho Phương, chỉ đành cho anh ăn cháo với đường: ngờ ào đến, cuốn chiếc chăn ra xa. Thiêm nhào theo
“Thằng Mạnh đến phiên trực nhật, vả lại nó cũng vớt. Nước chảy rất xiết. Thấy Thiêm chới với bên
rất quý Phương nên rất lo lắng. Nó xăng xái đi nấu mép san hô, Tư Xồm vội lao ra. Rồi Tư Xồm cũng
ngay. Cả buổi sáng lễ mễ, mồ hôi, nhọ nồi đen cả bị sóng cuốn nốt. Thế là Hai Ùm nhảy xuống cứu
mặt nó bê lên cả nồi cháo, dễ phải đến gần cân gạo. bạn. Nhưng rồi ngay lập tức, con cá kình ấy cũng
Phương vừa cảm động vừa buồn cười. Xới ra một lại bị biển nhấn chìm. Đảo khẩn cấp báo động” [7,
bát nếm thử thì thấy mặn chát, thì ra nó quên đã tr. 639]. Đó là những mất mát rất đáng tiếc. Hình
cho muối vào. Thế là Phương đành cứ thế đổ thêm ảnh người lính trong cuộc sống thời hiện tại được
đường vào trộn rồi ăn cháo mặn ngọt. Thằng Mạnh phản ánh trong tác phẩm văn học không còn phải
áy náy lắm, cứ băn khoăn, hay là để em nấu nồi sống chết nơi chiến trường, nhưng trước những
khác, nhưng Phương ngăn lại. Tay bưng bát cháo khó khăn, gian khổ của cuộc sống đời thường, họ
mà thấy nghẹn ngào”. Dù nồi cháo đậu xanh khó cũng có thể ra đi mãi mãi. Đó là cái nhìn rất chân
nuốt nhưng nó cũng làm cho Phương cảm thấy ấm thật về hình tượng người lính của Nguyễn Xuân
lòng.Anh không cảm thấy tủi thân khi bị ốm ở một Thủy. Phẩm chất của họ không phải thể hiện ở sự
nơi rất xa gia đình của mình vì Phương cảm nhận dũng cảm, gan dạ, xông pha chiến trận mà những
được sự quan tâm, lo lắng của đồng đội dành cho phẩm chất tốt đẹp của con người trong cuộc sống
anh. Cảm động hơn, sự quan tâm ấy đôi khi được đời thường cũng làm họ trở thành những anh hùng
thể hiện bằng cả sự hy sinh bản thân mình vì đồng thời bình.
đội. Quang và Hoàn không thể tiếp tục đứng nhìn
Nguyễn Xuân Thủy còn viết về nghĩa tình
Phương nằm đó với sự mệt mỏi kéo dài. Vì thế, cả của những người lính đảo trong những buổi chia
hai đã tìm cách để kiếm được một chú cá nấu cháo tay. Buổi chia tay của người chiến sĩ hải quân đầy
bồi bổ cho Phương. Mặc dù biết đang là mùa biển xúc động, những giọt nước mắt chan hòa trên từng
động, sóng đánh dữ dội nhưng cả hai vẫn không gương mặt xạm đen vì nắng gió khốc liệt. Nguyễn
ngại khó, không sợ nguy hiểm mà quyết tâm tìm Xuân Thủy đã từng có buổi chia tay như thế: “Phút
bắt cá mong cứu giúp đồng đội của mình: “Đắn chia tay ở đảo thật cảm động. Người ở kẻ về. Nếu
đo một lát, Quang tặc lưỡi thận trọng dò xuống bờ ai muốn thấy nước mắt đàn ông thì sẽ không đâu
biển. Anh lội xuống lần theo sợi cước. Vừa xuống nhiều bằng nơi cầu cảng Trường Sa - nơi có những
được một quãng đã bị sóng đánh bật vào. Quang con tàu cập bến và ra đi. Lính trẻ lính già bật khóc
lại tiếp tục nhao ra, nhích từng bước theo sợi cước, ngon lành. Bao nhiêu dồn nén đều vỡ òa”. Phải chia
thử kéo nhẹ, nhưng vẫn bị mắc…Anh tiếp tục ra xa tay những người đồng đội đã từng gắn bó thân thiết
hơn, gần đến rồi. Cố một chút nữa thôi - Quang tự với mình suốt một quãng thời gian làm nhiệm vụ
nhủ”. Vì cố gắng câu lấy con cá ngon ấy mà Quang là điều rất khó đối với người lính đảo. Không khí
đã mãi mãi ra đi, để lại bao nhiêu sự tiếc thương buổi chia tay Phương thật nặng nề, không ai cười
cho đồng đội. Hành động ấy nhìn ở góc nào đó có nổi. Những buổi chia tay như thế cánh lính luôn đọc
thể nói là dại dột, ngây thơ nhưng nó xuất phát từ bài thơ Tiễn bạn về đất liền và chép bài thơ ghi tên
một tấm lòng nhân hậu, thể hiện sự quan tâm chân người chép tặng để cho người về giữ làm kỉ niệm.
