Các nhân tố ảnh hưởng đến sự tham gia vào hoạt động du lịch vườn sinh thái của hộ gia đình tại huyện Phong Điền, Thành phố Cần Thơ
Tap̣ chı Khoa hoc̣ Trương Đaị hoc̣ Cần Thơ
Phần D: Khoa học Chính trị, Kinh tế và Pháp luật: 46 (2016): 12-19
̀
́
DOI:10.22144/ctu.jvn.2016.565
CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ THAM GIA VÀO
HOẠT ĐỘNG DU LỊCH VƯỜN SINH THÁI CỦA HỘ GIA ĐÌNH
TẠI HUYỆN PHONG ĐIỀN, THÀNH PHỐ CẦN THƠ
Đỗ Thiện Toàn1, Bùi Văn Trịnh2 và Nguyễn Quốc Nghi1
1Khoa Kinh tế, Trường Đại học Cần Thơ
2Nhà xuất bản Đại học Cần Thơ
ABSTRACT
Thông tin chung:
Ngày nhận: 23/02/2016
Ngày chấp nhận: 28/10/2016
This study is aimed to determine factors affecting the participation in
ecological garden tourism activities of households in Phong Dien district,
Can Tho city. Descriptive statistics, medium, Cronbach’s Alpha
Coefficient and Exploratory Factor Analysis methods were used. The study
results showed that five factors affected the participation of households
including: (i) local policies, (ii) natural environment and social capital,
(iii) social culture, (iv) local resources, and (v) economic benefits. Some
recommendations were proposed to enhance the participation of families
in ecological garden tourism activities.
Title:
Factors affecting the
participation in ecological
garden tourism activities of
households in Phong Dien
district, Can Tho city
TÓM TẮT
Từ khóa:
Vườn sinh thái, hộ gia đình,
sự tham gia, du lịch, Phong
Điền
Mục tiêu của nghiên cứu này nhằm xác định các nhân tố ảnh hưởng đến
sự tham gia vào hoạt động du lịch vườn sinh thái của hộ gia đình ở huyện
Phong Điền, thành phố Cần Thơ. Phương pháp thống kê mô tả, điểm trung
bình; hệ số Cronbach’s Alpha; phân tích nhân tố khám phá được sử dụng
trong nghiên cứu này. Kết quả nghiên cứu cho thấy, có 5 nhân tố tác động
đến sự tham gia của hộ gia đình vào hoạt động du lịch vườn sinh thái bao
gồm: (i) Chính sách địa phương, (ii) Môi trường tự nhiên và vốn xã hội,
(iii) Văn hóa xã hội, (iv) Nguồn lực địa phương, (v) Lợi ích kinh tế. Dựa
trên kết quả nghiên cứu, tác giả đề xuất một số khuyến nghị nhằm nâng
cao sự tham gia của hộ gia đình vào hoạt động du lịch vườn sinh thái.
Keywords:
Ecological garden,
households, participation,
Phong Dien, travel
Trích dẫn: Đỗ Thiện Toàn, Bùi Văn Trịnh và Nguyễn Quốc Nghi, 2016. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự tham
gia vào hoạt động du lịch vườn sinh thái của hộ gia đình tại huyện Phong Điền, thành phố Cần
Thơ. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ. 46d: 12-19.
trên thế giới đang ngày càng phát triển, và không
1 ĐẶT VẤN ĐỀ
thể không nói đến lợi ích to lớn mà nó mang lại.
Du lịch sinh thái đóng góp to lớn cho nền kinh tế
địa phương, tạo công ăn việc làm và phát triển bền
vững (Ravider & Anil, 2012). Nắm kịp xu hướng
cùng thế giới, du lịch ở Việt Nam cũng được chú
trọng, đặc biệt là loại hình du lịch sinh thái. Tuy
nhiên, để du lịch sinh thái phát triển được thì cần
có sự tham gia của hộ gia đình, hộ gia đình đóng
vai trò vô cùng quan trọng trong việc hình thành và
phát triển du lịch sinh thái. Du lịch sinh thái là hình
Ngày nay, khi mà áp lực trong cuộc sống và
công việc ngày càng mạnh mẽ hơn, dẫn đến con
người căng thẳng hơn và mong muốn quay về với
cuộc sống gần gũi với thiên nhiên. Bên cạnh đó,
môi trường ngày càng ô nhiễm cũng đang báo động
cần được bảo vệ cấp thiết. Để giải quyết được 2 bất
cập trên có một dịch vụ có thể giúp con người giải
tỏa căng thẳng và giáo dục được ý thức bảo vệ môi
trường, đó là du lịch sinh thái. Du lịch sinh thái
12
Tap̣ chı Khoa hoc̣ Trương Đaị hoc̣ Cần Thơ
Phần D: Khoa học Chính trị, Kinh tế và Pháp luật: 46 (2016): 12-19
̀
́
thức du lịch nhấn mạnh sự tham gia của cộng đồng
(Omondi & Kamau, 2010; Fariborz & Ma’rof,
2008). Sự tham gia của cộng đồng là một yếu tố
quan trọng để một điểm du lịch thành công và phát
triển giống như tồn tại một mối mối quan hệ cộng
sinh giữa sự tham gia của cộng đồng và phát triển
du lịch (Ravider & Anil, 2012).
yếu tố, kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường, chính
quyền, chi phí cuộc sống và thái độ của người dân
(Subchat, 2013; Yunpeng, 2009; Tatoglu và ctv.,
2002; Brida và ctv., 2011; Brida và ctv., 2012 và
Mohd và ctv., 2013). Bên cạnh đó, sự sẵn lòng
tham gia vào hoạt động du lịch sinh thái của hộ gia
đình cũng được nhiều nhà nghiên cứu thực hiện.
