Luận văn Kế toán chi phí, doanh thu và kết quả hoạt động kinh doanh tại Công ty cổ phần VIMECO

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ LAO ĐỘNG - THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI

NGUYỄN DOÃN DŨNG

KẾ TOÁN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ HOẠT

ĐỘNG KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN VIMECO

LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN

Hà Nội - 2016

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ LAO ĐỘNG - THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI

NGUYỄN DOÃN DŨNG

KẾ TOÁN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ HOẠT

ĐỘNG KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN VIMECO

Chuyên ngành: Kế toán

Mã ngành: 60.34.03.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ THỊ THANH HƯƠNG

Hà Nội - 2016

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu độc lập của tôi. Các số liệu

trong luận văn là trung thực. Kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và

chưa được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác.

Tác giả luận văn

Nguyễn Doãn Dũng

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận được sự

hướng dẫn, giúp đỡ nhiệt tình của các Thầy Cô giáo, gia đình, bạn bè, đồng nghiệp.

Với tấm lòng trân trọng và biết ơn sâu sắc, tôi xin bày tỏ sự cảm ơn chân thành đến

Ban Giám hiệu trường Đại học Lao động – Xã hội. Đặc biệt xin chân thành cảm ơn

cô giáo, TS. Lê Thị Thanh Hương đã trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong quá

trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn.

Xin bày tỏ lòng biết ơn đối với Lãnh đạo và các bạn đồng nghiệp tại Công ty

Cổ phần VIMECO tạo điều kiện để tôi hoàn thành luận văn này.

Cuối cùng, xin cám ơn gia đình, bạn bè đã quan tâm, chia sẻ và động viên tôi

hoàn thành bản luận văn này.

Tác giả luận văn

Nguyễn Doãn Dũng

I

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT............................................... IV

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU .....................................................................V

CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI KẾ TOÁN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ

KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN VIMECO........1

1.1. Lý do chọn đề tài............................................................................................ 1

1.2. Tổng quan về các công trình nghiên cứu liên quan...................................... 2

1.3. Mục đích nghiên cứu của đề tài..................................................................... 4

1.4. Câu hỏi nghiên cứu ........................................................................................ 4

1.5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 5

1.6. Nội dung nghiên cứa của đề tài ..................................................................... 5

1.7. Phương pháp nghiên cứu............................................................................... 5

1.8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ...................................................... 6

1.9. Kết cấu của luận văn...................................................................................... 7

CHƯƠNG 2 MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ KẾ TOÁN CHI PHÍ, DOANH

THU VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY

LẮP.........................................................................................................................8

2.1. Những vấn đề chung về doanh thu, chi phí, kết quả hoạt động kinh doanh

trong các doanh nghiệp xây lắp............................................................................ 8

2.1.1. Đặc điểm về hoạt động kinh doanh xây lắp ...................................................8

2.1.2. Thông tin chi phí, doanh thu và kết quả hoạt động kinh doanh trong các

doanh nghiệp xây lắp ...............................................................................................9

2.1.3. Vai trò của kế toán chi phí, doanh thu và kết quả hoạt động kinh doanh trong

các doanh nghiệp xây lắp.......................................................................................11

2.2. Kế toán chi phí, doanh thu và kết quả hoạt động kinh doanh tại các doanh

nghiệp xây lắp dưới góc độ kế toán tài chính .....................................................12

2.2.1. Kế toán chi phí trong các doanh nghiệp xây lắp ...........................................12

II

2.2.2. Kế toán doanh thu trong các doanh nghiệp xây lắp.......................................17

2.2.3. Kế toán kết quả hoạt động kinh doanh trong các doanh nghiệp xây lắp ........22

2.3. Kế toán chi phí, doanh thu, kết quả hoạt động kinh doanh trong các doanh

nghiệp xây lắp dưới góc độ kế toán quản trị ......................................................23

2.3.1. Phân loại chi phí phục vụ việc ra quyết định ................................................23

2.3.2. Phân tích và xây dựng định mức chi phí.......................................................27

2.3.3. Xác định trung tâm chi phí...........................................................................29

2.3.4. Phân tích mối quan hệ Chi phí - Khối lượng - Lợi nhuận .............................30

CHƯƠNG 3 THỰC TRẠNG KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ KẾT

QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN VIMECO ...32

3.1. Tổng quan về công ty cổ phần VIMECO.....................................................32

3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của công ty cổ phần VIMECO ................32

