Luận văn Nâng cao chất lượng nhân lực làm Đại lý thu BHYT trên địa bàn huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ LAO ĐỘNG – THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI

CẤN THỊ TƯƠI

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NHÂN LỰC LÀM ĐẠI LÝ THU

BẢO HIỂM Y TẾ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐAN PHƯỢNG,

THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ NHÂN LỰC

HÀ NỘI - 2019

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ LAO ĐỘNG – THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI

CẤN THỊ TƯƠI

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NHÂN LỰC LÀM ĐẠI LÝ THU

BẢO HIỂM Y TẾ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐAN PHƯỢNG,

THÀNH PHỐ HÀ NỘI

Chuyên ngành: Quản trị nhân lực

Mã số: 8340404

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ NHÂN LỰC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THỊ TUYẾT VÂN

HÀ NỘI - 2019

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Luạ n va n này là công trình nghiên cứu thực sự

của cá nhân tôi, chưa được công bố trong bất cứ một công trình nghiên cứu

nào. Các số liẹ u trích dẫn trong luạ n va n đảm bảo đọ chính xác, tin

cạ y và trung thực.

Tôi xin chịu trách nhiệm về đề tài nghiên cứu của mình.

Tác giả

Cấn Thị Tươi

I

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................IV

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ......................................... V

MỞ ĐẦU....................................................................................................... 1

1. Lý do chọn đề tài........................................................................................ 1

2. Tổng quan về tình hình nghiên cứu đề tài................................................... 4

3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài.................................................. 7

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu............................................................... 7

5. Phương pháp nghiên cứu............................................................................ 8

6. Đóng góp mới của luận văn....................................................................... 9

7. Kết cấu của luận văn ................................................................................. 9

CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG

NHÂN LỰC TRONG TỔ CHỨC ............................................................. 10

1.1. Một số khái niệm liên quan đến nâng cao chất lượng nhân lực........ 10

1.1.1. Khái niệm nhân lực ............................................................................ 10

1.1.2. Khái niệm chất lượng nhân lực........................................................... 10

1.1.3. Khái niệm tổ chức .............................................................................. 12

1.1.4. Một số khái niệm về đại lý thu, nhân viên đại lý thu bảo hiểm y tế..... 13

1.1.5. Khái niệm nâng cao chất lượng nhân lực trong tổ chức ...................... 14

1.2. Các tiêu chí đánh giá chất lượng nhân lực trong tổ chức................. 14

1.2.1. Nâng cao chất lượng nhân lực thể hiện ở trí lực.................................. 15

1.2.2. Nâng cao chất lượng nhân lực thể hiện ở thể lực ................................ 18

1.2.3. Nâng cao chất lượng nhân lực thể hiện ở tâm lực ............................... 19

1.3. Các hoạt động chủ yếu để nâng cao chất lượng nhân lực trong tổ

chức............................................................................................................. 21

1.3.1. Hoạt động đào tạo, bồi dưỡng............................................................. 21

1.3.2. Hoạt động đãi ngộ, thù lao lao động ................................................... 23

II

1.3.3. Đánh giá thực hiện công việc.............................................................. 24

1.3.4. Hoạt động nâng cao sức khỏe ............................................................. 24

1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến nâng cao chất lượng nhân lực của tổ

chức............................................................................................................. 26

1.4.1. Các nhân tố bên trong của tổ chức...................................................... 26

1.4.2. Các nhân tố bên ngoài của tổ chức...................................................... 27

1.5. Kinh nghiệm nâng cao chất lượng nhân lực làm đại lý thu bảo hiểm y

tế và bài học rút ra cho đại lý thu BHYT của huyện Đan Phượng.......... 29

1.5.1. Kinh nghiệm của BHXH huyện Thủy Nguyên - TP Hải Phòng .......... 29

1.5.2. Kinh nghiệm của BHXH huyện Gia Viễn - tỉnh Ninh Bình ............... 31

1.5.3. Bài học kinh nghiệm rút ra cho huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội

..................................................................................................................... 33

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NHÂN LỰC

LÀM ĐẠI LÝ THU BẢO HIỂM Y TẾ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐAN

PHƯỢNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI........................................................... 34

2.1. Khái quát về các đại lý thu bảo hiểm y tế trên địa bàn huyện Đan

phượng, thành phố Hà Nội ........................................................................ 34

2.1.1. Khái quát chung về đại lý thu bảo hiểm y tế thành phố Hà Nội .......... 34

2.1.2. Khái quát về các đại lý thu bảo hiểm y tế của huyện Đan Phượng............ 37

2.2. Thực trạng chất lượng nhân lực của các đại lý thu bảo hiểm y tế trên

địa bàn huyện Đan Phượng ....................................................................... 42

