Giáo trình Thủy lực và khí nén

Môc lôc  
Trang  
PhÇn 1 : hÖ thèng thñy lùc........................................ 6  
Ch¬ng 1 : c¬ së lý thuyÕt...................................................................... 6  
1.1. LÞch sö ph¸t triÓn vµ kh¶ n¨ng øng dông cña HTT§ thñy lùc................ 6  
1.2. Nh÷ng u ®iÓm vµ nhîc ®iÓm cña hÖ thèng ®iÒu khiÓn b»ng thñy lùc. 6  
1.1.1. ¦u ®iÓm.................................................................................................... 6  
1.1.2. Nhîc ®iÓm .............................................................................................. 6  
1.3. §Þnh luËt cña chÊt láng................................................................................ 6  
1.2.1. ¸p suÊt thñy tØnh ...................................................................................... 7  
1.2.2. Ph¬ng tr×nh dßng ch¶y............................................................................ 7  
1.2.3. Ph¬ng tr×nh Bernulli ............................................................................... 7  
1.4. §¬n vÞ ®o c¸c ®¹i lîng c¬ b¶n ................................................................... 8  
1.3.1. ¸p suÊt (p)................................................................................................ 8  
1.3.2. VËn tèc (v)................................................................................................ 8  
1.3.3. ThÓ tÝch vµ lu lîng................................................................................ 8  
1.3.4. Lùc (F)...................................................................................................... 9  
1.3.5. C«ng suÊt (N) ........................................................................................... 9  
1.5. C¸c d¹ng n¨ng lîng ................................................................................... 9  
1.5.1. S¬ ®å thñy lùc t¹o chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn ................................................. 9  
1.5.2. S¬ ®å thñy lùc t¹o chuyÓn ®éng quay..................................................... 10  
1.6. Tæn thÊt trong hÖ thèng truyÒn ®éng b»ng thñy lùc .............................. 11  
1.7. §é nhít vµ yªu cÇu ®èi víi dÇu thñy lùc.................................................. 15  
Ch¬ng 2 : c¬ cÊu biÕn ®æi n¨ng lîng vµ hÖ thèng  
xö lý dÇu.................................................... 17  
2.1. B¬m dÇu vµ ®éng c¬ dÇu ........................................................................... 17  
2.1.1. Nguyªn lý chuyÓn ®æi n¨ng lîng ......................................................... 17  
2.1.2. C¸c ®¹i lîng ®Æc trng.......................................................................... 17  
2.1.3. C«ng thøc tÝnh to¸n b¬m vµ ®éng c¬ dÇu............................................... 19  
2.1.4. C¸c lo¹i b¬m........................................................................................... 20  
2.1.5. B¬m b¸nh r¨ng ....................................................................................... 20  
2.1.6. B¬m trôc vÝt............................................................................................ 22  
2.1.7. B¬m c¸nh g¹t.......................................................................................... 23  
2.1.8. B¬m pitt«ng............................................................................................ 24  
2.1.9. Tiªu chuÈn chän b¬m............................................................................. 27  
1
2.2. Xilanh truyÒn ®éng (c¬ cÊu chÊp hµnh) .................................................. 27  
2.2.1. NhiÖm vô ................................................................................................ 27  
2.2.2. Ph©n lo¹i................................................................................................. 27  
2.2.3. CÊu t¹o xilanh......................................................................................... 29  
2.2.4. Mét sè xilanh th«ng dông ...................................................................... 30  
2.2.5. TÝnh to¸n xilanh truyÒn lùc .................................................................... 30  
2.3. BÓ dÇu ......................................................................................................... 32  
2.3.1. NhiÖm vô ................................................................................................ 32  
2.3.2. Chän kÝch thíc bÓ dÇu.......................................................................... 32  
2.3.3. KÕt cÊu cña bÓ dÇu ................................................................................. 32  
2.4. Bé léc dÇu ................................................................................................... 33  
2.4.1. NhiÖm vô ................................................................................................ 33  
2.4.2. Ph©n lo¹i theo kÝch thíc läc ................................................................. 33  
2.4.3. Ph©n lo¹i theo kÕt cÊu............................................................................. 34  
2.4.4. C¸ch l¾p bé läc trong hÖ thèng............................................................... 35  
2.5. §o ¸p suÊt vµ lu lîng ............................................................................. 36  
2.5.1. §o ¸p suÊt............................................................................................... 36  
2.5.2. §o lu lîng........................................................................................... 36  
2.6. B×nh trÝch chøa........................................................................................... 37  
2.6.1. NhiÖm vô ................................................................................................ 37  
2.6.2. Ph©n lo¹i................................................................................................. 37  
Ch¬ng 3 : c¸c phÇn tö cña hÖ thèng ®iÒu khiÓn  
b»ng thñy lùc ........................................ 41  
3.1. Kh¸i niÖm.................................................................................................... 41  
3.1.1. HÖ thèng ®iÒu khiÓn ............................................................................... 41  
3.1.2. S¬ ®å cÊu tróc hÖ thèng ®iÒu khiÓn b»ng thñy lùc ................................. 41  
3.2. Van ¸p suÊt ................................................................................................. 42  
3.2.1. NhiÖm vô ............................................................................................... 42  
3.2.2. Ph©n lo¹i................................................................................................. 42  
3.2.2.1. Van trµn vµ van an toµn .................................................................... 42  
3.2.2.2. Van gi¶m ¸p...................................................................................... 44  
3.2.2.3. Van c¶n............................................................................................. 46  
3.2.2.4. R¬le ¸p suÊt ...................................................................................... 46  
3.3. Van ®¶o chiÒu ............................................................................................. 46  
3.3.1. NhiÖm vô ................................................................................................ 46  
3.3.2. C¸c kh¸i niÖm......................................................................................... 46  
3.3.3. Nguyªn lý lµm viÖc................................................................................. 47  
3.3.4. C¸c lo¹i tÝn hiÖu t¸c ®éng....................................................................... 48  
2
3.3.5. C¸c lo¹i mÐp ®iÒu khiÓn cña van ®¶o chiÒu ........................................... 49  
3.4. C¸c lo¹i van ®iÖn thñy lùc øng dông trong m¹ch ®iÒu khiÓn tù ®éng .. 49  
3.4.1. Ph©n lo¹i................................................................................................. 49  
3.4.2. C«ng dông .............................................................................................. 50  
3.4.3. Van solenoid........................................................................................... 50  
3.4.4. Van tû lÖ ................................................................................................. 51  