Theo Tang và ctv. (2012), các nhân tố kinh tế, văn
hóa xã hội, nguồn lực địa phương và môi trường;
Huamin & Xuejing (2011), các nhân tố kinh tế,
chính quyền, nguồn lực địa phương và môi trường;
Rojana (2013) các nhân tố, kinh tế, văn hóa xã hội
và chính quyền; Rukavina và ctv. (2013) các nhân
tố, vốn xã hội, chính quyền và quy luật là có ảnh
hưởng đến sự sẵn lòng tham gia vào hoạt động du
lịch sinh thái của hộ gia đình. Trên cơ sở đó, nhóm
tác giả đề xuất mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh
hưởng đến sự tham gia vào hoạt động du lịch vườn
sinh thái có dạng như Hình 1.
Bên cạnh đó, thành phố Cần Thơ (TPCT) là
thành phố trực thuộc Trung ương của Việt Nam và
là trung tâm kinh tế - văn hóa của vùng Đồng bằng
sông Cửu Long (ĐBSCL), nhắc đến Cần Thơ
không thể không kể đến bến Ninh Kiều, chợ Nổi
Cái Răng, chợ Nổi Phong Điền,… TPCT có được
nét mộc mạc đậm chất sông nước miền Tây Nam
Bộ cộng thêm hiện hữu nhiều vườn trái cây đặc
sản, rất phù hợp để phát triển loại hình du lịch
xanh, du lịch sinh thái kết hợp với vườn cây ăn trái.
Mặt khác, loại hình du lịch vườn sinh thái tại
huyện Phong Điền đang được cấp chính quyền
TPCT chú trọng đầu tư và định hướng phát triển
cho huyện theo ngành công nghiệp không khói
này. Chính vì thế, mục tiêu của nghiên cứu là phân
tích các nhân tố ảnh hưởng đến sự tham gia của hộ
gia đình vào hoạt động du lịch vườn sinh thái ở
TPCT, từ đó có những khuyến nghị nhằm khuyến
khích sự tham gia của hộ gia đình vào hoạt động du
lịch vườn sinh thái, tạo ra việc làm và thu nhập ổn
định cho người dân khi tham gia du lịch.
a) Lợi ích kinh tế: là những lợi ích về mặt kinh
tế mà hộ gia đình nhận được khi tham gia vào hoạt
động du lịch. Theo Cevat (2000) và May và ctv.
(2013), lợi ích là một trong những tác động chính
dẫn đến sự tham gia vào du lịch của hộ gia đình.
Bên cạnh đó, Rojana (2013) cho rằng, lợi ích kinh
tế là một yếu tố không thể thiếu khi tham gia vào
hoạt động du lịch, đặc biệt là ở các nước đang phát
triển, nó là động lực ban đầu khuyến khích sự tham
gia của hộ gia đình vào du lịch. Chính vì thế, lợi
ích kinh tế sẽ góp phần tác động đến sự tham gia
của hộ gia đình vào hoạt động du lịch.
2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 Khái niệm vườn du lịch
Vườn du lịch là một loại hình kết hợp giữa
vườn cây, thường là vườn cây ăn trái với việc phục
vụ du lịch. Vườn du lịch cũng là một loại hình du
lịch sinh thái đang được ứng dụng rất phổ biến ở
Việt Nam, đặc biệt là ĐBSCL. Theo Nguyễn Thị
Hóa (2000), Vườn du lịch chủ yếu là cây ăn quả,
cây cảnh để kinh doanh du lịch. Bên cạnh đó,
Nguyễn Văn Hoàng (2013) cho rằng, du lịch sinh
thái vườn là sự kết hợp giữa những vườn rau, vườn
hoa với những loại đặc trưng của vùng để phục vụ
khách du lịch.
b) Chính sách địa phương: là những hỗ trợ từ
chính quyền địa phương đến những hộ gia đình
tham gia vào hoạt động du lịch. Theo đó, chính
sách địa phương rất quan trọng, tạo điều kiện để
các tác nhân phục vụ du lịch liên kết và tham gia
vào du lịch (Rojana, 2013). Bên cạnh đó, chính
sách sẽ góp phần cho việc phát triển du lịch, dẫn
đến khuyến khích sự tham gia của hộ gia đình vào
hoạt động du lịch (Huamin & Xuejing, 2011).
Chính vì thế, chính sách địa phương được cho là
một yếu tố khuyến khích các hộ gia đình tham gia
vào hoạt động du lịch.
2.2 Cơ sở xây dựng mô hình nghiên cứu
c) Môi trường tự nhiên: một địa điểm du lịch có
thể phát triển hay không phụ thuộc rất nhiều vào
điều kiện môi trường tự nhiên. Theo May và ctv.
(2013), môi trường tự nhiên cần được đặc biệt chú
trọng, vì môi trường tự nhiên là sự cần thiết cho sự
phát triển du lịch bền vững. Do đó, nếu địa phương
có điều kiện môi trường tự nhiên thích hợp, sẽ tạo
nhiều thuận lợi cho hoạt động du lịch phát triển.