2.2.1. Thực trạng về trí lực ........................................................................... 45

2.2.2. Thực trạng về thể lực.......................................................................... 46

2.2.3. Thực trạng về tâm lực......................................................................... 50

2.3. Thực trạng về các hoạt động nâng cao chất lượng cho nhân viên làm

đại lý thu bảo hiểm y tế.............................................................................. 52

2.3.1. Thực trạng hoạt động tuyển dụngnhân lực.......................................... 52

2.3.2. Thực trạng hoạt động đào tạo ............................................................. 54

III

2.3.3. Thực trạng hoạt động đãi ngộ, thù lao lao động.................................. 60

2.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến nâng cao chất lượng nhân lực của các

đại lý thu bảo hiểm y tế trên địa bàn huyện Đan Phượng........................ 61

2.4.1. Các nhân tố bên trong......................................................................... 61

2.4.2. Các nhân tố bên ngoài ........................................................................ 62

2.5. Đánh giá chung về thực trạng nâng cao chất lượng nhân lực của các

đại lý thu bảo hiểm y tế trên địa bàn huyện Đan Phượng........................ 64

2.5.1. Kết quả đạt được ................................................................................ 64

2.5.2. Hạn chế và nguyên nhân..................................................................... 66

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NHÂN LỰC

LÀM ĐẠI LÝ THU BẢO HIỂM Y TẾ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐAN

PHƯƠNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI........................................................... 69

3.1. Định hướng phát triển nhân lực làm đại lý thu bảo hiểm y tế trên địa

bàn huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội.............................................. 69

3.2. Một số giải pháp nâng cao chất lượng nhân lực làm đại lý thu bảo

hiểm y tế trên địa bàn huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội................ 72

3.2.1. Cải tiến giai đoạn xác định nhu cầu đào tạo, công tác đào tạo............ 73

3.2.2. Điều chỉnh chính sách đãi ngộ, thù lao, thưởng .................................. 74

3.2.3. Cải thiện điều kiện, môi trường làm việc ............................................ 75

3.2.4. Chăm lo đời sống nâng cao thể lực cho nhân viên làm đại lý thu BHYT

..................................................................................................................... 76

3.2.5. Tăng cường đối thoại giữa BHXH và nhân lực làm đại lý thu BHYT. 77

3.3. Khuyến nghị........................................................................................ 77

3.3.1. Đối với Nhà nước............................................................................... 77

3.3.2. Đối với BHXH thành phố Hà Nội....................................................... 78

KẾT LUẬN................................................................................................. 80

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................... 81

PHỤ LỤC .......................................................................................................

IV

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

STT

VIẾT TẮT

BHXH

GIẢI NGHĨA

Bảo hiểm xã hội

1

2

3

4

5

6

7

8

BHYT

Đại lý thu

Hợp đồng Đại lý thu

Huyện

Đại lý thu BHXH, BHYT

Hợp đồng đại lý thu BHXH, BHYT

Huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh

Tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương

Ủy ban nhân dân

Tỉnh

UBND

Xã

Xã, phường, thị trấn thuộc huyện

V

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ

Bảng 2.1: Số lượng đại lý thu BHYT trên địa bàn huyện Đan Phượng......... 41

Bảng 2.2: Thống kê nhân lực làm đại lý thu BHYT theo xã, thị trấn trên địa

bàn huyện Đan Phượng năm 2016, 2017, 2018 ............................................ 43

Bảng 2.3: Kế hoạch phát triển nhân lực làm đại lý thu BHYT theo các xã, thị

trấn trong năm 2019, 2020, 2021.................................................................. 44

Bảng 2.4: Trình độ nhân viên đại lý thu BHYT trên địa bàn huyện .............. 45

Đan Phượng năm 2016, 2017, 2018 ............................................................. 45

Bảng 2.5: Cơ cấu nhân lực làm đại lý thu BHYT theo độ tuổi và giới tính

2016, 2017, 2018.......................................................................................... 47

Bảng 2.6: Thực trạng hoạt động sức khỏe cho nhân viên đại lý thu năm ...... 48

2016, 2017, 2018.......................................................................................... 48

Bảng 2.7: Bảng tiêu chí công việc ................................................................ 52

Bảng 2.8: Số liệu các lớp đào tạo tập huấn về BHYT cho nhân viên đại lý thu

năm 2016, 2017, 2018.................................................................................. 54

