Câu hỏi ôn thi Thoát nước

Download

tho¸t n-íc trong nhµ ë

mçi khu vùc Êy øng

dông mét lo¹i httn.

C¸c bé phËn c¬ b¶n cña

httn

C©u 1: C¸c lo¹i httn?

-u khuyÕt ®iÓm vµ

ph¹m vi øng dông?

C¸c bé phËn cña httn?

Httn lµ mét tæ hîp gåm

nh÷ng dông cô, d-êng

èng vµ c«ng tr×nh thùc

hiÖn 3 chøc n¨ng: thu,

vËn chuyÓn vµ xö lÝ n-íc

th¶i tr-íc khi x¶ ra s«ng,

hå vµ biÓn. HiÖn nay do

cã sù kh¸c nhau vÒ vËn

chuyÓn vµ lµm s¹ch cña

c¸c lo¹i nuíc th¶i nªn

ng-êi ta chia ra 3 lo¹i

httn.

C©u 2: Httn chung: S¬

®å, nguyªn lÝ lµm viÖc

vµ -u nh-îc ®iÓm?

1.S¬ ®å: tù vÏ

C©u 3: Httn riªng hoµn

toµn: S¬ ®å, nguyªn lÝ

lµm viÖc vµ -u nh-îc

®iÓm? Ph¹m vi øng

dông?

- ®-êng èng tho¸t n-íc

thµnh phè: ®Æt däc theo

®-êng phè thu n-íc tõ

èng tho¸t n-íc tiÓu khu

hay èng tho¸t n-íc ngoµi

s©n nhµ, xÝ nghiÖp c«ng

nghiÖp, tr-êng häc, bÖnh

viÖn, cöa hµng...v.v

- èng gãp l-u vùc: èng

gãp l-u vùc ®Æt däc theo

triÒn ®Êt thÊp thu n-íc tõ

nhiÒu èng tho¸t n-íc

d-êng phè trong ph¹m vi

l-u vùc.

1.S¬ ®å: Tù vÏ

1- cèng phô

2- giÕng trµn, t¸ch n-íc

m-a; 3- cèng bao

4- tb; 5- tr¹m xö lÝ

2.Nguyªn lÝ lµm viÖc

1- cèng n-íc th¶i

2- cèng n-íc m-a

3- tr¹m xö lÝ n-íc m-a

4- tr¹m b¬m

Lµ lo¹i hÖ thèng thu c¶

ba lo¹i n-íc th¶i (sinh

ho¹t, s¶n xuÊt, n-íc

m-a) vµo mét m¹ng l-íi

®-êng èng chung dÉn ra

ngoµi ph¹m vi thµnh phè

®Õn c«ng tr×nh lµm s¹ch.

Khi kh«ng cã m-a toµn

bé n-íc th¶i ®-îc thu

gom theo hÖ thèng cèng

bao vµ ®-îc ®-a ®Õn

tr¹m xö lÝ

Khi cã m-a nhá: n-íc

th¶i vµ n-íc m-a ®-îc

gom bëi cèng bao vµ ®-a

vÒ tr¹m xö lÝ.

Khi cã m-a to; n-íc th¶i

vµ n-íc m-a ®-îc ®-a

th¼ng vÒ tr¹m xö lÝ.

Trong tr-êng hîp n-íc

m-a vµ n-íc th¶i hoµ

vµo nhau ®¹t tiªu chuÈn

vÖ sinh th× x¶ th¼ng ra

s«ng hay hå gÇn nhÊt

1.Httn chung

-u ®iÓm: Tæng chiÒu dµi

®-êng èng tho¸t n-íc

thµnh phè ®-îc rót ng¾n,

n-íc m-a tr-íc khi ®æ ra

s«ng, hå còng ®· ®-îc

lµm s¹ch ®Õn møc ®é cÇn

thiÕt.

5- tr¹m xö lÝ n-íc th¶i

2.Nguyªn lÝ lµm viÖc

§©y lµ hÖ thèng cã hai

m¹ng l-íi ®-êng èng

riªng biÖt

Mét m¹ng l-íi ®-êng

èng vËn chuyÓn n-íc

th¶i cã nång ®é chÊt bÈn

lín lµ n-íc th¶i sinh ho¹t

vµ n-íc th¶i sx ®Õn c«ng

tr×nh lµm s¹ch. §©y lµ

mltn th¶i sinh ho¹t vµ

s¶n xuÊt

Mét m¹ng l-íi ®-êng

èng kh¸c cã thÓ lµ r·nh

hay m-¬ng vËn chuyÓn

n-íc m-a Ýt bÈn ®æ ngay

ra s«ng, hå kh«ng qua

c«ng tr×nh lµm s¹ch. §©y

lµ mltn m-a.

N-íc m-a kh«ng thÓ chØ

ch¶y trong c¸c r·nh x©y

mµ cßn ph¶i ch¶y vµo

®-êng èng kÝn. Thµnh ra

cã cã hai m¹ng l-íi

®-êng èng, mét ®Ó tho¸t

n-íc sinh ho¹t vµ s¶n

xuÊt, mét ®Ó tho¸t n-íc

m-a.

èng gãp chÝnh: thu

n-íc tõ hai èng gãp l-u

vùc trë lªn

- èng chuyÓn: lµ èng ®-a

n-íc ra khái thµnh phè

®Õn tr¹m b¬m hay c«ng

tr×nh s¹ch, trong suèt

®-êng èng chuyÓn, l-u

l-îng tho¸t n-íc sÏ

kh«ng thay ®æi.

- GiÕng th¨m: Trªn m¹ng

l-íi ®-êng èng ë chç

ngoÆt, chç nèi nh¸nh

...v.v. x©y dùng nh÷ng

giÕng th¨m. Qua giÕng

th¨m mµ kiÓm tra, tÈy

röa vµ th«ng èng mçi khi

bÞ t¾c.

- Tr¹m b¬m: Khi ®Þa

h×nh b»ng ph¼ng ®-êng

èng tù ch¶y dµi sÏ chui

xuèng s©u xuèng ®Êt.

Lóc ®ã ta ph¶i ®-a n-íc

lªn cao, tøc lµ ph¶i b¬m.

C¸c tr¹m b¬m ®Æt ë chç

thÊp vµ cã ®iÒu kiÖn x¶

sù cè

- èng cã ¸p lùc: ®o¹n

èng ®-a n-íc tõ tr¹m

b¬m ®Õn ®Çu èng tù ch¶y

kh¸c cao h¬n, hay ®Õn

c«ng tr×nh, lµm s¹ch,

trong ®ã n-íc ch¶y d-íi

¸p lùc do m¸y b¬m t¹o

nªn.

Nh-îc ®iÓm:

- èng tho¸t n-íc ph¶i lín

®Ó ®ñ søc vËn chuyÓn c¶

l-îng n-íc m-a, kh«ng

®-îc phÐp ®Ó trµn èng

g©y ngËp lôt trong thµnh

phè dï chØ lµ tøc thêi.

- C«ng suÊt c¸c tr¹m

b¬m, tr¹m lµm s¹ch lín

vµ nh- vËy lµ trong thêi

gian kh«ng cã m-a th×

kh¶ n¨ng tho¸t n-íc cña

httn chung kh«ng ®-îc

sö dông hÕt. Tõ ®ã ta

thÊy ë nh÷ng miÒn cã

m-a to, m-a theo mïa

th× kh«ng nªn øng dông

httn chung.

- Httn chung ®ßi hái ph¶i

bá chi phÝ x©y dùng ra

cïng mét lóc.

2.Httn riªng

-u ®iÓm:

- ChØ ph¶i b¬m vµ lµm

s¹ch l-îng n-íc th¶i

sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt nªn

c«ng tr×nh nhá.

