Giáo trình Cấp thoát nước - Chương 7: Hệ thống cấp nước trong nhà - Nguyễn Đình Huấn
Giao trçnh CÁP THOAT NÆÅC
I - SÅ ÂÄ CÁU TAO VA CAC KY HIÃU:
HTCN bãn trong nha dung âã âæa næåc tæ mang læåi bãn ngoai âãn moi thiãt bë,
dung cu vã sinh hoàc may moc san xuát bãn trong nha.
1/ CAC BÄ PHÁN CHÊNH CUA HTCN TRONG NHA:
a/ Âæång dán næåc vao nha: näi liãn våi âæång äng cáp bãn ngoai våi nut âäng hä âo næåc.
b/ Nut âäng hä âo næåc : gäm âäng hä âo næåc va cac thiãt bë khac dung âã âo læu læång næåc
tiãu thu.
c/ Mang læåi cáp næåc bãn trong nha:
ꢀ
ꢀ
ꢀ
ꢀ
Âæång äng chênh dán næåc tæ âäng hä âo næåc âãn cac äng âæng.
Âæång äng âæng cáp næåc lãn cac táng nha.
Cac äng nhanh phán phäi næåc va dán næåc tåi cac dung cu vã sinh.
Cac dung cu láy næåc (voi næåc , van khoa,...).
Ngoai ra âã phuc vu cho chæa chay con co cac voi phun chæa chay; nãu ap læc âæång
äng bãn ngoai khäng âu âam bao âæa næåc tåi thiãt bë dung næåc thç con bä sung thãm cac
cäng trçnh thiãt bë khac nhæ: ket næåc , tram båm, bã chæa næåc ngám, tram khê nen,...
2/ CAC KY HIÃU QUI ÆÅC VÃ HÃ THÄNG CÁP NÆÅC TRONG NHA:
Äng næåc âi näi
Äng næåc âi ngám
Khäng gian
Màt bàng
Âäng hä âo næåc
Voi næåc cháu ræa
Van xa næåc
Van næåc
Voi næåc áu tiãu
Voi næåc thung xê
Voi chæa chay
Khäng gian
Màt bàng
Khäng gian
Màt bàng
Voi trän nong-lanh
Bä voi tàm hæång sen
Nguyãn Âçnh Huán
= 71 =
ÂHBKÂN
Giao trçnh CÁP THOAT NÆÅC
3/ SÅ ÂÄ VA PHÁN LOAI HÃ THÄNG CÁP NÆÅC BÃN TRONG NHA:
Så âä hã thäng cáp næåc bãn trong nha co thã phán thanh:
a/ Theo chæc nàng:
ꢀ
ꢀ
ꢀ
ꢀ
Hã thäng cáp næåc sinh hoat àn uäng.
Hã thäng cáp næåc san xuát .
Hã thäng cáp næåc chæa chay.
Hã thäng cáp næåc kãt håp.
Trong thæc tã hã thäng cáp næåc san xuát chè dung chung våi hã thäng cáp næåc sinh
hoat khi chát læång næåc san xuát âoi hoi cao nhæ næåc sinh hoat, hoàc khi læång næåc san
xuát dung êt.
Hã thäng cáp næåc chæa chay chè lam riãng våi hã thäng cáp næåc sinh hoat trong cac
træång håp âàc biãt, nhæ âäi våi nha cao táng (>16 táng) hoàc cán chæa chay tæ âäng, con lai
chung âæåc kãt håp chung våi nhau.
b/ Theo ap læc âæång äng næåc ngoai phä:
ꢁ Hã thäng cáp næåc âån gian:
Hã thäng nay ap dung khi ap læc cua âæång äng cáp næåc bãn ngoai hoan toan
âam bao âæa næåc âãn moi TBVS bãn trong nha, kã ca nhæng thiãt bë bát låi nhát.
a/
b/
c/
Hçnh 7.1: Så âä cáp næåc âån gian co hay khäng co ket næåc.
a- Cáp næåc træc tiãp tæ äng ngoai vao hã thäng trong.
b,c - Cáp træc tiãp tæ äng bãn ngoai vao va tæ ket mai xuäng.
ꢁ Hã thäng cáp næåc co ket næåc trãn mai:
Hã thäng nay ap dung khi ap læc cua âæång äng cáp næåc bãn ngoai khäng âam bao
thæång xuyãn, trong cac giå dung næåc êt (ban âãm) næåc cung cáp cho cac TBVS trong nha
va dæ træ vao ket næåc, con trong cac giå cao âiãm dung næåc nhiãu thç ket næåc se cung cáp
cho cac TBVS. Ket lam nhiãm vu dæ træ næåc khi thæa va cung cáp lai khi thiãu.
Nguyãn Âçnh Huán
= 72 =
ÂHBKÂN
Giao trçnh CÁP THOAT NÆÅC
Thäng thæång ngæåi ta thiãt kã âæång äng lãn xuäng ket chung lam mät, khi âo
âæång kênh äng phai chon våi træång håp læu læång lån nhát va trãn âæång äng dán næåc tæ
âay ket xuäng phai bä trê van mät chiãu âã chè cho næåc xuäng ma khäng cho næåc vao tæ âay
ket (vç lam xao trän càn, gáy nhiãm bán næåc). Cung co thã bä trê hai âæång äng dán næåc lãn
va xuäng riãng biãt, luc âo âæång kênh äng chênh co thã nàm å táng trãn cung.
HTCN co ket trãn mai co æu âiãm la dæ træ âæåc læång næåc lån, næåc khäng bë càt
âät biãn, tiãt kiãm âiãn va cäng quan ly. Nhæng nãu dung têch ket qua lån se anh hæång âãn
kãt cáu cua nha, chiãu cao ket qua lån se anh hæång âãn my quan kiãn truc. Màt khac, næåc
læu lai trãn ket láu dã bë âong càn, moc rãu gáy bán næåc.
ꢁ Hã thäng cáp næåc co tram båm:
Hã thäng nay ap dung trong træång håp ap læc
âæång äng cáp næåc bãn ngoai khäng âam bao thæång
xuyãn hoàc hoan toan khäng âam bao âæa næåc tåi cac
TBVS bãn trong nha. May båm lam nhiãm vu thay ket
næåc , âæåc må theo chu ky bàng tay hay tæ âäng nhå cac
råle ap læc. Trong træång nay khäng kinh tã bàng ket
næåc , vç tän may båm, tän âiãn, tän cäng quan ly (nãu
må bàng tay) va may båm lam viãc thæång xuyãn se
Hçnh 7.2: Så âä co båm.
chong hong. Trong thæc tã hã thäng nay êt dung.
ꢁ Hã thäng co ket næåc va tram båm:
Hã thäng nay ap dung trong
træång håp ap læc âæång äng cáp næåc
bãn ngoai hoan toan khäng bao âam. May
båm lam viãc theo chu ky, chè må trong
nhæng giå cao âiãm âã âæa næåc âãn cac
TBVS va dæ træ cho ket næåc. Trong
nhæng giå dung næåc êt, ket se cung cáp
næåc cho ngäi nha. May båm co thã må
bàng tay hoàc tæ âäng.
Hçnh 7.3: Så âä co båm+ ket næåc
ꢁ Hã thäng cáp næåc co ket, tram båm va bã chæa:
Hã thäng nay ap dung trong træång håp ap læc âæång äng cáp næåc bãn ngoai hoan
toan khäng âam bao va qua tháp, âäng thåi læu læång næåc lai khäng âáy âu (âæång kênh äng
bãn ngoai be), nãu båm træc tiãp tæ âæång äng bãn ngoai thç se anh hæång âãn viãc dung næåc
cua cac khu væc xung quanh (thæång xay ra âäi våi nhæng nha cao táng måi xáy trong thanh
phä cu). Theo TCVN 4513-88, khi ap læc âæång äng cáp næåc bãn ngoai nho hån 5m thç phai
xáy dæng bã chæa ngám âã dæ træ. May båm se båm næåc tæ bã âæa vao nha.