Bảng 2.9: Bảng chi phí đào tạo đối với nhân viên đại lý thu BHYT năm 2016,

2017, 2018 ................................................................................................... 55

Bảng 2.10: Thù lao và thu nhập của nhân viên đại lý thu năm 2016, 2017,

2018 ............................................................................................................. 60

Biểu đồ 2.1: Thâm niên công tác của nhân lực làm đại lý thu BHYT năm

2018 ............................................................................................................. 51

Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức bộ máy – BHXH huyện Đan Phượng.................. 39

Sơ đồ 2.2: Quy trình tuyển dụng nhân viên đại lý thu................................... 53

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Bảo hiểm y tế là một trong những chính sách an sinh xã hội quan trọng,

là cơ chế tài chính vững chắc giúp bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của nhân dân.

Chính sách BHYT của Việt Nam được bắt đầu thực hiện từ năm 1992. Trong

suốt hơn 20 năm qua, BHYT đã khẳng định tính đúng đắn của một chính sách

xã hội của Nhà nước, phù hợp với tiến trình đổi mới đất nước. BHYT còn góp

phần đảm bảo sự công bằng trong khám chữa bệnh, người lao động, người sử

dụng lao động và người dân nói chung ngày càng nhận thức đầy đủ hơn về sự

cần thiết của BHYT cũng như trách nhiệm đối với cộng đồng xã hội. Đông đảo

người lao động, người nghỉ hưu, mất sức, người có công, đối tượng bảo trợ xã

hội và một bộ phận người nghèo, cận nghèo yên tâm hơn khi ốm đau đã có chỗ

dựa tin cậy là BHYT. Thực chất Luật BHYT mang ý nghĩa rất nhân văn sâu

sắc đó là làm hạn chế những thiệt thòi, rủi ro mang tính xã hội, tạo nền tảng

cho việc thực hiện công bằng xã hội và đảm bảo các hoạt động xã hội. Xu

hướng chung là nhà nước phải tạo ra các điều kiện tối thiểu cho cuộc sống

xứng đáng của con người. Quan điểm của nhà nước ta đối với chính sách

BHYT rất rõ ràng: quan điểm tăng trưởng kinh tế phải gắn liền với tiến bộ và

công bằng xã hội; quan điểm các vấn đề xã hội (trong đó có vấn đề BHYT) cần

phải được giải quyết theo tinh thần xã hội hóa.

Chính sách BHYT hoạt động dựa trên nguyên tắc cơ bản “đóng -

hưởng” được hình thành và phát triển đã tạo bước đột phá quan trọng cho sự

bình đẳng của người tham gia BHYT. Mọi người làm việc ở các thành phần

kinh tế khác nhau, các ngành nghề khác nhau, ở từng địa bàn khác nhau đều

được tham gia BHYT. Phạm vi, đối tượng không ngừng mở rộng đã thu hút

được sự tham gia của nhiều người trong xã hội, tạo được sự yên tâm và tin

2

tưởng trong lao động, sản xuất, kinh doanh.

Trong mỗi giai đoạn lịch sử nhất định, BHYT đều có sự điều chỉnh, sửa

đổi, bổ sung, hoàn thiện cho phù hợp với hoàn cảnh lịch sử cụ thể, bao gồm

những nội dung về phạm vi đối tượng tham gia; loại hình BHYT; nội dung

các chế độ; việc tổ chức quản lý quá trình thực hiện cũng như khung pháp lý

cho việc ban hành và thực hiện chính sách BHYT.

Trong thực tiễn, việc thực hiên pháp luật về BHYT còn nhiều hạn chế,

gây ảnh hưởng đến quyền, lợi ích của người tham gia BHYT và mục tiêu

chăm sóc sức khỏe của nhân dân. Trong giai đoạn phát triển mới của đất nước

với mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng văn minh”, lấy

con người làm trung tâm, tất cả vì con người thì việc nghiên cứu giải pháp

nâng cao chất lượng nhân lực làm đại lý thu BHYT sẽ góp phần vào sự phát

triển của BHYT nói chung.

Theo số liệu thống kê (Chinhphu.vn) mới nhất, dân số trung bình trên

địa bàn thành phố Hà Nội năm 2017 là 7.654,8 nghìn người, tăng 1,8% so

năm trước. Trong đó, dân số thành thị là 3.764,1 nghìn người, chiếm 49,2%

và tăng 1,7% so năm 2016; dân số nông thôn là 3.890,7 nghìn người, chiếm

50,8% và tăng 1,8%.