Dẫn đến, khuyến khích sự tham gia của các hộ gia
đình vào hoạt động du lịch.
Sự tham gia của hộ gia đình vào hoạt động du
lịch rất quan trọng, là điều kiện giúp cho du lịch
của địa phương hoạt động và phát triển tốt. Trên
thế giới đã có rất nhiều nghiên cứu về vấn đề này.
Sự hỗ trợ của cộng đồng vào hoạt động du lịch sinh
thái bị tác động bởi các yếu tố, kinh tế, môi trường,
văn hóa xã hội, nguồn lực của địa phương
(Yooshik và ctv., 2001; Akarapong và ctv., 2010;
Tsung 2013; Dimitrios và ctv., 2014; Pam và ctv.,
2007 và Sun, 2013). Mặt khác, nhận thức của cộng
đồng đối với phát triển du lịch bị tác động bởi các
13
Tap̣ chı Khoa hoc̣ Trương Đaị hoc̣ Cần Thơ
Phần D: Khoa học Chính trị, Kinh tế và Pháp luật: 46 (2016): 12-19
̀
́
Hình 1: Mô hình nghiên cứu đề xuất
d) Văn hóa - xã hội: là những nét văn hóa và di
tích lịch sử ở địa phương, điều này góp phần làm
tăng thêm giá trị cho địa điểm du lịch, thu hút
khách du lịch. Theo Yooshik và ctv. (2001), văn
hóa – xã hội góp phần tạo ra nhiều lợi ích, giúp cho
du lịch ở địa phương phát triển. Qua đó, văn hóa –
xã hội cũng sẽ có những đóng góp, khuyến khích
sự tham gia của hộ gia đình vào hoạt động du lịch.
chất tốt, sẽ góp phần cho hoạt động du lịch có chất
lượng hơn. Điều này dẫn đến, có nhiều thuận lợi
hơn cho các hộ gia đình khi tham gia vào hoạt
động du lịch.
f) Vốn xã hội: thể hiện thông qua các mối quan
hệ của hộ gia đình với những tác nhân khác trong
hoạt động du lịch. Rojana (2013) cho rằng, vốn xã
hội là một yếu tố quan trọng khuyến khích sự tham
gia của hộ gia đình, vì khi hộ gia đình tham gia du
lịch sẽ tồn tại nhiều khó khăn như: nguồn vốn, kỹ
năng chuyên môn và việc quảng bá tiếp thị, nhưng
nếu có quan hệ tốt với các tác nhân khác sẽ thuận
lợi hơn trong việc giải quyết những khó khăn.
Chính vì thế, nếu hộ gia đình có mối quan hệ tốt
e) Nguồn lực địa phương: là những cơ sở vật
chất của địa phương, đóng góp vào việc hình thành
và phát triển du lịch. Theo Akarapong và ctv.
(2010) địa phương có du lịch phát triển cần có
những điều kiện về cơ sở hạ tầng, giao thông tốt...
Do đó, nếu địa phương có điều kiện về cơ sở vật
14
Tap̣ chı Khoa hoc̣ Trương Đaị hoc̣ Cần Thơ
Phần D: Khoa học Chính trị, Kinh tế và Pháp luật: 46 (2016): 12-19
̀
́
với các tác nhân khác, sẽ tạo điều kiện cho hoạt
động du lịch tốt hơn, góp phần làm tăng sự tham
gia của hộ gia đình vào hoạt động du lịch.
nhận diện các nhân tố được cho là ảnh hưởng đến
sự tham gia của hộ gia đình.
Bước 3, sử dụng phương pháp tính điểm trung
bình và xếp hạng mức độ ảnh hưởng của các nhân
tố đến sự tham gia của hộ gia đình vào hoạt động
du lịch vườn sinh thái.
2.3 Phương pháp thu thập số liệu
Số liệu sơ cấp được thu thập bằng cách phỏng
vấn trực tiếp đối tượng khảo sát thông qua bảng
câu hỏi đã được soạn thảo trước. Số liệu sơ cấp
được thu thập thông qua tiến trình sau: Bước 1.
Soạn thảo bảng câu hỏi: Bảng câu hỏi được soạn
thảo dựa trên mục tiêu và mô hình nghiên cứu;
Bước 2. Thực hiện điều tra thử: Điều tra thử tại
địa bàn nghiên cứu nhằm kiểm tra tính phù hợp của
bảng câu hỏi, sau đó điều chỉnh cho phù hợp với
thực tế tại vùng nghiên cứu; Bước 3. Thực hiện
điều tra chính thức: Tiến hành thu số liệu chính
thức. Do không có danh sách hay số lượng hộ gia
đình tham gia vào hoạt động du lịch cụ thể. Thêm
vào đó, hệ thống giao thông chằng chịt rất khó tiếp
cận đối tượng khảo sát. Chính vì thế, nhóm tác giả
đến khảo sát tại những điểm du lịch dễ dàng tiếp
cận, sau đó nhờ họ giới thiệu thêm những điểm
vườn du lịch khác. Do đó, số liệu được thu thập
theo phương pháp thuận tiện.