Nguyãn Âçnh Huán
= 73 =
ÂHBKÂN
Giao trçnh CÁP THOAT NÆÅC
ꢁ Hã thäng cáp næåc co tram khê ep:
Hã thäng nay ap dung trong træång håp ap
læc cua âæång äng cáp næåc bãn ngoai khäng âam
bao thæång xuyãn ma khäng thã xáy dæng ket næåc
âæåc vç dung têch ket qua lån khäng co låi vã màt kãt
cáu hoàc my quan kiãn truc. Tram khê ep co thã âàt å
táng hám hoàc táng 1.
Hçnh 7.4: Så âä co bã chæa
+ båm + ket næåc
ꢁ Hã thäng cáp næåc phán vung:
Thäng thæång âäi våi cac nha cao táng âæng riãng le, ap læc næåc cua âæång äng bãn
ngoai co thã bao âam nhæng khäng thæång xuyãn
hoàc hoan toan khäng âam bao âæa næåc âãn cac
TBVS trong nha. Trong træång håp nay co thã sæ
dung HTCN phán vung.
Âäi våi så âä nay ngæåi ta tán dung ap læc
cua âæång äng cáp næåc bãn ngoai cho mät sä táng
dæåi theo så âä âån gian. Con cac táng trãn co thã co
thãm ket næåc va tram båm riãng. Luc âo cán lam
thãm mät âæång äng chênh phêa trãn va dung van
(hoàc van mät chiãu) trãn äng âæng å biãn giåi giæa
hai vung cáp næåc.
Hã thäng nay co æu âiãm la tán dung âæåc
ap læc cua âæång äng bãn ngoai nhæng lai co nhæåc
âiãm la phai xáy dæng thãm tram båm tàng ap, ket va
âæång äng chênh phêa trãn.
Hçnh 7.5: Så âä phán vung.
c/ Theo cach bä trê âæång äng:
• Hã thäng co âæång äng chênh la cut : la loai hã thäng phä biãn nhát thæång ap dung
cho moi ngäi nha (tát ca cac så âä trãn).
• Hã thäng co âæång äng chênh la vong (khep kên): Dung cho cac ngäi nha âàc biãt
quan trong, co yãu cáu cáp næåc liãn tuc, an toan.
• Hã thäng co âæång äng chênh å phêa dæåi hoàc trãn: Hã thäng co âæång äng chênh
å dæåi la phä biãn. Mät sä cäng trçnh thæång âàt âæång äng chênh å trãn nhæ nha tàm cäng
cäng, hã thäng phán vung... âã tranh lang phê äng va tán dung âæåc ap læc.
Nguyãn Âçnh Huán
= 74 =
ÂHBKÂN
Giao trçnh CÁP THOAT NÆÅC
4/ LÆA CHON SÅ ÂÄ HTCNTN:
Khi thiãt kã cán nghiãn cæu ky, so sanh vã kinh tã - ky thuát cac phæång an âã chon
så âä thêch håp nhát, âam bao thoa man cac âiãu kiãn sau âáy:
• Sæ dung triãt âã ap læc âæång äng bãn ngoai.
• Gia thanh re, kinh tã, quan ly dã dang, thuán tiãn cho ngæåi sæ dung.
• Han chã may båm vç tän âiãn va ngæåi quan ly, giam tiãng än do båm.
• Kãt håp tät my quan kiãn truc ngäi nha.
II - XAC ÂËNH AP LÆC ÄNG NÆÅC NGOAI PHÄ
Khi thiãt kã cán phai xac âënh ap læc næåc âæång äng ngoai phä. Co nhiãu cach, nhæ
tham khao sä liãu cua cac cå quan quan ly mang læåi cáp næåc, dung ap kã hoàc voi næåc
canh âo (gán âung) trong cac giå khac nhau va mua he, xáy dæng biãu âä ap læc trong tæng
ngay bàng äng thuy tinh cong chæa thuy ngán hoàc xac âënh så bä qua ap læc cua næåc å cac
TBVS å cac táng nha cua ngäi nha gán nhát.
Ap læc bãn ngoai thæång thay âäi theo thåi gian (giå, mua), do âo âã âam bao cáp
næåc an toan va liãn tuc cho ngäi nha, ap læc âæång äng ngoai phä cán phai lån hån ap læc cán
thiãt cua ngäi nha (Hng.min > Hct). Træång håp ngæåc lai thç tuy theo sæ chãnh lãch co thã xáy
dæng thãm ket næåc tram båm hoàc ca bã chæa. Nhæ váy, muän thiãt kã HTCN trong nha cán
phai xac âënh ap læc cua âæång äng ngoai phä va ap læc cán thiãt cua ngäi nha âã chon så âä
håp ly.
Træång håp dung may båm båm næåc tæ bã chæa thç ap læc båm (Hb) tênh tæ mæc
næåc tháp nhát trong bã âãn TBVS bát låi nhát. Nãu båm næåc træc tiãp tæ âæång äng bãn
ngoai co ap læc âam bao thæång xuyãn thç âä cao båm næåc se la hiãu sä cua ap læc cán thiãt
cua ngäi nha våi ap læc âæång äng bãn ngoai (Hb = Hct - Hng). Nãu ap læc å âæång äng cáp
næåc bãn ngoai dao âäng thç âä cao båm næåc se âæåc tênh våi ap læc tháp nhát cua âæång
äng ngoai phä (Hb = Hct - Hng.min).
III - CÁU TAO CHI TIÃT HTCNTN
1/ ÂÆÅNG ÄNG DÁN VAO:
Âæång äng dán vao thæång âàt våi âä däc tæ 0,0025 - 0,003 hæång vã phêa âæång
äng bãn ngoai âã däc sach næåc trong nha khi cán thiãt va näi vuäng goc våi tæång nha va
âæång äng bãn ngoai. Âæång äng dán vao phai co chiãu dai nho nhát âã âå tän vát liãu, giam
khäi læång âao âàp, giam tän thát thuy læc. Phai bä trê kãt håp âæång äng dán næåc vao våi
nut âäng hä âo næåc cung nhæ tram båm (nãu co ) mät cach håp ly. Khi âæång kênh äng dán
vao d>40mm thç chä âæång äng dán vao näi våi âæång äng cáp bãn ngoai phai bä trê hä ga,
Nguyãn Âçnh Huán
= 75 =
ÂHBKÂN
Giao trçnh CÁP THOAT NÆÅC
trong âo co cac van âong må næåc, van mät chiãu va van xa næåc. Khi d<40mm thç co thã chè
cán van mät chiãu ma khäng cán hä ga.
Tuy theo chæc nàng va kiãn truc ngäi nha, âæång dán vao co thã bä trê mät bãn nha
(a), bä trê ca hai bãn cho cac nha cäng cäng quan trong (b), âoi hoi cáp næåc liãn tuc hoàc dán
vao bàng nhiãu âæång, ap dung cho cac nha dai, co nhiãu khu vã sinh phán tan (c).
a/
b/
c/
Hçnh 7.6: Så âä âæång dán næåc vao nha.
Âæång kênh äng dán vao chon theo læu læång tênh toan cho ngäi nha. Khi chæa co læu
læång tênh toan co thã láy så bä nhæ sau:
• Cac ngäi nha mät hoàc hai táng: d = 32 - 50mm.