3.1.2. Đặc điểm tổ chức bộ máy hoạt động kinh doanh tại công ty cổ phần VIMECO....33

3.1.3. Đặc điểm quy trình công nghệ sản xuất tại công ty cổ phần VIMECO .........35

3.1.4. Đặc điểm chung kế toán tại công ty cổ phần VIMECO ................................36

3.2. Thực trạng kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh tại công ty cổ

phần VIMECO dưới góc độ kế toán tài chính....................................................38

3.2.1. Kế toán chi phí tại Công ty Cổ phần VIMECO............................................38

3.2.2. Thực trạng kế toán doanh thu tại Công ty Cổ phần VIMECO.......................44

3.2.3. Thực trạng kế toán xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần

VIMECO...............................................................................................................46

3.3. Thực trạng kế toán chi phí, doanh thu và kết quả hoạt động kinh doanh tại

Công ty cổ phần VIMECO dưới góc độ kế toán quản trị ..................................48

3.3.1. Thực trạng việc phân loại chi phí phục vụ việc ra quyết định .......................48

3.3.2. Thực trạng việc phân tích và xây dựng định mức và lập dự toán ..................49

3.3.3. Thực trạng việc xác định thông tin thực tế về chi phí ...................................54

3.4. Đánh giá thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại

Công ty Cổ phần VIMECO.................................................................................60

3.4.1. Những thành tựu đạt được............................................................................60

III

3.4.2. Một số hạn chế, tồn tại.................................................................................62

CHƯƠNG 4 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ........................................................68

4.1. Sự cần thiết phải hoàn thiện kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh

doanh tại Công ty cổ phần VIMECO .................................................................68

4.2. Yêu cầu và nội dung hoàn thiện kế toán chi phí, doanh thu và kết quả hoạt

động kinh doanh tại Công ty cổ phần VIMECO................................................69

4.2.1. Yêu cầu hoàn thiện.......................................................................................69

4.2.2. Nội dung hoàn thiện.....................................................................................71

4.3. Các giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán chi phí, doanh thu và kết quả hoạt

động kinh doanh tại Công ty Cổ phần VIMECO...............................................71

4.3.1. Giải pháp hoàn thiện kế toán chi phí, doanh thu và kết quả hoạt động kinh

doanh tại Công ty Cổ phần VIMECO dưới góc độ kế toán tài chính ......................71

4.3.2. Giải pháp hoàn thiện kế toán chi phí, doanh thu và xác định kết quả hoạt động

kinh doanh tại Công ty Cổ phần VIMECO dưới góc độ kế toán quản trị................74

4.4. Điều kiện thực hiện và kiến nghị..................................................................80

4.4.1. Kiến nghị với Nhà nước và các cơ quan chức năng ......................................80

4.4.2. Kiến nghị với Công ty Cổ phần VIMECO....................................................81

4.5. Kết luận .........................................................................................................82

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................85

PHỤ LỤC

IV

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT

Ký hiệu

Chữ viết tắt

Doanh nghiệp

DN

TNDN

CKTM

CKTT

CP

Thu nhập doanh nghiệp

Chiết khấu thương mại

Chiết khấu thanh toán

Chi phí

CCDV

BH

Cung cấp dịch vụ

Bán hàng

BĐS

Bất động sản

BHXH

BHYT

BHTN

KPCĐ

GTGT

TSCĐ

SXKD

VAT

Bảo hiểm xã hội

Bảo hiểm y tế

Bảo hiểm thất nghiệp

Kinh phí công đoàn

Giá trị gia tăng

Tài sản cố định

Sản xuất kinh doanh

Thuế GTGT

QLDN

TN

Quản lý doanh nghiệp

Thu nhập

V

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU

Sơ đồ 3.1: Cơ cấu tổ chức của công ty cổ phần VIMECO......................................33

Sơ đồ 3.2: Quy trình công nghệ xây lắp của công ty ..............................................35

Sơ đồ 3.3: Khái quát tổ chức bộ máy kế toán tại Công ty CP VIMECO.................36

Sơ đồ 3.4: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán trên máy vi tính.............38

Sơ đồ 3.5. Quy trình xây dựng định mức và lập dự toán cả công trình ...................49

Bảng 3.1. Dự toán chi phí nhân công trực tiếp ban đầu ..........................................53

Bảng 4.1: Phân loại chi phí theo cách ứng xử của chi phí.......................................77