thành đến đồng đội và tinh thần không quản ngại Những lời nhắn nhủ, hay những lời chào tạm biệt
khó khăn, gian khổ. Những việc làm của Mạnh, của những người ở lại dành cho Phương nghe sao
Hoàn, và cả sự hi sinh của Quang đã cho ta thấy bùi ngùi, lưu luyến: “Mai về rồi biết bao giờ gặp
được sự gắn bó thân thiết giữa những người lính lại?”. Khi con tàu đã rời cảng rẽ sóng vượt trùng
đảo. Họ là đồng đội cùng một trung đội cũng như là khơi nhưng những người trên đảo vẫn đứng đó vẫy
anh em một nhà, khi một ai đó gặp khó khăn họ sẵn tay chào cho đến khi con tàu khuất bóng. Trên tàu,
sàng giúp đỡ thậm chí là hi sinh thân mình. Nhân Phương vẫn luôn hướng mắt về nơi những người
vật Hai Ùm và Tư Xồm trong Đảo chìm cũng là đồng đội của mình đứng đó cho đến khi không còn
67
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP
Tap chí Khoa hoc so 35 (12-2018)
thấy gì nữa: “Mọi thứ trước mắt Phương đều nhòa như là một áp lực tinh thần đè nặng lên vai họ nên
đi. Phương thấy sống mũi mình cay cay. Lần đầu những chuyến tàu ấy đến từ đất mẹ như là một sự
tiên trong đời lính và sau hai năm ở Trường Sa, động viên, khích lệ tinh thần cho những người lính
Phương đã khóc”. Những người đàn ông mạnh mẽ khi làm nhiệm vụ ở nơi đảo xa.
ấy lại có những phút giây yếu lòng đến thế. Điều
đó có thể cho ta thấy được sự gắn bó sâu sắc giữa biệt đối với những người lính đảo Trường Sa lớn.
những người lính đảo. Khi nhận được tin, cả hòn đảo ngập tràn trong niềm
Thông tin có tàu ra đảo như một sự kiện đặc
Bằng tấm lòng chân thành của một nhà văn vui, niềm sung sướng khi sắp đón nhận được những
- chiến sĩ, Nguyễn Xuân Thủy đã thể hiện tình món quà, cảm nhận được hơi thở từ đất mẹ. Họ hò
cảm khăng khít giữa những người lính đảo vào tác reo, ca hát và làm tất cả những hành động để biểu
phẩm một cách chân thật nhất. Những người lính hiện cho niềm vui và hạnh phúc của mình. Họ có
đảo xem đảo xa là nhà, đồng đội là anh em nên họ thể làm những hành động rất buồn cười, mà có khi
không còn cảm thấy cô đơn ở nơi biển trời mênh bình thường họ cho đó là những hành động dở hơi,
mông, quanh năm chỉ có mây, trời, sóng, nước. chẳng hạn như: “Có anh chàng đang đi xuống nhà
Sự quan tâm, những lời động viên của đồng đội là bếp lấy cơm nghe thấy tiếng kẻng tàu liền vừa chạy
một phần động lực giúp các chiến sĩ có thể vượt vừa reo, vừa tung chiếc xoong lên cao, đỡ rồi lại
qua được những gian nan, thử thách khi đang thực tung lên liên hồi cho đến khi xuống đến bếp mới
hiện nghĩa vụ của một người công dân yêu nước. thôi”. Khi có tàu ra, những người lính rất mong chờ
3. Đời sống tinh thần của những người lính những món hàng được con tàu mang ra. Mọi người
đảo Trường Sa lớn
thường nói với nhau về những chuyện liên quan
3.1. Tâm trạng người lính khi có tàu ra đảo đến những những thứ mà con tàu có thể sẽ mang
Những người chiến sĩ hải quân luôn mong mỏi đến hòn đảo nhỏ. Đó có thể là những bức phong
những chuyến tàu ra từ đất liền, những chuyến tàu thư đầy ắp những lời yêu thương, những gói quà,
ấy có ý nghĩa quan trọng đối với họ. Những chuyến gói kẹo mang đậm hương vị quê nhà và cả nhu yếu
tàu ấy không chỉ đáp ứng nhu cầu về vật chất cho phẩm dự trữ cho một khoảng thời gian dài: “Tại
những người lính đảo, mà nó còn mang đến cho họ trạm ra đa, gần như cả trạm túa ra cả ngoài hiên nhà