• Cac ngäi nha co khäi têch trung bçnh:
d ≥ 50mm.
• Cac ngäi nha co læu læång > 1000m3/ngay: d = 75 - 100mm.
• Våi cac nha san xuát , co thã láy d= 200 - 300mm hoàc lån hån.
Âæång dán vao cung chän sáu nhæ âæång äng cáp næåc bãn ngoai. Co thã dung äng
thep trang kem nãu âæång kênh äng d<70mm, äng gang hoàc äng thep âen tám bitum nãu
d>70mm. Co thã dung äng chát deo. Nãu ap læc næåc >10at va d >100mm thç phai dung äng
thep co sån tám chäng àn mon.
Khoang cach täi thiãu theo chiãu ngang tæ äng dán vao âãn cac loai äng va âæång
dáy khac qui âënh nhæ sau:
- Cach äng thoat næåc 1,5m.
- Cach äng dán håi âät ap læc tháp 1m.
- Cach äng dán håi âät ap læc cao 1,5m.
- Cach äng dán nhiãt (næåc nong) 1,5m.
- Cach cap âiãn thoai va cap dán âiãn 0,75 - 1m.
2/ CHI TIÃT NÄI ÂÆÅNG DÁN VAO VÅI ÄNG BÃN NGOAI:
Âæång dán vao co thã näi våi
Äng dán vao nha
Tã co sàn
âæång äng cáp næåc bãn ngoai bàng mät
trong cac cach sau âáy:
a/ Âäi våi hã thäng âa co qui hoach: âa
Äng bãn ngoai
làp sàn tã, tháp va nut bët äng tæ træåc
thç chè cán må nut bët äng va làp âæång
Hçnh 7.7: Tã làp sàn.
dán vao. Cach nay tiãn låi va âån gian
Nguyãn Âçnh Huán
= 76 =
ÂHBKÂN
Giao trçnh CÁP THOAT NÆÅC
nhát nhæng phai co dæ kiãn træåc trong qui hoach.
b/ Âäi våi hã thäng âang sæ dung: co thã co hai cach:
- Cæa mät âoan äng âã làp tã vao, sau âo måi näi äng dán. Cach nay co nhæåc âiãm
la se lam cho mät âoan äng cua mang læåi bë càt næåc mät thåi gian, nãn chè âæåc phep sæ
dung khi yãu cáu cáp næåc khäng liãn tuc, viãc cáp næåc se khäng anh hæång âãn sinh hoat
hoàc san xuát cua âoan äng âo.
- Dung chup ngäi va vong cä ngæa (âai khåi thuy). Chup ngäi va vong cä ngæa âæåc
ap vao âæång äng cáp næåc bãn ngoai bàng ãcu. Dung khoan âã khoan lä cho næåc chay ra.
Giæa chup ngäi va äng næåc bãn ngoai co tám âãm cao su hçnh vanh khàn âàt xung quanh lä
khoan âã næåc khoi ro ra ngoai. Lä khoan co âæång kênh nho hån 1/3 âæång kênh äng cáp
næåc bãn ngoai. Âai khåi thuy co thã chã tao kiãu ren, miãng loe hoàc bêch. Sau khi khoan
xong, rut khoan ra, nhanh chong làp khoa vao, âong khoa lai räi tiãp tuc näi âæång äng dán
næåc vao nha. Khi khäng co may khoan co thã dung âuc vao bua tay âã âuc lä. Phæång phap
dung âai khåi thuy co nhiãu æu âiãm vç thi cäng nhanh, khäng phai càt næåc , do âo âæåc sæ
dung räng rai.
2
1
Hçnh 7.8: Âai khåi thuy.
1. Äng næåc.
2. Vong cä ngæa.
3. Tám âãm cao su.
4. Chup ngäi.
5. Khoa næåc.
5
3
4
3/ CHI TIÃT ÂÆÅNG ÄNG QUA TÆÅNG VA MONG NHA:
Âã âã phong sæ cä do nha bë lun, khi âàt äng vao qua tæång, mong nha phai cho äng
chui qua mät lä träng chæa træåc co âæång kênh lån hån âæång kênh äng tæ 200mm trå lãn.
Khe hå phai âæåc trat kên bàng vát liãu chäng thám âan häi (såi gai tám dáu, âát set nhao, væa
ximàng mac 300 mät låp day 20-30mm. Nãu âát ám æåt hay co næåc ngám thç phai dung
vong chàn hoàc bã täng mac 70 (näi cæng) hoàc âàt trong cac äng boc bàng kim loai.
Âát set nhao
Såi âay
tám bitum
Væa
Thep tám han
Äng thep läng
Âát set nhao
Hçnh 7.9: Chi tiãt äng qua mong nha.
Nguyãn Âçnh Huán
= 77 =
ÂHBKÂN
Giao trçnh CÁP THOAT NÆÅC
Khi hai âæång äng cáp va thoat næåc càt nhau thç äng cáp næåc phai âàt cao hån äng
thoat næåc 0,4m (tênh tæ 2 thanh äng), nãu nho hån phai âàt trong cac äng läng bàng kim loai
hai âáu dai hån 0,5m (trong âát khä) hoàc 1m (trong âát ám).
4/ NUT ÂÄNG HÄ ÂO NÆÅC :
Nut âäng hä âo næåc gäm: âäng hä, khoa, van xa va cac bä phán näi äng. Nut âäng
hä thæång âàt trãn âæång dán vao sau khi qua tæång nha khoang 1-2m å nhæng vë trê cao rao
va dã xem xet. Co thã âàt dæåi gám cáu thang, trong táng hám, trong mät hä näng dæåi nãn
nha táng 1 (co thã âàt å hanh lang nhæng khäng qua phong å). Træång håp âàc biãt co thã bä
trê å ngoai tæång nha nhæng phai âæåc che mæa va bao vã tät. Âã tiãn thi cäng co thã chã tao
sàn cac häp bàng bã täng âàt toan bä nut âäng hä trong âo.
Nut âäng hä co thã âàt theo kiãu vong hoàc khäng vong. Trong træång håp ngäi nha
cán læång næåc lån, yãu cáu cán phai cáp næåc liãn tuc thç phai âàt vong. Khi læång næåc nho,
yãu cáu cáp næåc khäng liãn tuc hoàc co nhiãu âæång dán vao co thã âàt khäng vong.
Hçnh 7.10: Nut âäng hä âo næåc.
Âäng hä âo næåc dung âã: xac âënh khäi læång næåc tiãu thu, læu læång næåc bë mát
mat, hao hut trãn âæång äng ván chuyãn âã phat hiãn cac chä ro rè, bã vå äng; va dung âã âiãu
tra xac âënh tiãu chuán dung næåc phuc vu cho qui hoach va thiãt kã cac hã thäng cáp næåc.
Âäng hä âo næåc co nhiãu loai nhæng loai thäng dung nhát la loai canh quat va loai
tuäc bin. Loai canh quat co âæång kênh tæ 10-40mm, dung âã âo læu læång næåc nho. Loai
tuäc bin co âæång kênh tæ 50-200mm thæång dung âã âo læång næåc lån hån 10m3/h. Ca hai
loai âãu cáu tao theo nguyãn tàc læu täc - læu læång næåc ty lã våi ván täc chuyãn âäng cua
næåc qua âäng hä.