1

CHƯƠNG 1

TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI KẾ TOÁN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ HOẠT

ĐỘNG KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN VIMECO

1.1. Lý do chọn đề tài

Lịch sử phát triển của loài người đã chứng minh rằng con người tồn tại không

thể không có xây dựng cơ bản. Nhu cầu về xây dựng cơ bản là nhu cầu thường

xuyên và ngày càng tăng lên cùng với sự phát triển kinh tế xã hội của toàn đất

nước. Hiện nay ngành XDCB cũng là một ngành phát triển nhanh và mạnh, góp

phần quan trọng vào sự phát triển mới của đất nước, đảm bảo tốc độ tăng trưởng

của nền kinh tế, đáp ứng nhu cầu phát triển của toàn xã hội. Tuy nhiên bên cạnh

những thành tích đã đạt được, ngành XDCB còn đứng trước không ít những khó

khăn đó là không thể kiểm soát được một cách chặt chẽ chi phí dẫn đến giá thành

sản phẩm xây dựng bị đẩy lên cao. Hơn nữa khi nước ta tham gia vào tiến trình

hội nhập với các nước trong khu vực và trên thế giới các doanh nghiệp nói chung

và doanh nghiệp xây lắp nói riêng phải chịu sự cạnh tranh rất lớn từ các doanh

nghiệp nước ngoài. Vì vậy, muốn tồn tại và phát triển thì việc sử dụng những chi

phí trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp phải hợp lý

để tránh thất thoát, lãng phí, tiết kiệm tới mức thấp nhất nhằm hạ giá thành sản

phẩm. Bên cạnh đó, kết quả kinh doanh là chỉ tiêu tổng hợp phản ánh tình hình

hoạt động sản xuất kinh doanh, nó liên quan chặt chẽ đến chi phí bỏ ra và lợi

nhuận đem lại. Việc xác định chi phí sản xuất ảnh hưởng trực tiếp đến tính chính

xác của giá thành sản phẩm, là tiền đề để xác định chính xác kết quả hoạt động

kinh doanh của doanh nghiệp, ảnh hưởng đến tính trung thực, hợp lý của các

thông tin báo cáo kế toán. Điều này đặc biệt quan trọng trong thời điểm các doanh

nghiệp đã lên sàn chứng khoán phải công khai tình hình tài chính của doanh

nghiệp, ảnh hưởng đến quyết định của các nhà đầu tư và cuối cùng là ảnh hưởng

đến các quyết định quản trị kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy việc xác định chi

phí sản xuất, doanh thu và kết quả kinh doanh đúng đắn sẽ giúp cho nhà lãnh đạo

doanh nghiệp đánh giá chính xác hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp,

2

từ đó đưa ra những biện pháp hữu hiệu nhằm nâng cao lợi nhuận của doanh nghiệp

mình. Để làm được điều này yêu cầu kế toán phải không ngừng hoàn thiện, đặc

biệt là kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh.

Hơn nữa, do những chuyển biến của nền kinh tế và sự đổi mới liên tục cơ chế

quản lý, các quan niệm và cách hạch toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh

cũng ngày càng phải đổi mới và hoàn thiện. Để góp phần thực hiện yêu cầu hoàn

thiện công tác kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp

xây lắp nói chung và tại công ty cổ phần VIMECO nói riêng em xin nghiên cứu đề

tài: "Kế toán chi phí, doanh thu và kết quả hoạt động kinh doanh tại Công ty cổ

phần VIMECO".

1.2. Tổng quan về các công trình nghiên cứu liên quan

Đề tài nghiên cứu về doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh đã

được rất nhiều tác giả nghiên cứu. Có thể nói đây là vấn đề quan trọng trong bất kỳ

doanh nghiệp nào và tính thời sự của nó luôn là một vấn đề mà nhiều học giả đã và

đang theo đuổi. Các nghiên cứu trước đã chỉ ra những thành công, những ưu điểm

cả về mặt lý luận và thực tiễn tuy nhiên vẫn còn tồn tại một số hạn chế nhất định:

- Tác giả Vũ Thị Thanh Huyền, luận văn thạc sỹ (Đại học Kinh tế quốc dân)

với đề tài “Hoàn thiện kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh tại các công

ty Cổ phần xây lắp đã niêm yết thuộc Tổng công ty Cổ phần xuất nhập khẩu xây

dựng Việt Nam – Vinaconex” năm 2012. Luận văn đã trình bày khái quát kế toán

doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh trên phương diện lý thuyết đồng

thờiđề cập đến thực trạng kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh tại các

công ty cổ phần xây lắp thuộc Tổng công ty Cổ phần xuất nhập khẩu xây dựng Việt

Nam. Luận văn này có nhược điểm là chưa phân tích được sự hợp lý và bất hợp lý

trong khấu tổ chức công tác kế toán cũng như chưa chú trọng đến hoàn thiện bộ

máy kế toán. Hơn nữa tác giả chỉ đưa ra các giải pháp hoàn thiện doanh thu, chi phí

và xác định kết quả kinh doanh dưới góc độ kế toán tài chính mà không phân tích

doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh dưới góc độ kế toán quản trị để đưa ra các

giải pháp hoàn thiện.

3

- Tác giả Nguyễn Thị Diệp, luận văn thạc sỹ “ Hoàn thiện kế toán doanh thu,

chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại công ty cổ phần truyền thông, truyền hình

Hà Nội” năm 2012 đã khái quát được những nội dung về mặt lý luận liên quan đến

doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh, đồng thời luận văn cũng đưa ra được

những bất cập trong quá trình hạch toán doanh thu, chi phí và chỉ ra những giải

pháp nhằm hoàn thiện. Tuy nhiên, luận văn chưa đưa ra được những giải pháp chi

tiết cụ thể nhằm hoàn thiện hệ thống sổ sách kế toán chi tiết theo từng người bán,

người mua.

- Tác giả Nguyễn Thị Ngọc Mai, luận văn thạc sỹ “Kế toán doanh thu và chi

phí tại các công ty tư vấn và thiết kế xây dựng ở tỉnh Bình Định” năm 2013 đã hệ

thống được những nội dung về mặt lý luận liên quan đến doanh thu, chi phí đồng

thời luận văn cũng chỉ nghiên cứu, đánh giá công tác kế toán doanh thu, chi phí trên

góc độ kế toán tài chính mà chưa đánh giá được công tác kế toán chi tiết kế toán

doanh thu, chi phí phục vụ cho nhu cầu quản trị. Ngoài ra luận văn cũng chưa chỉ ra

sự khác biệt giữa kế toán Việt Nam và kế toán thế giới về công tác kế toán doanh

thu, chi phí.

- Tác giả Hoàng Thu Trang, luận văn thạc sỹ (Học viện Tài chính), 2015 với

đề tài “Hoàn thiện công tác kế toán chi phí, doanh thu và xác định kết quả kinh

doanh tại công ty cổ phần kỹ thuật công trình Việt Nam”. Luận văn đã hệ thống hóa

được những vấn đề mang tính lý luận về kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết

quả kinh doanh đồng thời có những giải pháp hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí

và xác định kết quả kinh doanh. Tuy nhiên luận văn chưa chỉ ra được việc hạch toán

chi phí cụ thể, các giải pháp hoàn thiện của tác giả chỉ mang tính chunh chung chưa

sát với thực tế tại đơn vị do đó tính khả thi của các giải pháp chưa cao.

- Tác giả Đặng Thanh Huy, luận văn thạc sỹ (Học viện tài chính), 2015 với đề

tài “Hoàn thiện kế toán doanh thu chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công

ty cổ phần xây lắp điện 4” đã hệ thống hóa được những nội dung về mặt lý luận về

doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh đồng thời luận văn cũng chỉ

nghiên cứu đánh giá doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trên góc độ kế toán

4

tài chính mà chưa đánh giá được kế toán chi tiết doanh thu chi phí phục vụ cho nhu

cầu quản trị.

Có thể thấy, các công trình nghiên cứu đã công bố, đã có nhiều nghiên cứu về

công tác kế toán CP, kế toán DT, kế toán KQKD của DN dưới góc độ kế toán tài

chính hay kế toán quản trị nhưng chủ yếu dưới góc độ kế toán tài chính.

Thông qua những luận văn trên đã phần nào cho chúng ta thấy được những tồn

tại, khó khăn liên quan đến kế toán doanh thu chi phí và kết quả kinh doanh đồng

thời các tác giả cũng đưa ra được những ý kiến giải pháp đối với những vấn đề đó.