3.4.3. Van servo................................................................................................ 52  
3.5. C¬ cÊu chØnh lu lîng.............................................................................. 58  
3.5.1. Van tiÕt lu ............................................................................................ 58  
3.5.2. Bé æn tèc................................................................................................. 60  
3.6. Van chÆn ..................................................................................................... 62  
3.6.1. Van mét chiÒu ........................................................................................ 62  
3.6.2. Van mét chiÒu ®iÒu khiÓn ®îc híng chÆn.......................................... 64  
3.6.3. Van t¸c ®éng khãa lÉn............................................................................ 64  
3.7. èng dÉn, èng nèi ........................................................................................ 65  
3.7.1. èng dÉn .................................................................................................. 65  
3.7.2. C¸c lo¹i èng nèi...................................................................................... 66  
3.7.3. Vßng ch¾n .............................................................................................. 66  
Ch¬ng 4 : ®iÒu chØnh vµ æn ®Þnh vËn tèc....................................... 68  
4.1. §iÒu chØnh b»ng tiÕt lu ............................................................................ 68  
4.1.1. §iÒu chØnh b»ng tiÕt lu ë ®êng vµo .................................................... 68  
4.1.2. §iÒu chØnh b»ng tiÕt lu ë ®êng ra....................................................... 69  
4.2. §iÒu chØnh b»ng thÓ tÝch............................................................................ 70  
4.3. æn ®Þnh vËn c.......................................................................................... 71  
4.3.1. Bé æn tèc l¾p trªn ®êng vµo cña c¬ cÊu chÊp hµnh............................... 72  
4.3.2. Bé æn tèc l¾p trªn ®êng ra cña c¬ cÊu chÊp hµnh................................. 73  
4.3.3. æn ®Þnh tèc ®é khi ®iÒu chØnh b»ng thÓ tÝch kÕt hîp víi tiÕt lu ........... 73  
Ch¬ng 5 : øng dông vµ thiÕt kÕ hÖ thèng  
truyÒn ®éng thñy lùc ......................... 76  
5.1. øng dông truyÒn ®éng thñy lùc................................................................ 76  
5.2. ThiÕt kÕ hÖ thèng truyÒn ®éng thñy lùc................................................... 81  
PhÇn 2 : hÖ thèng khÝ nÐn.......................................... 92  
Ch¬ng 6 : c¬ së lý thuyÕt.......................................................................... 92  
3
6.1. LÞch lö ph¸t triÓn vµ kh¶ n¨ng øng dông cña HTT§ khÝ nÐn ............... 92  
6.1.1. LÞch sö ph¸t triÓn.................................................................................... 92  
6.1.2. Kh¶ n¨ng øng dông cña khÝ nÐn............................................................. 92  
6.2. Nh÷ng u ®iÓm vµ nhîc ®iÓm cña HTT§ b»ng khÝ nÐn....................... 93  
6.2.1. ¦u ®iÓm.................................................................................................. 93  
6.2.2. Nhîc ®iÓm ............................................................................................ 93  
6.3. Nguyªn lý truyÒn ®éng............................................................................... 93  
6.4. S¬ ®å nguyªn lý truyÒn ®éng..................................................................... 94  
6.5. §¬n vÞ ®o c¸c ®¹i lîng c¬ b¶n ................................................................. 94  
Ch¬ng 7 : c¸c phÇn tö khÝ nÐn vµ ®iÖn khÝ nÐn......................... 96  
7.1. C¬ cÊu chÊp hµnh....................................................................................... 96  
7.2. Van ®¶o chiÒu ............................................................................................. 97  
7.2.1. Nguyªn lý ho¹t ®éng cña van ®¶o chiÒu................................................. 97  
7.2.2. Ký hiÖu van ®¶o chiÒu............................................................................ 97  
7.2.3. C¸c tÝn hiÖu t¸c ®éng.............................................................................. 98  
7.2.4. Van ®¶o chiÒu cã vÞ trÝ “0”................................................................... 100  
7.2.5. Van ®¶o chiÒu kh«ng cã vÞ trÝ “0”........................................................ 102  
7.3. Van chÆn ................................................................................................... 103  
7.3.1. Van mét chiÒu ...................................................................................... 104  
7.3.2. Van logic .............................................................................................. 104  
7.3.3. Van OR................................................................................................. 104  
7.3.4. Van AND.............................................................................................. 104  
7.3.5. Van x¶ khÝ nhanh ................................................................................. 104  
7.4. Van tiÕt lu ............................................................................................... 104  
7.4.1. Van tiÕt lu cã tiÕt diÖn kh«ng thay ®æi............................................... 104  
7.4.2. Van tiÕt lu cã tiÕt diÖn thay ®æi.......................................................... 105  
7.4.3. Van tiÕt lu mét chiÒu.......................................................................... 105  
7.5. Van ®iÒu chØnh thêi gian.......................................................................... 105  
7.5.1. R¬le thêi gian ®ãng chËm .................................................................... 105  
7.5.2. R¬le thêi gian ng¾t chËm...................................................................... 105  
7.6. Van ch©n kh«ng........................................................................................ 105  
7.7. C¶m biÕn b»ng tia .................................................................................... 106  
7.7.1. C¶m biÕn b»ng tia rÏ nh¸nh.................................................................. 106  
7.7.2. C¶m biÕn b»ng tia ph¶n håi.................................................................. 106  
7.7.3. C¶m biÕn b»ng tia qua khe hë .............................................................. 107  
Ch¬ng 8 : hÖ thèng ®iÒu khiÓn khÝ nÐn vµ ®iÖn khÝ nÐn.. 108  
4
8.1. HÖ thèng ®iÒu khiÓn khÝ nÐn ................................................................... 108  
8.1.1. BiÓu ®å tr¹ng th¸i ................................................................................. 108  
8.1.2. C¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu khiÓn ................................................................ 108  
a. §iÒu khiÓn b»ng tay................................................................................. 108  
b. §iÒu khiÓn theo thêi gian ........................................................................ 110  
c. §iÒu khiÓn theo hµnh tr×nh ...................................................................... 112  
d. §iÒu khiÓn theo tÇng................................................................................ 113  
e. §iÒu khiÓn theo nhÞp................................................................................ 115  
8.2. HÖ thèng ®iÒu khiÓn ®iÖn khÝ nÐn........................................................... 117  
8.2.1. C¸c phÇn tö ®iÖn................................................................................... 117  
8.2.2. M¹ch ®iÒu khiÓn khÝ nÐn...................................................................... 118  
a. M¹ch ®iÒu khiÓn cã tiÕp ®iÓm tù duy tr×.................................................. 118  
b. M¹ch ®iÒu khiÓn cã r¬le thêi gian t¸c ®éng chËm................................... 119  
c. M¹ch ®iÒu khiÓn theo nhÞp cã hai xilanh khÝ nÐn.................................... 120  
Tµi liÖu tham kh¶o........................................................................................ 121  
5
PhÇn 1: hÖ thèng thñy lùc  
Ch¬ng 1: c¬ sì lý thuyÕt  
1.1. lÞch sö ph¸t triÓn vµ kh¶ n¨ng øng dông cña hÖ thèng  
truyÒn ®éng thñy lùc  
+/ 1920 ®· øng dông trong lÜnh vùc m¸y c«ng cô.  