- M¹ng l-íi ®-êng èng

tho¸t n-íc thµnh phè

th-êng xuyªn sö dông

hÕt kh¶ n¨ng vËn

chuyÓn. L-u l-îng vµ

tèc ®é n-íc ch¶y trong

èng t-¬ng ®èi ®Òu gi÷a

c¸c mïa trong n¨m.

3.-u vµ nh-îc ®iÓm

-u ®iÓm: Tæng chiÒu dµi

®-êng èng tho¸t n-íc

thµnh phè ®-îc rót ng¾n,

n-íc m-a tr-íc khi ®æ ra

s«ng, hå còng ®· ®-îc

lµm s¹ch ®Õn møc ®é cÇn

thiÕt.

Nh-îc ®iÓm:- èng tho¸t

n-íc ph¶i lín ®Ó ®ñ søc

vËn chuyÓn c¶ l-îng

n-íc m-a, kh«ng ®-îc

phÐp ®Ó trµn èng g©y

ngËp lôt trong thµnh phè

dï chØ lµ tøc thêi.

- C«ng suÊt c¸c tr¹m

b¬m, tr¹m lµm s¹ch lín

vµ nh- vËy lµ trong thêi

gian kh«ng cã m-a th×

kh¶ n¨ng tho¸t n-íc cña

httn chung kh«ng ®-îc

sö dông hÕt. Tõ ®ã ta

thÊy ë nh÷ng miÒn cã

m-a to, m-a theo mïa

th× kh«ng nªn øng dông

httn chung.

3.-u vµ nh-îc ®iÓm

-u ®iÓm: - ChØ ph¶i b¬m

vµ lµm s¹ch l-îng n-íc

th¶i sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt

nªn c«ng tr×nh nhá.

- M¹ng l-íi ®-êng èng

tho¸t n-íc thµnh phè

th-êng xuyªn sö dông

hÕt kh¶ n¨ng vËn

chuyÓn. L-u l-îng vµ

tèc ®é n-íc ch¶y trong

èng t-¬ng ®èi ®Òu gi÷a

c¸c mïa trong n¨m.

- èng x¶ sù cè: ë tr-íc

c¸c tr¹m b¬m ®Ò phßng

sù cè cho tr¹m b¬m ph¶i

®Æt ®o¹n èng x¶ n-íc tõ

cuèi èng tù ch¶y ra s«ng

hå hay n¬i ®Æt thÊp gÇn

®©y.

- GiÕng thu n-íc m-a

- c«ng tr×nh khö trïng

n-íc tho¸t ®· ®-îc lµm

s¹ch vµ c«ng tr×nh th¶i

n-íc ra s«ng.

Nh-îc ®iÓm: Tæng céng

chiÒu dµi ®-êng èng

tho¸t n-íc lín

Nh-îc ®iÓm: Tæng céng

chiÒu dµi ®-êng èng

tho¸t n-íc lín

3.Httn kÕt hîp

4.Ph¹m vi øng dông

Th-êng xuÊt hiÖn trong

tr-êng hîp më réng

thµnh phè ®· cã httn

¸p dông ®Ó gi¶i quyÕt

tho¸t n-íc cho nh÷ng

thµnh phè cã diÖn tÝch

lín.

- Httn chung ®ßi hái ph¶i

bá chi phÝ x©y dùng ra

cïng mét lóc.

chung hoÆc

ë nh÷ng

thµnh phè lãn mµ mçi

khu vùc cña nã cã ®Æc

®iÓm riªng vÒ ®Þa h×nh,

mËt ®é x©y dùng, møc

®é trang bÞ tiÖn nghi cÊp

Httn chung th-êng

®-îc thiÕt kÕ cho nh÷ng

khu vùc d©n c- nhá vµ

cã ®Þa h×nh thuËn lîi

chuyÓn ®éng ®Òu gÇn

lßng èng hoÆc l¨n ®i t¹o

thµnh h×nh sãng ®éng

r¾n cã trong n-íc th¶i

thÊy tr¹ng th¸i dßng

trong èng tho¸t n-íc lµ

ch¶y rèi. ChØ cã dßng

ch¶y rèi míi cã kh¶

C©u 4: Httn riªng

kh«ng hoµn toµn: s¬

®å, nguyªn lÝ lµm viÖc

vµ -u nh-îc ®iÓm?

Ph¹m vi øng dông?

1.S¬ ®å

C©u 5: Kh¶ n¨ng vËn

chuyÓn cña dßng ch¶y

trong mltn?

Liªn quan ®Õn tr¹ng th¸i

dßng ch¶y vµ mËt ®é cÆn

trong n-íc

- Khi c¸c chÊt l¬ löng

lín h¬n kh¶ n¨ng vËn

chuyÓn cña dßng n-íc,

c¸c h¹t r¾n tr-íc tiªn lµ

c¸t l¾ng xuèng cho tíi

khi dßng n-íc ë tr¹ng

th¸i c©n b»ng. §-êng

èng bÞ l¾ng cÆn.

n¨ng vËn chuyÓn c¸c

chÊt d¹ng h¹t r¾n tr«i l¬

löng. Nguyªn nh©n lµ do

dßng ch¶y rèi cã sù x¸o

trén ngang gi÷a c¸c líp

n-íc, vµ h×nh thµnh nªn

c¸c vËn tèc kh¸c nhau

gi÷a c¸c líp n-íc. ChÝnh

sù chªnh lÖch vËn tèc

gi÷a 2 líp n-íc kÒ nhau

lµm xuÊt hiÖn nh÷ng

dßng xo¸y. Dßng xo¸y

tõ lßng èng chuyÓn lªn

kÐo theo c¸c h¹t r¾n,

cµng lªn cao th× kÐo theo

cµng nhiÒu h¹t vµ søc

xo¸y yÕu dÇn. §Õn mÆt

n-íc th× dßng xo¸y biÕn

®i, c¸c h¹t r¾n l¹i l¾ng

xuèng. Trªn ®-êng r¬i

xuèng cã khi ch-a tíi

lßng èng c¸c h¹t r¾n l¹i

bÞ l«i cuèn vµo dßng

xo¸y kh¸ccòng chuyÓn

®éng lªn. Cø thÕ c¸c h¹t

ë vÞ trÝ l¬ löng vµ tr«i

theo dßng n-íc.

Mltn lµm viÖc tèt lµ khi

c¸c chÊt kh«ng tan tr«i

®Òu theo dßng n-íc. §Ó

®¹t ®-îc nh- vËy ph¶i

t¹o cho ®-êng èng mét

kh¶ n¨ng vËn chuyÓn c¸c

h¹t r¾n ë tr¹ng th¸i l¬

löng, ph¶i cã dßng ch¶y

rèi.

Tr¹ng th¸i ch¶y rèi trong

mltn cã ë c¶ 3 vïng thuû

lùc lµ tr¬n, nh¸m vµ

chuyÓn tiÕp gi÷a chóng.

Trong dßng ch¶y víi tèc

®é kh«ng l¾ng cÆn c¸c

h¹t r¾n nhá, ®-êng kÝnh

trung b×nh 0,03÷0,05

mm ®-îc ph©n bè kh¸

®Òu trong chiÒu s©u dßng

n-íc. C¸c h¹t cì

0,05÷0,2 mm th× phÇn

lín ë gÇn lßng èng vµ

mét Ýt ë gÇn mÆt n-íc,

cßn nh÷ng h¹t lín th×

chñ yÕu l¨n theo lßng

èng. ChØ trong nh÷ng

®o¹n èng cã dßng ch¶y

m¹nh, sái vµ ®¸ cuéi míi

cã thÓ ®-îc ph©n bè

trong toµn chiÒu s©u.

