Bài giảng Cơ sở khoa học vật liệu

Giản Đồ Pha

Cá c khá i niệm cơ bản:

a, Pha

- Pha là dạng vật chất có thành phần đồng nhất, ở cùng một

Ôn tập:

trạng thá i và kiểu mạng tinh thể.

Cá c pha ngăn cá ch nhau bằng bề mặt phâ n chia.

b, Hệ

Giản đồ pha

- Tập hợp các pha, có thể ở trạng thái cân bằng hoặc không

cân bằng

+ Điều kiện:

- Mỗi pha trong đó phải đạt được giá trị năng lượng tự do bé

nhất.

+ (1): cân bằng ổn định

+ (2): giả cân bằng

+ (3): không cân bằng

Giản Đồ Pha

c, Nguyên (cấu tử)

- Là những chất độc lập có thành phần hoá học khô ng đổi

(có thể là nguyên tố hoá học hoặc hợp chất hoá học), chúng

tạo nên tất cả cá c pha của hệ.

Có thể đưa một vài ví dụ để làm rõ khá i niệm này:

+ Một hệ gồm 2 pha là nước lỏng và nước đá (ở 0⁰C), chỉ có

một nguyên tử là H₂O.

+ Hợp kim Cu- Ni là một hệ gồm 2 nguyên (Cu, Ni) ở trạng

thá i rắn hoặc lỏng chỉ có một pha vì chúng tạo ra dung dịch rắn

hoặc lỏng đồng nhất.

1

CÁC PHA VÀ TÍNH CHẤT CÁC PHA TRONG HỢP KIM

Dung dịch rắn:

a, Khá i niệm:

Cấu trúc mạng tinh thể của hợp kim phức tạp hơn kim loại

nguyên chất.

- Dung dịch rắn có nhiều điểm giống với dung dịch lỏng, song

điểm khá c nhau cơ bản giữa chúng là dung dịch rắn có cấu tạo

á

- Nếu mạng tinh thể của hợp kim vẫn giữ nguyên kiểu

mạng của kim loại nguyên chất, nhưng làm biến đổi thô ng

số mạng và gâ y xô lệch thì dạng cấu tạo này gọi là dung

dịch rắn.

tinh thể.

- Khi 2 nguyên tố hoà tan vào nhau ở trạng thá i rắn, một

nguyên tố giữ nguyên kiểu mạng gọi là dung mô i, cò n nguyên tố

kia phâ n bố đều vào mạng của nguyên tố dung mô i gọi là

nguyên tố hoa tan.

- Nếu mạng tinh thể của hợp kim khá c hẳn với mạng

của cá c nguyên tố thành phần thì dạng cấu tạo này gọi là

hợp chất hoá học hay pha trung gian.

- Ký hiệu của dung dịch rắn bằng cá c chữ , , ...

hoặc A (B): trong đó: A – dung mô i, B – nguyên tố hoà tan.

Dung dịch rắn

c, Dung dịch rắn thay thế

b, Cá c đặc tí nh chung của dung dich rắn

- Khi nguyên tử của nguyên tố hoà tan thế vào vị trí nút mạng

của nguyên tố dung mô i thì tạo nên dung dịch rắn thay thế.

Điều kiện: D_ntht D_ntdm

- Có liên kết kim loại;

- Có kiểu mạng tinh thể của kim loại dung mô i;

- Thành phần cá c nguyên tố có thể thay đổi trong phạm vi

nào đó mà vẫn khô ng làm thay đổi kiểu mạng;

- Độ bền, độ cứng cao hơn kim loại dung mô i cò n độ dẻo

vẫn khá cao do vẫn giữ nguyên kiểu mạng của kim loại dung

mô i, (Do mạng tinh thể bị xô lệch).

- Tuy nhiên vẫn làm xô lệch mạng tăng độ bền, độ cứng và

giảm một chút độ dẻo dai so với dung mô i.

-nguyên tử dung

mô i

-nguyên tử hoà

tan

- Tuỳ theo vị trí phâ n bố của nguyên tố hoà tan trong mạng

tinh thể của dung mô i, sẽ có hai loại dung dịch rắn thay thế

và xen kẽ.