+/ 1925 øng dông trong nhiÒu lÜnh vùc c«ng nghiÖp kh¸c nh: n«ng nghiÖp, m¸y khai  
th¸c má, m¸y hãa chÊt, giao th«ng vËn t¶i, hµng kh«ng, ...  
+/ 1960 ®Õn nay øng dông trong tù ®éng hãa thiÕt bÞ vµ d©y chuyÒn thiÕt bÞ víi tr×nh  
®é cao, cã kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn b»ng m¸y tÝnh hÖ thèng truyÒn ®éng thñy lùc víi c«ng  
suÊt lín.  
1.2. nh÷ng u ®iÓm vµ nhîc ®iÓm cña hÖ thèng truyÒn ®éng  
b»ng thñy lùc  
1.1.1. ¦u ®iÓm  
+/ TruyÒn ®éng ®îc c«ng suÊt cao vµ lùc lín, (nhê c¸c c¬ cÊu t¬ng ®èi ®¬n gi¶n,  
ho¹t ®éng víi ®é tin cËy cao nhng ®ßi hái Ýt vÒ ch¨m sãc, b¶o dìng).  
+/ §iÒu chØnh ®îc vËn tèc lµm viÖc tinh vµ v« cÊp, (dÔ thùc hiÖn tù ®éng ho¸ theo  
®iÒu kiÖn lµm viÖc hay theo ch¬ng tr×nh cã s½n).  
+/ KÕt cÊu gän nhÑ, vÞ trÝ cña c¸c phÇn tö dÉn vµ bÞ dÉn kh«ng lÖ thuéc nhau.  
+/ Cã kh¶ n¨ng gi¶m khèi lîng vµ kÝch thíc nhê chän ¸p suÊt thñy lùc cao.  
+/ Nhê qu¸n tÝnh nhá cña b¬m vµ ®éng c¬ thñy lùc, nhê tÝnh chÞu nÐn cña dÇu nªn  
cã thÓ sö dông ë vËn tèc cao mµ kh«ng sî bÞ va ®Ëp m¹nh (nhtrong c¬ khÝ vµ ®iÖn).  
+/ DÔ biÕn ®æi chuyÓn ®éng quay cña ®éng c¬ thµnh chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn cña c¬  
cÊu chÊp hµnh.  
+/ DÔ ®Ò phßng qu¸ t¶i nhê van an toµn.  
+/ DÔ theo dâi vµ quan s¸t b»ng ¸p kÕ, kÓ c¶ c¸c hÖ phøc t¹p, nhiÒu m¹ch.  
+/ Tù ®éng ho¸ ®¬n gi¶n, kÓ c¶ c¸c thiÕt bÞ phøc t¹p, b»ng c¸ch dïng c¸c phÇn tö  
tiªu chuÈn ho¸.  
1.1.2. Nhîc ®iÓm  
+/ MÊt m¸t trong ®êng èng dÉn vµ rß rØ bªn trong c¸c phÇn tö, lµm gi¶m hiÖu suÊt  
vµ h¹n chÕ ph¹m vi sö dông.  
+/ Khã gi÷ ®îc vËn tèc kh«ng ®æi khi phô t¶i thay ®æi do tÝnh nÐn ®îc cña chÊt  
láng vµ tÝnh ®µn håi cña ®êng èng dÉn.  
+/ Khi míi khëi ®éng, nhiÖt ®é cña hÖ thèng cha æn ®Þnh, vËn tèc lµm viÖc thay  
®æi do ®é nhít cña chÊt láng thay ®æi.  
1.3. ®Þnh luËt cña chÊt láng  
6
1.2.1. ¸p suÊt thñy tÜnh  
Trong chÊt láng, ¸p suÊt (do träng lîng vµ ngo¹i lùc) t¸c dông lªn mçi phÇn tö  
chÊt láng kh«ng phô thuéc vµo h×nh d¹ng thïng chøa.  
A
F
F1  
pL  
b
A1  
a
c
l1  
l2  
h
pF  
pF  
ps  
A2  
F2  
H×nh 1.1. ¸p suÊt thñy tÜnh  
Ta cã:  
H×nh a: pS = h.g.ρ + pL  
(1.1)  
(1.2)  
F
H×nh b: pF =  
A
F
F2  
l2 A2  
F
1
1
H×nh c:  
= pF =  
vµ  
=
=
(1.3)  
A1  
A2  
l1 A1 F2  
Trong ®ã:  
ρ- khèi lîng riªng cña chÊt láng;  
h- chiÒu cao cña cét níc;  
g- gia tèc träng trêng;  
pS- ¸p suÊt do lùc träng trêng;  
pL- ¸p suÊt khÝ quyÓn;  
pF- ¸p suÊt cña t¶i träng ngoµi;  
A, A1, A2- diÖn tÝch bÒ mÆt tiÕp xóc;  
F- t¶i träng ngoµi.  
1.2.2. Ph¬ng tr×nh dßng ch¶y liªn tôc  
Lu lîng (Q) ch¶y trong ®êng èng tõ vÞ trÝ (1) ®Õn vÞ trÝ (2) lµ kh«ng ®æi (const).  
Lu lîng Q cña chÊt láng qua mÆt c¾t A cña èng b»ng nhau trong toµn èng (®iÒu kiÖn  
A2  
liªn tôc).  
Ta cã ph¬ng tr×nh dßng ch¶y nhsau:  
Q = A.v = h»ng sè (const)  
(1.4)  
Víi v lµ vËn tèc ch¶y trung b×nh qua mÆt c¾t A.  
NÕu tiÕt diÖn ch¶y lµ h×nh trßn, ta cã:  
A1  
v1  
v2  
Q1 = Q2 hay v1.A1 = v2.A2  
(1.5)  
d12 .π  
4
d22  
v1.  
= v2 .  
4
VËn tèc ch¶y t¹i vÞ trÝ 2:  
1
2
d12  
H×nh 1.2. Dßng ch¶y liªn tôc  
v2 = v1.  