Hiện nay, lực lượng lao động (lao động từ 15 tuổi trở lên) của thành

phố Hà Nội năm 2017 là 3,8 triệu người (trong đó, khu vực thành thị là 2 triệu

người; khu vực nông thôn là 1,8 triệu người). Tỷ lệ tham gia lực lượng lao

động là 67,8%, trong đó, khu vực thành thị là 62,3% và khu vực nông thôn là

75,3%. Số người có việc làm trong năm 2017 ước đạt trên 3,7 triệu người,

chiếm 97,4% so với tổng số lao động từ 15 tuổi trở lên. Trong đó, khu vực

thành thị chiếm 53,1% trong tổng số người có việc làm; khu vực nông thôn

chiếm 46,9%. Tỷ lệ lao động đang làm việc qua đào tạo năm 2017 ước đạt

60,7% và tỷ lệ thất nghiệp khu vực thành thị là 3,1%.

3

Dân số tăng tại Thủ đô cũng là một trong những nguyên nhân tạo ra áp

lực về hạ tầng kỹ thuật, và các vấn đề liên quan đến an sinh xã hội cho thành

phố Hà Nội. Một trong những nhiệm vụ đó là công tác bảo vệ và chăm sóc

sức khỏe cho nhân dân sau 5 năm triển khai Nghị quyết số 21 của Bộ Chính

trị về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo hiểm xã hội

(BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) giai đoạn 2012 - 2020”, việc tổ chức thực

hiện chính sách này đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Độ bao phủ

BHXH, BHYT đạt khoảng 86% dân số; sau 5 năm, số đối tượng tham gia

BHXH, BHYT đã tăng khoảng 30%, ước tính cứ 10 người dân thì có gần chín

người tham gia.

Nhân tố góp phần quan trọng đưa Nghị quyết số 21 và các Luật BHXH,

BHYT dần đi vào cuộc sống không thể thiếu nguồn nhân lực làm công tác đại

lý thu BHYT ở cấp xã. Lực lượng lao động này thường xuyên tuyên truyền có

nhiều đổi mới, đa dạng hóa, phù hợp hơn với các nhóm đối tượng như nông

dân, người cận nghèo, học sinh, sinh viên, người lao động và chủ sử dụng lao

động. Chú trọng tuyên truyền thông qua các cuộc đối thoại, tọa đàm, tư vấn

trực tiếp về chính sách BHXH, BHYT, tổ chức các chương trình tập huấn

chính sách, hội nghị lồng ghép, hội thi tuyên truyền viên, thi viết về chính

sách này...,

Để hoàn thành các mục tiêu của Nghị quyết số 21 đặt ra, để bảo đảm

từng người dân, từng hộ gia đình, từng người lao động đều có được nhận thức

đầy đủ hơn về tính ưu việt, nhân văn, sự thiết thực của việc tham gia BHYT;

"người người, nhà nhà" sớm được thụ hưởng quyền lợi về BHYT. Xuất phát

từ mong muốn đó, tác giả quyết định chọn đề tài: “Nâng cao chất lượng

nhân lực làm Đại lý thu BHYT trên địa bàn huyện Đan Phượng, thành phố

Hà Nội” làm đề tài nghiên cứu luận văn cao học của mình, tác giả mong

muốn thực hiện nghiên cứu một cách hệ thống chủ đề này trong phạm vi

4

ngành BHXH nói chung và nguồn nhân lực làm đại lý thu BHYT nói riêng

trên địa bàn huyện Đan Phượng nói riêng. Nghiên cứu thành công đề tài này

có ý nghĩa về mặt lý luận và giá trị về mặt thực tiễn góp phần giải bài toán an

sinh xã hội.

2. Tổng quan về tình hình nghiên cứu đề tài

Những năm gần đây, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực luôn là đề tài

được quan tâm không chỉ đối với các nhà quản trị mà còn được rất nhiều các

tác giả trong và ngoài nước chọn làm đề tài nghiên cứu khoa học, bao gồm

các học giả, các nhà nghiên cứu và các sinh viên. Có thể kể đến một số công

trình nghiên cứu tiêu biểu sau:

Nguyễn Hồng Liên, “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Bảo hiểm

xã hội tỉnh Lạng Sơn”. Luận văn thạc sỹ (2015). Tác giả đã đi sâu phân tích

làm rõ và nêu bật chính sách Bảo hiểm xã hội là nền tảng cơ bản cho an sinh

xã hội mỗi quốc gia. Chính sách BHXH là một bộ phận quan trọng trong

chính sách kinh tế và xã hội của Nhà nước, là những chủ trương, quan điểm,

nguyên tắc BHXH để giải quyết các vấn đề xã hội liên quan đến tầng lớp

đông đảo người lao động và các vấn đề kích thích phát triển kinh tế của từng

thời kì. Với sự mệnh to lớn này, đội ngũ nhân lực ngành BHXH phải được

đảm bảo, không ngừng nâng cao, học hỏi để hoàn thiện sứ mệnh của mình,

góp phần đảm bảo an sinh xã hội.