C¸c xo¸y n-íc cã t¸c

dông lµm cho c¸c h¹t ë

tr¹ng th¸i l¬ löng vµ

dßng n-íc ®-a chóng

tr«i theo chiÒu ch¶y. §ã

lµ kh¶ n¨ng vËn chuyÓn

cña dßng n-íc ®èi víi

c¸c h¹t.

Nh- vËy nhê cã n¨ng

l-îng dßng ch¶y rèi mµ

®-êng èng tho¸t n-íc cã

thÓ vËn chuyÓn tèt c¸c

chÊt kh«ng tan h÷u c¬ vµ

v« c¬. Khã kh¨n chÝnh lµ

vËn chuyÓn c¸c h¹t v«

c¬, nhÊt lµ c¸t. Khi ®iÒu

kiÖn thuû lùc kh«ng

thuËn lîi c¸t sÏ l¾ng

xuèng lßng èng.

1- cèng n-íc th¶i

2- cèng n-íc m-a

3- tr¹m xö lÝ n-íc m-a

4- tr¹m b¬m

5- tr¹m xö lÝ n-íc th¶i

2.Nguyªn lÝ lµm viÖc

§©y lµ hÖ thèng cã hai

m¹ng l-íi ®-êng èng

riªng biÖt

Mét m¹ng l-íi ®-êng

èng vËn chuyÓn n-íc

th¶i cã nång ®é chÊt bÈn

lín lµ n-íc th¶i sinh ho¹t

vµ n-íc th¶i sx ®Õn c«ng

tr×nh lµm s¹ch. §©y lµ

mltn th¶i sinh ho¹t vµ

s¶n xuÊt

Mét m¹ng l-íi ®-êng

èng kh¸c cã thÓ lµ r·nh

hay m-¬ng vËn chuyÓn

n-íc m-a Ýt bÈn ®æ ngay

ra s«ng, hå kh«ng qua

c«ng tr×nh lµm s¹ch. §©y

lµ mltn m-a.

N-íc m-a ch¶y trong hÖ

thèng r·nh x©y, trong

m-¬ng ®µo th¼ng ra s«ng

hå cßn n-íc th¶i sinh

ho¹t vµ s¶n xuÊt ch¶y

trong m¹ng l-íi ®-êng

èng kÝn ®Õn c«ng tr×nh

lµm s¹ch

VÒ mÆt chÕ ®é cña dßng

ch¶y th× trong mltn cã

thÓ x¶y ra c¸c tr-êng

hîp:

- ch¶y ®Òu: khi tèc ®é

trung b×nh cña c¸c mÆt

c¾t ngang trªn suèt däc

dßng n-íc kh«ng ®æi.

§iÒu kiÖn cña chÕ ®é

dßng ch¶y ®Òu lµ: q =

const,  =const. Trong

mltn chÕ ®é ch¶y ®Òu chØ

thÊy ë èng th¼ng kh«ng

cã nh¸nh nèi vµ cã kh¶

n¨ng tù röa s¹ch lßng

èng, nã lµm nhiÖm vô

vËn chuyÓn ®¬n thuÇn

- ch¶y kh«ng ®Òu: khi ë

nh÷ng mÆt c¾t ngang

kh¸c nhau cã tèc ®é

3.-u vµ nh-îc ®iÓm

-u ®iÓm: - ChØ ph¶i b¬m

vµ lµm s¹ch l-îng n-íc

th¶i sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt

nªn c«ng tr×nh nhá.

- M¹ng l-íi ®-êng èng

tho¸t n-íc thµnh phè

th-êng xuyªn sö dông

hÕt kh¶ n¨ng vËn

chuyÓn. L-u l-îng vµ

tèc ®é n-íc ch¶y trong

èng t-¬ng ®èi ®Òu gi÷a

c¸c mïa trong n¨m.

trung b×nh kh¸c nhau,

chÕ ®é ch¶y kh«ng ®Òu

thÊy ë c¸c èng gãp lín. ë

®Êy l-u l-îng n-íc t¨ng

dÇn theo chiÒu dµi ®-êng

èng. Nguyªn nh©n chÝnh

cña ch¶y kh«ng ®Òu lµ

do tæn thÊt côc bé ë

nh÷ng chç ngoÆt, chç

nèi nh¸nh ë lßng r·nh,

trong c¸c giÕng th¨m khi

thay ®æi ®-êng kÝnh èng

vµ do thay ®æi ®é dèc.

Dßng ch¶y kh«ng dÒu

còng cã hai tr-êng hîp

lµ: ch¶y kh«ng ®Òu,

Ba t×nh tr¹ng c¬ b¶n

chuyÓn ®éng cña dßng

n-íc cã mang c¸c chÊt

l¬ löng lµ:

- Khi l-îng c¸c chÊt l¬

löng nhá h¬n kh¶ n¨ng

vËn chuyÓn chuyÓn cña

dßng n-íc kh«ng cã hiÖn

t-îng l¾ng cÆn, c¸c h¹t

r¾n tr«i ®i dßng n-íc cßn

cuèn theo c¸c h¹t r¾n ®·

l¾ng tõ tr-íc.

Nh-îc ®iÓm: Tæng céng

chiÒu dµi ®-êng èng

tho¸t n-íc lín

C©u 6: Tr¹ng th¸i dßng

ch¶y trong mltn

Yªu cÇu cña mltn lµ vËn

chuyÓn n-íc th¶i kh«ng

l¾ng ®äng vµ gi¶m chi

phÝ qu¶n lÝ, h¹ gi¸ thµnh

x©y dùng c¬ b¶n.

§Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy

dùa trªn c¬ së ph©n tÝch

tèc ®é dßng n-íc trong

èng vÒ c¸c mÆt: tr¹ng

th¸i dßng ch¶y vµ kh¶

n¨ng vËn chuyÓn c¸c h¹t

4.Ph¹m vi øng dông

¸p dông cho nh÷ng thÞ

x·, thÞ trÊn, khu c«ng

nghiÖp cã diÖn tÝch nhá

vµ ®é dèc mÆt ®Êt san

nÒn thuËn lîi.

- Khi l-îng c¸c chÊt l¬

löng c©n b»ng víi kh¶

n¨ng vËn chuyÓn cña

dßng n-íc, dßng n-íc ë

t×nh tr¹ng c©n b»ng, c¸t

kh«ng æn ®Þnh vµ ch¶y

kh«ng ®Òu, æn ®Þnh

èng tÝnh to¸n céng thªm

bÒ dµy thµnh èng.

Nh÷ng yªu cÇu ®Æt èng

tèi thiÓu lµ:

C©u 7: C¸c lo¹i s¬ ®å

httn

1.S¬ ®å th¼ng gãc

C©u 8: H×nh thøc mÆt

c¾t ngang tiÕt diÖn

cèng: -u khuyÕt ®iÓm

vµ ph¹m vi øng dông

Trong mltn phÇn lín èng

tho¸t n-íc ®-îc dïng

lµm nhiÖm vô vËn

C©u 9: C«ng thøc c¬

b¶n ®Ó tÝnh to¸n thuû

lùc mltn

TÝnh to¸n thuû lùc mltn

thùc chÊt lµ tÝnh to¸n

tõng ®o¹n cña nã vµ tiÕn

hµnh theo c«ng thøc cña

chÕ ®é ch¶y ®Òu. Hai

c«ng thøc c¬ b¶n lµ:

1.C«ng thøc l-u l-îng

kh«ng ®æi

-§Ó ®¶m b¶o èng kh«ng

bÞ vì bëi c¸c t¸c dông c¬

häc, c¸c ph-¬ng tiÖn

giao th«ng trªn bÒ mÆt

®-êng.