(1.6)  
d22  
7
Trong ®ã:  
Q1[m3/s], v1[m/s], A1[m2], d1[m] lÇn lît lµ lu lîng dßng ch¶y, vËn tèc  
dßng ch¶y, tiÕt diÖn dßng ch¶y vµ ®êng kÝnh èng t¹i vÞ trÝ 1;  
Q2[m3/s], v2[m/s], A2[m2], d2[m] lÇn lît lµ lu lîng dßng ch¶y, vËn tèc  
dßng ch¶y, tiÕt diÖn dßng ch¶y vµ ®êng kÝnh èng t¹i vÞ trÝ 2.  
1.2.3. Ph¬ng tr×nh Bernulli  
Theo h×nh 1.3 ta cã ¸p suÊt t¹i mét ®iÓm chÊt láng ®ang ch¶y:  
ρ.v12  
2
ρ.v22  
2
p1 + ρ.g.h1 +  
= p2 + ρ.g.h2 +  
= const  
(1.7)  
Trong ®ã:  
p1 + ρ.g.h1  
p1  
v1  
¸p suÊt thñy tØnh;  
p2 + ρ.g.h2 ⎭  
p2  
h1  
ρ.v12 ρ.v22  
v2  
,
: ¸p suÊt thñy ®éng;  
h2  
2
2
γ = ρ.g : träng lîng riªng.  
H×nh 1.3. Ph¬ng tr×nh Bernulli  
1.4. §¬n vÞ ®o c¸c ®¹i lîng c¬ b¶n (HÖ mÐt)  
1.3.1. ¸p suÊt (p)  
Theo ®¬n vÞ ®o lêng SI lµ Pascal (pa)  
1pa = 1N/m2 = 1m-1kgs-2 = 1kg/ms2  
§¬n vÞ nµy kh¸ nhá, nªn ngêi ta thêng dïng ®¬n vÞ: N/mm2, N/cm2 vµ so víi  
®¬n vÞ ¸p suÊt cñ lµ kg/cm2 th× nã cã mèi liªn hÖ nhsau:  
1kg/cm2 0.1N/mm2 = 10N/cm2 = 105N/m2  
(TrÞ sè chÝnh x¸c: 1kg/cm2 = 9,8N/cm2; nhng ®Ó dµng tÝnh to¸n, ta lÊy 1kg/cm2 =  
10N/cm2).  
Ngoµi ra ta cßn dïng:  
1bar = 105N/m2 = 1kg/cm2  
1at = 9,81.104N/m2 105N/m2 = 1bar.  
(Theo DIN- tiªu chuÈn Céng hßa Liªn bang §øc th× 1kp/cm2 = 0,980665bar ≈  
0,981bar; 1bar 1,02kp/cm2. §¬n vÞ kG/cm2 t¬ng ®¬ng kp/cm2).  
1.3.2. VËn tèc (v)  
§¬n vÞ vËn tèc lµ m/s (cm/s).  
1.3.2. ThÓ tÝch vµ lu lîng  
a. ThÓ tÝch (V): m3 hoÆc lÝt(l)  
b. Lu lîng (Q): m3/phót hoÆc l/phót.  
Trong c¬ cÊu biÕn ®æi n¨ng lîng dÇu Ðp (b¬m dÇu, ®éng c¬ dÇu) còng cã thÓ dïng  
®¬n vÞ lµ m3/vßng hoÆc l/vßng.  
8
1.3.4. Lùc (F)  
§¬n vÞ lùc lµ Newton (N)  
1N = 1kg.m/s2.  
1.3.5. C«ng suÊt (N)  
§¬n vÞ c«ng suÊt lµ Watt (W)  
1W = 1Nm/s = 1m2.kg/s3.  
1.5. C¸c d¹ng n¨ng lîng  
+/ Mang n¨ng lîng: dÇu.  
+/ TruyÒn n¨ng lîng: èng dÉn, ®Çu nèi.  
+/ T¹o ra n¨ng lîng hoÆc chuyÓn ®æi thµnh n¨ng lîng kh¸c: b¬m, ®éng c¬  
dÇu(m« t¬ thñy lùc), xilanh truyÒn lùc.  
1.5.1. S¬ ®å thñy lùc t¹o chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn  
Fs  
A1  
A2  
d
x1, v1  
t¶i  
Ft  
5
m
D
Q2  
Q1  
p1  
p2  
Fc  
4
3
pT  
p0  
Qb  
6
2
1
H×nh 1.4. S¬ ®å m¹ch thñy lùc chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn  
TÝnh to¸n s¬ bé:  
+/ Th«ng sè cña c¬ cÊu chÊp hµnh: Ft vµ v(v1, v2)  
ChuyÓn ®éng tÞnh tiÕn (hµnh tr×nh lµm viÖc)  
A1  
A2  
d
x1, v1  
m
D
Ft  
Q1, p1  
Q2, p20  
+/ C¸c ph¬ng tr×nh:  
Lu lîng: Q1 = A1.v1  
(1.8)  
(1.9)  
Q2 = A2.v1  
Lùc:  
Ft = p1.A1  
9
F .v1  
60.103  
t
C«ng suÊt cña c¬ cÊu chÊp hµnh: N =  
[
kW  
]
(1.10)  
(1.11)  
p1.Q1  
60.103  
C«ng suÊt thñy lùc:  
N =  
[
kW  
]
NÕu bá qua tæn thÊt tõ b¬m ®Õn c¬ cÊu chÊp hµnh th× N Nb¬m  
NÕu tÝnh ®Õn tæn thÊt th×  
N
N = N®c¬ ®iÖn  
=
(η = 0,6 ÷ 0,8)  
(1.12)  
η
ChuyÓn ®éng lïi vÒ (hµnh tr×nh ch¹y kh«ng)  
A1  
A2  
d
x2, v2  
m
D
Fc  
Q'2, p'2 0  
Q1, p2  
NÕu t¶i Ft = 0 p2 chØ th¾ng ma s¸t p2.A2 Fc  
Lu lîng: Q1 = A2.v2  
(1.13)  
Q'2 = A1.v2 Q2  
Do A1 > A2 v2 > v1  
1.5.2. S¬ ®å thñy lùc t¹o chuyÓn ®éng quay  
M
x  
t¶i  
J
θ
Q
Q
n®, Dm  
p
p
pT  
p
Qb  
H×nh 1.5. S¬ ®å m¹ch thñy lùc chuyÓn ®éng quay  
10  
Mx.  