3
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Bước 1: Đánh giá độ tin cậy thông qua hệ số
Cronbach’s Alpha
Bộ tiêu chí gồm 23 biến là nhận định của các
hộ gia đình đã tham gia vào hoạt động phục vụ du
lịch như: Chính sách địa phương; Nguồn lực địa
phương; Môi trường tự nhiên; Văn hóa – Xã hội;
Vốn xã hội; Lợi ích kinh tế. Tất cả đều đo lường
bằng thang đo liker 5 mức độ, thông qua đánh giá
của đáp viên từ rất không đồng ý đến rất đồng ý.
Bảng 2: Kết quả kiểm định thang đo
Hệ số
Cronbach’s
Nhân tố
tương quan Alpha nếu biến
biến tổng
bị loại
Cronbach’s Alpha = 0,896
CSDP1
CSDP2
CSDP3
CSDP4
NLDP1
NLDP2
NLDP3
NLDP4
MTTN1
MTTN2
MTTN3
VHXH1
VHXH2
VHXH3
VHXH4
VXH1
VXH2
VXH3
VXH4
LI1
0,358
0,401
0,587
0,560
0,468
0,525
0,424
0,378
0,560
0,580
0,631
0,358
0,476
0,561
0,423
0,568
0,672
0,609
0,651
0,308
0,585
0,534
0,896
0,895
0,889
0,890
0,893
0,891
0,894
0,895
0,890
0,890
0,888
0,895
0,892
0,891
0,894
0,890
0,887
0,889
0,888
0,896
0,891
0,891
Nghiên cứu sử dụng phương pháp để giải quyết
mục tiêu nghiên cứu đó là phân tích nhân tố khám
phá. Theo Hair và ctv. (2006), trong nghiên cứu thì
kích thước mẫu càng lớn càng tốt. Tuy nhiên, đối
với trường hợp tổng thể bị hạn chế số lượng thì còn
có cách giới hạn lại. Đối với phân tích nhân tố
khám phá thì tỷ lệ mẫu và biến quan sát là 5:1 có
nghĩa là 1 biến đo lường cần tối thiểu là 5 quan sát
trong nghiên cứu sử dụng 23 biến để đo lường vậy
23*5 = 115 quan sát. Tuy nhiên, nhóm tác giả chọn
cỡ mẫu của nghiên cứu là 120 quan sát.
Bảng 1: Mô tả mẫu điều tra theo đối tượng
Ngành nghề
Quan sát Tỷ lệ (%)
Nhà vườn
52
30
22
16
120
43,33
25,00
18,33
13,33
100,00
Hộ tham gia vận chuyển
Hộ phuc̣ vụthưc̣ phẩm
Hộ làm thủ công mỹ nghệ
Tổng
2.4 Phương pháp phân tích số liệu
LI2
LI3
Việc xác định các nhân tố ảnh hưởng đến sự
tham gia của hộ gia đình vào hoạt động du lịch
vườn sinh thái được thực hiện thông qua các bước:
(Nguồn: Số liệu điều tra, 2015)
Thang đo được đánh giá độ tin cậy thông qua
hệ số Cronbach’s Alpha. Thang đo sẽ được chọn
nếu hệ số Cronbach’s Alpha > 0,6 (Nunnally &
Bernstein, 1994). Kết quả kiểm định cho thấy, hệ
số Cronbach’s Alpha đạt 0,896 nằm trong khoảng
từ 0,8 đến 1 chứng tỏ thang đo lường là tốt. Tuy
nhiên, hệ số tương quan biến tổng < 0,3 sẽ bị loại
khỏi mô hình nghiên cứu (Nunnally, 1978;
Bước 1, sử dụng hệ số Cronbach’s Alpha để
kiểm định mức độ chặt chẽ của các biến quan sát,
những biến không đảm bảo độ tin cậy sẽ bị loại
khỏi mô hình nghiên cứu.
Bước 2, sử dụng phương pháp phân tích nhân tố
khám phá để kiểm định các nhân tố ảnh hưởng và
15
Tap̣ chı Khoa hoc̣ Trương Đaị hoc̣ Cần Thơ
Phần D: Khoa học Chính trị, Kinh tế và Pháp luật: 46 (2016): 12-19
̀
́
Peterson, 1994; Slater, 1995). Do đó, có 1 biến bị
loại khỏi mô hình là LI4: Thu hút được nhiều
nguồn đầu tư từ ngoài vào địa phương. Vì vậy, còn
lại 22 biến quan sát được sử dụng trong phân tích
nhân tố khám phá tiếp theo.
này thể hiện các biến có tương quan với nhau trong
tổng thể (Hoàng Trọng và Chu Nguyễn Mộng
Ngọc, 2008). Giá trị tổng phương sai trích =
68,728% (>50%) đạt yêu cầu (Gerbing
&
Anderson, 1987; Hair và ctv., 2006), điều này cho
thấy các biến quan sát giải thích được 68,728% độ
biến thiên của dữ liệu. Theo Hair và ctv. (1998) hệ
số tải nhân tố là chỉ tiêu đảm bảo mức ý nghĩa thiết
thực của EFA, hệ số tải nhân tố >0,3 được xem là
đạt được mức tối thiểu và cỡ mẫu nên chọn ít nhất
là 350, hệ số tải nhân tố >0,4 được xem là quan
trọng, nếu cỡ mẫu khoảng 100 thì hệ số tải nhân tố
>0,5 được xem là có ý nghĩa thực tiễn.