-§Ó nèi ®-îc c¸c nh¸nh

èng b¾t ®Çu tõ nh÷ng

®iÓm võa xa võa thÊp

-§Ó r¸nh hiÖn t-îng

®ãng b¨ng trong mltn

Nh÷ng yªu cÇu vÒ ®é s©u

®Æt èng:

-thêi gian vµ ph-¬ng

ph¸p thi c«ng

-Gi¸ trµnh x©y dùng httn

-§Ó gi¶m bít ®iÖn n¨ng

b¬m n-íc

Nh- vËy viÖc x¸c ®Þnh

®é s©u ®Æt èng lµ mét

viÖc lµm mang ý nghÜa

kinh tÕ kÜ thuËt. Khi thiÕt

kÕ mltn ph¶i chän tuyÕn

èng b¾t ®Çu tõ ®iÓm xa

nhÊt vµ thÊp nhÊt ®Ó tÝnh

to¸n thuû lùc. NÕu n-íc

tõ ®iÓm bÊt lîi nhÊt tù

ch¶y ®Õn n¬i ®· ®Þnh th×

n-íc tõ tÊt c¶ c¸c ®iÓm

kh¸c dÔ dµng tù ch¶y

®-îc. §iÓm ®Çu cña

tuyÕn èng khèng chÕ ®é

s©u gäi lµ ®iÓm khèng

chÕ. Nã lµ ®iÓm bÊt lîi

trªn toµn diÖn tÝch ®·

cho.

§é s©u ®Æt èng tho¸t

n-íc cµng nhá bao nhiªu

th× cµng tèt bÊy nhiªu.

khi nµo tÝnh to¸n thuû

lùc thÊy ®é s©u ®Æt èng

v-ît qu¸ qu¸ quy ®Þnh

th× ph¶i chuyÓn sang

ph-¬ng ¸n b¬m n-íc.

§é s©u ®Æt èng ®-îc x¸c

®Þnh theo c«ng thøc:

H = h + i.l + z₂– z₁+

chuyÓn n-íc th¶i. XÐt vÒ

h×nh d¸ng mÆt c¾t ngang

èng tho¸t n-íc ph¶i tho¶

m·n c¸c yªu cÇu sau:

-VÒ c¬ häc: èng ph¶i

ch¾c, chÞu ®ùng lùc c¬

häc tõ ®Êt vµ c¸c ph-¬ng

tiÖn vËn t¶i bªn trªn èng.

-VÒ thuû lùc: cã b¸n

kÝnh thuû lùc lín ®Ó t¹o

®-îc tèc ®é dßng ch¶y

tèt.

-VÒ s¶n xuÊt: dÔ dµng vµ

cã kh¶ n¨ng c«ng nghiÖp

ho¸ quy tr×nh s¶n xuÊt

-VÒ thi c«ng: ®Æt ®-êng

èng nhanh. Thi c«ng

®-êng èng tho¸t n-íc

trong ®iÒu kiÖn c«ng

tr-êng chËt hÑp trªn

®-êng phè, ph¶i ®µo s©u

cã thÓ gÆp t×nh h×nh ®Þa

chÊt thuû v¨n kh«ng

thuËn lîi, cÇn thao t¸c

nhanh chãng.

-VÒ qu¶n lÝ: dÔ dµng

trong viÖc tÈy röa, th«ng

èng vµ söa ch÷a thay thÕ

-VÒ h×nh d¹ng mÆt c¾t

ngang èng tho¸t n-íc cã

thÓ chia ra lµm 3 lo¹i lµ

trßn, cao vµ bÑt.

èng trßn: ®-îc sö dông

réng r·i nhÊt. Cã chi phÝ

Ýt vËt liÖu nhÊt. ChÞu lùc

c¬ häc tõ bªn ngoµi cao;

thuËn lîi trong viÖc s¶n

xuÊt, l¾p ®Æt vµ qu¶n lÝ.

Khi thi c«ng trªn c¸c

tuyÕn phè ®¶m b¶o ®-îc

khÈu ®é.

¸p dông cho thµnh phè

cã ®Þa h×nh dèc vÒ phÝa

bê s«ng

ThÝch hîp cho httn m-a

vµ hÖ thèng n-íc th¶i

ph©n t¸n

Cèng gÇn nh- vu«ng gãc

víi ®-ßng ®ång møc

HiÖn nay s¬ ®å th¼ng

gãc ®-îc øng dông trong

mltn m-a vµ n-íc s¶n

xuÊt quy øoc s¹ch.

Nhí vÏ thªm ®-ßng ®ång

møc vu«ng gãc.

q =  .v

2.C«ng thøc tèc ®é

kh«ng ®æi – c«ng thøc

Sªdi

v = C.

R.i

Trong ®ã:

q-l-u l-îng n-íc th¶i,

m²/s

 -mÆt c¾t -ít, m²

2.S¬ ®å cèng bao

v-vËn tèc trung b×nh, m/s

R-b¸n kÝnh thuû lùc, m

i- ®é dèc thuû lùc

C- hÖ sè søc c¶n theo

chiÒu dµi èng

Trong tÝnh to¸n thuû lùc

mltn hÖ sè Sedi ®-îc x¸c

®Þnh theo c«ng thøc cña

Papl«pski

¸p dông cho httn th¶i

sinh ho¹t

N-íc th¶i ®-îc tËp trung

vÒ tr¹m xö lÝ, sau ®ã

®-îc ®æ ra s«ng

R ^y

C =

y lµ ®¹i l-îng biÕn ®æi

phô thuéc vµo b¸n kÝnh

thuû lùc vµ hÖ sè nh¸m n

C«ng thøc cña Papl«pski

chØ tÝnh cho vïng nh¸m

thuû lùc cña tr¹ng th¸i

ch¶y rèi, tøc lµ chØ ®óng

cho tr-êng hîp sè Re

lín.

3.S¬ ®å song song

¸p dông cho thµnh phè

cã ®é dèc nhÊt ®Þnh vÒ

phÝa bê s«ng.

Cèng gÇn nh- song song

víi ®-êng ®ång møc

Tr¹m XL ®Æt xa thµnh

phè trªn 500m

Khi ®é s©u ®Æt èng nhá,

®Æt c¸c èng nöa trßn.

CÊu t¹o c¸c èng nöa trßn

gåm lßng èng lµ nöa

vßng trßn, hai thµnh

th¼ng ®øng ®-îc ®Ëy

b»ng c¸c tÊm ®an.

èng h×nh nöa elip: dïng

khi cã l-u l-îng lín

(n-íc m-a) vµ cÇn thiªt

gi¶m bÒ dµy thµnh èng.

4.S¬ ®å ph©n vïng

d ^(m)

Trong ®ã:

h- ®é s©u ®Æt èng m¹ng

l-íi ngoµi s©n nhµ

i- ®é dèc ®Æt èng ë m¹ng

l-íi ngoµi s©n nhµ

l- chiÒu dµi ®-êng èng

tho¸t n-íc kÓ tõ giÕng

th¨m xa nhÊt cña m¹ng

l-íi s©n nhµ ®Õn ®Çu

m¹ng l-íi ®-êng phè

z₁- cèt mÆt ®Êt ë ®iÓm

x©y giÕng th¨m trong s©n

nhµ

¸p dông cho thµnh phè

cã ®Þa h×nh phøc t¹p.

Vïng 1 cho tù ch¶y vÒ

tr¹m xö lÝ

Vïng 2 tù ch¶y vÒ tr¹m

b¬m. Sau ®ã b¬m vÒ

tr¹m xö lÝ

C©u 10: §é s©u ®Æt

cèng ®Çu tiªn: ý nghÜa

vµ c¸ch x¸c ®Þnh?

Trong tÝnh to¸n thuû lùc

ta ch-a x¸c ®Þnh ch¾c

ch¾n ®-îc bÒ dµy thµnh

èng nªn chiÒu s©u ®Æt

èng ë ®©y tÝnh tõ mÆt ®Êt

®Õn lßng èng tho¸t n-íc.