những niềm vui, cho họ cảm nhận được hương vị ngồi ngong ngóng. Mắt ai nấy hướng cả về phía
của đất liền. Âm thanh của những tiếng kẻng báo nhà chỉ huy đảo. Khi chính trị viên Vũ vừa từ đó
tàu ra có tác động mạnh mẽ đến đời sống tình cảm nhô ra chỗ đường ngoặt thì cánh lính trẻ đã ùa cả
của các chiến sĩ hải quân. Đó là âm thanh của niềm ra đón anh… Trên tay chính trị viên Vũ là chồng
sung sướng và hạnh phúc. Tiếng kẻng ấy được ví thư dày cả gang và tay kia là một số bưu kiện. Anh
như: “khúc nhạc hoan ca sau những dồn nén trăm chưa về đến nhà cánh lính đã nhao nhao”. Những
ngàn lần từ những chờ mong”. Nhà báo Tuấn Dũng ước muốn của người lính đảo thật giản đơn, chỉ
từng có chuyến công tác ở Trường Sa, anh cảm một bức thư thôi cũng đủ làm cho họ vui cười cả
nhận được những người chiến sĩ hải quân tha thiết ngày. Những bức thư ấy còn là động lực cho những
được nghe những tiếng kẻng của các chuyến tàu. người lính đảo khi họ gặp khó khăn hay cảm thấy
Anh đã kịp ghi lại những ước muốn chân thành nhất mệt mỏi, và mỗi khi rảnh rỗi họ đều mang thư ra
của một anh lính đảo: “Tụi em nhớ đất liền lắm. Ở đọc như một cách để giải trí, một cách để tạo niềm
đây quanh năm làm bạn với mây trời, sóng nước, vui. Đêm có tàu ra chẳng ai chịu đi ngủ sớm. Vào
anh không hiểu bọn em thèm nghe tiếng khách tới đầu hôm họ náo nức đi xem văn công biểu diễn,
thăm đến mức nào. Mỗi lần có đoàn ra thăm đảo, sau đó họ lại cùng nhau trò chuyện trên nóc lô cốt.
bọn em như cảm nhận được cả mùi quê mẹ, tiếng Họ nói với nhau về những gì nhận được từ chuyến
quê mẹ” [2]. Những người lính đảo làm nhiệm vụ tàu. Vì thế, tàu ra đã làm nên sự xáo động cho hòn
trong môi trường thiếu thốn vật chất, lại phải sống đảo nhỏ, mọi người bận rộn với những bản hòa ca
xa quê hương nên họ chật vật cả về mặt tinh thần. của thư từ. Hằng ngày những người lính đảo bận
Thiếu thốn vật chất họ có thể vượt qua được nhưng rộn với những nhiệm vụ, họ tạm gác lại những suy
còn nỗi nhớ nhà, nhớ quê hương, nhớ người yêu nghĩ của cá nhân, đến những lúc như thế này: “tất
68
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP
Tap chí Khoa hoc so 35 (12-2018)
cả những nhớ nhung, khát khao trỗi dậy, bùng lớn rất đỗi bình thường. Ở cái tuổi này, nhiều người ở
rất nhanh”. Chỉ có những giây phút như thế này thì đất liền thỏa chí yêu đương, đang thực hiện những
những người lính đảo mới được trở về với những đam mê của tuổi trẻ thì các anh lính đảo đã gác lại
suy nghĩ, những nhớ nhung của riêng mình đã bị niềm vui, ước muốn cá nhân để thực hiện nhiệm
những công việc hằng ngày khỏa lấp.
vụ thiêng liêng của Tổ quốc. Đó là một sự đánh đổi
Bên cạnh đó, Nguyễn Xuân Thủy còn cho và hy sinh tuy bình thường nhưng rất đỗi thiêng
chúng ta thấy được các anh lính đảo là những con liêng của người lính.
người giản dị, bình thường qua những suy nghĩ, ước
Những chuyến tàu từ đất liền ra đảo đã trở
muốn rất thực tế nhưng cũng rất chính đáng. Các thành một phần cuộc sống của những người chiến
anh làm nhiệm vụ ở nơi không có một bóng hồng sĩ hải quân. Tàu ra thường mang đến niềm vui cho
nên họ mong muốn, khát khao được nhìn và nghe hầu hết cánh lính nhưng nó cũng mang đến nỗi
thấy các cô gái nói cười. Vì thế, mỗi khi có chuyến buồn và sự lo lắng cho một số thành viên trên đảo.