Bước 2: Kết quả phân tích nhân tố khám
phá EFA
Giá trị của 2 kiểm định KMO và Bartlett’s dùng
để kiểm định sự phù hợp và sự tương quan giữa
các biến. Giá trị KMO = 0,807 nằm trong khoản từ
0,5 đến 1 điều này chứng tỏ phân tích nhân tố
khám phá là phù hợp (Hair và ctv., 2006); trong
kiểm định Bartlett’s giá trị Sig. = 0,000 <0,05 điều
Bảng 3: Kết quả ma trận xoay nhân tố
Hệ số tải nhân tố
Nhân tố
F1
0,787
F2
F3
-0,123
F4
-0,060
F5
0,124
CSDP1
0,129
0,168
0,145
0,253
0,082
0,191
0,043
0,205
0,716
0,716
0,046
0,011
0,405
0,194
0,206
0,742
0,797
0,745
0,161
0,271
0,134
2,718
CSDP2
CSDP3
CSDP4
NLDP1
NLDP2
NLDP3
NLDP4
MTTN2
MTTN3
VHXH1
VHXH2
VHXH3
VHXH4
VXH1
VXH2
VXH3
0,828
0,817
0,777
0,066
0,125
0,106
-0,021
0,166
0,247
-0,020
0,151
0,026
-0,055
0,577
0,336
0,061
0,288
-0,049
0,153
0,321
6,952
-0,075
0,138
0,053
0,435
0,109
0,068
0,089
-0,079
0,045
0,779
0,792
0,644
0,736
0,396
0,285
0,275
0,155
-0,047
0,289
0,285
1,797
-0,054
0,180
0,149
0,679
0,842
0,833
0,720
0,239
0,230
0,091
0,075
0,142
0,197
0,198
0,101
0,080
0,057
0,187
0,071
0,004
1,601
0,060
0,117
0,078
-0,027
0,111
0,156
0,043
0,291
0,140
0,099
0,274
0,101
-0,010
-0,054
-0,038
0,135
0,217
0,744
0,788
0,703
1,365
68,728
VXH4
LI1
LI2
LI3
Lượng biến thiên được giải thích bởi nhân tố
Tổng phương sai trích
(Nguồn: Số liệu điều tra, 2015)
(NLDP1, NLDP2, NLDP3, NLDP4); F5: lợi ích
kinh tế (LI1, LI2, LI3).
Kết quả phân tích nhân tố lần 2 thực hiện được
thể hiện trong Bảng 3, sau phân tích nhân tố lần 1
biến MT1 đã bị loại khỏi mô hình nghiên cứu do có
hệ tải nhân tố không thỏa điều kiện <0,5. Các biến
còn lại được tiến hành phân tích nhân tố lần 2 đều
có hệ số tải nhân tố >0,5 do đó không có biến nào
loại khỏi mô hình nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu
cho thấy, các biến được rút trích thành 5 nhóm, bao
gồm: F1: chính sách địa phương (CSDP1, CSDP2,
CSDP3, CSDP4, VXH1); F2: môi trường tự nhiên
và vốn xã hội (MTTN2, MTTN3, VXH2, VXH3,
VXH4); F3: văn hóa xã hội (VHXH1, VHXH2,
VHXH3, VHXH4); F4: nguồn lực địa phương
Bước 3: Mức độ ảnh hưởng của các nhân tố
Với kết quả phân tích nhân tố khám phá ở bước
3, cho thấy các biến quan sát được rút trích thành 5
yếu tố, bao gồm: F1: chính sách địa phương, F2:
môi trường tự nhiên và vốn xã hội, F3: văn hóa xã
hội, F4: nguồn lực địa phương, F5: lợi ích kinh tế.
Như vậy, có 5 nhóm yếu tố tác động đến sự tham
gia của hộ gia đình vào hoạt động du lịch vườn
sinh thái. Mức độ tác động của từng nhóm nhân tố
đến sự tham gia của hộ gia đình được thể hiện ở
Bảng 4.
16
Tap̣ chı Khoa hoc̣ Trương Đaị hoc̣ Cần Thơ
Phần D: Khoa học Chính trị, Kinh tế và Pháp luật: 46 (2016): 12-19
̀
́
Bảng 4: Mức độ ảnh hưởng của các nhân tố
Nhân tố
Độ lệch chuẩn
Giá trị trung bình Xếp hạng
Lợi ích kinh tế
Giá trị trung bình = 4,09
LI1
LI2
LI3
0,901
0,799
0,781
3,81
4,28
1
4,19
Giá trị trung bình = 3,73
3,64
Môi trường tự nhiên và vốn xã hội
MTTN2
MTTN3
VXH2
VXH3
VXH4
Nguồn lực địa phương
NLDP1
NLDP2
NLDP3
1,242
1,292
1,152
1,119
1,137
3,75
4,13
4,03
2
3,80
Giá trị trung bình = 3,66
3,65
1,248
1,000
0,904
1,162
3,98
3,83
3,19
3
4
NLDP4
Văn hóa xã hội
VHXH1
Giá trị trung bình = 3,63
1,174
1,157
3,73
3,83
VHXH2
VHXH3
0,938
3,67
VHXH4
1,1074
3,30
Chính sách địa phương
CSDP1
CSDP2
CSDP3
CSDP4
Giá trị trung bình = 3,20
1,338
1,275
1,195
1,092
1,201
2,58
2,77
3,48
3,48
3,69
5
VXH1
(Nguồn: Số liệu điều tra, 2015)
Chú thích: 1: Rất không đồng ý; 2: Không đồng ý; 3: Trung lập; 4: Đồng ý; 5: Rất đồng ý
Theo đó, nhóm nhân tố “Lợi ích kinh tế” là
biến tác động mạnh nhất đến sự tham gia của hộ
gia đình vào hoạt động du lịch vườn sinh thái, có
điểm trung bình là 4,09. Điều này là hiển nhiên,
trong mọi hoạt động sản xuất kinh doanh, lợi ích
kinh tế luôn là mối quan tâm hàng đầu của người
đầu tư. Thật vậy, khi tham gia vào hoạt động du
lịch đã làm tăng thêm thu nhập cho người tham gia,
góp phần giải quyết việc làm cho một số bộ phận
lao động ở địa phương,... Kết quả này cũng tương
xứng với kết quả các nghiên cứu đã lược khảo, lợi
ích kinh tế là một yếu tố quan trọng khuyến khích
sự tham gia của hộ gia đình vào hoạt động du lịch
vườn sinh thái. Mặc dù nhận được lợi ích kinh tế,
nhưng chưa thật sự tương xứng với tiềm năng mà
du lịch địa phương mang lại. Do không có sản
phẩm du lịch đặc trưng và chưa có chiến lược
quảng bá du lịch, cho nên lượng khách du lịch
chưa nhiều và có tính thời vụ.