Læång næåc qua âäng hä âæåc biãu thë bàng hã thäng kim quay hoàc bàng day sä
trãn màt âäng hä. Màt âäng hä co hai loai : loai co mät kim lån va hang chæ sä hoàc loai co
mät kim lån va 5 vong kim nho. Cac vong quay theo chiãu kim âäng hä chè tæ hang âån vë,
chuc, tràm theo chiãu ngæåc kim âäng hä. Kim lån chè dæåi 1 m3. Cac chè sä vã læu læång
âæåc thã hiãn trãn màt cua âäng hä va khac nhau tæ 0,01 âãn 1000m3 (gáp nhau 10 lán mät ).
Muän xac âënh âæåc læång næåc tiãu thu qua âäng hä, ta chè âoc sä trãn màt âäng
hä, hiãu sä giæa hai lán âoc chênh la læu læång næåc tiãu thu trong thåi gian âo. Muän kiãm tra
âä chênh xac cua âäng hä ngæåi ta co thã dung thung hæng va âäng hä bám giáy, nãu sai sä
nho hån 2% âäi våi âäng hä måi va nho hån 5% âäi våi âäng hä cu thç âäng hä coi nhæ tät.
Nguyãn Âçnh Huán
= 78 =
ÂHBKÂN
Giao trçnh CÁP THOAT NÆÅC
ꢂ Âã chon cå âäng hä âo næåc ngæåi ta dæa vao læu læång tênh toan cua ngäi nha
va kha nàng lam viãc cua âäng hä. Kha nàng âo âæåc biãu thë bàng læu læång giåi han nho
nhát, læu læång giåi han lån nhát va læu læång âàc træng cua âäng hä.
Loai va cå âäng hä âæåc chon phai thoa man cac âiãu kiãn sau:
• Qmin ≤ Qtt ≤ Qmax.
• Qngay ≤ 1/2 Qât.
Qmin : Læu læång giåi han nho nhát (khoang 6-8% læu læång tênh toan trung bçnh) hay con goi
la âä nhay cua âäng hä, nghéa la nãu læång næåc chay qua âäng hä nho hån læu læång
áy thç âäng hä khäng lam viãc.
Qtt : Læu læång tênh toan cua ngäi nha.
Qmax : Læu læång giåi han lån nhát cua âäng hä - læång næåc lån nhát qua âäng hä ma khäng
lam hæ hong âäng hä va tän thát qua lån (khoang 45-50% læu læång âàc træng cua âäng
hä).
Qngay : Læu læång næåc ngay âãm cua ngäi nha [m3/ng.âãm].
Qât : Læu læång âàc træng cua âäng hä - læu læång næåc chay qua âäng hä khi tän thát ap læc
trong âäng hä la 10m. [m3/h].
Cac loai âäng hä læu täc noi trãn thæång lam viãc än âënh khi læu læång næåc lån nhát
qua no khoang 40-50% læu læång âàc træng cua âäng hä.
Bang 10: Cå - læu læång & âàc tênh cua âäng hä âo næåc.
Loai âäng hä
Cå âäng hä
Læu læång âàc
træng [m3/h]
Læu læång cho phep [l/s]
D [mm]
10
Qmax
0,28
0,40
0,70
1,00
1,40
2,80
7
Qmin
-
2
3
15
0,03
0,04
0,055
0,07
0,14
0,9
20
5
Loai canh quat
(truc âæng)
25
7
30
10
40
20
50
70
80
250
440
1000
1700
2600
22
1,7
100
150
200
250
39
3,0
Loai tuäc bin
(truc ngang)
100
150
223
4,4
7,2
10,0
Sau khi chon âæåc cå âäng hä thêch håp cán kiãm tra lai tän thát ap læc qua âäng hä
co væåt qua gia trë cho phep hay khäng . Theo qui pham, tän thát ap læc qua âäng hä âo næåc
Hâh qui âënh nhæ sau:
• Âäi våi âäng hä canh quat (truc âæng): khi sinh hoat bçnh thæång Hâh ≤ 2,5m; khi
co chay Hâh ≤ 5m.
• Âäi våi âäng hä loai tuäc bin (truc ngang): khi sinh hoat bçnh thæång Hâh ≤ 1,5m;
khi co chay Hâh ≤ 2,5m.
Nguyãn Âçnh Huán
= 79 =
ÂHBKÂN
Giao trçnh CÁP THOAT NÆÅC
2
Tän thát ap læc qua âäng hä âo næåc xac âënh theo cäng thæc sau: Hâh = S.Qtt .
Qtt : Læu læång næåc tênh toan [l/s].
S : Sæc khang cua âäng hä âo næåc :
Bang 11: Sæc khang cua âäng hä âo næåc :
Cå
15
20
30
40
50
80
100
150
200
[mm]
S
14,4
5,2
1,3
0,32
0,0265
0,00207
0,000675
0,00013
0,0000453
Theo kinh nghiãm, cå âäng hä âo næåc thæång âæåc chon nho hån mät bác so våi
âæång kênh äng dán næåc vao, vê du: âæång kênh äng dán vao la 50mm co thã chon âäng hä
canh quat cå 40mm la væa.
5/ MANG LÆÅI CÁP NÆÅC TRONG NHA:
a/ Phán loai:
Mang læåi cáp næåc trong nha gäm cac äng chênh, äng âæng, äng phán phäi (nhanh)
va cac äng näi âãn cac dung cu TBVS.
Tuy theo chã âä tiãu thu næåc va chæc nàng cac nha, tuy theo cac yãu cáu vã cäng
nghã va chæa chay, mang læåi cáp næåc trong nha co thã la mang læåi cut, vong, kãt håp va
mang læåi phán vung. Theo cach âàt äng chênh co thã la mang læåi cáp næåc tæ dæåi lãn hoàc
trãn xuäng.
Mang læåi cut âæåc sæ dung å cac nha, cac cå quan va âäi khi å ca cac nha may nãu
âæåc phep ngæng cung cáp næåc khi cán sæa chæa mät phán hoàc toan bä hã thäng. Mang læåi
vong âæåc sæ dung å cac nha khi cán thiãt phai bao âam cung cáp næåc mät cach liãn tuc.
Mang læåi vong âæåc näi våi mang læåi ngoai phä bàng nhiãu âæång äng vao âã khi hong mät
trong sä âo ván co thã cung cáp âæåc næåc cho ngäi nha. Mang læåi kãt håp ca vong va cut
âæåc sæ dung trong cac nha lån, co nhiãu thiãt bë láy næåc. Mang læåi phán vung la mang læåi
co nhiãu vung trong mät nha va âæåc näi våi nhau hoàc âäc láp våi nhau, mäi vung co thã co
âæång dán vao va thiãt bë tàng ap riãng. Trong cac nha cao táng co thã co mang læåi nhiãu
vung, ap læc thuy ténh mäi vung khäng âæåc qua 60m.
Trong mang læåi láy næåc tæ dæåi lãn, cac âæång äng chênh âàt å dæåi nha con trong
mang læåi láy næåc tæ trãn xuäng, cac âæång äng chênh âàt trãn trán mai hoàc trãn san sán
thæång. Mang læåi láy næåc tæ trãn xuäng co thã re hån va quan ly tiãn hån mang læåi láy
næåc tæ dæåi lãn.
Så âä mang læåi cáp næåc trong nha âæåc chon tuy theo cach bä trê cac thiãt bë láy
næåc trãn màt bàng tæng táng mät , chã âä cung cáp va tiãu thu næåc , yãu cáu cung cáp næåc
liãn tuc hay khäng cung nhæ cac chè tiãu kinh tã ky thuát. Cac thiãt bë va dung cu vã sinh cán
âæåc bä trê mät cach håp ly nhát, cac khu vã sinh va cac thiãt bë láy næåc cán táp trung thanh
nhom theo tæng táng nha, táng no nàm trãn táng kia, khoang cach giæa cac äng dán phai ngàn
nhát.