tàu cập cảng, nhìn thấy các cô văn công đi dạo trên Chẳng hạn như nỗi cô đơn của trạm trưởng Tiến khi
đường băng thì “Cánh lính trẻ chỉ chờ có thế là thi đã sống ở đây bốn năm mà chưa nhận được lá thư
nhau mắt tròn mắt dẹt, nhìn ngắm, đoán già đoán nào từ những chuyến tàu, hay sự lo lắng của trung
non đủ thứ chuyện”. Việc có bao nhiêu cô văn công, đội trưởng Linh khi vợ anh mang thai ngoài ý muốn
các cô mặc áo màu gì cũng có thể trở thành chủ nhưng lại không có ai ở cạnh chăm sóc, hay sự lưu
đề bàn tán của cánh lính đảo. Các cô văn công chỉ luyến, bịn rịn mỗi khi cánh lính chia tay đồng đội
dừng lại ở Trường Sa lớn trong một khoảng thời nơi cầu cảng. Mỗi người lính đảo đều chìm trong
gian ngắn rồi nhanh chóng rời đảo này đến đảo những suy nghĩ khác nhau về những chuyến tàu.
khác cũng đủ làm các chàng trai xôn xao, bàn tán Tuy nhiên tất cả họ đều đã cảm nhận được hơi thở
mãi không thôi. Vì vậy, khi nhận được tin tiến sĩ của đất liền. Bằng sự hiểu biết và trải nghiệm thực
Hằng sẽ ở lại đảo trong một khoảng thời gian dài tế của mình khi đã có hai năm công tác ở Trường
các chàng trai lại bàn tán xôn xao hơn nữa. Tin này Sa, Nguyễn Xuân Thủy đã thể hiện niềm vui, niềm
như một sự kiện lớn của cả đảo vì từ trước đến giờ hạnh phúc và cả những nỗi buồn của lính đảo khi
chẳng có người phụ nữ nào ở lại đảo quá hai mươi có chuyến tàu ra một cách chân thực và sâu sắc.
bốn tiếng đồng hồ cả: “Trong lịch sử nơi này chưa
có một người phụ nữ nào dừng chân quá hai bốn
3.2. Niềm vui từ những hoạt động hằng ngày
Những người chiến sĩ hải quân luôn thể hiện
tiếng đồng hồ nên sự kiện trên đã gây chấn động tinh thần lạc quan khi làm nhiệm vụ ở môi trường
toàn đảo 4”,…,“Từ ngày trên đảo có tiến sĩ Hằng, thiên nhiên khắc nghiệt. Điều kiện giải trí ở Trường
cánh lính trẻ lại có thêm đề tài để tán gẫu. Hôm nay Sa lớn còn rất nghèo nàn, cả đảo chỉ có mỗi chiếc ti
chị làm những gì, đi những đâu, chị ở phòng nào, vi là phương tiện giải trí vào mỗi buổi tối. Tuy vậy,
chị ăn ở đâu đều được cánh lính trẻ thông tin cho cánh lính đảo vẫn tự biết tạo niềm vui cho mình.
nhau, cùng lôi ra bàn tán cứ như là chuyện đời tư Niềm vui của họ rất giản dị nhưng lại chân thực, đó
của các ngôi sao vậy”. Ở đảo Trường Sa lớn hay ở là niềm vui từ trong những hoạt động hằng ngày.