102  
C«ng suÊt cña c¬ cÊu chÊp hµnh: N =  
(Mx = p.Dm)  
(1.14)  
(1.15)  
Mx.2π.n  
Mx.n  
975  
hoÆc  
p1.Q  
N =  
=
[kW]  
102.60  
C«ng suÊt thñy lùc: N =  
[kW] (Q = Dm.)  
60.103  
1.6. Tæn thÊt trong hÖ thèng truyÒn ®éng b»ng thñy lùc  
Trong hÖ thèng thñy lùc cã c¸c lo¹i tæn thÊt sau:  
1.6.1. Tæn thÊt thÓ tÝch  
Lo¹i tæn thÊt nµy do dÇu thñy lùc ch¶y qua c¸c khe hë trong c¸c phÇn tö cña hÖ  
thèng g©y nªn.  
NÕu ¸p suÊt cµng lín, vËn tèc cµng nhá vµ ®é nhít cµng nhá th× tæn thÊt thÓ tÝch  
cµng lín.  
Tæn thÊt thÓ tÝch ®¸ng kÓ nhÊt lµ ë c¸c c¬ cÊu biÕn ®æi n¨ng lîng (b¬m dÇu, ®éng  
c¬ dÇu, xilanh truyÒn lùc)  
§èi víi b¬m dÇu: tæn thÊt thÓ tÝch ®îc thÓ hiÖn b»ng hiÖu suÊt sau:  
ηtb = Q/Q0  
(1.16)  
Q- Lu lîng thùc tÕ cña b¬m dÇu;  
Q0- Lu lîng danh nghÜa cña b¬m.  
NÕu lu lîng ch¶y qua ®éng c¬ dÇu lµ Qvµ lu lîng thùc tÕ Q® = q®.η® th× hiÖu  
suÊt cña ®«ng c¬ dÇu lµ:  
η= Q/Q®  
(1.17)  
NÕu nhkh«ng kÓ ®Õn lîng dÇu dß ë c¸c mèi nèi, ë c¸c van th× tæn thÊt trong hÖ  
thèng dÇu Ðp cã b¬m dÇu vµ ®éng c¬ dÇu lµ:  
ηt = ηtb. ηt®  
(1.18)  
1.6.2. Tæn thÊt c¬ khÝ  
Tæn thÊt c¬ khÝ lµ do ma s¸t gi÷a c¸c chi tiÕt cã chuyÓn ®éng t¬ng ®èi ë trong  
b¬m dÇu vµ ®éng c¬ dÇu g©y nªn.  
Tæn thÊt c¬ khÝ cña b¬m ®îc biÓu thÞ b»ng hiÖu suÊt c¬ khÝ:  
ηcb = N0/N  
(1.19)  
N0- C«ng suÊt cÇn thiÕt ®Ó quay b¬m (c«ng suÊt danh nghÜa), tøc lµ c«ng suÊt cÇn  
thiÕt ®Ó ®¶m b¶o lu lîng Q vµ ¸p suÊt p cña dÇu, do ®ã:  
p.Q  
6.104  
N0 =  
(kW)  
(1.20)  
N- C«ng suÊt thùc tÕ ®o ®îc trªn trôc cña b¬m (do m«men xo¾n trªn trôc).  
§èi víi dÇu: N= (p.Q®)/6.104  
(1.21)  
(1.22)  
Do ®ã:  
η= N®/N0®  
11  
Tõ ®ã, tæn thÊt c¬ khÝ cña hÖ thèng thñy lùc lµ:  
ηc = ηcb. ηc®  
(1.23)  
1.6.3. Tæn thÊt ¸p suÊt  
Tæn thÊt ¸p suÊt lµ sù gi¶m ¸p suÊt do lùc c¶n trªn ®êng chuyÓn ®éng cña dÇu tõ  
b¬m ®Õn c¬ cÊu chÊp hµnh (®éng c¬ ®Çu, xilanh truyÒn lùc).  
Tæn thÊt nµy phô thuéc vµo c¸c yÕu tè sau:  
+/ ChiÒu dµi èng dÉn  
+/ §é nh½n thµnh èng  
+/ §é lín tiÕt diÖn èng dÉn  
+/ Tèc ®é ch¶y  
+/ Sù thay ®æi tiÕt diÖn  
+/ Sù thay ®æi híng chuyÓn ®éng  
+/ Träng lîng riªng, ®é nhít.  
NÕu p0 lµ ¸p suÊt cña hÖ thèng, p1 lµ ¸p suÊt ra, th× tæn thÊt ®îc biÓu thÞ b»ng hiÖu  
suÊt:  
p0 p1  
p  
p0  
ηa =  
=
(1.24)  
p0  
HiÖu ¸p p lµ trÞ sè tæn thÊt ¸p suÊt.  
Tæn thÊt ¸p suÊt do lùc c¶n côc bé g©y nªn ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau:  
ρ
2g  
l N  
ρ
2g  
l
p = 10.ξ. .v2 .  
=104.ξ. .v2 .  
[
bar  
]
(1.25)  
2
d
d
m
Trong ®ã:  
ρ- khèi lîng riªng cña dÇu (914kg/m3);  
g- gia tèc träng trêng (9,81m/s2);  
v- vËn tèc trung b×nh cña dÇu (m/s);  
ξ- hÖ sè tæn thÊt côc bé;  
l- chiÒu dµi èng dÉn;  
d- ®êng kÝnh èng.  
1.6.4. nh hëng c¸c th«ng sè h×nh häc ®Õn tæn thÊt ¸p suÊt  
a. TiÕt diÖn d¹ng trßn  
NÕu ta gäi:  
l
p- Tæn thÊt ¸p suÊt;  
l- ChiÒu dµi èng dÉn;  
ρ- Khèi lîng riªng cña chÊt láng;  
Q- Lu lîng;  
Q
D
D- §êng kÝnh;  
ν- §é nhít ®éng häc;  
λ- HÖ sè ma s¸t cña èng;  
H×nh 1.6. D¹ng tiÕt diÖn trßn  
12  
λ
λ
LAM- HÖ sè ma s¸t ®èi víi ch¶y tÇng;  
TURB- HÖ sè ma s¸t ®èi víi ch¶y rèi.  
Ch¶y tÇng  
Ch¶y rèi  
8
l.ρ.Q2  
D5  
Tæn thÊt: p =  
.λ.  
π2  
256 D.ν  
λ = λLAM  
λ = λTURB  
-
.
.
π
Q
0,316  
Ch¶y rèi  
4 Q  
.
4
Ch¶y tÇng  
π D.ν  
4 Q  
.