gia đình sẽ được gia tăng. Thật vậy, đối với loại
hình du lịch sinh thái, môi trường tự nhiên là một
yếu tố quan trọng quyết định sự bền vững của hoạt
động du lịch. Huyện Phong Điền được mệnh danh
là vương quốc trái cây của TPCT, phát triển nông
nghiệp cho nên hội đủ điều kiện tự nhiên để thực
hiện hoạt động du lịch vườn sinh thái. Hơn thế, khi
có mối quan hệ tốt với các tác nhân liên quan như:
công ty du lịch, chính quyền địa phương, người
dân,... Thực tế, các hộ gia đình luôn tạo điều kiện
tốt với chính quyền địa phương và công ty du lịch,
người dân trong vùng rất thân thiện và gần gũi,
điều này cũng góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho
hoạt động du lịch của hộ gia đình. Tuy nhiên, sự
hợp tác giữa các điểm du lịch chưa cao, cần tăng
cường sự hỗ trợ giữa các hộ tham gia du lịch để
phát huy lợi thế du lịch vườn sinh thái.
Xếp hạng thứ ba là nhóm nhân tố “Nguồn lực
địa phương”, được đánh giá ở mức điểm trung bình
là 3,66. Khi cơ sở vật chất của địa phương tốt, sẽ
tạo điều kiện cho hoạt động du lịch vườn sinh thái
diễn ra thuận lợi. Do đó, khi địa phương có cơ sở
vật chất tốt, cũng sẽ góp phần khuyến khích sự
tham gia của hộ gia đình vào hoạt động du lịch
Kế đến, nhóm nhân tố “Môi trường tự nhiên và
vốn xã hội” có điểm trung bình là 3,73. Điều này
cho thấy, khi địa phương có điều kiện về môi
trường tự nhiên và hộ gia đình có mối quan hệ tốt
với các tác nhân liên quan thì sự tham gia của hộ
17
Tap̣ chı Khoa hoc̣ Trương Đaị hoc̣ Cần Thơ
Phần D: Khoa học Chính trị, Kinh tế và Pháp luật: 46 (2016): 12-19
̀
́
vườn sinh thái. Tuy nhiên, cơ sở vật chất của địa
phương cũng cần phải cải thiện rất nhiều về hệ
thống giao thông, hệ thống cung cấp điện và nước
để góp phần phát triển loại hình du lịch vườn sinh
thái.
xuất một số ý kiến như sau, nhằm nâng cao sự
tham gia của hộ gia đình vào hoạt động du lịch
vườn sinh thái:
Đối với chính quyền, chính quyền cần chủ
động tìm hướng thu hút khách du lịch như: nâng
cao lượng khách du lịch (thu hút sinh viên quốc tế
và khách du lịch đến nghỉ đông), tăng cường quảng
bá du lịch vườn sinh thái qua nhiều kênh (truyền
hình, hội trợ, triễn lãm du lịch, Internet, phim ảnh,
MV ca nhạc, đại sứ du lịch). Giải quyết những khó
khăn về hệ thống giao thông như: đầu tư cải thiện
hệ thống giao thông đường bộ, thành lập điểm phụ
trợ nhằm vận chuyển khách du lịch đến điểm vườn
sinh thái bằng đường thủy, hình thành loại hình du
lịch đặc trưng miền sông nước. Chính quyền cần
tăng cường hỗ trợ đối với hộ gia đình tham gia du
lịch về vốn, chủ động kết nối các tác nhân phát
triển du lịch vườn sinh thái bao gồm: hộ nhà vườn,
hộ vận chuyển, hộ làm thủ công mỹ nghệ, công ty
du lịch, nhà hàng khách sạn,... tạo nên chuỗi cung
ứng du lịch. Thúc đẩy phát triển du lịch văn hóa –
xã hội, đầu tư trùng tu các điểm di tích lịch sử như:
Giàn Gừa, mộ cụ Phan Văn Trị, di tích chiến thắng
ông Hào.