Nguyãn Âçnh Huán
= 80 =
ÂHBKÂN
Giao trçnh CÁP THOAT NÆÅC
b/ Äng va cach näi äng:
Yãu cáu cå ban âäi våi äng cáp næåc trong nha la bãn, sæ dung âæåc láu, chäng âæåc
àn mon va cac tac âäng cå hoc, co trong læång nho âã tän êt vát liãu, chiãu dai lån âã êt mäi
näi làp rap nhanh chong, dã dang, mäi näi phai kên, co kha nàng uän cong, âuc va han dã
dang.
Trong cac loai äng cáp næåc trong nha thç äng thep va äng nhæa la thäng dung hån
ca.
ꢃ Äng thep trang kem (ca bãn trong va bãn ngoai): dai 4-8m, âæång kênh 10-70mm, êt àn
mon va han rè.
Äng thep âen (khäng trang kem) dai 4-12m, âæång kênh 70-125mm. Äng thep co thã
chëu âæåc ap læc cäng tac tåi 10at, loai tàng cæång ap læc co thã âat 10-25at.
Äng thep âæåc näi våi nhau bàng han (äng âæång kênh lån) hoàc ren (äng âæång
kênh nho). Mäi näi han thç kên, bãn nhæng tän âiãn, tän que han, âoi hoi chát læång han cao,
do váy phæång phap han thæång dung âäi våi äng thep âen co âæång kênh lån. Phæång phap
näi bàng ren la phæång phap chu yãu âã näi äng cáp næåc bãn trong nha. Ngæåi ta thæång chã
tao sàn cac bä phán näi äng co ren phêa trong âã vàn vao cac äng næåc ta ren å màt ngoai
(dung ban ren). Træåc khi vàn ren vao våi nhau, phai quán quanh chä ren phêa ngoai äng mät
êt såi âay hoàc giáy nhæa cho chàt va kên mäi näi räi quet mät låp sån chäng rè lãn chä ren.
Ren äng co kiãu “ren cheo” dung khi ap læc lån âam bao chàc chàn hån va “ren thàng” la
thäng dung nhát.
Cac phu tung näi äng thæång dung la:
- Äng läng (màng säng) âã näi hai âoan äng våi nhau co âæång kênh bàng nhau;
- Cän âã näi hai äng thàng co âæång kênh khac nhau;
- Cut âã näi cac chä ngoàt, cong cung âæång kênh.
- Tã âã näi ba nhanh äng cung hoàc khac âæång kênh (hai nhanh chênh luän co âæång
kênh bàng nhau, con nhanh re bao giå cung co âæång kênh bàng hoàc nho hån nhanh chênh);
- Tháp âã näi hai äng càt nhau vuäng goc thanh 4 nhanh ( bän nhanh cua tháp co
âæång kênh bàng nhau hoàc hai nhanh thàng bàng nhau tæng âäi mät .
- Nut dung âã bët kên tam thåi mät âáu äng ma sau nay co thã näi dai thãm.
- Ràc co (bä ba) âã näi cac âoan äng thàng trong træång håp thi cäng kho khàn
(væång kãt cáu nha, khäng xoay âæåc äng vao ren khi sæa chæa äng,...).
ꢃ Äng nhæa: Co nhiãu æu âiãm nhæ âä bãn cao, re, nhe, co kha nàng chäng âæåc àn mon hoa
hoc, chëu tac âäng cå hoc tät, näi äng dã dang, nhanh chong...
Äng nhæa rát trån, êt tän thát thuy læc, do âo kha nàng ván chuyãn næåc cao hån cac
loai äng khac tæ 8-10%.
Âæång kênh äng nhæa co thã tæ 10-630mm,; dai 4,6,8,10 hoàc 12m.
Viãc näi äng nhæa co thã thæc hiãn bàng kiãu ren, han, dan nhæa hoàc bàng cac
phæång phap näi nhæ äng thep , äng gang,... våi cac bä phán näi äng rát phong phu.
Nguyãn Âçnh Huán
= 81 =
ÂHBKÂN
Giao trçnh CÁP THOAT NÆÅC
Ngoai ra trong cac phong thê nghiãm, cac cå så san xuát ... ngæåi ta cung dung cac
loai äng khac nhæ äng gang, äng thuy tinh, âäng thau, nhäm,... nhæng sä læång êt hån.
c/ Cac thiãt bë cáp næåc trong nha:
Theo chæc nàng, cac thiãt bë cáp næåc trong nha co thã chia ra: thiãt bë láy næåc,
âong må næåc , âiãu chènh, phong ngæa va cac thiãt bë âàc biãt khac dung trong y hoc va cac
phong thê nghiãm.
ꢁ Thiãt bë láy næåc : gäm cac voi næåc må chám, må
nhanh. Voi må chám thæång âàt å cac cháu ræa tay, ræa
màt, cháu giàt, cháu tàm, cac voi trän næåc nong lanh å
cac nha tàm, cac voi ræa áu tiãu... âã tranh hiãn tæång sæc
va thuy læc. Voi må nhanh thæång âàt å cac nha tàm cäng
cäng, nha giàt la, thung næåc ... co ap læc næåc dæåi 1at âã
Hçnh 7.11: Voi næåc
láy næåc nhanh. Cac loai voi næåc thæång co âæång kênh
tæ 10-15-20mm.
Kãt cáu cua cac voi næåc gäm co cac læåi ga. Voi næåc må chám co læåi ga tán cung
bàng mät tám âãm cao su, khi quay tay quay ngæåc chiãu kim âäng hä læåi ga náng lãn cho
næåc chay ra, khi quay cung chiãu kim âäng hä læåi ga âong khe hå lai va càt næåc. Læåi ga
kiãu nut la mät nut hçnh cän co lä tron hoàc hçnh chæ nhát thäng suät å giæa, khi quay tay goc
90o læåi ga se må ra ( lä thäng suät nàm doc theo chiãu næåc chay) hoàc âong lai. Voi næåc
ræa áu tiãu chè khac voi må chám å chä mät âáu må ta âã làp vao âáu áu tiãu.
ꢁ Thiãt bë âong må næåc :
Dung âã âong må tæng âoan riãng biãt cua mang
læåi cáp næåc. Thiãt bë âong må næåc co thã la van khi
d<50mm, khoa khi d>50mm. Van thæång chã tao kiãu truc
âæng hoàc nghiãng (tän thát ap læc nho hån vç no khäng
chay quanh ma chay thàng) va näi våi äng bàng ren, khoa
thæång näi våi äng bàng màt bêch.
Hçnh 7.12: Van næåc
Thiãt bë âong må næåc thæång âæåc bä trê å nhæng
vë trê sau:
• Âáu cac äng âæng cáp næåc trãn màt san táng 1.
• Âáu cac äng nhanh dán næåc tåi cac thiãt bë vã sinh.
• Å âæång dán næåc vao, træåc sau âäng hä âo næåc , may båm, trãn âæång äng dán
næåc lãn ket, trãn âæång äng dán næåc vao thung ræa xê...
• Trãn mang læåi vong âã âong kên 1/2 vong mät .
• Træåc cac voi tæåi, cac dung cu, thiãt bë âàc biãt trong træång hoc, bãnh viãn,...
ꢁ Thiãt bë âiãu chènh phong ngæa:
Gäm co mät sä loai sau: van mät chiãu, van phong ngæa, van giam ap, van hçnh cáu.