Tuy nhiên cho đền nay chưa có đề tài nào đề cập đến việc nghiên cứu, phân tích,

đánh giá và hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại

Công ty Cổ phần VIMECO. Vì vậy tôi đã lựa chọn nghiên cứu đề tài "Kế toán chi

phí, doanh thu và kết quả hoạt động kinh doanh tại công ty cổ phần VIMECO".

Nghiên cứu thực tế phần hành kế toán liên quan đến nội dung trên ở Công ty

cổ phần VIMECO, ngoài việc phản ánh công tác kế toán tài chính, tác giả sẽ chú

trọng đề cập đến công tác kế toán quản trị và mạnh dạn đề xuất một vài giải pháp

nhằm nâng cao vai trò của kế toán quản trị trong phần hành kế toán chi phí, doanh

thu và kết quả hoạt động kinh doanh tại đơn vị.

1.3. Mục đích nghiên cứu của đề tài

Luận văn nhằm khái quát hóa một cách có hệ thống những vấn đề lý luận về kế

toán chi phí, doanh thu và xác định kết quả kinh doanh. Qua nghiên cứu, phân tích thực

tế hạch toán tại công ty Cổ phần VIMECO nhằm đưa ra các giải pháp hoàn thiện hạch

toán kế toán chi phí, doanh thu và xác định kết quả hoạt động kinh doanh tại các doanh

nghiệp xây lắp nói chung và Công ty Cổ phần VIMECO nói riêng.

1.4. Câu hỏi nghiên cứu

Xuất phát từ thực tiễn, từ những vấn đề lý luận về chất lượng thông tin của kế

toán được coi là một trong những giải pháp quan trọng để đảm bảo sự an toàn và

khả năng mang lại thắng lợi cho các quyết định kinh doanh của các DNSX xây lắp

trong điều kiện hội nhập kinh tế với nhiều thách thức. Tác giả đã đưa ra câu hỏi

5

nghiên cứu làm thế nào để tăng cường chất lượng thông tin kế toán (kế toán CP, DT

và xác định KQKD) trong công ty cổ phần VIMECO. Cụ thể là công tác quản lý và

hạch toán doanh thu, chi phí như thế nào để nhằm đạt được hiệu quả hoạt động kinh

doanh là cao nhất.

1.5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

- Đối tượng nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu công tác kế toán chi phí, doanh

thu và kết quả hoạt động kinh doanh tại công ty cổ phần VIMECO.

- Phạm vi nghiên cứu:

+ Phạm vi không gian: Đề tài nghiên cứu kế toán chi phí, doanh thu và kết quả

hoạt động kinh doanh tại công ty cổ phần VIMECO.

+ Phạm vi thời gian: Số liệu sử dụng trong đề tài thu thập trong phạm vi năm

2014 và năm 2015.

Thời gian thực hiện đề tài: từ tháng 2/2016 đến tháng 7/2016.

1.6. Nội dung nghiên cứa của đề tài

Đề tài nghiên cứu thực trạng kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh

của Công ty cổ phần VIMECO, đánh giá những ưu điểm và chỉ ra nhũng hạn chế để

từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện.

1.7. Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp thu thập thông tin

Đối với dữ liệu sơ cấp:

Để thu thập thông tin phục vụ cho nghiên cứu luận văn, tác giả đã trao đổi,

phỏng vấn trực tiếp với kế toán của công ty cổ phần VIMECO về các vấn đề xoay

quanh nội dung nghiên cứu của đề tài đặc biệt là kế toán chi phí, doanh thu và xác

định kết quả kinh doanh.

+ Đối tượng phỏng vấn là kế toán trưởng và nhân viên kế toán trong công ty.

+ Thời gian, địa điểm phỏng vấn được ấn định trước. Việc phỏng vấn được

tiến hành theo phương thức gặp mặt và phỏng vấn trực tiếp thông qua phiếu điều tra

tại phòng kế toán công ty và các đội sản xuất.

6

+ Nội dung phỏng vấn là các vấn đề cơ bản như bộ máy kế toán của doanh

nghiệp, đội ngũ nhân viên kế toán, thực tế công tác kế toán chi phí doanh thu và xác

định kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Các câu hỏi được đặt ra bao hàm các nội

dung về kế toán chi phí doanh thu và xác định kết quả kinh doanh của doanh nghiệp,

những thuận lợi và khó khăn mà bộ máy kế toán của công ty gặp phải trong quá

trình hạch toán kế toán … làm cơ sở tìm ra các biện pháp khắc phục khó khăn đó.