Đặng Mai Phương, “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của ngành

Bảo hiểm xã hội Việt Nam” Luận văn thạc sỹ (2015). Có thể khẳng định tác

giả rất thành công trong việc khái quát bối cảnh ra đời của ngành BHXH.

Theo đó, Chính phủ đã thành lập ngành BHXH Việt Nam gồm có 3 cấp:

Trung ương là BHXH Việt Nam; tỉnh/thành phố là BHXH tỉnh/thành phố và

quận/huyện là BHXH quận/huyện. Đây là ngành được quản lý thống nhất từ

Trung ương xuống địa phương, có nhiệm vụ thu, chi trả các chế độ BHXH

5

cho người lao động và quản lý quỹ BHXH, BHYT. Khi mới thành lập (năm

1995) toàn ngành mới chỉ có hơn 4000 cán bộ viên chức. Số cán bộ, viên

chức này chủ yếu từ ngành Lao động - Thương binh và Xã hội và cơ quan

Tổng Liên đoàn lao động xã hội chuyển sang, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ

nhìn chung là thấp, chỉ có khoảng 40% có trình độ đại học và cao đẳng. Đồng

thời, đa số trong số đó đều chưa có trình độ chuyên môn nghiệp vụ về BHXH,

BHYT. Nhận biết được vai trò quyết định của đội ngũ cán bộ viên chức trong

việc hoàn thành nhiệm vụ được giao của Ngành, nên ngay từ những ngày đầu

mới thành lập đến nay, BHXH Việt Nam đã luôn xem phát triển đội ngũ cán

bộ viên chức, nhất là về mặt chất lượng là nhiệm vụ trọng tâm. Từ đó, Ngành

đã tăng cường và đổi mới công tác tuyển dụng, thực hiện thi tuyển lao động

theo đúng yêu cầu về trình độ, ngành nghề và chuyên môn, nghiệp vụ. Đến

nay, sau gần 20 năm thành lập, nguồn nhân lực BHXH Việt Nam đã phát triển

nhanh chóng cả số lượng và chất lượng. Theo số liệu năm 2014, thì toàn

Ngành đã có hơn 20 nghìn cán bộ, viên chức - gấp 5 lần so với khi mới thành

lập. Chất lượng nguồn nhân lực (NNL) của ngành BHXH hiện nay khá cao,

có tới gần 80% trình độ đại học, trên đại học và cao đẳng, tỷ lệ lao động trẻ 2

cao, gần 84% dưới 50 tuổi. Nhờ đổi mới và quản lý chặt công tác tuyển dụng,

nhất là những năm gần đây, nên chất lượng NNL ngành BHXH Việt Nam

ngày được nâng lên, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao. Đặc biệt, từ khi thi

hành luật BHXH, BHYT, mặc dù khối lượng công việc ngày càng lớn, số

lượng đối tượng tham gia BHXH, BHYT đông, nhưng nhờ có NNL có trình

độ cao, nên Ngành đã luôn hoàn thành nhiệm vụ được giao với hiệu quả cao.

Tuy vậy, trước yêu cầu công việc ngày càng tăng do tiếp tục mở rộng đối

tượng tham gia BHXH, BHYT, cùng với việc đưa công nghệ thông tin vào

công tác quản lý và hội nhập với BHXH các nước khu vực và Thế giới, thì

nhìn chung NNL BHXH Việt Nam cần có chất lượng cao hơn để đáp ứng yêu

6

cầu của một ngành đòi hỏi không chỉ trình độ chuyên môn, nghiệp vụ mà còn

ngoại ngữ, tin học và tính chuyên nghiệp trong công tác chuyên môn. Tác giả

đã lột tả cho chúng ta thấy một bức tranh tổng quan về thực trạng chất lượng

NNL của ngành BHXH nước ta hiện nay. Từ đó rút ra những mặt được, mặt

còn hạn chế; từ đó đề xuất quan điểm, định hướng và giải pháp để nâng cao

chất lượng NNL của ngành BHXH trong thời gian tới, phù hợp với yêu cầu

nhiệm vụ trong chiến lược phát triển của Ngành.