Kế đến, nhóm nhân tố “Văn hóa xã hội” có
điểm trung bình là 3,63 ở mức quan trọng. Huyện
Phong Điền là một huyện nông nghiệp, có hệ thống
sông ngòi chằng chịt với nét văn hóa đậm chất
miền Tây Nam Bộ. Bên cạnh đó, có nhiều điểm du
lịch tâm linh và di tích lịch sử như: Thiền Viện
Trúc Lâm Phương Nam, Giàn Gừa, mộ cụ Phan
Văn Trị, khu di tích chiến thắng ông Hào sẽ góp
phần cho hoạt động du lịch ở địa phương phát
triển. Chính vì thế, đây là một yếu tố quan trọng
ảnh hưởng đến sự tham gia của hộ gia đình vào
hoạt động du lịch vườn sinh thái. Tuy nhiên, các
điểm du lịch tâm linh và di tích lịch sử ở địa
phương chưa được đầu tư và khai thác hết tiềm
năng. Chỉ có Thiền Viện Trúc Lâm Phương Nam
có đóng góp thu hút khách du lịch, các điểm còn lại
chưa tận dụng được lợi thế để góp phần phát triển
du lịch ở địa phương.
Xếp hạng thứ năm là nhóm nhân tố “Chính
sách địa phương” có điểm trung bình là 3,20.
Huyện Phong Điền đang được định hướng phát
triển thành khu đô thị sinh thái đầu tiên của TPCT.
Do đó, có nhiều chính sách ưu tiên và hỗ trợ cho
việc phát triển du lịch sinh thái được áp dụng cho
hộ gia đình tham gia vào hoạt động du lịch. Bên
cạnh đó, dự án “Du lịch làng nghề văn hóa truyền
thống và Homestay” được Chương trình hỗ trợ
cạnh tranh toàn cầu (GCF) thuộc chính phủ Đan
Mạch đầu tư cũng được thực hiện tại địa phương.
Chính vì thế, góp phần phát triển du lịch ở địa
phương và khuyến khích sự tham gia của hộ gia
đình. Tuy nhiên, sự hỗ trợ vẫn còn giới hạn như:
không cung cấp nhiều thông tin về thị trường du
lịch cho hộ gia đình tham gia, chưa có nhiều ưu đãi
về tín dụng để bổ sung nguồn vốn đầu tư cho hoạt
động du lịch của hộ.
Đối với hộ gia đình, nếu muốn tăng nguồn thu
nhập, hộ gia đình cần cải thiện các dịch vụ để thu
hút khách du lịch. Đối với các hộ nhà vườn, cần cải
thiện vườn cây, thiết kế các trò vui chơi giải trí mới
lạ. Làng hoa “Tân Long A” chủ động phối hợp, tạo
nên dịch vụ du lịch hoa kiểng vào các dịp giáp tết
nguyên đáng. Đối với hộ vận chuyển, phải trang bị
phao cứu hộ trên phương tiện vận chuyển, nhằm
đảm bảo an toàn cho du khách. Đối với hộ cung
cấp thực phẩm và thủ công mỹ nghệ, cần sáng tạo
thiết kế ra những sản phẩm mới, đặc trưng, khó tìm
thấy ở những điểm du lịch khác. Mặt khác, các hộ
gia đình tham gia du lịch cần có sự liên kết, hỗ trợ
giữa các tác nhân khác nhằm giúp du lịch vườn
sinh thái phát triển. Bên cạnh đó, cần trang bị ngoại
ngữ cho nguồn nhân lực tham gia phát triển du lịch
vườn sinh thái.
4
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo, để du
lịch vườn sinh thái phát triển cần sự tham gia của
nhiều tác nhân. Các tác nhân tham gia vào hoạt
động du lịch vườn sinh thái có thể bao gồm: chính
quyền, công ty du lịch, nhà hàng khách sạn, hộ gia
đình phục vụ du lịch,... Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ
dừng lại ở đối tượng là hộ gia đình phục vụ du lịch,
chưa xem xét sự tham gia của các tác nhân khác
vào hoạt động du lịch vườn sinh thái. Đó là hạn chế
và cũng là hướng cần thực hiện các nghiên cứu tiếp
theo, giúp phát triển du lịch vườn sinh thái ở
TPCT.
Thông qua việc xác định các nhân tố ảnh hưởng
đến sự tham gia của hộ gia đình vào hoạt động du
lịch vườn sinh thái, kết quả nghiên cứu chỉ ra có
năm yếu tố tác động, đó là F1: Chính sách địa
phương, F2: Môi trường tự nhiên và Vốn xã hội, F3:
Văn hóa xã hội, F4: Nguồn lực địa phương, F5: Lợi
ích kinh tế. Mỗi nhóm yếu tố đều có những đóng
góp tích cực, góp phần làm tăng sự tham gia của hộ
gia đình vào hoạt động du lịch vườn sinh thái. Tuy
nhiên, cũng tồn tại nhiều hạn chế làm cho hoạt
động du lịch vườn sinh thái ở địa phương gặp
nhiều khó khăn. Chính vì thế, nhóm nghiên cứu đề
18
Tap̣ chı Khoa hoc̣ Trương Đaị hoc̣ Cần Thơ
Phần D: Khoa học Chính trị, Kinh tế và Pháp luật: 46 (2016): 12-19
̀
́
Kenya: A case study of Kakamega Forest
national reserve and the adjacent communities.