Đối với dữ liệu thứ cấp:

Tác giả thu thập thông tin thông qua các thông tin có sẵn:Niên giám thống kê,

trang GOOGLE, các BCTC, báo cáo tổng kết trên trang web của Công ty cổ phần

VIMECO. Ngoài ra tác giả còn thực hiện khai thác thông tin từ nhiều nguồn khác

nhau bao gồm: Tổng cục Thống kê điều tra và phát hành, một số trang Web của các

tổ chức hành nghề kế toán - kiểm toán ở Việt Nam.

Luận văn cũng tham khảo kết quả điều tra, phân tích về công tác CP, DT,

KQKD ở một số luận văn thạc sỹ ở các doanh nghiệp xây lắp để tổng kết kinh

nghiệm và rút ra bài học cho việc vận dụng vào công tác kế toán CP, DT, KQKD

trong công ty cổ phần VIMECO.

- Phương pháp tổng hợp, phân tích, xử lý số liệu

Số liệu thu được từ điều tra, quan sát, phỏng vấn, ghi chép... được tác giả tổng

hợp lại xử lý thông tin. Trên cơ sở đó tác giả thực hiện đánh giá, phân tích thực

trạng công tác kế toán CP, DT, KQKD tại công ty, mặt mạnh, mặt yếu, các nguyên

nhân chủ quan, khách quan ...để từ đó tác giả đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện

công tác kế toán CP, DT, KQKD của Công ty cổ phần VIMECO.

Luận văn cũng vận dụng các phương pháp cụ thể trong quá trình nghiên cứu

như: phương pháp quy nạp, diễn giải, so sánh để phân tích các vấn đề lý luận và

thực tiễn. Trên cơ sở đó đánh gíá và ra kết luận từ đó đưa ra các giải pháp hoàn

thiện phù hợp và khả thi.

1.8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài

- Ý nghĩa khoa học: Luận văn khái quát, hệ thống hóa và làm sáng tỏ những

vấn đề chung nhất về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả hoạt động kinh doanh

7

trong các doanh nghiệp xây lắp.

- Ý nghĩa thực tiễn: Luận văn đã đưa ra giải pháp hoàn thiện công tác kế toán

doanh thu, chi phí và kết quả hoạt động kinh doanh tại Công ty cổ phần VIMECO.

1.9. Kết cấu của luận văn

Ngoài lời mở đầu và kết luận, luận văn gồm 04 chương:

Chương 1: Tổng quan về đề tài kế toán chi phí, doanh thu và kết quả hoạt

động kinh doanh tại Công ty cổ phần VIMECO.

Chương 2: Một số vấn đề cơ bản về kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh

hoạt động doanh trong các doanh nghiệp xây lắp.

Chương 3: Thực trạng về kế toán chi phí, doanh thu và kết quả hoạt động kinh

doanh tại Công ty cổ phần VIMECO.

Chương 4: Kết luận và kiến nghị.

8

CHƯƠNG 2

MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ KẾ TOÁN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT

QUẢ KINH DOANH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP

2.1. Những vấn đề chung về doanh thu, chi phí, kết quả hoạt động kinh doanh

trong các doanh nghiệp xây lắp

2.1.1. Đặc điểm về hoạt động kinh doanh xây lắp

Doanh nghiệp xây lắp là các tổ chức kinh tế có đủ tư cách pháp nhân và điều

kiện để thực hiện những công việc có liên quan đến quá trình thi công xây dựng và

lắp đặt thiết bị cho các công trình, hạng mục công trình như: Công ty xây dựng,

công ty lắp máy, tổng công ty xây dựng … Các đơn vị này tuy khác nhau về quy mô

sản xuất, hình thức quản lý, nhưng đều là những tổ chức hạch toán kinh tế có đầy đủ

chức năng nhận thầu xây lắp các công trình xây dựng. Hoạt động sản xuất kinh

doanh của các doanh nghiệp xây lắp có những đặc điểm cơ bản sau:

- Được thực hiện trên cơ sở các hợp đồng đã kỹ với đơn vị chủ đầu tư sau khi

trúng thầu hoặc được chỉ định thầu. Trong hợp đồng, hai bên đã thống nhất với nhau

về giá trị thanh toán của công trình cùng với các điều kiện khác. Do vậy, tính chất

hàng hoá của sản phẩm xây lắp không được thể hiện rõ, nghiệp vụ bàn giao công

trình, hạng mục công trình hoặc khối lượng xây lắp hoàn thành đạt điểm dừng kỹ

thuật cho bên giao thầu chính là quá trình tiêu thụ sản phẩm xây lắp.