2

Dung dịch rắn

Theo độ hoà tan lại chia ra dung dich rắn (thay thế) hoà tan

* Dung dịch rắn hoà tan vô hạn

*^vD^ôun^hg^ạnd^vịc^àh^hr^oắ^àn^th^aoⁿà^ct^óan^hạvⁿô^.hạn

Điều kiện cần để hai kim loại hò a tan vô hạn vào nhau là:

:

- Khi nguyên tử hoà tan B có thể lần lượt thay thế cáá c vị tríí

của nguyên tử dung mô i A một cáá ch liên tục, ta được dung

dịch rắn hoà tan vô hạn.

- Có cùng kiểu mạng;

í

á

í

- Đường kí nh nguyên tử sai khá c nhau í t (dưới 8% khi hoà

tan vào Fe);

á

í

á

- Cá c tí nh chất lý, hoá gần giống nhau nhất là nhiệt độ chảy;

á

- Có cùng hoá trị.

A(B)

B(A)

Dung dịch rắn

* Dung dịch rắn hoà tan có hạn

d, Dung dịch rắn xen kẽ

- Khi nguyên tử hoà tan B chỉ có thể thay thế vị trí cá c nguyên

tử dung mô i A đến một giới hạn nào đó (nếu hoà tan thêm sẽ

có kiểu mạng khá c), ta được dung dịch rắn hoà tan có hạn.

- Khi nguyên tử hoà tan xen kẽ vào giữa các nút mạng của kim

loaị dung môi (tức là xen kẽ vào giữa các lỗ hổng của mạng) ta có

dung dịch rắn xen kẽ.

-nguyên tử dung mô i

-nguyên tử hoà tan

- Chỉ cần khô ng thoả mã n một trong 4 điều kiện trên sẽ tạo nên

dung dịch rắn hoà tan có hạn. Đây là trường hợp thường gặp.

3

Dung dịch rắn

Pha trung gian

+ Đặc điểm:

+ Đặc tí nh chung:

- Cá c lỗ hổng của mạng có kí ch thước nhỏ so với nguyên tử

dung mô i A;

- Nguyên tử hoà tan B hoà tan xen kẽ vào mạng của dung mô i

A khi tỷ số đường kí nh của chúng thoả mã n hệ thức:

- Mạng tinh thể của pha trung gian thường phức tạp và khá c

cá c nguyên tố tạo thành nó , nên tí nh dẻo ké m;

- Có tí nh dò n, độ cứng cao và nhiệt độ nó ng chảy khá cao;

- Thành phần cố định hoặc có thể thay đổi trong phạm vi

hẹp. Có thể biểu diễn được bằng cô ng thức hoá học;

- Có thể ở nhiều dạng liên kết khá c nhau: Liên kết kim loại,

ion, đồng hoá trị.

B

dB

 0,59

A

dA

- Là loại dung dịch hoà tan có hạn;

- Thường được tạo thành bởi dung mô i là

kim loại có đường kí nh nguyên tử lớn như:

Fe, Cr, W, Ti... và cá c nguyên tố hoà tan là

cá c á kim có đường kí nh nguyên tử nhỏ như

: C, N, H, B…

- Cá c pha trung gian thường gặp là pha xen kẽ, pha điện tử,

đó là cá c pha có liên kết kim loại.

Pha trung gian

+ Thành phần hoá học có cô ng thức đơn giản như: KA,

a, Pha xen kẽ

á

- Là loại pha trung gian được tạo nên giữa kim loại và á kim

với cá c đặc tí nh sau đây:

KA2,, K4A, KA4;

á

í

(Ví dụ như những loại cá c bí t đơn giản mà thường gặp :WC,

+ Đường kí nh nguyên tử á kim (dA) bé hơn của kim loại(dK)

rất nhiều. Chúng cũng thoả mã n bất đẳng thức:

TiC, TaC)

+ Cá c kim loại có đường kí nh nguyên tử lớn như: Ti, W, Mo,

V, Nb, Zr, Ta và đôi khi cả Cr, Mn, Fe, thường kết hợp với

những á kim có đường kí nh nguyên tử như: C, N, H, B, để tạo

thành pha xen kẽ;

dA

 0,59

dK

+ Mạng tinh thể có dạng đơn giản như lục giá c xếp chặt, lập

phương diện tâ m, trong đó nguyên tử á kim nằm xen kẽ lỗ hổng

của mạng;

+ Tí nh chất điển hì nh là rất cứng và nhiệt độ chảy rất cao.