Nguyãn Âçnh Huán
= 82 =
ÂHBKÂN
Giao trçnh CÁP THOAT NÆÅC
ꢄ Van mät chiãu: chè co næåc chay theo mät
chiãu nhát âënh. Khi næåc chay âung chiãu, læåi ga se
må va cho næåc chay qua. Khi næåc chay ngæåc lai,
læåi ga se âong va càt næåc . Van mät chiãu thæång âàt
sau may båm (âã tranh næåc dän lai banh xe cäng tac
lam âäng cå quay ngæåc chiãu chong hong), å âæång
äng dán næåc vao nha (khi nha co bä trê ket næåc ) âã
cho trong giå cao âiãm næåc khäng chay ra âæång äng
Hçnh 7.13: Van 1 chiãu
ngoai. Trãn âæång dán næåc tæ âay ket xuäng âã cho næåc chè xuäng ma khäng lãn âæåc tæ
âay ket (vç càn làng å âay ket dã bë xao trän, næåc bë bán).
ꢄ Van phong ngæa: (Giam ap tam thåi) âàt å chä co kha nàng ap læc væåt qua giåi
han cho phep. Khi ap læc qua cao, læåi ga tæ âäng náng lãn, xa næåc ra ngoai va ap læc giam
âi. Van phong ngæa chia ra loai lo xo hoàc loai âon báy våi tai trong tênh toan cho mät ap læc
nhát âënh.
ꢄ
Van giam ap: (giam ap thæång xuyãn) dung âã ha ap læc va giæ cho ap læc khäng
væåt qua giåi han cho phep, thæång sæ dung trong cac nha cao táng âã ha ap læc trong cac
vung hoàc âoan äng riãng biãt.
ꢄ
Van phao hçnh cáu: dung âã tæ âäng âong næåc khi âáy bã, ket næåc , thung
chæa,... thæång âàt trong cac bã chæa næåc , ket næåc , thung ræa hä xê. Khi næåc âáy phao näi
lãn va âong chàt læåi ga càt næåc . Phao co thã lam bàng âäng hoàc chát deo, âæång kênh tæ
10-30mm.
Hçnh 7.14: Van phao.
V - THIÃT KÃ MANG LÆÅI CÁP NÆÅC TRONG NHA
Viãc thiãt kã MLCNTN bao bäm cac bæåc sau: vach tuyãn va bä trê âæång äng, thiãt
bë cáp næåc bãn trong nha; xac âënh læu læång tênh toan va tênh toan thuy læc mang læåi.
1/ VACH TUYÃN VA BÄ TRÊ ÂÆÅNG ÄNG CÁP NÆÅC TRONG NHA:
Yãu cáu våi viãc vach tuyãn âæång äng cáp næåc trong nha la:
• Âæång äng phai âi tåi moi thiãt bë dung cu vã sinh.
• Täng chiãu dai âæång äng phai ngàn nhát.
• Dã gàn chàc äng våi cac kãt cáu cua nha: tæång, trán, dám, vç keo,...
• Thuán tiãn, dã dang cho quan ly.
• Phu håp våi kiãn truc cua nha,...
Nguyãn Âçnh Huán
= 83 =
ÂHBKÂN
Giao trçnh CÁP THOAT NÆÅC
Muän chiãu dai âæång äng ngàn nhát thç khi thiãt kã phai so sanh cac phæång an âã
chon âæåc tuyãn âæång äng håp ly nhát.
Âã gàn chàc äng våi kãt cáu cua nha co thã sæ dung cac bä phán gàn âå äng nhæ:
moc, vong cä ngæa, vong âai treo, gia âå,...
Khoang cach giæa äng va låp trat tæång,... khoang 1-1,5cm. Muän quan ly dã dang,
thuán tiãn thç âàt äng hå, tuy nhiãn âiãu âo máu thuán våi yãu cáu my quan cho ngäi nha.
Thäng thæång ngæåi ta âàt äng hå. Trong cac nha cäng cäng âàc biãt, yãu cáu my quan cao
thç äng co thã âàt kên.
Khi âàt kên, âæång äng co thã bä trê trong cac ranh dæåi san, dæåi hanh lang (nãu la
äng chênh) hoàc trong cac häp lán vao tæång hay dáu kên trong cac khe giæa hai bæc tæång
(äng âæng, äng nhanh). Cac loai äng khac nhæ äng næåc nong, äng cáp håi, äng dáy âiãn,...
thæång bä trê chung trong häp våi âæång äng cáp næåc cho tiãt kiãm. Khi âàt kên phai bä trê
nàp hoàc cæa må ra âáy vao âæåc å nhæng chä cán thiãt (nåi bä trê van, khoa,...) âã dã dang
cho viãc quan ly va sæa chæa.
Khi âàt äng hå, âã âam bao my quan co thã sån mau âæång äng giäng nhæ mau
tæång.
Trong cac nha san xuát co khi äng bë xám thæc båi äxi, axêt thç phai sån ngoai äng
bàng sån chäng axêt, chäng äxi hoa... Nãu co nhiãu âæång äng khac nhau thç dung cac mau
sån khac nhau âã dã dang phán biãt, vê du: âæång äng cáp næåc lanh mau xanh, cáp næåc
nong mau âo, thoat næåc mau âen, håi næåc mau bac, hoa chát mau vang,...
ꢂ Ngoai ra cán chu y mät sä qui âënh sau:
ꢅ Khäng cho phep âàt äng qua phong å. Han chã âàt äng dæåi âát vç gáy kho khàn
cho qua trçnh sæa chæa, thàm nom,...
ꢅ Cac äng nhanh dán næåc tåi cac thiãt bë vã sinh thæång âàt våi âä däc 0,002-0,005
âã dã dang xa næåc trong äng khi cán thiãt. Cac äng âæng nãn âàt å goc tæång nha. Mäi äng
nhanh khäng nãn phuc vu qua 5 âån vë dung næåc va khäng dai qua 5m (1 âån vë dung næåc
la 0,2 l/s).
ꢅ Âæång äng chênh cáp næåc (tæ nut âäng hä âo næåc âãn cac äng âæng) co thã âàt å
hám mai hoàc san táng trãn cung. Loai nay êt dung vç næåc bë anh hæång cua thåi tiãt va khi bë
ro rè thç næåc thám æåt xuäng cac táng dæåi. No chè sæ dung trong mät sä nha ca biãt nhæ nha
tàm, giàt la cäng cäng, nha san xuát khi bä trê phêa dæåi kho khàn. Âæång äng chênh phêa dæåi
co thã bä trê å táng hám hay nãn nha táng 1. Loai nay thäng dung nhát. Âæång äng chênh bä
trê theo mang vong chè dung cho cac ngäi nha cäng cäng quan trong yãu cáu cáp næåc liãn
tuc, con âai âa sä cac ngäi nha âãu bä trê theo mang cut. Khi hæ hong, sæa chæa co thã ngæng
cáp næåc trong mät thåi gian ngàn.
2/ TÊNH TOAN MANG LÆÅI CÁP NÆÅC TRONG NHA:
Sau khi vach tuyãn mang læåi, tiãn hanh ve så âä khäng gian HTCNTN trãn hçnh
chiãu truc âo, âanh sä thæ tæ cac âoan äng cán tênh toan (tai nhæng vë trê thay âäi læu læång).