- Trong ngành xây lắp, tiêu chuẩn chất lượng của sản phẩm đã được xác định

cụ thể trong hồ sơ thiết kế kỹ thuật được duyệt. Do vậy, doanh nghiệp xây lắp phải

chịu trách nhiệm trước chủ đầu tư về kỹ thuật, chất lượng công trình.

- Sản phẩm xây lắp là những công trình, vật kiến trúc … có quy mô lớn, kết

cấu phức tạp và mang tính chất đơn chiếc, thời gian xây dựng dài.

- Sản phẩm xây lắp cố định tại nơi sản xuất còn các điều kiện cần thiết cho sản

phẩm như các loại xe máy, thiết bị, nhân công … phải di chuyển theo địa điểm đặt

công trình. Mặt khác, việc xây dựng còn chịu tác động của địa chất công trình và

điều kiện thời tiết, khí hậu của địa phương … Cho nên, công tác quản lý và sử dụng

9

tài sản, vật tư cho công trình rất phức tạp, đòi hỏi phải có mức giá cho từng loại

công tác xây lắp cho từng vùng lãnh thổ.

- Thời gian thi công của sản phẩm xây lắp là tương đối dài và giá trị của sản

phẩm xây lắp là rất lớn.

- Trong các doanh nghiệp xây lắp, cơ chế khoán đang được áp dụng rộng rãi

với các hình thức giao khoán khác nhau như: khoán gọn công trình (khoán toàn bộ

chi phí); khoán theo từng khoản mục chi phí. Cho nên, phải hình thành bên giao

khoán, bên nhận giao khoán và giá khoán.

Hoạt động kinh doanh xây lắp là ngành có nhiều đặc điểm riêng biệt. Chính sự

riêng biệt đó đã chi phối rất lớn đến công tác tổ chức quản lý, công tác tổ chức sản

xuất, công tác kế toán nói chung và công tác kế toán chi phí, doanh thu và kết quả

kinh doanh nói riêng của hoạt động xây lắp trong các doanh nghiệp xây lắp.

2.1.2. Thông tin chi phí, doanh thu và kết quả hoạt động kinh doanh trong các

doanh nghiệp xây lắp

Trong môi trường cạnh tranh của nền kinh tế thị trường để có thể tồn tại các

doanh nghiệp phải nhận thức và đánh giá đúng về vai trò của hệ thống thông tin. Hệ

thống thông tin sử dụng giúp các chủ thể ra quyết định quản lý được thu từ nhiều

nguồn khác nhau, nhưng thông tin kế toán thường chiếm một vị trí quan trọng đặc

biệt là thông tin doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh.

Như vậy, hệ thống thông tin chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh sẽ cung

cấp thông tin cho các chủ thể trong doanh nghiệp biết tình hình doanh thu đạt được

trong kỳ, chi phí bỏ ra và kết quả kinh doanh trong kỳ là bao nhiêu. Do đó, thông tin

chi phí doanh thu và kết quả kinh doanh có ý nghĩa hết sức quan trọng và cần thiết

cho các chủ thể quản lý cũng như các đối tác có lợi ích liên quan bên ngoài.

Hệ thống thông tin kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh là hệ

thống thông tin bao gồm hai phân hệ đó là: Hệ thống thông tin doanh thu, chi phí và

kết quả kinh doanh thuộc phân hệ hệ thống thông tin kế toán tài chính và hệ thống

thông tin doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh thuộc phân hệ hệ thống thông tin

kế toán quản trị.

10

Hệ thống thông tin kế toán chi phí doanh thu và kết quả kinh doanh do bị chi

phối bởi nhu cầu của người sử dụng, mục đích sử dụng… nên nó tồn tại dưới nhiều

dạng khác nhau. Ví dụ thông tin chi phí, doanh thu, kết quả cung cấp cho việc lập

kế hoạch (đối với các nhà quản trị doanh nghiệp) nó tồn tại dưới các dự toán ngân

sách thu, chi phí, kết quả. Thông tin cung cấp cho việc đánh giá tình hình thực hiện

kế hoạch (đối với các nhà quản trị) nó lại thể hiện dưới các hình thức các báo cáo

thực hiện,… Nhưng dưới góc độ nào thì thông tin chi phí, doanh thu và kết quả kinh

doanh trong các doanh nghiệp cũng có những đặc điểm sau:

- Thông tin kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh là những thông

tin thu được qua kết quả của một quá trình có tính hai mặt: thông tin và kiểm tra. Do

đó thông tin chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh cũng mang tính hai mặt là

thông tin và kiểm tra. Mặt thông tin, sẽ cung cấp thông tin hữu ích cho người sử

dụng nhằm thực hiện kế hoạch của mình, mặt kiểm tra giúp cho người sử dụng

thông tin đánh giá thực hiện hoạt động kinh tế.