Khi thi c«ng th× sÏ biÕt

®-îc bÒ dµy cña thµnh

èng. §é s©u ®Æt èng khi

thi c«ng b»ng ®é s©u ®Æt

5.S¬ ®å ly t©m

¸p dông ë nh÷ng n¬i cã

®Þa h×nh b»ng ph¼ng nh-

vïng ngo¹i thµnh. N-íc

th¶i ®-îc sö dông ®Ó lµm

n-íc t-íi tiªu.

z₂- cèt mÆt ®Êt ë ®iÓm

®Çu m¹ng l-íi tho¸t

®-êng phè

d ^{- chªnh lÖch lßng}

èng tho¸t n-íc ®-êng

phè vµ tiÓu khu

cuèi khu d©n c- kÓ theo

chiÒu dßng s«ng vµ

h-íng giã chñ ®¹o trong

mïa h¹. Nã ®-îc c¸ch ly

xa khu d©n c- mét

kho¶ng theo quy ph¹m

thiÕt kÕ tõ 300-500m,

tuú thuéc vµo c«ng xuÊt

cña nã. NÕu xÐt vÒ

h-íng giã kh«ng thuËn

th× t¨ng chiÒu réng

kho¶ng c¸ch ly vµ trªn

®ã ph¶i trång c©y xanh.

VÞ trÝ tr¹m lµm x¹ch ph¶i

®-îc c¬ quan vÖ sinh

dÞch tÔ nhµ n-íc ®ång ý

cho phÐp.

-X¸c ®Þnh h-íng vµ vÞ trÝ

èng gãp chÝnh. §©y lµ

tuyÕn èng thu toµn bé

l-îng n-íc tho¸t thµnh

phè vµ ch¶y ®Õn c«ng

tr×nh lµm s¹ch hay tr¹m

b¬m chÝnh. èng gãp

chÝnh ®Æt däc theo triÒn

®Êt thÊp phÝa bê s«ng.

-èng gãp l-u vùc thu

n-íc cña mét l-u vùc

tho¸t n-íc vµ ch¶y èng

gãp chÝnh. èng gãp l-u

vùc ®Æt theo triÒn ®Êt

thÊp nhÊt cña l-u vùc.

-èng tho¸t n-íc ®-êng

phè b¾t ®Çu tõ phÝa

®-êng ph©n huû ch¶y

vµo èng gãp l-u vùc.

§©y lµ mét m¹ng l-íi

gåm nhiÒu ®-êng èng cì

nhá ®i kh¾p thµnh phè.

Tæng céng chiÒu dµi cña

nã rÊt lín.

chÊt h÷u c¬ t¹o thµnh

c¸c khÝ ®éc, nhê mÆt

tho¸ng víi ¸p suÊt khÝ

quyÓn c¸c khÝ dÔ bay ra

khái n-íc vµ bay ra khái

MLTN nhê kho¶ng

kh«ng.

+Trong n-íc th¶i cßn cã

nh÷ng chÊt nh- dÇu, mì

®ãng v¸ng dµy trªn mÆt

n-íc vµ cã mét sè chÊt

kh¸c næi trªn mÆt n-íc

vµ nhê mÆt tho¸ng trªn

n-íc th× c¸c chÊt nµy sÏ

tr«i ®i theo dßng n-íc .

*.NÕu lµ èng trßn ®-êng

kÝnh d cã líp n-íc chiÒu

s©u h th× ®é ®Çy lµ tû sè

h/d.

C©u 11:HÖ sè kh«ng

diÒu hoµ, ý nghÜa trong

tÝnh to¸n

Cã hÖ sè kh«ng diÒu hoµ

ngµy, hÖ sè kh«ng ®iÒu

hoµ giê vµ hÖ sè kh«ng

®iÒu hoµ chung.

C©u 12:Nguyªn t¾c bè

trÝ ®-êng èng trªn mÆt

c¾t ngang ®-êng phè.

Nguyªn t¾c v¹ch tuyÕn

MLTN

1. C¸c quy ®Þnh khi bè

trÝ ®-êng èng trªn mÆt

c¾t ngang ®-êng phè:

-Kho¶ng c¸ch n»m

ngang kÓ tõ mÐp mãng

nhµ ®Õn thµnh ngoµi èng:

+èng cã ¸p: kh«ng nhá

h¬n 5m

+èng tù ch¶y: kh«ng nhá

h¬n 3m

-Khi ®-êng èng tho¸t

n-íc vµ ®-êng èng cÊp

n-íc ®i song song trªn

cung mét ®é cao th×

kho¶ng c¸ch gi÷a hai

thµnh èng:

+NÕu èng cÊp n-íc cã

d≤200mm: kh«ng nhá

h¬n 1,5 m

HÖ sè kh«ng ®iÒu hoµ

ngµy lµ tû sè l-u l-îng

trong ngµy th¶i n-íc

nhiÒu nhÊt víi ngµy th¶i

n-íc trung b×nh cña c¶

ngay

max

ngay

n¨m: K_ngµy

-HÖ sè kh«ng ®iÒu hoµ

ngµy ph¶n ¸nh møc ®é

trang bÞ tiÖn nghi vÖ sinh

trong c¸c nhµ ë vµ sù

thay ®æi khÝ hËu.

HÖ sè kh«ng ®iÒu hoµ

giê lµ tû sè l-u l-îng

trong giê th¶i n-íc nhiÒu

nhÊt víi l-u l-îng trong

giê th¶i n-íc trung b×nh

cña ngµy th¶i n-íc tèi

Quy ®Þnh ®é ®Çy:

+N-íc th¶i sinh ho¹t vµ

n-íc s¶n xuÊt nhiÔm bÈn

nhiÒu kh«ng thiÕt kÕ ®Çy

èng. Vµ khi ®ã ®é ®Çy

quy ®Þnh dßng n-íc sÏ

cã tèc ®é lín nhÊt.

+Httn chung, èng tho¸t

n-íc m-a vµ n-íc s¶n

xuÊt cã quy -íc s¹ch

thiÕt kÕ ®Çy toµn phÇn.

Tr-êng hîp nµy nh»m

tËn dông kh¶ n¨ng tho¸t

cña èng mµ kh«ng ®Ó ý

®Õn ®iÒu khiÖn tèc ®é

cña èng.

2.VËn tèc tÝnh to¸n:

-Tèc ®é tù röa s¹ch èng.

Khi nãi tèc ®é dßng

n-íc trong èng lµ nãi

®Õn tèc ®é trung b×nh

mÆt c¾t ngang cña èng.

Nã lµ tû sè cña l-u l-îng

q ®èi víi tiÕt diÖn -ít :

v=q/ (m/s).

-Trong èng cã sù ph©n

bè tèc ®é dßng ch¶y vµ

èng cµng lín th× sù ph©n

bè nµy cµng ®Òu.

-Ta cÇn ph©n biÖt tèc ®é

tù lµm s¹ch cña èng vµ

tèc ®é tù lµm s¹ch cña

èng. Tèc ®é vËn chuyÓn

lµ tèc ®é dßng n-íc cã

mét sè h¹t r¨bs chuyÓn

®éng ë t×nh tr¹ng l¬

löng, cßn mét sè h¹t

kh¸c nÆng h¬n chuyÓn

®éng l¨n theo lßng èng.

- v=f(d,h/d) hay tèc ®é tù

röa s¹ch lµ hµm sè cña

c¶ ®-êng kÝnh èng vµ ®é

®Çy èng.