H×nh 1.7. Ch¶y tÇng vµ ch¶y rèi  
trong èng dÉn  
Sè Reynold:  
> 3000.  
π D.ν  
b. TiÕt diÖn thay ®æi lín ®ét ngét  
2
D12  
8 ρ.Q2  
Tæn thÊt: p = 1−  
.
.
Q
D1  
D2  
D2 π2 D14  
2
Trong ®ã:  
D1- ®êng kÝnh èng dÉn vµo;  
D2- ®êng kÝnh èng dÉn ra.  
H×nh 1.8. TiÕt diÖn thay ®æi lín ®ét ngét  
c. TiÕt diÖn nhá ®ét ngét  
D22  
8 ρ.Q2  
π
.
Tæn thÊt: p = 0,5. 1−  
.
Q
2
2
D14  
D1  
D2  
D1 ⎠  
D1- §êng kÝnh èng dÉn ra;  
D2- §êng kÝnh èng dÉn vµo.  
H×nh 1.9. TiÕt diÖn nhá ®ét ngét  
d. TiÕt diÖn thay ®æi lín tõ tõ  
D14  
8 ρ.Q2  
π
.
Tæn thÊt: p =  
[
0,12 ÷0,2  
]
1−  
.
4
2
D14  
D2 ⎠  
α < 80  
Q
D2  
D1  
H×nh 1.10. TiÕt diÖn thay ®æi lín tõ tõ  
d. TiÕt diÖn nhá tõ tõ  
Tæn thÊt: p = 0  
Q
α < 80  
H×nh 1.11. TiÕt diÖn nhá tõ tõ  
13  
f. Vµo èng dÉn  
Tæn thÊt ¸p suÊt ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau:  
8 ρ.Q2  
p = ξE .  
.
π2 D4  
Trong ®ã hÖ sè thÊt tho¸t ξE ®îc chia thµnh hai trêng hîp nhë b¶ng sau:  
C¹nh  
HÖ sè thÊt tho¸t ξE  
S¾c  
G·y khóc  
Trßn  
0,5  
0,25  
0,06  
< 3  
a
b
Cã tríc  
Q
Q
D
D
a
b
H×nh 1.12. DÇu vµo èng dÉn  
g. Ra èng dÉn  
Tæn thÊt ¸p suÊt ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau:  
8 ρ.Q2  
p = ξU .  
.
π2 D4  
Q
D
HÖ sè thÊt tho¸t ξU  
4 Q  
.
< 3000  
> 3000  
2
1
π D.ν  
H×nh 1.13. DÇu ra èng dÉn  
4 Q  
.
π D.ν  
h. èng dÉn g·y khóc  
Q
D
R
α
β
4  
D
8 ρ.Q2  
p = ξU .  
.
π2 D4  
Gãc α, β  
HÖ sè thÊt tho¸t ξU  
Q
0,06  
0,2  
0,47  
D
α = 20  
α = 40  
α = 60  
R
H×nh 1.14. èng dÉn g·y khóc  
0,04  
β = 20  
14  
0,07  
0,1  
0,11  
0,11  
β = 40  
β = 60  
β = 80  
β = 90  
i. Tæn thÊt ¸p suÊt ë van  
k. Tæn thÊt trong hÖ thèng thñy lùc  
1.7. ®é nhít vµ yªu cÇu ®èi víi dÇu thñy lùc  
1.7.1. §é nhít  
§é nhít lµ mét trong nh÷ng tÝnh chÊt quan träng nhÊt cña chÊt láng. §é nhít x¸c  
®Þnh ma s¸t trong b¶n th©n chÊt láng vµ thÓ hiÖn kh¶ n¨ng chèng biÕn d¹ng trît hoÆc  
biÕn d¹ng c¾t cña chÊt láng. Cã hai lo¹i ®é nhít:  
a. §é nhít ®éng lùc  
§é nhít ®éng lùc η lµ lùc ma s¸t tÝnh b»ng 1N t¸c ®éng trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch  
bÒ mÆt 1m2 cña hai líp ph¼ng song song víi dßng ch¶y cña chÊt láng, c¸ch nhau 1m vµ  
cã vËn tèc 1m/s.  
§é nhít ®éng lùc η ®îc tÝnh b»ng [Pa.s]. Ngoµi ra, ngêi ta cßn dïng ®¬n vÞ  
poaz¬ (Poiseuille), viÕt t¾t lµ P.  
1P = 0,1N.s/m2 = 0,010193kG.s/m2  
1P = 100cP (centipoiseuilles)  
Trong tÝnh to¸n kü thuËt thêng sè quy trßn:  
1P = 0,0102kG.s/m2  
b. §é nhít ®éng  
§é nhít ®éng lµ tû sè gi÷a hÖ sè nhít ®éng lùc η víi khèi lîng riªng ρ cña chÊt  
láng:  
η
ρ
ν =  
(1.26)  
§¬n vÞ ®é nhít ®éng lµ [m2/s]. Ngoµi ra, ngêi ta cßn dïng ®¬n vÞ stèc ( Stoke),  
viÕt t¾t lµ St hoÆc centistokes, viÕt t¾t lµ cSt.  
1St = 1cm2/s = 10-4m2/s  
1cSt = 10-2St = 1mm2/s.  
c. §é nhít Engler (E0)  
§é nhít Engler (E0) lµ mét tû sè quy íc dïng ®Ó so s¸nh thêi gian ch¶y 200cm3  
dÇu qua èng dÉn cã ®êng kÝnh 2,8mm víi thêi gian ch¶y cña 200cm3 níc cÊt ë nhiÖt  
®é 200C qua èng dÉn cã cïng ®êng kÝnh, ký hiÖu: E0 = t/tn  
§é nhít Engler thêng ®îc ®o khi ®Çu ë nhiÖt ®é 20, 50, 1000C vµ ký hiÖu t¬ng  
øng víi nã: E0 , E0 , E0  
.
20  
50  
100  
15  
1.7.2. Yªu cÇu ®èi víi dÇu thñy lùc  
Nh÷ng chØ tiªu c¬ b¶n ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng chÊt láng lµm viÖc lµ ®é nhít, kh¶  
n¨ng chÞu nhiÖt, ®é æn ®Þnh tÝnh chÊt ho¸ häc vµ tÝnh chÊt vËt lý, tÝnh chèng rØ, tÝnh ¨n  
mßn c¸c chi tiÕt cao su, kh¶ n¨ng b«i tr¬n, tÝnh sñi bät, nhiÖt ®é b¾t l÷a, nhiÖt ®é ®«ng  
®Æc.  