đảo khác cũng vậy, những người lính mong muốn ở
Ngày Chủ Nhật là một ngày quan trọng đối
đảo có một vài cô nuôi quân để họ nhìn ngắm. Chỉ với cánh lính đảo, là ngày có nhiều hoạt động vui
vậy thôi nhưng với họ cũng là một niềm mơ ước chơi nhất. Hằng ngày những người lính đảo chìm
xa vời: “Con đâu dám được voi đòi tiên! Văn công trong sự bận rộn với những nhiệm vụ căng thẳng,
xem ra xa vời quá! Chúng con chỉ muốn bố mang đến ngày Chủ Nhật họ có thể được nghỉ ngơi và
ra đây vài cô nuôi quân thôi! Các cô ấy chẳng phải thư giãn. Niềm vui của cánh lính đảo đơn giản là
hát hò gì. Chỉ cần mặc tấm áo phin trắng, cái quần những trò nghịch ngợm, chọc phá đồng đội hoặc
lụa đen, đi phất phơ trên đảo, để chúng con ngắm, viết thư cho người yêu, vẽ tranh, tập đàn, bơi lội:
chúng con “chỉnh” mắt” [7, tr. 619]. Các chiến sĩ “Thế là mỗi đứa một việc. Người vẽ cứ vẽ, người
hải quân hầu hết là những chiến sĩ trẻ đang tuổi đàn cứ đàn. Người viết thư cứ viết thư. Riêng Hoàn
đôi mươi, đang tuổi yêu đương, nhiều mơ mộng, đơ dường như vô can, mặc mọi người huyên náo
nên họ có những ước muốn như thế cũng là chuyện nó vô tư lăn ra ngủ tì tì như người bị đánh thuốc
69
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP
Tap chí Khoa hoc so 35 (12-2018)
mê, không biết trời đất là gì…. dù có không trực phong phú cho thực đơn hằng ngày, và đó cũng
thì nó cũng vẫn cứ ngủ như là một việc làm thích như là một hoạt động giải trí hay một việc làm giết
thú nhất trong những ngày nghỉ”. Bên cạnh đó, thời gian của cánh lính đảo. Họ cảm thấy được thư
những câu chuyện mỗi tối dưới nóc lô cốt hay gốc giãn khi ngâm mình dưới làn nước trong vắt. Có
cây bàng vuông cũng mang đến cho họ nhiều niềm thể thấy, cuộc sống tuy thiếu thốn về vật chất lẫn
vui. Họ có thể quây quần để chuyện vãn đủ điều, tinh thần nhưng những người lính biển luôn biết
cùng nhau thưởng thức những món quà từ đất liền tạo dựng một cuộc sống hài hòa, vui vẻ, lạc quan
như kẹo, chè, thuốc lá và chia sẻ với nhau những với những điều giản dị nhất.
buồn vui từ những bức thư. Ngoài ra, thỉnh thoảng
3.3. Những góc khuất trong tâm hồn người
cánh lính đảo cùng nhau tổ chức những buổi văn lính biển
nghệ để tạo một bầu không khí thoải mái. Mặc dù
Khi làm nhiệm vụ thì những người lính
các phương tiện để phục vụ việc ca hát không được Trường Sa lớn luôn gan góc, dũng cảm, sẵn sàng
đầy đủ vẫn không thể làm khó được những chàng đối đầu với những mối nguy hiểm. Trong cuộc sống
lính trẻ có đầu óc sáng tạo, những buổi văn nghệ đời thường thì họ luôn tươi cười, vui vẻ. Tuy nhiên,
như thế luôn tràn ngập tiếng cười. Qua đó, có thể ẩn sâu trong tâm hồn của mỗi người lính đều chất
thấy các chiến sĩ hải quân luôn lạc quan, luôn tìm chứa những nỗi niềm riêng day dứt.
được niềm vui từ trong những khó khăn gian khổ
chứ không hề bi quan, chán nản vì cuộc sống còn đổ vỡ của người lính biển. Khi đứng trước mọi
nhiều thiếu thốn. người, trạm trưởng Tiến luôn tỏ ra là một người
Trước hết, đó là nỗi ám ảnh về cuộc hôn nhân
Niềm vui của cánh lính đảo còn là khi được tự chỉ huy mạnh mẽ, cứng rắn nhưng khi ở một mình
tay chuẩn bị những gì cần thiết cho một cái tết. Vào anh lại suy nghĩ rất nhiều về câu chuyện của cuộc
những ngày cận tết, khắp cả đảo hào hứng chuẩn đời mình. Mười lăm năm trước anh đã từng có một
bị đón tết, cánh lính đảo phân công công việc cho gia đình hạnh phúc với người vợ xinh đẹp. Chuyện
nhau, ai cũng làm một cách vui vẻ và tự nguyện: lấy vợ của anh thường được cánh lính lấy làm chủ
“Cái tết đã đến trên đảo một cách bình tĩnh nhưng đề bàn tán bởi nó có quá nhiều tình tiết li kì đến
cũng không kém phần hồi hộp. Khắp các bộ phận mức khó tin. Nhưng đó không phải điều đáng nói,
xúng xính không khí chuẩn bị”. Những công việc quan trọng hơn là cuộc hôn nhân của anh dần rạn
như bày biện bàn thờ, chưng mâm ngũ quả hay gói nứt và cuối cùng là tan vỡ vì Tiến luôn kém hơn
bánh chưng là những công việc thường làm của Đào trong chuyện vợ chồng, và hơn thế nữa Tiến
những người phụ nữ. Khi đến đảo, nó đã trở thành không thể cho Đào một đứa con. Tiến là một người
công việc tạo không khí của một năm mới cho các đàn ông rất yêu thương vợ mình nên khi biết được
anh lính đảo. Qua suy nghĩ của Phương độc giả vợ ngoại tình đã đau đớn đến tột cùng. Trong phút
sẽ thấy rõ điều này: “Hai anh em khênh hẳn tấm nóng giận anh đã từng nghĩ sẽ giết chết người phụ
ghi nhôm ra bể rải lá dong ra cọ từng tàu một, tàu nữ đó đi nhưng rồi anh lại tha thứ và chỉ mong giữ
nào thối cuống thì cắt bỏ phần thối. Phương làm được sự êm ấm cho gia đình. Những hình ảnh, âm
mà cảm thấy vui vui. Chỉ đến khi đi lính cậu mới thanh mà Tiến nghe được và nhìn thấy trong cái
được hưởng cái không khí tết nhất chứ ngày còn đêm vợ anh ngoại tình đã ám ảnh những suy nghĩ
ở nhà tất cả đã có mẹ lo”. Không có niềm vui nào của anh suốt mười lăm năm trời. Nỗi ám ảnh đó cứ
bằng khi nhìn thấy thành quả do mình dành bao giày xéo anh mãi không thôi. Nhất là mỗi khi anh
tâm huyết bỏ ra mới có được.