Nguyãn Âçnh Huán
= 84 =
ÂHBKÂN
Giao trçnh CÁP THOAT NÆÅC
Trãn cå så âo so sanh chon tuyãn äng tênh toan bát låi nhát (cao va xa nhát so våi âiãm näi
våi âæång äng bãn ngoai). Viãc tênh toan MLCNTN bao gäm viãc xac âënh læu læång cua
ngäi nha va tæng âoan äng, tênh toan thuy læc mang læåi nhàm muc âêch læa chon âæång kênh
äng, xac âënh tän thát ap læc cua hã thäng, tênh toan va chon trang thiãt bë sæ dung cho hã
thäng âo nhæ âäng hä âo næåc, ket næåc, may båm,...
a/ Xac âënh læu læång tênh toan :
Læu læång næåc cho hã thäng cáp næåc trong nha co thã xac âënh theo yãu cáu cua
âäi tæång sæ dung, theo tiãu chuán va chã âä dung næåc. Tiãu chuán dung næåc rát khac nhau
va phu thuäc vao nhiãu yãu tä nhæ mæc âä trang bë ky thuát vã sinh trong nha, âiãu kiãn khê
háu, yãu cáu cäng nghã san xuát,... Chã âä dung næåc khäng âiãu hoa theo thåi gian va âæåc
âanh gia bàng cac hã sä khäng âiãu hoa.
- Læu læång næåc sinh hoat lån nhát trong cac nha å âæåc xac âënh theo cäng thæc:
q.N.Kngay
Qmax.ngay
=
,
[m3/ngay].
1000
q: Tiãu chuán dung næåc cua mät ngæåi , [l/ngæåi-ngay].
N : Sä nhán kháu trong nha.
Kngay : Hã sä khäng âiãu hoa ngay, âäi våi cac nha å Kngay = 1,1-1,3.
- Læu læång næåc va chã âä tiãu thu næåc cho san xuát láy theo sä liãu cäng nghã san
xuát co thã tênh theo cäng thæc:
[m3/ngay].
q .m.z
Qsx =
,
m
1000
qm : Tiãu chuán dung næåc cho 1 âån vë san phám, [l/san phám].
m : Sä læång san phám trong 1 ca.
z : Sä ca lam viãc trong ngay.
Tuy nhiãn, âã tênh toan sat våi thæc tã va âam bao cung cáp næåc âæåc âáy âu thç læu
læång tênh toan phai âæåc xac âënh theo sä læång cac TBVS âæåc bä trê trong ngäi nha âo.
Mäi mät TBVS tiãu thu mät læång næåc khac nhau, do âo âã dã tênh toan, ngæåi ta
âæa tát ca cac læu læång cua TBVS vã dang læu læång âån vë tæång âæång, goi tàt la âæång
læång âån vë.
Mät âæång læång âån vë cáp næåc tæång æng våi læu læång la 0,2 l/s cua mät voi næåc
å cháu ræa co âæång kênh d = 15mm va ap læc tæ do la 2m.
Bang 12: Læu læång næåc tênh toan va trë sä âæång læång cua cac TBVS:
Loai TBVS
Trë sä âæång
Læu læång
Âæång kênh
læång
1
tênh toan [l/s] äng näi [mm]
- Voi næåc cháu ræa nha bãp, cháu giàt
- Voi næåc cháu ræa màt
0,2
0,07
0,035
0,06
15
10-15
10-15
-
0,33
0,17
0,3
- Voi næåc áu tiãu
- Äng næåc ræa mang tiãu cho 1m dai
Nguyãn Âçnh Huán
= 85 =
ÂHBKÂN
Giao trçnh CÁP THOAT NÆÅC
- Voi næåc thung ræa hä xê
0,5
1
0,1
0,2
0,3
10-15
15
- Voi trän cháu tàm âun næåc nong cuc bä
- Voi trän cháu tàm å nåi co hã thäng cáp
næåc nong táp trung
1,5
15
- Voi ræa hä xê (khäng co thung ræa)
- Cháu ræa vã sinh næ ca voi phun
- Mät voi tàm hæång sen âàt theo nhom
- Mät voi tàm hæång sen âàt trong phong
riãng cua tæng càn nha å
6-7
0,35
1
1,2-1,4
-
25-32
-
0,2
15
0,67
0,14
15
- Voi næåc å cháu ræa tay phong thê nghiãm
- Voi næåc å cháu ræa phong thê nghiãm
0,5
1
0,1
0,2
10-15
15
Trong thæc tã khäng phai tát ca cac TBVS lam viãc âäng thåi ma no phu thuäc vao
chæc nàng cua ngäi nha, vao sä læång TBVS trong âoan tênh toan va mæc âä trang bë ky thuát
vã sinh cho ngäi nha. Vç váy âã xac âënh læu læång tênh toan ngæåi ta thæång sæ dung cäng
thæc co dang phu thuäc vao sä læång TBVS va ap dung cho tæng loai nha khac nhau. Cäng
thæc nay thanh láp trãn cå så âiãu tra thæc nghiãm vã sæ hoat âäng âäng thåi cua cac TBVS
trong cac ngäi nha khac nhau.
ꢃ Âäi våi nha å gia âçnh:
q = 0,2. a
+ K.N ,
[l/s].
N
q : Læu læång tênh toan cho tæng âoan äng, [l/s].
a : Âai læång phu thuäc vao tiãu chuán dung næåc láy theo bang 13.
N : Täng sä âæång læång cua ngäi nha hay âoan äng tênh toan .
K : Hã sä phu thuäc täng sä âæång læång N, láy theo bang 14.
Bang 13: Cac trë sä a phu thuäc vao tiãu chuán dung næåc :
Tiãu chuán
[l/ng.ngâ]
Trë sä a
100
2,2
125
150
200
250
300
2
350
1,9
400
2,16
2,15
2,14
2,05
1,85
Bang 14: Trë sä hã sä K phu thuäc vao trë sä N:
Sä âæång læång
Trë sä K
300
301-500
0,003
501-800
0,004
801-1200
0,005
>1200
0,006
0,002
Cäng thæc trãn co thã ap dung âã tênh toan cho cac tiãu khu nha å. Læu læång tênh toan
cho cac ngäi nha å phu thuäc vao täng sä âæång læång N co thã tra bang tênh sàn.
ꢃ Âäi våi nha cäng cäng: (bãnh viãn, nha å táp thã, khach san, nha an dæång, âiãu dæång,
nha gåi tre, máu giao, træång hoc va cac cå quan hanh chênh).
N
q = 0,2.α.
,
[l/s].
q : Læu læång tênh toan, [l/s].
N : Täng sä âæång læång cua cac TBVS trong âoan äng tênh toan .
Nguyãn Âçnh Huán
= 86 =
ÂHBKÂN
Giao trçnh CÁP THOAT NÆÅC
α : Hã sä phu thuäc vao chæc nàng cua ngäi nha, láy theo bang 15.
Bang 15: Trë sä α.:
Loai nha
Nha gåi tre,
máu giao
Bãnh viãn
âa khoa
Cæa hang,
cå quan
Træång hoc,
Nha an
Khach san,
cå quan giao dæång, âiãu nha å táp thã
hanh chênh
duc
1,8
dæång
2,0
Hã sä
α
1,2
1,4
1,5
2,5
Ngoai ra khi âa biãt täng sä âæång læång N co thã tra bang tênh sàn træc tiãp tçm âæåc
læu læång næåc tênh toan cho cac ngäi nha cäng cäng.
ꢃ Cac loai nha âàc biãt khac: (Cac phong khan gia, luyãn táp thã thao, nha àn táp thã, cæa
hang àn uäng, xê nghiãp chã biãn thæc àn, nha tàm cäng cäng, cac phong sinh hoat trong cac
xê nghiãp cäng nghiãp):
qo .N.β
q =
,
[l/s].
∑
100
q : Læu læång tênh toan, [l/s].
q0 : Læu læång tênh toan cho mät TBVS cung loai.
β : Hã sä hat âäng âäng thåi cua cac TBVS cung loai, láy theo bang 16.