4

Pha trung gian

b, Pha điện tử (Pha Hum - Rôđêri)

Mỗi giá trị này lại ứng với một kiểu mạng:

- Là pha phức tạp tạo nên giữa 2 kim loại và có đặc tí nh sau:

í

3

- Lập phương thể tâm (pha )

+ Về thành phần: Gồm 2 kim loại thuộc 2 nhó m sau:

2

Nhó m 1: Cu, Ag, Au (hoá trị 1) và Fe, Co, Ni, Pd, Pt (nhó m kim

loại chuyển tiếp).

21

- Lập phương phức tạp (pha )

13

Nhó m 2: Be, Mg, Zn , Cd, (hoá trị 2); Al(3), Si , Sn (4).

7

- Lục giác xếp chặt (pha )

+ Có nồng độ điện tử (Số điện tử hoá trị/số nguyên tử) bằng

một trong cá c giá trị sau:

4

+ Thành phần hoá học có thể thay đổi trong phạm vi hẹp;

+ Ở nhiệt độ thấp có tí nh dò n cao.

3 21 7

; ;

2 13 4

Pha trung gian

VD: Ở hệ Cu - Zn có các pha điện tử sau:

Hỗn hợp cơ học

Sau khi kết tinh, các hợp kim ở một trong hai dạng tổ chức sau:

- Có tổ chức một pha: pha dung dịch rắn hoặc pha trung

gian;

1.1 2.1 3

- CuZn – pha 



- Có tổ chức hai hay nhiều pha đó chính là hỗn hợp cơ

học.

11

2

1.5 2.8 21

Khá i niệm

- Cu₅Zn₈– pha 

- CuZn₃– pha 



- Hỗn hợp cơ học gồm hai hay nhiều pha hỗn hợp với nhau

chứ khô ng hoà tan vào nhau.

58

13

1.1 2.3 7

Ví dụ :



13

4

Hỗn hợp cơ học của hai dung dịch rắn; của dung dịch rắn

và pha trung gian...

+ Hai dạng điển hì nh của hỗn hợp cơ học là cùng tinh và

cùng tí ch.

5

GIẢN ĐỒ TRẠNG THÁI CỦA HỆ HỢP KIM HAI NGUYÊN

Khái niệm về giản đồ trạng thái

Khá i niệm về giản đồ trạng thá i

a, Định nghĩa

- Trạng thá i pha (gồm những pha nào, thành phần của mỗi

pha và tỷ lệ giữa những pha đó) của hệ hợp kim ở cá c nhiệt độ

và thành phần khá c nhau.

- Giản đồ trạng tháá i là giản đồ biểu thị sự biến đổi tổ chức

pha theo nhiệt độ và thành phần hoáá học của hệ ở trạng tháá i

cââ n bằng.

Giản đồ trạng thá i được xâ y dựng trong điều kiện nung

nó ng và làm nguội vô cùng chậm tức là ở trạng thá i câ n

 Dự đoán được tí nh chất của hợp kim đã cho để sử dụng

vào mục đích khá c nhau.

bằng.

Cá c chỉ dẫn trên giản đồ trạng thá i vẫn là cơ sở cho cá c suy

luận, giải thí ch.

b, Công dụng của giản đồ trạng thái

Từ giản đồ trạng thá i có thể biết được:

- Nhiệt độ chảy, nhiệt độ chuyển biến pha của hợp kim với

thành phần đã cho khi nung nó ng và làm nguội.

 Xá c định dễ dàng cá c chế độ nhiệt khi nấu luyện (để đúc),

khi gia cô ng á p lực và nhiệt luyện;

Khái niệm về giản đồ trạng thái

c, Cấu tạo của giản đồ trạng thá i hai nguyên

- Đối với kim loại nguyên chất

Khái niệm về giản đồ trạng thái

+ Mỗi điểm trên giản đồ biểu

thị một hợp kim có thành phần

nhất định, hai đầu mút ứng với

hai nguyên chất (100%A + 0%B

và 100%B + 0%A).

Giản đồ pha của Fe

(Giản đồ một nguyên)

+ Đường thẳng bất kỳ trên giản đồ ứng với sự biến đổi nhiệt

độ của một hợp kim . Ví dụ đường thẳng vẽ trên giản đồ ứng với

hợp kim 80%B + 20%A.

- Đối với hệ hợp kim 2 nguyên

+ Khoảng diện tí ch giữa 2 trục tung được cá c đường phâ n

chia thành từng vùng có trạng thá i pha giống nhau và được gọi

là vùng tổ chức.