ChÊt láng lµm viÖc ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau:  
+/ Cã kh¶ n¨ng b«i tr¬n tèt trong kho¶ng thay ®æi lín nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt;  
+/ §é nhít Ýt phô thuéc vµo nhiÖt ®é;  
+/ Cã tÝnh trung hoµ (tÝnh tr¬) víi c¸c bÒ mÆt kim lo¹i, h¹n chÕ ®îc kh¶ n¨ng x©m  
nhËp cña khÝ, nhng dÔ dµng t¸ch khÝ ra;  
+/ Ph¶i cã ®é nhít thÝch øng víi ®iÒu kiÖn ch¾n khÝt vµ khe hë cña c¸c chi tiÕt di  
trît, nh»m ®¶m b¶o ®é rß dÇu bÐ nhÊt, còng nhtæn thÊt ma s¸t Ýt nhÊt;  
+/ DÇu ph¶i Ýt sñi bät, Ýt bèc h¬i khi lµm viÖc, Ýt hoµ tan trong níc vµ kh«ng khÝ,  
dÉn nhiÖt tèt, cã m«®un ®µn håi, hÖ sè në nhiÖt vµ khèi lîng riªng nhá.  
Trong nh÷ng yªu cÇu trªn, dÇu kho¸ng chÊt tho¶ m·n ®îc ®Çy ®ñ nhÊt.  
16  
Ch¬ng 2: c¬ cÊu biÕn ®æi n¨ng lîng vµ hÖ  
thèng xö lý dÇu  
2.1. b¬m vµ ®éng c¬ dÇu (m« t¬ thñy lùc)  
2.1.1. Nguyªn lý chuyÓn ®æi n¨ng lîng  
B¬m vµ ®éng c¬ dÇu lµ hai thiÕt bÞ cã chøc n¨ng kh¸c nhau. B¬m lµ thiÕt bÞ t¹o ra  
n¨ng lîng, cßn ®éng c¬ dÇu lµ thiÕt bÞ tiªu thô n¨ng lîng nµy. Tuy thÕ kÕt cÊu vµ  
ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n cña b¬m vµ ®éng c¬ dÇu cïng lo¹i gièng nhau.  
a. B¬m dÇu: lµ mét c¬ cÊu biÕn ®æi n¨ng lîng, dïng ®Ó biÕn c¬ n¨ng thµnh n¨ng  
lîng cña dÇu (dßng chÊt láng). Trong hÖ thèng dÇu Ðp thêng chØ dïng b¬m thÓ tÝch,  
tøc lµ lo¹i b¬m thùc hiÖn viÖc biÕn ®æi n¨ng lîng b»ng c¸ch thay ®æi thÓ tÝch c¸c  
buång lµm viÖc, khi thÓ tÝch cña buång lµm viÖc t¨ng, b¬m hót dÇu, thùc hiÖn chu kú  
hót vµ khi thÓ tÝch cña buång gi¶m, b¬m ®Èy dÇu ra thùc hiÖn chu kú nÐn.  
Tuú thuéc vµo lîng dÇu do b¬m ®Èy ra trong mét chu kú lµm viÖc, ta cã thÓ ph©n  
ra hai lo¹i b¬m thÓ tÝch:  
+/ B¬m cã lu lîng cè ®Þnh, gäi t¾t lµ b¬m cè ®Þnh.  
+/ B¬m cã lu lîng cã thÓ ®iÒu chØnh, gäi t¾t lµ b¬m ®iÒu chØnh.  
Nh÷ng th«ng sè c¬ b¶n cña b¬m lµ lu lîng vµ ¸p suÊt.  
b. §«ng c¬ dÇu: lµ thiÕt bÞ dïng ®Ó biÕn n¨ng lîng cña dßng chÊt láng thµnh ®éng  
n¨ng quay trªn trôc ®éng c¬. Qu¸ tr×nh biÕn ®æi n¨ng lîng lµ dÇu cã ¸p suÊt ®îc ®a  
vµo buång c«ng t¸c cña ®éng c¬. Díi t¸c dông cña ¸p suÊt, c¸c phÇn tö cña ®éng c¬  
quay.  
Nh÷ng th«ng sè c¬ b¶n cña ®éng c¬ dÇu lµ lu lîng cña 1 vßng quay vµ hiÖu ¸p  
suÊt ë ®êng vµo vµ ®êng ra.  
2.1.2. C¸c ®¹i lîng ®Æc trng  
a. ThÓ tÝch dÇu t¶i ®i trong 1 vßng (hµnh tr×nh)  
H×nh 2.1. B¬m thÓ tÝch  
NÕu ta gäi:  
V- ThÓ tÝch dÇu t¶i ®i trong 1 vßng (hµnh tr×nh);  
17  
A- DiÖn tÝch mÆt c¾t ngang;  
h- Hµnh tr×nh pitt«ng;  
VZL- ThÓ tÝch kho¶ng hë gi÷a hai r¨ng;  
Z- Sè r¨ng cña b¸nh r¨ng.  
ë h×nh 2.1, ta cã thÓ tÝch dÇu t¶i ®i trong 1 vßng (hµnh tr×nh):  
V = A.h 1 hµnh tr×nh  
(2.1)  
(2.2)  
V VZL.Z.2 1 vßng  
b. ¸p suÊt lµm viÖc  
¸p suÊt lµm viÖc ®îc biÓu diÔn trªn h×nh 2.2. Trong ®ã:  
t = 6s  
p
+/ ¸p suÊt æn ®Þnh p1;  
p3  
p2  
+/ ¸p suÊt cao p2;  
p
+/ ¸p suÊt ®Ønh p3 (¸p suÊt qua van trµn).  