Bang 16: Hã sä
β (tênh bàng %) theo TCVN 4513-88:
Loai dung cu vã sinh
Rap chiãu bong, häi Rap hat,
Nha àn táp thã,
Phong sinh
træång, cáu lac bä,
cung thã thao
rap xiãc cæa hang àn uäng, hoat cua xê
XN chã biãn thæc
nghiãp
àn
80
60
50
100
-
Cháu ræa màt, tay
Hä xê co thung ræa
Áu tiãu
80
70
60
50
80
100
100
100
-
30
40
25
100
-
100
100
100
100
-
Voi tàm hæång sen
Cháu ræa trong càng tin
Mang tiãu
100
30
-
100
-
Cháu ræa bat
Cháu tàm
-
-
50
ꢆ Chu y: Khi xac âënh læu læång tênh toan cho mät ngäi nha ta phai xac âënh täng sä âæång læång cua toan bä
ngäi nha räi ap dung cäng thæc âã xac âënh læu læång tênh toan cho ngäi nha âo, khäng âæåc láy læu læång tênh toan cua mät
âån nguyãn (trãn cå så âæång læång cua mät âån nguyãn) räi nhán våi sä âån nguyãn cua ca nha, âiãu âo la sai cå ban.
Ngoai ra co thã xac âënh læu læång tênh toan theo phæång phap xac suát. Phæång
phap nay cho kãt qua chênh xac hån nhæng phæc tap hån nhiãu.
b/ Chon âæång kênh cho tæng âoan äng:
Sau khi âa xac âënh âæåc læu læång næåc tênh toan cho tæng âoan äng, dæa vao ván
täc kinh tã, tra cac bang tênh thuy læc âæång äng cáp næåc âã chon âæång kênh äng cua tæng
âoan. Ván täc kinh tã cua næåc trong mang læåi cáp næåc trong nha co thã láy 0,5 - 1,0 m/s,
Nguyãn Âçnh Huán
= 87 =
ÂHBKÂN
Giao trçnh CÁP THOAT NÆÅC
ván täc täi âa khäng væåt qua 1,5 m/s. Trong træång håp co chay ván täc täi âa co thã láy 2,5
m/s.
Bang 17: Bang chon âæång kênh äng khi täng sä âæång læång
∑N <20.
∑ N
d [mm]
1
3
6
12
20
10-15
15-25
25-32
32-50
50-70
c/ Xac âënh tän thát ap læc cho tæng âoan äng cung nhæ cho toan thã mang theo âæång bát låi
nhát, tæc la tæ âæång dán vao âãn TBVS å vë trê cao va xa nhát cua ngäi nha. Tän thát ap læc
theo chiãu dai äng cung nhæ tän thát cuc bä cung xac âënh theo cäng thæc å chæång 2.
d/ Xac âënh ap læc cán thiãt cua ngäi nha (Hct) va ap læc cua may båm Hb (xem chæång 2).
Cuäi cung so sanh våi ap læc cua âæång äng ngoai phä âã chon så âä HTCN phu håp.
Viãc tênh toan thuy læc mang læåi cáp næåc trong nha thæång tênh cho mang læåi cut.
Nãu ngäi nha âæåc thiãt kã theo mang læåi vong thç tênh tän thát ap læc cho tæng næa vong
mät , nãu sai sä tän thát cua hai næa vong nho hån 5% thç âat yãu cáu, nãu khäng ta âiãu
chènh lai læu læång tênh toan va tênh lai.
Khi tênh toan hã thäng cáp næåc trong nha se co tçnh trang la ap læc cán thiãt cua cac
loai TBVS cung loai å cac táng nha se khac nhau, phu thuäc vao cach âàt âæång äng chênh
(dæåi hoàc trãn). Læu læång næåc cua cac TBVS å gán äng chênh thæång lån cac TBVS å cac
nåi khac, nghéa la å gán co thã thæa næåc , å xa lai khäng âu. Vç váy cán phai tçm cach loai bo
båt ap læc dæ å cac TBVS gán äng chênh âã âam bao ap læc cán thiãt å cac thiãt bë xa, lam cho
cac TBVS cua toan ngäi nha gán bàng nhau. Âiãu âo co thã thæc hiãn âæåc bàng cach dung
van giam ap âàt å âáu cac äng nhanh: thay âäi âæång kênh äng nhanh hoàc âån gian nhát la
dung räng âen giam ap âàt vao trong cac bä ba (tã) å âáu cac äng nhanh mäi táng (tuy theo
mæc âä dæ thæa âã chon räng âen cho phu håp).
Nguyãn Âçnh Huán
= 88 =
ÂHBKÂN
Giao trçnh CÁP THOAT NÆÅC
3/ VÊ DU TÊNH TOAN MANG LÆÅI CÁP NÆÅC TRONG NHA:
ꢁ §Ò bµi:
TÝnh to¸n thiÕt kÕ m¹ng cÊp n−íc trong nhµ cho khu WC nh− h×nh vÏ.
Cho biÕt ®©y lµ nhµ tËp thÓ 3 tÇng. Mçi tÇng nhµ cao 3,6m.
Sö dông èng nhùa tæng hîp.
§−êng èng cÊp n−íc bªn ngoµi c¸ch t−êng nhµ 5m. Ch«n s©u 1m.
500 800
1100
1000 1000
900 700 700 300
5000
1900
600 900
7000
900 600
2100
ꢁ H−íng dÉn:
1/ Chän vÞ trÝ èng ®øng:
-
-
-
-
VÞ trÝ èng ®øng th−êng ®Æt ë gãc t−êng, ®¶m b¶o mü quan.
Trung t©m cña c¸c thiÕt bÞ dïng n−íc.
Cã thÓ kÕt hîp víi c¸c èng kh¸c trong cïng hép kü thuËt.
GÇn víi ®−êng èng cÊp ngoµi nhµ.
èng d ng
500 800
1100
1000 1000
900 700 700 300
5000
1900
600 900
7000
900 600
2100
Nguyãn Âçnh Huán
= 89 =
ÂHBKÂN
Giao trçnh CÁP THOAT NÆÅC
2/ VÏ s¬ ®å kh«ng gian:
D
E
F
A
B
C
H
I
G
3/ §¸nh sè c¸c ®o¹n èng tÝnh to¸n:
§¸nh sè tuyÕn chÝnh: tõ vÞ trÝ bÊt lîi nhÊt vÒ ®iÓm nèi víi ®−êng èng bªn ngoµi.
Sau ®ã ®¸nh sè c¸c èng nh¸nh, nÕu c¸c nh¸nh gièng nhau th× chØ cÇn tÝnh 1 nh¸nh.
-
-
4/ Tra b¶ng ®−¬ng l−îng ®¬n vÞ cña c¸c thiÕt bÞ dïng n−íc cã trªn s¬ ®å:
Tªn thiÕt bÞ
Ký hiÖu
RM
CG
®−¬ng l−îng N
Röa MÆt
0,33
1
0,67
0,3
0,5
ChËu GiÆt
H−¬ng Sen
M¸ng tiÓu (1m)
Hè XÝ
HS
MT
HX
5/ X¸c ®Þnh l−u l−îng tÝnh to¸n tõng ®o¹n èng:
Nhµ c«ng céng: qtt = 0,2.α. N [l/s]. Nhµ tËp thÓ nªn α = 2,5 (b¶ng 15).
Nguyãn Âçnh Huán
= 90 =
ÂHBKÂN
Tải về để xem bản đầy đủ
26 trang
26/04/2022
13360
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo trình Cấp thoát nước - Chương 7: Hệ thống cấp nước trong nhà - Nguyễn Đình Huấn", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- giao_trinh_cap_thoat_nuoc_chuong_7_he_thong_cap_nuoc_trong_n.pdf