+ Hợp kim có trục toạ độ rơi vào vùng nào đó sẽ có trạng

thá i tương ứng và tổ chức tại vùng đó.

6

GIẢN ĐỒ TRẠNG THÁI CỦA HỆ HỢP KIM HAI NGUYÊN

Khái niệm về giản đồ trạng thái

+ Tỉ lệ (về số lượng) giữa cá c pha hoặc tổ chức được xá c

1. Giản đồ trạng thái hai nguyên loại I

- Giản đồ trạng thái hai nguyên A và B, hoàn toàn hoà tan

vào nhau ở trạng thái lỏng, không hoà tan vào nhau ở trạng

thái rắn và không tạo thành pha trung gian.

định theo quy tắc đòn bẩy:

HK

a, Một số khái niệm

- Đường lỏng - đường AEB: là

đường mà khi nguội đến đó, hợp

kim lỏng sẽ bắt đầu kết tinh;

- Đường đặc - đường CED: là

đường mà khi làm nguội đến đó

hợp kim lỏng sẽ kết thúc kết tinh,

nghĩa là dưới đường đặc sẽ

khô ng cò n pha lỏng nữa;

Lượng pha trá i

Độ dài đoạn thẳng bên phải (đòn bên phải)

Độ dài đoạn thẳng bên trái (đòn bên trái)

=

Lượng pha phải

GIẢN ĐỒ TRẠNG THÁI CỦA HỆ HỢP KIM HAI NGUYÊN

- Khu vực nằm trên đường lỏng, hợp kim hoàn toàn ở trạng

thá i lỏng (L);

VD: Xét sự kết tinh của hợp kim: 60%Sb + 40%Pb

+ Phía trên điểm 1 hợp kim?

+ Phía dưới điểm 2 hợp kim?

+ Trong khoảng 12 hợp kim?

- Khu vực nằm giữa đường lỏng và đường đặc sẽ gồm hai pha

lỏng và pha rắn đã được kết tinh;

Ví dụ:

- Khu vực AEC - ( L +A).

- Khu vực BED - ( L +B).

 Tại 1 là điểm bắt đầu kết tinh hay kết thúc nó ng chảy và tại 2

là điểm bắt đầu nó ng chảy hay kết thúc kết tinh.

7

GIẢN ĐỒ TRẠNG THÁI CỦA HỆ HỢP KIM HAI NGUYÊN

2. Giản đồ trạng thái hai nguyên loại II

- Giản đồ trạng thá i hai nguyên A và B hoà tan hoàn toàn vào

nhau ở trạng thá i lỏng cũng như trạng thá i rắn, khô ng tạo thành

pha trung gian.

- Điểm E gọi là điểm cùng tinh. Pha lỏng có thành phần ứng với

điểm E có tí nh chất đặc biệt là tại nhiệt độ này pha lỏng kết tinh

ra đồng thời cả hai pha rắn (A +B) và được gọi là hỗn hợp cơ

học cùng tinh.

m

B

Đường lỏng- AmB

Đường đặc - AnB

Quy ước như sau:

n

A

- Hợp kim có thành phần ở chí nh

điểm E gọi là hợp kim cùng tinh;

- Hợp kim có thành phần ở bên

trá i điểm E gọi là hợp kim trước

cùng tinh và hợp kim có thành

phần ở bên phải điểm E gọi là hợp

kim sau cùng tinh.

- Vùng giữa hai đường lỏng và

đặc gọi là khoảng đông vùng này

gồm hai pha là pha lỏng và dung

dịch rắn  ( L + ) .

-  là dung dịch rắn hoà tan vô hạn của A(B) hoặc B(A).

2. Giản đồ trạng thái hai nguyên loại II

- Xé t sự kết tinh của hệ hợp kim 65%Cu – 35%Ni

+ Tại điểm 1 – 1300⁰C tồn tại pha lỏng

+ Tại điểm 2 – 1270⁰C,

- Trong thực tế hệ hợp kim Cu – Ni, Al₂0₃– Cr₂0₃có kiểu giảng

đồ này

_2’’– dung dịch rắn (49%Ni)

+ Tại điểm 3 – 1250⁰C, gồm:

- Hợp kim: 3 – 35%Ni;

- Pha lỏng: 3’ – 30%Ni;

- Dung dịch rắn: 3’’ – 43%Ni.