- Thông tin chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh có ý nghĩa rất lớn đối với

việc đo lường, kiểm soát các hoạt động và quan hệ tài chính doanh nghiệp.

Như vậy, thông tin chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh giữ một vị trí

quan trọng trong hệ thống thông tin kế toán nói riêng và hệ thống thông tin quản lý

nói chung, nó giúp cho các chủ thể bao quát được tình hình hoạt động kinh doanh

của doanh nghiệp để ra quyết định. Cụ thể hơn là:

+ Thông tin chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh giúp cho các nhà quản lý

trong doanh nghiệp làm căn cứ để nhận biết tình hình và kết quả hoạt động của

doanh nghiệp mà ra các kế hoạch và quyết định xem có nên tiếp tục đầu tư vào

hướng kinh doanh đó không hay thay đổi hướng kinh doanh khác.

+ Thông tin chi phí, doanh thu và kết quả giúp cho các nhà đầu tư tính toán,

biết được khả năng sinh lời của vốn đầu tư để từ đó quyết định là có đầu tư vào

doanh nghiệp đó không.

+ Thông tin chi phí, doanh thu và kết qủa giúp cho Nhà nước nắm được tình

hình về chi phí, lợi nhuận của các đơn vị và từ đó hoạch định chính sách, soạn thảo

11

luật lệ về thuế vụ, đầu tư.

2.1.3. Vai trò của kế toán chi phí, doanh thu và kết quả hoạt động kinh doanh

trong các doanh nghiệp xây lắp

Trong nền kinh tế thị trường thì thông tin càng nhanh chóng, kịp thời và chính

xác bao nhiêu càng giúp cho đối tượng sử dụng thông tin được hiệu quả bấy nhiêu.

Để thông tin chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh là công cụ tốt trong điều hành

và quản lý quá trình kinh doanh của doanh nghiệp và phục vụ cho các nhu cầu khác

của các đối tượng ngoài doanh nghiệp thì việc hạch toán chi phí, doanh thu và kết

quả kinh doanh phải được thực hiện nhanh chóng, đầy đủ, chính xác theo chế độ kế

toán hiện hành. Như vậy, kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh giữ một

vai trò quan trọng trong công tác kế toán của các doanh nghiệp. Cụ thể biểu hiện

như sau:

- Về phía các doanh nghiệp, kế toán chi phí, doanh thu, kết quả đảm bảo cho

việc cung cấp thông tin chính xác, kịp thời phục vụ cho quản lý kinh doanh của

doanh nghiệp. Chỉ trong điều kiện như vậy, thông tin doanh thu, chi phí, kết quả

mới phát huy được vai trò quan trọng của mình.

- Về phía các đối tượng ngoài doanh nghiệp như các nhà đầu tư, người tham

gia góp vốn liên doanh,… việc kế toán chi phí, doanh thu, kết quả tốt là góp phần

tạo nên uy tín cho doanh nghiệp. Từ đó họ yên tâm đầu tư đó là công cụ hữu ích cho

các nhà đầu tư nhưng cũng là công cụ giúp cho các doanh nghiệp thu hút vốn đầu tư

từ bên ngoài.

- Về phía Nhà nước, kế toán chi phí, doanh thu, kết quả kinh doanh tốt giúp

cho Nhà nước thực hiện việc quản lý vĩ mô nền kinh tế. Từ những thông tin này

giúp cho Nhà nước đề ra các chính sách, chế độ quản lý phù hợp với thực tế, khắc

phục tình trạng kinh doanh trái pháp luật.

Như vậy, kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh giữ một vị trí quan

trọng trong hạch toán kế toán doanh nghiệp, có hạch toán tốt chi phí, doanh thu, kết

quả mới giúp cho các đối tượng sử dụng thông tin kế toán doanh nghiệp có được

căn cứ làm cơ sở để phân tích tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, từ