nghe thấy tiếng nước chảy thì dường như tiếng nước
Bên cạnh đó, những buổi càn cá cũng mang trong cái đêm định mệnh ấy cứ vang vọng trong
đến nhiều niềm vui cho cánh lính đảo. Sống ở tâm trí của anh. Anh đã phải mang theo những âm
môi trường biển đảo mênh mông, đuổi cá đã trở thanh ấy suốt cả một đời: “Anh vẫn gặm nhấm nó
thành một công việc quen thuộc đối với cuộc sống trong đau đớn giày vò. Tiếng nước chảy trong ký
trên đảo Trường Sa lớn, nhất là vào những ngày ức vọng về như khơi dậy những nỗi đau của mười
biển hiền hòa, dịu êm. Vào những giờ rảnh rỗi, họ lăm năm về trước”.
thường tổ chức đuổi cá để góp phần làm nên sự
Tiến khao khát được làm cha, khao khát được
70
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP
Tap chí Khoa hoc so 35 (12-2018)
nghe tiếng trẻ thơ cười nói rộn ràng mỗi khi anh về nhận nhiệm vụ Mạnh “vẫn kiên quyết mang theo
quê thăm gia đình, nhưng điều đó với anh là quá đồ nghề để luyện tập mặc dù ai cũng can ngăn, mấy
xa vời. Khi Tiến biết tin vợ mình có thai anh vui anh huyện đội bắt để lại, không biết nó giấu thế
mừng khôn xiết, nhưng trớ trêu vợ anh lại có thai nào vẫn lén mang lên được”. Đàn bầu không chỉ
với người khác. Cái tin này đã kéo anh từ tột cùng là bạn đồng hành với Mạnh mà nó sẽ còn giúp ích
của hạnh phúc xuống tận cùng của những nỗi đau. rất nhiều cho anh trong quá trình thực hiện niềm
Khi nghe cánh lính bàn tán vui vẻ về tên đứa con đam mê với âm nhạc. Ngoài Mạnh, Quang cũng là
gái mới chào đời của trung đội trưởng Linh mà anh một chàng lính trẻ có tài và có niềm đam mê cháy
thấy xót xa cho mình. Ngày trước anh cũng từng bổng với hội họa, nhưng tiếc thay niềm đam mê
vui mừng vì sắp được làm cha, rồi chuẩn bị cho chưa kịp thực hiện thì anh đã ra đi mãi mãi. Ngày
nó một cái tên thật hay: “Thực ra thì anh đã chuẩn còn sống, Quang rất thích vẽ, vào những giờ rảnh
bị một cái tên cho đứa con của mình rồi đấy chứ. rỗi Quang hay vẽ một ai đó từ những bức ảnh mẫu.
Chỉ có điều nó đã không được sử dụng, để anh bây Quang cũng từng tâm sự với Phương rằng: “Quang
giờ vẫn không thể là cha. Nghe Vũ đặt tên cho con bảo Quang sẽ theo nghề vẽ. Trình độ như anh chắc
Linh mà anh lại nghĩ đến chuyện của mình mười khó để vào đại học Kiến trúc nhưng anh sẽ thi Mỹ
lăm năm về trước. Ngày ấy anh có lẽ cũng chỉ là thuật công nghiệp. Học trường này đòi hỏi năng
người đi đặt tên hộ mà thôi”. Là một người đàn ông khiếu nhẹ hơn và cũng thực tế hơn”. Quang biết
mà Tiến lại không thể đặt tên cho con của mình như năng khiếu của mình đến đâu và đi con đường nào
là một người cha đúng nghĩa. Dù phải hứng chịu là phù hợp nhất. Không chỉ là Mạnh, là Quang mà
nhiều đau khổ nhưng trạm trưởng Tiến vẫn không hầu hết những người lính đảo đều ấp ủ những ước
thôi hi vọng, không thôi khát khao được làm cha mơ, những hoài bão cho riêng mình, đến khi hoàn
của những đứa trẻ mang dòng máu của mình: “Từ thành nhiệm vụ ở nơi đảo xa họ sẽ về đất liền và
khi ra đây, không hiểu sao nhìn cách thức sinh sản thực hiện ước mơ của mình.
của loài vích này tự nhiên anh lại liên hệ với mình.