- Phan Phước Thuận , “Đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại

BHXH tỉnh Đắk Lắk”. Luận văn thạc sỹ (2017). Tác giả đã làm rõ việc phát

triển NNL BHXH tỉnh nhằm đạt được mục tiêu trong chiến lược phát triển

kinh tế xã hội của tỉnh giai đoạn 2011-2020. Tỉnh Đắk Lắk đã kiện toàn đổi

mới hệ thống tổ chức, chuẩn hóa nhân sự; đặc biệt nâng cao đạo dức công vụ,

nghề nghiệp và thực hiện chuyển đổi tác phong làm việc từ hành chính thụ

động sang nền hành chính kiến tạo phục vụ mà ở đó lấy tiêu chí hài lòng ngời

dân và doanh nghiệp là nhiệm vụ trọng tâm nhằm đáp ứng yêu cầu của ngành.

Tác giả đã chỉ ra những hạn chế và đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao

công tác đào tạo NNL BHXH nói chung và của ngành BHXH tỉnh nhà nói

riêng.

Tác giả Ngô Võ Lược (2014), chuyên đề “Nâng cao chất lượng phục vụ

BHXH, BHYT vì sự phát triển bền vững”, Tạp chí BHXH tháng 8/2014. Như

vậy, đã có nhiều công trình nghiên cứu về nguồn nhân lực từ những góc độ

khác nhau, giải quyết nhiều vấn đề lý thuyết, thực tiễn liên quan, tuy nhiên

hầu hết các đề tài tập trung nghiên cứu các phương diện khác nhau của sự

phát triển con người Việt Nam và đề xuất những giải pháp để phát huy nhân

tố con người, phát triển nguồn nhân lực, có rất ít công trình nào nghiên cứu

sâu về vấn đề nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong ngành Bảo hiểm xã

hội.

7

Với các công trình nghiên cứu trình bày ở trên, chưa có công trình nào

nghiên cứu về chất lượng nhân lực làm đại l;ý thu BHYT trên địa bàn huyện

Đan Phượng, thành phố Hà Nội. Vì vậy, đề tài : “Nâng cao chất lượng nhân

lực làm Đại lý thu BHYT trên địa bàn huyện Đan Phượng, thành phố Hà

Nội”, do tác giả chọn để nghiên cứu là không trùng lặp với các công trình

nghiên cứu trước đó.

3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài

Mục đích nghiên cứu của đề tài:

Đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực làm đại

lý thu BHYT trên địa bàn huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội.

Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài:

Một là, nghiên cứu những vấn đề lý luận về nâng cao chất lượng nguồn

nhân lực;

Hai là khảo sát, đánh giá thực trạng nguồn nhân lực làm đại lý thu

BHYT trên địa bàn huyện Đan Phượng để phát hiện những hạn chế, tìm ra

các nguyên nhân về chất lượng nguồn nhân lực;

Ba là Xây dựng giải pháp nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực

làm đại lý thu BHYT trên địa bàn huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội trên

cơ sở đánh giá thực trạng.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của đề tài: Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực

làm Đại lý thu BHYT

Phạm vi nghiên cứu của đề tài:

Về không gian:

Địa bàn huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội.

Về thời gian:

8

Đề tài nghiên cứu và phân tích dữ liệu trong khoảng thời gian từ 2016 -

2018. Định hướng năm 2021

Về nội dung: Đề tài nghiên cứu giải pháp nâng cao chất lượng nhân lực

làm Đại lý thu BHYT trên địa bàn huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội.

5. Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp thống kê:

Phương pháp thống kê, phân tích tổng hợp được thực hiện với cách tiếp

cận hệ thống dữ liệu thứ cấp bằng các tài liệu tham khảo, số liệu thông tin

thực tế thu thập tại BHXH huyện Đan Phượng. Luận văn sẽ phân tích chất

lượng nguồn nhân lực làm cơ sở để thống kê, phân tích, đánh giá và so sánh.

Để từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực

cho cán bộ viên chức, tổ chức xã hội, các đoàn thể và nhân viên hợp đồng làm

đại lý thu BHYT trong toàn huyện.

Phương pháp điều tra, khảo sát

Thu thập thông tin qua bảng câu hỏi. Đối tượng hỏi là viên chức, lao

động hợp đồng của các tập thể và cá nhân được lựa chọn làm đại lý thu

BHYT sau khi thủ trưởng cơ quan, người đứng đầu các Hội đoàn thể, tổ chức

chính trị đứng ra ký hợp đồng bảo lãnh thu BHYT với Giám đốc BHXH

huyện.

