Bài giảng Kế hoạch và đầu tư - Chương 3: Thu thập dữ liệu & thông tin trong NCKH - Phạm Văn Hùng
21/09/2015
C¸c bưíc cña qu¸ tr×nh nghiªn cøu
1. X¸c ®Þnh lÜnh vùc cÇn nghiªn cøu
Giai
2. Lùa chän tªn ®Ò tµi nghiªn cøu
®o¹n
kÕ
3. Xác định môc tiªu, hưíng tiÕp cËn,
phư¬ng ph¸p, c©u hái vµ gi¶ thiÕt
ho¹ch
4. X©y dùng kÕ ho¹ch & các công việc NC
5. Thu thËp d÷ liÖu, sè liÖu, th«ng tin
6. Ph©n tÝch d÷ liÖu vµ kÕt qu¶, th¶o luËn
7. ViÕt, tr×nh bµy kÕt qu¶, phæ biÕn kÕt qu¶
Giai
®o¹n
thùc
hiÖn
HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
BỘ MÔN KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƯ
Chương 3:
THU THẬP DỮ LIỆU &THÔNG
TIN TRONG NCKH
Phạm Văn Hùng
Nguyễn Thị Dương Nga
Hồ Ngọc Ninh
TẠI SAO CẦN
dữ liệu và thông tin
3
1
21/09/2015
Các nội dung
1. Khái niệm, mục đích thu thập thông tin
2. Quá trình thu thập thông tin
2.1. Chọn phương pháp tiếp cận
2.2. Các phương pháp thu thập thông tin
4
5
6
I. Khái niệm, các loại, giá trị thông tin trong
nghiên cứu khoa học
1.1. Khái niệm
1.2. Mục đích thu thập thông tin
1.3. Giá trị thông tin
1.4. Các loại thông tin
1.5. Sai số trong thu thập thông tin
1. Các khái niệm cơ bản
1.1. Dữ liệu:
-
•
•
•
Là sự kiện, tin tức xảy ra tại 1 thời gian, không gian
Biểu hiện: các ký tự, số, âm thanh, hình ảnh, giá trị
Tập hợp các dữ kiện không ngẫu nhiên
Được ghi lại do quan sát hay nghiên cứu
Ví dụ: Tên khách hàng, danh mục sản phẩm, ngày giao hàng, v.v
* Dữ liệu biểu diễn một tập hợp các giá trị mà khó biết được sự
liên hệ giữa chúng (Ví dụ: Nguyễn Văn Nam, 845102, 14 /
10 / 02, 18, v.v…).
2
21/09/2015
1. Các khái niệm cơ bản
1.2. Thông tin là gì? thông tin khác với dữ liệu
ở chỗ nào?
7
1.2. Thông tin
Thông tin là:
- Dữ liệu được xử lý và có ý nghĩa
• Dữ liệu được xử lý có mục tiêu
• Dữ liệu có thể được diễn dịch và hiểu được bởi người
nhận.
• Thông tin làm giảm tính bất định của sự việc hay tình
huống và hỗ trợ cho quyết định
Ví dụ: Thủ kho Nguyễn Văn Nam xuất mặt hàng có danh
mục là: 845102 vào ngày 14/10/ 02 với số lượng 18.
8
1.3. Sự khác nhau & Mối quan hệ giữa dữ liệu và thông tin
9
3
21/09/2015
Dữ liệu và thông tin
• DỮ LIỆU: Các sự kiện và số liệu
“ít có ý nghĩa đối với người sử dụng”
• THÔNG TIN: Dữ liệu đã qua xử lý
“có ý nghĩa với người sử dụng”
10
Bài tập: Anh chị hãy nhận biết dữ liệu và thông tin?
11
Khái niệm thu thập dữ liệu, thông tin
* Thu thập dữ liệu: Tìm tòi các dữ kiện, tin tức
về đối tượng nghiên cứu của đề tài
Thu thập dữ liệu và xử lý thông tin là 1 bước của
quá trình NCKH
Nghiên cứu khoa học là quá trình thu thập và chế
biến thông tin
Thông tin vừa là “nguyên liệu”, vừa là “sản phẩm”
của nghiên cứu khoa học.
– Thông tin là gì?
– Kênh thông tin?
12
12
– Hàng hoá thông tin?
4
21/09/2015
Mục đích thu thập dữ liệu, thông tin
- Xác nhận lý do nghiên cứu
- Tìm hiểu lịch sử nghiên cứu
- Xác định mục tiêu nghiên cứu
- Phát hiện vấn đề nghiên cứu
- Đặt giả thuyết nghiên cứu
- Để tìm kiếm/phát hiện/chứng minh luận cứ
- Cuối cùng để chứng minh giả thuyết
Mức độ không chắc chắn càng cao – càng cần nhiều
thông tin
13
Liên hệ logic của các bước:
1. Hình thành luận điểm khoa học:
Sự kiện Vấn đề Giả thuyết
2. Chứng minh luận điểm khoa học
Tiếp cận (Khảo hướng),
Thu thập thông tin
Xử lý thông tin
Suy luận
Đưa ra kết luận của nghiên cứu
14
14
1.3. Giá trị thông tin
Giá trị của thông tin
Giá trị của thông tin là lượng tiền mà nhà hoạch định
chính sách cần bỏ ra để có được thông tin mới cũng như
duy trì thông tin này.
Một số yếu tố khác phản ánh giá trị của thông tin
1) Bao nhiêu người sử dụng thông tin
2) Sử dụng thông tin tăng cường (Intensity)
3) Chi phí thiết lập thông tin
4) Thời gian, tính chính xác, khả thi, sẵn có và có thể tiếp tục
15
5
21/09/2015
1.4. Các loại dữ liệu thông tin
Dữ liệu và thông tin
• Số liệu/dữ liệu có thể chuyển sang thông tin
•
Số liệu/dữ liệu không phải hoàn toàn là
thông tin
16
Các loại dữ liệu và thông tin
1) Tài liệu/dữ liệu thứ cấp
2) Tài liệu/dữ liệu sơ cấp
3) Tài liệu/dữ liệu định tính
4) Tài liệu/dữ liệu định lượng
5) Tài liệu/dữ liệu thí nghiệm
6) Tài liệu/dữ liệu phi thực nghiệm
7) Tài liệu/dữ liệu tính toán
17
2. Phương pháp thu thập và xử lý thông tin
2.1. Chọn phương pháp tiếp cận
2.2. Các phương pháp thu thập thông
tin
18
18
6
21/09/2015
2.1. Phương pháp tiếp cận
Khái niệm:
Tiếp cận = Approach (E)
Từ điển Oxford (1994): A way of dealing with person or thing
Mục đích tiếp cận: Tìm phương hướng để có thể thu thập thông tin
Các phương pháp tiếp cận
TIẾP CẬN
Nội quan / Ngoại quan
KẾT LUẬN
Nội quan
Logic
Lịch sử / Logic
Hệ thống / Cấu trúc
Phân tích / Tổng hợp
Cá biệt / So sánh
Hệ thống
Tổng hợp
Cá biệt
Từ dưới / Từ trên
Định lượng/Địnhtính
Từ trên
Định tính
9
2.2. Các phương pháp thu thập
thông tin
Nghiên cứu tài liệu
Phi thực nghiệm
Thực nghiệm (Thí nghiệm)
20
20
a) Phương pháp
Nghiên cứu tài liệu
21
21
7