60

8

GIẢN ĐỒ TRẠNG THÁI CỦA HỆ HỢP KIM HAI NGUYÊN

2. Giản đồ trạng thái hai nguyên loại II

- Tỉ lệ giữa cá c pha tại 1250⁰C:

3. Giản đồ trạng thái hai nguyên loại III

L_3'33''



+ Đường lỏng AEB

α_3''33'

+ Đườmg đặc ACEDB.

+ CED - Đường cùng tinh.

E





43-35

8

5

Điển hình là hệ hợp

kim chì - thiếc (Pb-Sn)



35-30







33'' 4335

8

60

L_3'



61,5%

3'3'



4330



13

- Giản đồ trạng thá i hai nguyên A và B hào tan vô hạn vào

nhau ở trạng thá i lỏng, hoà tan có hạn vao nhau ở trạng thá i rắn,

khô ng tạo thành pha trung gian .





33'

3530

5

 α_3'



 38,5%

3'3''

4330



13

GIẢN ĐỒ TRẠNG THÁI CỦA HỆ HỢP KIM HAI NGUYÊN

- : là dung dịch rắn hoà tan có hạn A(B). Sự hoà tan có

hạn thể hiện ở đường CF choã i về phí a trá i chứng tỏ nhiệt độ

càng thấp độ hoà tan càng giảm;

- : là dung dịch rắn hoà tan có hạn B(A) - Sự hoà tan có hạn

thể hiện ở đường DG choã i về bên phải, chứng tỏ nhiệt độ

thấp thì độ hoà tan giảm.

- Giản đồ loại III này là do hai giản đồ loại I và loại II ghép lại,

chỉ khác ở chỗ hoà tan có hạn. Có thể phân tích như sau:

+ Các hợp kim nằm ở phía trái điểm F và ở phía phải điểm G có

quy luật kết tinh giống giản đồ loại II;

+ Cá c hợp kim có thành phần

nằm trong khoảng C’D’ có quy

luật kết tinh giống như giản đồ

loại I;

E

+ Cá c hợp kim có thành phần

nằm trong khoảng FC’ và D’G

có quy luật kết tinh hơi khá c;

E

9

3. Giản đồ trạng thái hai nguyên loại III

- Tỉ lệ giữa cá c pha tại 200⁰C:

- Xé t sự kết tinh của hệ hợp kim 60%Pb – 40%Sn

+ Tại điểm 1 – 300⁰C tồn tại pha lỏng

+ Tại điểm 2 – 245⁰C,

α_a'



57- 40



17



L+

L_a''



40-18,5



21,5

_2’– dung dịch rắn (13,3%Sn)

+ Tại điểm 3 – 200⁰C, chứa:

3a'' 17



- Dung dịch rắn: a’ – 18,5%Sn;

- Pha lỏng: a’’ – 57%Sn.

L+

 α_a'

 44,16%

a'a'' 38,5

3a' 21,5



 L_a''

 55,84%

a'a'' 38,5

GIẢN ĐỒ TRẠNG THÁI CỦA HỆ HỢP KIM HAI NGUYÊN

4. Giản đồ trạng thái hai nguyên loại IV

- Giản đồ trạng thá i hai nguyên A và B khô ng hoà tan vào

nhau ở trang thá i rắn nhưng tạo nên pha trung gian ổn định

- Pha trung gian có cô ng thức

tổng quá t là AmBn (viết tắt là

H) được biểu thị bằng đường

thẳng đứng, cò n điểm H là

điểm chảy của nó .

10

Ví dụ 1: Xét hợp kim 40%Si-60% Al% (% khối lượng) tại 700^oC

trên giản đồ

2. Xác định thành phần pha

lỏng của trường hợp trên

a) 20% Si và 80% Al

b) 25% Si và 75% Al

1. Xác định % khối lượng pha

lỏng L và pha rắn β (gần

đúng)

a) 25% L và 75% β

b) 20% L và 80% β

c) 75% L và 25% β

d) 80% L và 20% β

Giải:

c) 80% Si và 20% Al

d) 75% Si và 25 Al

Giải:

Từ điểm A hạ đường thẳng

vuông góc với trục hoành.