Mặt khác, Nguyễn Xuân Thủy cũng khá tinh
Phải chi vợ anh cũng có thể đẻ ra những đứa con tế khi thấu hiểu cả những ước muốn thầm kín bản
dễ dàng như thế?”. Từ trong câu nói đã toát lên năng của người lính. Hầu hết những người lính đảo
ước muốn chân thành của một người đàn ông tuổi đều ở độ tuổi hai mươi, trong con người họ đã có
tứ tuần vẫn đơn độc một mình.
những nhu cầu của một chàng trai tuổi mới lớn. Như
Bên cạnh đó, những người lính đảo còn mang Hoàn thì bị “đau bụng kinh niên”, còn Tuân lại có
theo bên mình những ước mơ vẫn chưa thực hiện những hành động quá đà hơn: “hai tay cứ ôm ghì lấy
được. Ca sĩ Khánh Châu đã gọi Trường Sa lớn là chân Tùng “toác”, bàn tay nó cứ xoa xoa vào bắp
“Xứ sở của những ước mơ”. Đúng vậy, mỗi người đùi Tùng “toác” ngay chỗ lông rậm nhất làm Tùng
lính đảo đều có ước mơ, đều có những dự định về “toác” nhột muốn chết …”, “thằng Tuân được thể
tương lai của riêng mình. Mạnh là một chàng lính càng quá đà hơn, cứ ôm rịt lấy khúc chân của Tùng
trẻ có niềm đam mê thực sự với âm nhạc. Ngày “toác” vào lòng. Nó co hai quắp chân chặp chặt lấy
còn ở đất liền anh đã từng thi trượt nhưng niềm khúc chuối mà xoa xuýt, lại còn ấn cả cái của nợ
đam mê âm nhạc trong Mạnh rất lớn nên lần thi vào đấy nữa. Tùng “toác” cảm nhận thấy một sự
trượt ấy không thể khiến anh nản lòng: “Trước khi tiếp xúc nóng hổi nơi bắp vế”, “Giường bên, Mạnh
nhập ngũ, Mạnh đã dự thi vào Nhạc viện Hà Nội cũng đang ngủ mê ú ớ”. Đó là nỗi khổ của những
nhưng bị trượt. Nhưng nó vẫn không từ bỏ ý định chàng trai đang tuổi xuân thì nhưng phải chấp nhận
theo đuổi con đường âm nhạc”. Những ngày trong một cuộc sống “đi biển mồ côi một mình”.
quân ngũ là thời gian Mạnh không ngừng nghỉ
Mỗi người lính đảo khi bước lên tàu ra nơi
luyện tập với chiếc đàn bầu để khi trở về anh sẽ đảo xa làm nhiệm vụ đều mang theo lòng mình
tiếp tục đi thi, tiếp tục thực hiện ước mơ còn dang một nỗi niềm riêng. Những góc khuất trong mỗi
dở của mình. Mạnh rất quý chiếc đàn bầu, đó là người lính có thể là nỗi nhớ quê hương, nỗi đau
bạn đồng hành của Mạnh trong suốt quãng thời mất người thân hay những ước mơ, hoài bão, những
gian làm nhiệm vụ trong quân ngũ. Đến khi ra đảo khát khao cháy bổng, sự băn khoăn, trăn trở, day
71
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP
Tap chí Khoa hoc so 35 (12-2018)
dứt. Qua đó, Nguyễn Xuân Thủy đã thể hiện sự Thủy đã vận dụng vốn kinh nghiệm của mình để
thấu hiểu và cảm thông của mình trước những nỗi miêu tả cuộc sống hằng ngày trên đảo một cách
niềm riêng của những người lính đảo. Họ vì nhiệm chân thực nhất. Bên cạnh đó, tác giả đã để cho các
vụ chung của đất nước mà phải tạm gác lại những nhân vật nói lên tiếng lòng của mình. Đó có thể
ước mơ về tương lai, phải chấp nhận những mất là những suy tư, trăn trở về cuộc đời, hay đó cũng
mát, đau thương.