-Tèc ®é tÝnh to¸n kh«ng

®-îc lín qu¸ giíi h¹n

lín nhÊt. Quy ®Þnh tèc

®é lín nhÊt nh- sau:

+§èi víi èng kim lo¹i:

8m/s

+NÕu èng cÊp n-íc cã

d>200mm: kh«ng nhá

h¬n 3 m

-Khi ®-êng èng tho¸t

n-íc ®Æt song song vµ

cao h¬n ®-êng èng cÊp

n-íc tõ 0,5m trë lªn,

kho¶ng c¸ch n»m ngang

gi÷a c¸c thµnh èng trong

®Êt thÊm n-íc kh«ng

nhá h¬n 5m.

-Tr-êng hîp tuyÕn cèng

tho¸t n-íc ®i song song

víi ®-êng tµu ®iÖn,

®-êng xe vµ thi c«ng

b»ng ph-¬ng ph¸p ®µo

hµo kho¶ng c¸ch tõ mÐp

hµo ®Õn trôc ®-êng tµu

®iÖn kh«ng thÓ nhá h¬n

1,5m, ®-êng xe löa-

kh«ng bÐ h¬n 4m.

-ë chç chÐo nhau víi

®-êng èng cÊp n-íc sinh

ho¹t, ®-êng èng tho¸t

n-íc ®Æt thÊp h¬n mét

kho¶ng c¸ch theo chiÒu

th¼ng ®øng b»ng 0,4m

trë lªn. NÕu èng cÊp

n-íc b»ng thÐp vµ cã

®-êng èng bäc th× ®iÒu

kiÖn trªn ®-îc xo¸ bá.

2.Nguyªn t¾c v¹ch tuyÕn

MLTN:

-Chia diÖn tÝch tho¸t

n-íc ra thµnh c¸c l-u

vùc tho¸t n-íc. §ã lµ

nh÷ng phÇn diÖn tÝch cã

®-êng ph©n thuû bao

quanh. GÆp tr-êng hîp

®Þa h×nh b»ng ph¼ng th×

chia diÖn tÝch tho¸t n-íc

sao cho c¸c tuyÕn èng

®-a n-íc tËp trung ®-îc

nhanh chãng theo con

®-êng ng¾n nhÊt.

Q_m^h_ax

Q_h^TB

®a: K_h=

-HÖ sè kh«ng ®iÒu hoµ

giê ph¸n ¸nh tËp qu¸n

sinh ho¹t cña nh©n d©n,

møc ®é ph¸t triÓn c«ng

nghiÖp vµ sù ho¹t ®éng

cña c¸c phßng thÝ

nghiÖm khoa häc trong

kh«ng ®iÒu hoµ ngµy vµ

giê.

HÖ sè kh«ng ®×Òu hoµ

chung: K_ch=K_ngµy.K_h

-HÖ sè kh«ng diÒu hoµ

chung sÏ gi¶m dÇn khi

l-u l-îng trung b×nh

gi©y t¨ng dÇn, hay khi

quy m« cña thµnh phè vµ

møc sèng cña nh©n d©n

thµnh phè t¨ng dÇn. HÖ

sè K_ch®-îc lÊy theo

b¶ng “TrÞ sè K_chphô

thuéc q_tb” ®· ®-îc quy

chuÈn.

C©u 13:§é ®Çy trong

tÝnh to¸n MLTN, vËn

tèc tÝnh to¸n

1.§é ®Çy:

MLTN sinh ho¹t, n-íc

s¶n xuÊt thiÕt kÕ kh«ng

®Çy èng. Trong ®-êng

èng n-íc cã mÆt tho¸ng

víi ¸p suÊt khÝ quyÓn,

trªn cã mét kho¶ng

kh«ng trªn mÆt n-íc

trong èng ®Ó:

+§Ò phßng lóc cã l-u

l-îng v-ît qu¸ l-u l-îng

tÝnh to¸n mµ hÖ sè kh«ng

®iÒu hoµ giê ch-a ph¶n

¸nh ®-îc sù thay ®æi l-u

l-îng tõng phót tõng

gi©y.

+§èi víi èng kh«ng ph¶i

kim lo¹i 4m/s

-§Þnh vÞ trÝ c«ng tr×nh

lµm s¹ch. C«ng tr×nh lµm

s¹ch n-íc th¶i ph¶i ®Æt

+Khi ch¶y trong èng,

tÝnh chÊt n-íc tho¸t cã

thay ®æi, ph©n huû c¸c

Vµ khi ®ã toµn thÓ l-u

l-îng n-íc th¶i ra s«ng

hå râ rµng lµ n-íc m-a

v× n-íc th¶i sinh ho¹t vµ

s¶n xuÊt ®· ®-îc pha

lo·ng phï hîp víi quy

ph¹m vÒ vÖ sinh.

Khi x¸c ®Þnh c-êng ®é

m-a tÝnh to¸n cho mét

vïng nµo ®ã cÇn tu©n

theo quy ph¹m. Quan hÖ

gi÷a c-êng ®é m-a vµ

thêi gian m-a biÓu thÞ

theo quy lu©tj: q=A/tⁿ

C©u 14:§Æc ®iÓm tÝnh

to¸n hÖ thèng cèng

chung

1.Theo «ng uyÓn tho¸t

n-íc m-a chung:

Trong hÖ thèng cèng

chung ®-îc chia ra tÝnh

to¸n cho ®o¹n cèng tr-íc

giÕng trµn vµ ®o¹n cèng

sau giÕng trµn. TÝnh to¸n

®o¹n cèng tr-íc giÕng

trµn ®-îc tiÕn hµnh mét

c¸ch th«ng th-êng.

L-u l-îng tæng Q trªn

®o¹n cèng nµo ®ã cña hÖ

thèng cèng chung trªn

giÕng trµn ®Çu tiªn ®-îc

x¸c ®Þnh nh- lµ tæng sè

thøc c-êng ®é m-a,

quan hÖ gi÷a thêi gian

m-a, chu k× m-a vµ

c-êng ®é m-a

-C-êng ®é m-a lµ sè

l-îng m-a r¬i trªn mét

®¬n vÞ diÖn tÝch trong

mét ®¬n vÞ thêi gian vµ

®-îc chia ra c-êng ®é

m-a th-o líp n-íc i vµ

thÓ tÝch q.

2.Theo s¸ch tho¸t

n-ícMLTN chung:

MLTN chung thiÕt kÕ

víi tæng l-u l-îng cña

c¸c lo¹i n-íc th¶i:

+L-u l-îng n-íc m-a,

+L-u l-îng n-íc th¶i

sinh ho¹t tÝnh víi hÖ sè

kh«ng diÒu hoµ K=1,

+L-u l-îng n-íc sinh

ho¹t vµ s¶n xuÊt cña xÝ

nghiÖp c«ng nghiÖp lÊy

theo gi¸ trÞ trung b×nh

cña nh÷ng ca cã n¨ng

suÊt lín nhÊt.

-C-êng ®é m-a theo líp

n-íc i tÝnh b»ng

to¸n cña MLTN m-a,

n-íc th¶i

mm/phót lµ tû sè gi÷a

chiÒu cao líp n-íc h

(mm)vµ thêi gian m-a

tÝnh to¸n(phót): I=h/t

(mm/phót)

-C-êng ®é m-a theo thÓ

tÝch q (l/s.ha) lµ thÓ tÝch

m-a r¬i (l-u l-îng/s) tõ

1 ha diÖn tÝch. Quan hÖ

gi÷a c-êng ®é m-a theo

thÓ tÝch q vµ c-êng ®é

m-a theo líp n-íc i nh-

§Ó x¸c ®Þnh kÝch th-íc

èng vµ m-¬ng m¸ng cÇn

thiÕt ph¶i biÕt l-u l-îng

tÝnh to¸n lín nhÊt n-íc

m-a ch¶y vµo èng. L-u

l-îng nµy phô thuéc vµo

c-êng ®é m-a tÝnh to¸n,

thêi gian m-a, hÖ sè

dßng ch¶y vµ diÖn tÝch

thu n-íc .

nÕu diÖn tÝch thu n-íc

vµ hÖ sè dßng ch¶y  ®·

biÕt th× l-u l-îng n-íc

tÝnh to¸n (l/s) t¹i tiÕt

diÖn i x¸c ®Þnh theo c«ng

thøc: Q=.q_i.F_i=

n-íc th¶i sinh ho¹t Q_SH

n-íc th¶i s¶n xuÊt Q_SX

vµ n-íc m-a Q_mtheo

c«ng thøc:

+C«ng thøc tæng qu¸t

x¸c ®Þnh l-u l-îng tÝnh

to¸n cña c¸c tuyÕn cèng

vµ cña tr¹m b¬m tho¸t

n-íc :

Q=Q_SH+Q_SX+Q_m

§ång thêi kiÓm tra cho

l-u l-îng mïa kh«:

Q_k=Q_SH+Q_SX

Trong tr-êng hîp nµy

cÇn chó ý vËn tèc n-íc

ch¶y trong mïa kh« ph¶i

kh«ng ®-îc nhá h¬n vËn

tèc cho phÐp nhá nhÊt ë

trong n-íc th¶i sinh

ho¹t.