Thành phần pha lỏng L là 20%

Si và 80%-Al

%L = MB/ABx100% =

60/80x100% =75

%β= MA/ABx100%=

20/80x100% = 25%

3. Xác định khối lượng tổ

chức cùng tinh:

a) 12.6%

4. Xác định bậc tự do của

hợp kim trên tại 700^oC

b) 31.4%

a) -1

b) 0

c) 1

c) 68.6%

d) 88.8%

d)2

Giải:

Tại điểm N tách ra lỏng (tổ chức

cùng tinh tại điểm I) và rắn β

(điểm J) % khối lượng của tổ chức

cùng tinh tại điểm I:

% LE = (99.83-40)/(99.83-12.6) =

68.6%

Giải:

C: số cấu tử 2 (Chỉ có Si và

Al)

P: Số pha = 2 (Lỏng L + rắn β)

F = 2 – 2 + 1 = 1

11

5. Phản ứng cùng tinh trên giản đồ ở 577^oC là

a) L_12,6%Si → α_1,65Si + β_99,83%Si

Ví dụ 2: Cho giản đồ pha hệ Sn – Pb như sau

b) L_12,6%Si → (α_1,65%Si + β_99,83%Si)

c) L_12,6%Si → [α_1.65Si + β_99.83Si]

d) L_12,6%Si → (α_40%Si + β_60%Si)

7. Xét hợp kim 46%

Sn-54%Pb. Ở 44^oC hệ

tồn tại ở dạng pha:

a) L + α

b) L

c) α + β

d) L+ β

6. Bản chất pha α

a) Dung dịch rắn xen kẽ

b) Dung dịch rắn thay thế

c) Pha trung gian

d) Pha liên kết kim loại

577^oC

Giải:

Điểm A: α + β

9. Xét hợp kim 25% Sn

–75% Pb. Ở 200^oC

dạng pha tồn tại và

thành phần

8. Xét hợp kim 77% Sn-23% Pb. Ở 190^oC hệ tồn

tại ở dạng pha:

a) L + α

b) L

c) α + β

d) L + β

a) α = 17% Sn - 83 % Pb; L =

55.7 % Sn – 44,3 % Pb

C(25%, 200^oC)

b) L = 25 % Sn - 75 % Pb; α

= 25 % Sn - 75 % Pb

Giải:

c) α = 17 % Sn - 83 % Pb; β

= 55.7 % Sn – 44,3 % Pb

Điểm B: L + β

d) α = 18,3 % Sn – 81,7 %

Pb; β = 97,8 % Sn – 2,2 %

Pb

Giải:

Điểm C: L + α, với α=17

% Sn; L = 55.7 % Sn

12

11. Hợp kim tạo thành từ 1.25

kg Sn và 14 kg Pb ở 200^oC sẽ

có các pha và thành phần:

10. Xét hợp kim 40% Sn-

60% Pb. Ở 150^oC tỷ lệ khối

lượng các pha sẽ là:

a) L = 17% Sn - 83% Pb; L =

55.7% Sn – 44.3% % Pb

a)66% α + 34 %β

b)34 % α + 66%β

c)10% α + 90%β

d)2% α + 98%β

b) L = 25%Sn -75% Pb; α = 25%

Sn - 75 % Pb

c) α = 17% Sn - 83% Pb; β =

55.7% Sn – 44.3% Pb

d) α với C_α= 8.2% Sn và 91.8

Giải:

Tại điểm D:

Tỷ lệ khối lượng các pha sẽ

là: %α = (98-40)/(98-10) =

66%; %β = 34 %

Pb

Giải:

% Sn = 1.25/[1.25 +14] = 8.2%

% Pb = 100-8.2 = 91.8%

Điểm E 100% α

với C_α= 8.2% Sn và 91.8 Pb

12. Xét hợp kim 15% Sn-85%

Pb. Ở 100^oC dạng pha tồn

tại và thành phần của nó là:

a) α = 17% Sn - 83 % Pb; L =

55.7 % Sn – 44,3 % Pb

b) L = 25 % Sn - 75 % Pb; α =

25 % Sn - 75 % Pb

c) α = 5 % Sn - 95 % Pb; β =

98 % Sn – 2 % Pb

d) α = 18,3 % Sn – 81,7 % Pb; β

= 97,8 % Sn – 2,2 % Pb

Giải:

Điểm F: α và β, α = 5 % Sn; β =

98 % Sn

13

Bài giảng Cơ sở khoa học vật liệu - Ôn tập: Giản đồ pha