4. Kết luận
có thể là những hồi ức đau buồn trong quá khứ và
những khao khát vươn lên đi tìm hạnh phúc trong
Thông qua những nét đặc sắc về nội dung của hiện tại và tương lai. Tác giả không miêu tả những
tiểu thuyết Biển xanh màu lá của Nguyễn Xuân người lính trong những trận chiến khốc liệt mà đưa
Thủy, chúng ta đã có được cái nhìn bao quát về họ trở về với cuộc sống đời thường làm nhiệm vụ
bức tranh hiện thực đời sống của những người lính của những người lính trong thời kỳ đất nước đã hòa
đảo Trường Sa lớn nói riêng và người lính biển đảo bình thống nhất. Đây cũng là một nét đặc trưng của
nói chung. Các chiến sĩ hải quân phải rời xa gia thể loại tiểu thuyết đương đại. Qua những trang văn
đình đến một nơi xa xôi để hoàn thành nhiệm vụ của Nguyễn Xuân Thủy, độc giả cảm nhận được sự
của một người lính yêu nước. Nơi đó quanh năm tự hào của tác giả về những người anh hùng của đất
chỉ có sóng gió khốc liệt, mưa bão triền miên, cơ nước trong thời bình. Đồng thời, tác giả còn bày tỏ
sở vật chất nghèo nàn, cũ kỹ. Mặc dù vậy, họ vẫn sự thương cảm, chia sẻ với những nỗi niềm, những
giữ ý chí kiên cường bám trụ ở nơi đầu sóng ngọn góc khuất trong tâm hồn của người lính đảo. Điều
gió này vì có khó khăn cách mấy thì nơi đây vẫn đó góp phần hình thành nét đặc trưng trong sáng tác
là quê hương, là Tổ quốc thân yêu. Nguyễn Xuân của một nhà văn - người lính Nguyễn Xuân Thủy./.
Tài liệu tham khảo
[1]. Nguyễn Thái Anh, Quốc Dũng (Tuyển chọn, biên soạn) (2014), Hải chiến Gạc Ma Trường Sa
1988 - Khúc tráng ca bất tử, NXB Văn học, Thành phố Hồ Chí Minh.
doi-song/de-duoc-nhin-to-quoc-tu-bien-khoi/617232.antd
[3]. Phan Cự Đệ (1978), Tiểu thuyết Việt Nam hiện đại, tập 2, NXB Đại học và trung học chuyên
nghiệp, Hà Nội.
[4]. Hà Minh Đức (Chủ biên) (2014), Lý luận văn học, NXB Giáo dục Việt Nam, Hà Nội.
[5]. Nguyễn Văn Long, Lã Nhâm Thìn (đồng Chủ biên) (2009), Văn học Việt Nam sau 1975: những
vấn đề nghiên cứu và giảng dạy, NXB Giáo dục, Hà Nội.
[6]. Lê Hoài Nam (2014), Đi qua Gạc Ma đến đảo Sinh Tồn, NXBThanh niên,Thành phốHồChí Minh.
[7]. Nhiều tác giả (2013), Biển đảo Tổ quốc tôi, NXB Văn học, Hà Nội.
[8]. Trần Đình Sử (Chủ biên) (2011), Lí luận văn học - tập 2, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội.
[9]. Nguyễn Xuân Thủy (2014), Biển xanh màu lá, NXB Trẻ, Thành phố Hồ Chí Minh.
THE NAVAL SOLDIER’S PORTRAIT IN BIEN XANH MAU LA NOVEL
BY NGUYEN XUAN THUY
Summary
Nguyen Xuan Thuy is one of the young writers of the early 21st century. He is well-known for the
novel Bien xanh mau la (The Green Sea). This work was awarded C Prize for Journalism - Literature
Arts by the Ministry of Defense (2004-2009). This article aims to analyze content values found in this
novel picturing a lively realistic portrayal of the naval soldier’s life filled with difficulties, both materially
and spiritually. However, the soldiers steadfastly surpassed the situations and affirmed his qualities of
strength, loyalty and heroism.
Keywords: Bien xanh mau la, Nguyen Xuan Thuy, naval soldier, novel.
Ngày nhận bài: 27/11/2018; Ngày nhận lại: 13/12/2018; Ngày duyệt đăng: 27/12/2018.
72
9 trang
8040
Bạn đang xem tài liệu "Chân dung người lính biển trong tiểu thuyết Biển xanh màu lá của Nguyễn Xuân Thủy", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- chan_dung_nguoi_linh_bien_trong_tieu_thuyet_bien_xanh_mau_la.pdf