Nội dung bảng hỏi được chia thành các nội dung nhỏ tương ứng với

mục đích nghiên cứu về xây dựng, triển khai thực hiện và đánh giá nâng cao

chất lượng nguồn nhân lực làm đại lý thu BHYT. Các câu hỏi được đưa ra

dưới dạng câu hỏi đóng. Số lượng đơn vị mẫu: 82 mẫu của 82 nhân viên đại

lý thu (mỗi đại lý thu hiện nay có 01 nhân viên đại lý thu), tổng số phiếu phát

ra: 82 phiếu, tổng số phiếu thu về: 82 phiếu, hợp lệ: 82 phiếu..

- Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp:

Dữ liệu thứ cấp được thu thập thông qua các nguồn chính là:

9

Nguồn bên trong: Các báo cáo tổ chức cán bộ, đào tạo bồi dưỡng cán

bộ công chức, viên chức, báo cáo tài chính về tình hình hoạt động chung, và

các kế hoạch nâng cao chất lượng nguồn nhân lực làm đại lý thu BHYT tại

đơn vị.

Nguồn bên ngoài: Những tài liệu chuyên ngành về quản trị nhân sự: tài

liệu tham khảo, giáo trình, báo, tạp trí, tài liệu dự trữ, văn bản liên quan của

Bộ Nội vụ, thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng, một số

website, công trình khoa học đã nghiên cứu và hoàn thiện trước đó...

6. Đóng góp mới của luận văn

Thứ nhất, làm rõ hơn một số vấn đề lý luận về chất lượng nhân lực và

nâng cao chất lượng nhân lực

Thứ hai, đánh giá đúng thực trạng chất lượng nhân lực làm đại lý thu

tại Bảo hiểm xã hội huyện Đan Phượng, chỉ ra được các ưu điểm, tồn tại và

nguyên nhân gây ra chúng.

Thứ ba, đề xuất một số giải pháp chủ yếu có tính khả thi nhằm nâng

cao chất lượng nhân lực làm đại lý thu BHYT trên địa bàn huyện Đan

Phượng.

7. Kết cấu của luận văn

Ngoài lời cam đoan, mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và

phụ lục, luận văn được kết cấu gồm 3 chương:

Chương 1: Lý luận về nâng cao chất lượng nhân lực trong tổ chức.

Chương 2: Thực trạng nâng cao chất lượng nhân lực làm đại lý thu bảo

hiểm y tế tại trên địa bàn huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội.

Chương 3: Giải pháp nâng cao chất lượng nhân lực làm đại lý thu bảo

hiểm y tế tại trên địa bàn huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội.

10

CHƯƠNG 1

LÝ LUẬN CHUNG VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG

NHÂN LỰC TRONG TỔ CHỨC

1.1. Một số khái niệm liên quan đến nâng cao chất lượng nhân lực

1.1.1. Khái niệm nhân lực

Nhân lực là khái niệm để nói đến con người, theo cách hiểu chung nhất:

Nhân lực là toàn bộ khả năng thể lực và trí lực của con người tham gia vào

quá trình lao động, là tổng thể các yếu tố về thể chất và tinh thần được huy

động vào quá trình lao động.

Theo Trần Xuân Cầu và Mai Quốc Chánh thì: Nhân lực là sức lực của

con người nằm trong mỗi con người giúp cho con người có thể hoạt động.

Sức lực đó ngày càng phát triển cùng với sự phát triển của cơ thể con người

và đến một mức độ nào đó, con người đủ điều kiện tham gia vào quá trình lao

động (33,tr12).

Theo Lê Thanh Hà thì: Nhân lực được hiểu là nguồn lực trong mỗi con

người. Nó bao gồm cả thể lực, trí lực và tâm lực. Nó thể hiện ra bên ngoài bởi

khả năng làm việc. Nó bao gồm cả sức khỏe ( chiều cao, cân nặng, độ lớn, sức

bền...), trình độ ( kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm), tâm lý, ý thức, mức độ cố

gắng, sức sáng tạo, lòng đam mê... (18,tr8)

Dựa trên quan niệm về nhân lực của các tác giả nêu trên, Trong khuôn

khổ của đề tài nghiên cứu này, tác giả sử dụng khái niệm nhân lực trong phạm

vi của đại lý thu bảo hiểm y tế. Như vậy, nhân lực làm đại lý thu bảo hiểm y

tế là toàn bộ sức lực của nhân viên giúp cho nhân viên có thể thực hiện hoạt

động của đại lý thu bảo hiểm y tế.