C¸c cèng x¶ trªn hÖ

thèng cèng chung cã ¶nh

h-ëng rÊt lín ®Õn chÕ ®é

thuû lùc trong cèng vµ

ph-¬ng ph¸p tÝnh to¸n

chóng.

HiÖn nay trong thiÕt kÕ

hÖ thèng cèng chung

®-îc øng dông rÊt réng

r·i nhÊt lµ theo ph-¬ng

ph¸p: l-u l-îng cña n-íc

m-a qua giÕng trµn ®-îc

x¸c ®Þnh b»ng tÝch sè

gi÷a l-u l-îng n-íc theo

mïa kh« vµ hÖ sè pha

lo·ng n-íc, tøc lµ

n_o(Q_sh+Q_sx). NÕu l-u

l-îng v-ît qu¸ ®¹i l-îng

nµy th× tÊt c¶ sè n-íc

v-ît qua ®ã sÏ v-ît qua

giÕng trµn ®Èy vµo s«ng

hå. L-u l-îng tÝnh

-Mïa kh«: Q_k=

i.1000.1000

Q_k.i



sau: q=

i1

1000.60

=166,7i (l/s.ha) vµ 166,7

lµ m«dun chuyÓn tiÕp tõ

c-êng ®é m-a theo líp

n-íc ®Õn c-êng ®é m-a

theo thÓ tÝch.

Cã nhiÒu c«ng thøc vµ

ph-¬ng ph¸p kh¸c nhau

®Ó tÝnh to¸n c-êng ®é

m-a t¹i ViÖt Nam nh-ng

th-êng dïng nhÊt lµ:

-Mïa m-a: Q_m=(1+n).

+(1+n₁).Q_k.I

Q_k.i



i1

.A.F

(l/s). Nh-

trong ®ã:

(t  b.P^m)ⁿ

i-sè giÕng trµn x¶ hçn

hîp n-íc m-a vµ n-íc

th¶i trªn toµn bé tuyÕn

cèng

n-hÖ sè pha lo·ng n-íc

m-a víi n-íc th¶i t¹i c¸c

giÕng trµn thø i ®Õn thø

(i-1)

n_i-hÖ sè pha lo·ng n-íc

m-a víi n-íc th¶i t¹i

giÕng thø i tr-íc tr¹m

b¬m

Q_k.i-l-u l-îng trung b×nh

cña n-íc th¶i vÒ mïa

kh« t¹i c¸c l-u vùc i

Q_k.I- l-u l-îng trung

b×nh cña n-íc th¶i vÒ

mïa kh« t¹i c¸c l-u vùc

cuèi cïng.

Trªn c¬ së l-u l-îng tÝnh

to¸n cña c¸c tuyÕn cèng,

tiÕn hµnh tÝnh to¸n thuû

lùc. C¸c ph-¬ng ph¸p

nèi cèng øng dông nh-

®èi víi n-íc m-a. Tuy

nhiªn trong tÝnh to¸n cÇn

kiÓm tra tèc ®é dßng

ch¶y trong c¸c tuyÕn

cèng vÒ mïa kh« ®Ó ®¶m

b¶o cho cÆn n-íc th¶i

kh«ng bÞ l¾ng trong qu¸

tr×nh vËn chuyÓn.

vËy ®Ó x¸c ®Þnh l-u

l-îng tÝnh to¸n ë tiÕt

diÖn i cÇn ph¶i x¸c ®Þnh

thêi gian tÝnh to¸n n-íc

m-a.

*. a=

Trong giai ®o¹n ®Çu cña

trËn m-a, n-íc ch¶y ®Òu

trªn mét diÖn tÝch tinh

to¸n chØ ë mét vïng diÖn

n-íc ë nh÷ng vïng lín

h¬n vµ qua mét qu·ng

thêi gian nµo ®ã b¾t ®Çu

ch¶y n-íc ®Òu cña tÊt c¶

diÖn tÝcht F_i. Nh- vËy

thÊy r»ng, c-êng ®é m-a

kh«ng ph¶i lµ cè ®Þnh mµ

thay ®æi tû lÖ ngÞch víi

thêi gian cña chóng, ®Õn

tiÕt diÖn tÝnh to¸n cã thÓ

ch¶y thÓ tÝch kh¸c hay

cña n-íc.

Khi thiÕt kÕ lÊy thêi

gian m-a tÝnh to¸n t

b»ng thêi gian n-íc chÈy

tõ ®iÓm xa nhÊt cña l-u

vùc ®Õn diÖn tÝch tÝnh

to¸n, bëi v× trong ®iÒu

kiÖn ®ã míi cho l-u

l-îng tÝnh to¸n lµ lín

nhÊt. Thêi gian m-a tÝnh

to¸n lµ thêi gian giíi h¹n

t_k. ph-¬ng ph¸p tÝnh to¸n

trªn lµ ph-¬ng ph¸p

(t  b)ⁿ

A  Blg N

[(t  b)ⁿb

10 12,5lg N

(t 12)^0,66

trong ®ã:

A vµ B lµ tham sè ®Þa lÝ

N-§é lÆp l¹i ®èi víi

N-íc = 0,66

B=12

S-Søc m¹nh trËn m-a

øng víi P%, mm/h,

mm/ph

n-ChØ sè gi¶m dÇn c-êng

®é (a) theo thêi gian tÝnh

to¸n

b-Tham sè hiÖu chØnh

t-Thêi gian m-a

K-HÖ sè khÝ hËu (hÖ sè

hiÖu chØnh tuú thuéc vµo

tõng vïng khÝ hËu)

[(20  b)ⁿq₂₀(1 C lg P)]

(t  b)ⁿ

to¸ncña n-íc m-a sau

giÕng trµn ®-îc tÝnh theo

c«ng thøc:

Q=n_o(Q_sh+Q_sx)+Q_l

Trong ®ã: Q_l-l-u l-îng

n-íc m-a cña ®o¹n cèng

sau giÕng trµn, l-u l-îng

®ùoc x¸c ®Þnh víi thêi

gian ch¶y riªng cho tõng

®o¹n diÖn tÝch mµ ®o¹n

cèng nµy phôc vô.

Nh- vËy l-u l-îng tæng

céng cña ®o¹n cèng sau

giÕng trµn:

Q=n_o(Q_sh+Q_sx)+Q_l+(Q_sh+

Q_sx)

35ⁿ.q .(1 C lg P)

c-êng ®é giíi h¹n

(t 15)ⁿ

Q^'

1.C¸c lo¹i giÕng chuyÓn

bËc:

Cã thÓ chia giÕng

chuyÓn bËc thµnh c¸c

lo¹i sau:

-Theo chiÒu cao chuyÓn

bËc:

Tæ chøc qu¶n lý MLTN

ph¶i lµm theo luËt lÖ do

Nhµ n-íc ban hµnh theo

quy ®Þnh ph¹m vi nhiÖm

vô vµ quü ®µi thä c¸c

kho¶n môc chi phÝ.