International Journal of Creativity and Technical
Development. Vol.2: 1-3.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Akarapong, U., Mingsarn, K., Vicente, R., Korawan,
S., Javier, R.M., 2010. Factors Influencing Local
Resident Support for Tourism Development: A
Structural Equation Model. Best Paper Award in
The APTA Conference 2010 at Macau, China
between 13-16 July 2010.
Pam, D., Dogan, G., Bishnu, S., Jennifer, C., 2007.
Structural modeling of resident perceptions of
tourism and associated development on the
Sunshine Coast, Australia. Tourism
Brida, J.G., Giacomo, D.C., Marta, M., Manuela, P.,
2012. The perceptions of an island community
towards cruise tourism: A factor analysis.
Original scientific. Vol. 60/ No. 1/: 29-42.
Management. 28: 409-422.
Ravider, D., Anil, G., 2012. Barriers to Community
Participation in Tourism Development:
Empirical Evidence from a Rural Destination.
International Review of Business Research
Papers. Vol. 5 No. 4: 399-408.
Brida, J.G., Osti, L., Faccioli, M., 2011. Residents'
perception and attitudes towards tourism impacts:
A case study of the small rural community of
Folgaria (Trentino–Italy). Benchmarking: an
international journal. 18 (3): 359-385.
Rojana, T., 2013. Community participation and
social capital in tourism planning and
management in a Thai context. Thesis submitted
in partial fulfillment of the requirements for the
Degree of Doctor of Philosophy, Lincoln
University.
Cevat Tosun (2000), Limits to community
participation in the tourism development process
in developing countries. Tourism Management
21 (2000) 613 – 633.
Rukavina, B., Soemarno, Luchman, H., Iwan, N.,
2013. Social Capital in the Development of
Ecotourism: A Case Study in Tambaksari Village
Pasuruan Regency, East Java Province,
Indonesia. Journal of Basic and Applied
Scientific Research. 3(3): 1-7.
Dimitrios, S., Avital, B., Jason, S., Edith, M.S.,
2014. Residents' support for tourism
development: The role of residents' place image
and perceived tourism impacts. Tourism
Management. 45: 260-274.
Fariborz, A., Ma’rof, B.R., 2008. Barriers to
Community Participation toward Tourism
Development in Shiraz, Iran. Pakistan Journal of
Social Sciences. 5: 936-940.
Subchat, U., 2013. Modeling residents' perceptions
on ecotourism in upper mortheast, Thailand.
Proceedings of The International Conference on
Tourism, Transport, and Logistics. 581-596.
Huamin, L., Xuejing, Z. 2011. Factors on tourist
community participation in Dongqian Lake.
Artificial Intelligence. Management Science and
Electronic Commerce: 354-357.
Sun, H.C., 2013. The Impacts of Tourism and Local
Residents Support on Tourism Development: a
case Study of the Rural Community of
Jeongseon, Gangwon Province, South Korea.
AU-GSB e-Journal. Vol. 6 No. 1: 73-82.
May-Chiun Lo, Peter Songan, Abang Azlan
Mohamad and Alvin W. Yeo (2013), Rural
Tourism and Destination Image: Community
Perception in Tourism Planning. The
Tang, C., Zhong, Li., Cheng, S., 2012. Tibetan
Attitudes Towards Community Participation and
Ecotourism. J. Resour. Ecol. 3 (1): 008-015.
Macrotheme Review, A multidisciplinary journal
of global macro trends, 102-118.
Tatoglu, E., Erdal, F., Ozgur, H., Azakli, S., 2002.
Resident perceptions of the impact of tourism in
a Turkish resort town. Proceeding of the First
International Joint Symposium on Business
Administration. 745-755.
Mohd, H.H., Mohd, R.J., Muhammad, I.Z., 2013.
Local Community Attitude and Support towards
Tourism Development in Tioman Island,
Malaysia. Procedia - Social and Behavioral
Sciences. 105: 792-800.
Tsung, H.L., 2012. Influence analysis of community
resident support for sustainable tourism
Nguyễn Thị Hóa (2000), Vai trò của kinh tế vườn
trong việc phát triển kinh tế - Xã hội ở Việt Nam.
Tạp chí khoa học, Đại học Huế, số 28, 2005,
trang 5 - 9.
development. Tourism Management. 34: 1-10.
Yooshik, Y., Dogan, G., Joseph, S.C., 2001.
Validating a tourism development theory with
structural equation modeling. Tourism
Management. 22: 363-372.
Nguyễn Văn Hoàng (2013), Phát triển du lịch sinh
thái vườn - Một hướng đi mới của du lịch Đà
Lạt. Diễn đàn nghiên cứu khoa học, nghiên cứu
khoa học 2013, trang 49-52.
Yunpeng, Z., 2009. Perceived Impacts of Tourism
Oriented Urban Historic District Revitalization:
Case Study of Yangzhou, China. Master's
programme in Urban management and
ww.yersin.edu.vn/Uploads/2013/03/TT_Khoa_H
oc_So_02_22_12.pdf
development, October 2008 – September 2009.
Omondi K., Kamau J., 2010. Limitations to
community participation in tourism process in
19
8 trang
08/01/2024
840
Bạn đang xem tài liệu "Các nhân tố ảnh hưởng đến sự tham gia vào hoạt động du lịch vườn sinh thái của hộ gia đình tại huyện Phong Điền, Thành phố Cần Thơ", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- cac_nhan_to_anh_huong_den_su_tham_gia_vao_hoat_dong_du_lich.pdf