p1  
t
H×nh 2.2. Sù thay ®æi ¸p suÊt lµm viÖc theo thêi gian  
c. HiÖu suÊt  
HiÖu suÊt cña b¬m hay ®éng c¬ dÇu phô thuéc vµo c¸c yÕu tè sau:  
+/ HiÖu suÊt thÓ tÝch ηv  
+/ HiÖu suÊt c¬ vµ thñy lùc ηhm  
NhvËy hiÖu suÊt toµn phÇn: ηt = ηv. ηhm  
ë h×nh 2.3, ta cã:  
(2.3)  
(2.4)  
+/ C«ng suÊt ®éng c¬ ®iÖn: NE = ME. E  
ηh  
p
η
h  
η
h  
+/ C«ng suÊt cña b¬m: N = p.Qv (2.5)  
NhvËy ta cã c«ng thøc sau:  
M
E
Qv  
NE  
MA  
F
N
p.Qv  
nE  
N
A
N
A
NE =  
=
(2.6)  
nA ⎭  
v
ηtb  
ηtb  
η
v  
η
v  
+/ C«ng suÊt cña ®éng c¬ dÇu:  
NA = MA. A hay NA = ηtMotor.p.Qv (2.7)  
+/ C«ng suÊt cña xilanh:  
NA = F.v hay NA = ηtxilanh.p.Qv  
Trong ®ã:  
ηv  
H×nh 2.3. nh hëng cña hÖ sè tæn thÊt  
®Õn hiÖu suÊt  
(2.8)  
NE, ME, E- c«ng suÊt, m«men vµ vËn tèc gãc trªn trôc ®éng c¬ nèi víi b¬m;  
NA, MA, A - c«ng suÊt, m«men vµ vËn tèc gãc trªn ®éng c¬ t¶i;  
NA, F, v - c«ng suÊt, lùc vµ vËn tèc pitt«ng;  
N, p, Qv - c«ng suÊt, ¸p suÊt vµ lu lîng dßng ch¶y;  
η
η
txilanh- hiÖu suÊt cña xilanh;  
tMotor- hiÖu suÊt cña ®éng c¬ dÇu;  
18  
ηtb- hiÖu suÊt cña b¬m dÇu.  
2.1.3. C«ng thøc tÝnh to¸n b¬m vµ ®éng c¬ dÇu  
a. Lu lîng Qv, sè vßng quay n vµ thÓ tÝch dÇu trong mét vßng quay V  
Ta cã: Qv = n.V  
+/ Lu lîng b¬m: Qv = n.V. ηv.10-3  
(2.9)  
QV  
QV  
(2.10)  
n
n
n.V  
V
V
+/ §éng c¬ dÇu: Qv =  
.103  
(2.11)  
ηv  
Trong ®ã:  
H×nh 2.4. Lu lîng, sè vßng quay, thÓ tÝch  
Qv- lu lîng [lÝt/phót];  
n- sè vßng quay [vßng/phót];  
V- thÓ tÝch dÇu/vßng [cm3/vßng];  
ηv- hiÖu suÊt [%].  
b. ¸p suÊt, m«men xo¾n, thÓ tÝch dÇu trong mét vßng quay V  
Theo ®Þnh luËt Pascal, ta cã:  
Mx  
p =  
(2.12)  
(2.13)  
(2.14)  
V
Mx .η  
¸p suÊt cña b¬m: p =  
hm .10  
V
Mx  
¸p suÊt ®éng c¬ dÇu: p =  
.10  
V.ηhm  
Trong ®ã:  
p [bar];  
p
p
Mx  
Mx  
Mx [N.m];  
V [cm3/vßng];  
ηhm [%].  
V
V
H×nh 2.5. ¸p suÊt, thÓ tÝch, m«men xo¾n  
c. C«ng suÊt, ¸p suÊt, lu lîng  
C«ng suÊt cña b¬m tÝnh theo c«ng thøc tæng qu¸t lµ: N = p.Qv  
(2.15)  
(2.16)  
+/ C«ng suÊt ®Ó truyÒn ®éng b¬m:  
p.Q  
N =  
v .102  
6.ηt  
+/ C«ng suÊt truyÒn ®éng ®éng c¬ dÇu:  
p.Qv .η  
N =  
Trong ®ã:  
t .102  
(2.17)  
6
N [W], [kW];  
p [bar], [N/m2];  
Qv [lÝt/phót], [m3/s];  
ηt [%].  
19  
Lu lîng cña b¬m vÒ lý thuyÕt kh«ng phô thuéc vµ ¸p suÊt (trõ b¬m ly t©m), mµ  
chØ phô thuéc vµo kÝch thíc h×nh häc vµ vËn tèc quay cña nã. Nhng trong thùc tÕ do  
sù rß rØ qua khe hë gi÷a c¸c khoang hót vµ khoang ®Èy, nªn lu lîng thùc tÕ nhá h¬n  
lu lîng lý thuyÕt vµ gi¶m dÇn khi ¸p suÊt t¨ng.  
Mét yÕu tè g©y mÊt m¸t n¨ng lîng n÷a lµ hiÖn tîng háng. HiÖn tîng nµy  
thêng xuÊt hiÖn, khi èng hót qu¸ nhá hoÆc dÇu cã ®é nhít cao.  
Khi bé läc ®Æt trªn ®êng hót bÞ bÈn, cïng víi sù t¨ng søc c¶n cña dßng ch¶y, lu  
lîng cña b¬m gi¶m dÇn, b¬m lµm viÖc ngµy mét ån vµ cuèi cïng t¾c h¼n. Bëi vËy cÇn  
ph¶i lu ý trong lóc l¾p r¸p lµm sao ®Ó èng hót to, ng¾n vµ th¼ng.  
2.1.4. C¸c lo¹i b¬m  
a. B¬m víi lu lîng cè ®Þnh  
+/ B¬m b¸nh r¨ng ¨n khíp ngoµi;  
+/ B¬m b¸nh r¨ng ¨n khíp trong;  
+/ B¬m pitt«ng híng trôc;  
+/ B¬m trôc vÝt;  
+/ B¬m pitt«ng d·y;  
+/ B¬m c¸nh g¹t kÐp;  
+/ B¬m r«to.  
b. B¬m víi lu lîng thay ®æi  
+/ B¬m pitt«ng híng t©m;  
+/ B¬m pitt«ng híng trôc (truyÒn b»ng ®Üa nghiªng);  
+/ B¬m pitt«ng híng trôc (truyÒn b»ng khíp cÇu);  
+/ B¬m c¸nh g¹t ®¬n.  
2.1.5. B¬m b¸nh r¨ng  
Buång ®Èy B  
a. Nguyªn lý lµm viÖc  
B¸nh r¨ng bÞ  
®éng  
B¸nh r¨ng chñ  
®éng  
nb  
Th©n b¬m  
Buång hót A  
H×nh 2.6. Nguyªn lý lµm viÖc cña b¬m b¸nh r¨ng  
Nguyªn lý lµm viÖc cña b¬m b¸nh r¨ng lµ thay ®æi thÓ tÝch: khi thÓ tÝch cña buång  
hót A t¨ng, b¬m hót dÇu, thùc hiÖn chu kú hót; vµ nÐn khi thÓ tÝch gi¶m, b¬m ®Èy dÇu  
20  
Tải về để xem bản đầy đủ
pdf 119 trang baolam 05/05/2022 6300
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo trình Thủy lực và khí nén", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

File đính kèm:

  • pdfgiao_trinh_thuy_luc_va_khi_nen.pdf