1.1.2. Khái niệm chất lượng nhân lực

Tổ chức muốn tồn tại và phát triển phải tiến hành một loạt các hoạt

động một cách khoa học nhất. Các công việc trong tổ chức hầu hết do con

11

người đảm nhiệm. Chất lượng nhân lực của tổ chức quyết định chất lượng của

các hoạt động trong tổ chức. Trong nền kinh tế thị trường, chất lượng nhân

lực cũng là một yếu tố cạnh tranh gay gắt giữa các tổ chức, chất lượng nhân

lực của tổ chức cao đến đâu thì hoạt động của tổ chức trôi chảy đến đó, năng

lực cạnh tranh của tổ chức được nâng cao.

Theo Đỗ Văn Phức thì: Chất lượng nhân lực là yếu tố tổng hợp bao

gồm những nét đặc trưng về trạng thái, thể lực, trí lực, kỹ năng, phong cách

đạo đức, lối sống tinh thần của nguồn nhân lực. Nói cách khác, trình độ học

ấn, tình trạng sức khỏe, trình độ chuyên môn kỹ thuật… thể hiện chất lượng

nhân lực

Theo đó:

Trí lực là năng lực của trí tuệ là trình độ hiểu biết của người lao động,

tồn tại bên trong con người như tài năng, năng khiếu do thiên bẩm và qua quá

trình phấn đấu học tập, rèn luyện của mỗi cá nhân tạo nên.

Thể lực của người lao động chỉ sức khỏe của cơ thể lẫn tinh thần. Thể

lực là điều kiện duy trì và phát triển trí tuệ. Nó là phương tiện chuyển tải tri

thức vào hoạt động thực tiễn, biến tri thức thành sức mạnh vật chất. Sức mạnh

trí tuệ phát huy được lợi thế khi và chỉ khi thể lực con người được đảm bảo và

phát triển.

Phong cách đạo đức, lối sống tinh thần là các giá trị về đạo đức, tác

phong, tính kỷ luật và tinh thần trách nhiệm trong công việc.

Theo Bùi Văn Nhơn thì: Chất lượng nhân lực là trạng thái nhất định

của nhân lực thể hiện mối quan hệ giữa các yếu tố cấu thành nên bản chất bên

trong của nguồn nhân lực. Đó là yếu tố phản ánh trình độ kiến thức, kỹ năng

và thái độ của người lao động trong quá trình làm việc.(11,tr 28)

12

Trong phạm vi nghiên cứu đề tài, chất lượng nhân lực được hiểu là:

Chất lượng nhân lực là mức độ đáp ứng yêu cầu công việc về kiến thức, kỹ

năng và phẩm chất của nhân viên làm đại lý thu bảo hiểm y tế.

1.1.3. Khái niệm tổ chức

Thuật ngữ “Tổ chức” được nhiều ngành khoa học sử dụng với ý nghĩa

không giống nhau:

Triết học định nghĩa “Tổ chức, nói rộng là cơ cấu tồn tại của sự vật. Sự

vật không thể tồn tại mà không có một hình thức liên kết nhất định các yếu tố

thuộc nội dung. Tổ chức vì vậy là thuộc tính của bản thân các sự vật”

(33,tr28)

Luật học (khoa học luật dân sự) gọi tổ chức là pháp nhân để phân biệt

với thể nhân (con người) là các chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự. Theo

quy định tại Điều 74 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì một tổ chức được công

nhận là pháp nhân khi có đủ các điều kiện sau: được thành lập hợp pháp; có

cơ cấu tổ chức chặt chẽ; có tài sản độc lập với cá nhân, tổ chức khác và tự

chịu trách nhiệm bằng tài sản đó; nhân danh mình tham gia các quan hệ pháp

luật một cách độc lập. Luật học nhấn mạnh đến các điều kiện thành lập tổ

chức và các yêu cầu đảm bảo hoạt động của tổ chức;

- Khoa học tổ chức và quản lý định nghĩa tổ chức với ý nghĩa hẹp là

“tập thể của con người tập hợp nhau lại để thực hiện một nhiệm vụ chung

hoặc nhằm đạt tới một mục tiêu xác định của tập thể đó” (17,tr28). Quan niệm

này có nhiều điểm tương đồng với Luật học, Quản trị công ở chỗ đều xác định

tổ chức thuộc về con người, là của con người trong xã hội; vì là tổ chức của

con người, có các hoạt động chung do vậy mục tiêu của tổ chức là một trong

những điều kiện quan trọng, không thể thiếu của tổ chức.

Trong cuốn “Sổ tay nghiệp vụ cán bộ làm công tác tổ chức nhà nước”

định nghĩa: “Tổ chức là một đơn vị xã hội, được điều phối một cách có ý