-XÐt duyÖt c¸c b¶n thiÕt

kÕ, kiÓm tra t×nh h×nh thi

c«ng vµ t×nh h×nh qu¶n lÝ

hÖ thèng n-íc trong nhµ

vµ trong tiÓu khu.

-Gi¸m s¸t kÜ thuËt thi

c«ng, lËp hå s¬ kÜ thuËt

gåm b¶n vÏ hiÖn tr¹ng,

nh÷ng thay ®æi thiÕt kÕ

vµ thùc tÕ thi c«ng

MLTN vµ nghiÖm thu vµ

lËp hå s¬ nghiÖm thu.

-Nghiªn cøu vµ kiÓm tra

t×nh tr¹ng lµm viÖc cña

MLTN, lËp kÕ ho¹ch

c«ng t¸c phßng ngõa sù

cè, kÕ ho¹ch söa ch÷a vµ

më réng MLTN.

ph-¬ng ph¸p c-êng ®é

giíi h¹n ®Ó tÝnh to¸n

l-u l-îng MLTN m-a

Khi thiÕt kÕ lÊy thêi

n_o=

, trong ®ã: Q

Q_k

-l-u l-îng n-íc m-a

kh«ng x¶ vµo nguån,

theo èng dÉn ®Õn tr¹m

b¬m hoÆc lªn tr¹m xö lÝ.

Q_k-l-u l-îng n-íc th¶i

trong mïa kh«:

gian m-a tÝnh to¸n t

b»ng thêi gian n-íc chÈy

tõ ®iÓm xa nhÊt cña l-u

vùc ®Õn diÖn tÝch tÝnh

to¸n, bëi v× trong ®iÒu

kiÖn ®ã míi cho l-u

l-îng tÝnh to¸n lµ lín

nhÊt. Thêi gian m-a tÝnh

to¸n lµ thêi gian giíi h¹n

t_k. ph-¬ng ph¸p tÝnh to¸n

trªn lµ ph-¬ng ph¸p

+GiÕng cã chiÒu cao

chuyÓn bËc nhá

+GiÕng cã sù chªnh lÖch

vÒ cèt lßng cèng < 6m

-Theo h×nh d¸ng vµ kÕt

cÊu:

+GiÕng chuyÓn bËc kiÓu

®Ëp trµn mÆt c¾t thùc

dông kh«ng cã hè tiªu

n¨ng.

+GiÕng chuyÓn bËc kiÓu

®Ëp trµn mÆt c¾t thùc

dông cã hè tiªu n¨ng.

+GiÕng chuyÓn bËc kiÓu

tù do víi t-êng tiªu n¨ng

+GiÕng chuyÓn bËc kiÓu

èng ®øng kh«ng cã hè

tiªu n¨ng

+GiÕng chuyÓn bËc kiÓu

èng ®øng cã hè tiªu

n¨ng

+GiÕng chuyÓn bËc kiÓu

nhiÒu bËc.

-Bèn lo¹i giÕng chuyÓn

bËc ®Çu th-êng ®-îc ¸p

giÕng cã chiÒu cao

chuyÓn bËc nhá.

-Hai lo¹i giÕng chuyÓn

bËc cuèi th-êng ®-îc

giÕng cã chiÒu cao

chuyÓn bËc lín

Q_k=Q_SH+Q_SX

HÖ sè pha lo·ng n_ophô

thuéc vµo kh¶ n¨ng tù

lµm s¹ch cña nguån tiÕp

nhËn n-íc th¶i, chÕ ®é

thuû v¨n, ®Æc ®iÓm sö

dông n-íc th¶i vµ c¸c

®iÒu kiÖn cô thÓ kh¸c

cña ®Þa ph-¬ng.

+TÇn suÊt lµm viÖc cña

giÕng trµn t¸ch n-íc

m-a: lµ sè lÇn x¶ n-íc

m-a cos lÉn n-íc th¶i

qua cöa trµn vµo nguån.

c-êng ®é giíi h¹n. Thêi

gian giíi h¹n cña m-a

®-a ra 3 phÇn nh- sau

(h×nh vÏ kÌm theo):

-Röa vµ th«ng èng ®Ó

phßng ngõa sù cè.

-Söa ch÷a m¹ng l-íi.

-Nghiªn cøu vµ thùc hiÖn

c¸c biÖn ph¸p b¶o hé lao

®éng trong c«ng t¸c

n_o

M_o=[(

)

^0,833.(1+C.lg.P

_t).(1-)+]^-3

+Thêi gian lµm viÖc cña

giÕng trµn t¸ch n-íc

m-a: T=K’.t_o

+L-îng n-íc m-a cã lÉn

n-íc th¶i trµn qua cöa

trµn; W_hh=n_o.Q_K.t_o.K”

+L-îng n-íc th¶i sinh

ho¹t vµ s¶n xuÊt qua cöa

trµn vµo nguån:

1-Thêi gian n-íc ch¶y

trªn mÆt ®Êt trªn m¹ng

l-íi ®-êng phè gäi lµ

thêi gian tËp trung dßng

n-íc mÆt kÝ hiÖu lµ t_m(tõ

®iÓm ab)

2-Thêi gian n-íc ch¶y

theo mÆt m¸ng ®-êng

phè ®Õn giÕng thu n-íc

gÊn nhÊt (tõ bc):t_r

3-Thêi gian n-íc ch¶y

trong cèng tõ giÕng thu

n-íc ®Õn diÖn tÝch tÝnh

to¸n (I-I) ký hiÖu t_.

Nh- vËy t_k=t_m+t_+t_r

qu¶n lý MLTN.

W_SH+SX=Q_K.t_o.K_X

2.GiÕng trµn:

-GiÕng trµn t¸ch n-íc

c¸c tuyÕn cènh chÝnh

hoÆc tuyÕn cèng tho¸t

n-íc l-u vùc cña httn

chung ®Ó tù ®éng x¶ mét

phÇn hçn hîp n-íc m-a

vµ n-íc th¶i ®· ®-îc pha

lo·ng ra s«ng, hå nh»m

gi¶m kÝch th-íc cèng

bao, tr¹m b¬m, c«ng

tr×nh xö lÝ vµ ®ång thêi

®¶m b¶o cho nh÷ng c«ng

tr×nh ®ã lµm viÖc æn

®Þnh.

Sau khi cã thêi gian m-a

tÝnh to¸n nh- trªn ta ®i

tÝnh l-u l-îng theo c«ng

thøc: Q=.q_i.F_i=

.A.F

(l/s).

(t  b.P^m)ⁿ

-vÞ trÝ giÕng trµn trªn

MLTN phô thuéc vµo

®Æc ®iÓm thuû v¨n vµ

kh¶ n¨ng tù lµm s¹ch cña

s«ng, hå. Cã hai lo¹i

giÕng trµn ®ã lµ: giÕng

trµn n-íc m-a x¶ c¹nh

s-ên, giÕng trµn n-íc

m-a kiÓu x¶ theo h-íng

th¼ng.

-ChÕ ®é lµm viÖc cña

giÕng trµn n-íc m-a ®Æc

tr-ng bëi hÖ sè pha lo·ng

n_o:

chuyÓn bËc vµ øng

dông, giÕng trµn

qu¶n lý kü thuËt cèng

tho¸t n-íc

6 trang baolam 26/04/2022 7200

Download

Bạn đang xem tài liệu "Câu hỏi ôn thi Thoát nước", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

File đính kèm:

cau_hoi_on_thi_thoat_nuoc.doc