Bài giảng Nhập môn chăn nuôi - Chương 1: Động vật & vài trò của chúng - Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Chương 1
ĐỘNG VẬT & VAI TRÒ
CỦA CHÚNG
NỘI DUNG
• Động vật & các khái niệm liên quan
• Giá trị của động vật đối với con người
• Chăn nuôi trong an ninh lương thực &
nông nghiệp bền vững
• Chăn nuôi ở Việt Nam
Một số khái niệm cơ bản
• Động vật
• Khoa học động vật
• Chăn nuôi
Động vật là gì?
• Nhóm lớn các sinh vật đa bào
thuộc giới động vật (Animalia
hay Metazoa).
• Hầu hết động vật đều di động,
chúng có thể chuyển động một
cách tùy ý và độc lập.
• Động vật là loài dị dưỡng, phải
ăn các sinh vật khác để duy trì sự
sống.
Phân loại động vật theo
mục đích sử dụng
ĐỘNG VẬT
Động vật thuần hóa
Động vật hoang dã
Động vật làm
việc
Động vật
thực phẩm
Động vật làm
bạn với con
người
Động vật
trên cạn
Động vật
dưới nước
Ngựa
Trâu
Bò
Chó
Mèo
Lạc đà
Lừa vv...
(Ngựa)
vv…
Gia cầm
Gà
Dạ dày đơn
Nhai lại
Bò
Trâu
Cừu
Dê
Vịt
Lợn
Thỏ
(Chó)
(Mèo)
Ngỗng
Gà tây
vv...
Động vật có vú
Vật nuôi là gì?
Có thể được định nghĩa rộng hay hẹp:
• Nghĩa rộng: bất kỳ giống hay quần
thể động vật nào được con người
nuôi giữ có mục đích thương mại và
lợi ích.
• Nghĩa khác:
o Động vật được thuần hóa hay thậm chí
chỉ là động vật thịt đỏ.
o Thường không bao gồm gia cầm hay cá
nuôi
Các thuật ngữ chuyên ngành
Bò
Bò đực
Lợn
Lợn đực
Gia cầm
Không thiến
Gia cầm trống
Thiến (non)
Bê đực
Lợn thiến
Gia cầm trống
thiến
Thiến (trưởng thành)
Bò đực thiến
Lợn đực thiến
Cái tơ
Bò cái tơ
(bê cái)
Lợn cái tơ
(hậu bị)
Gia cầm mái tơ
Chưa sinh sản
Cái già
Bò cái
Lợn nái trưởng Gia cầm mái
thành
Đã sinh sản
Con non
Bê
Lợn con
Gia cầm con
Khoa học động vật là gì?
• Nghiên cứu khoa học về động vật
• Quan tâm đến hiểu biết khoa học về
cơ chế hoạt động của cơ thể động
vật.
• Đặc biệt nhấn mạnh: di truyền, dinh
dưỡng, sinh sản, sinh trưởng và cách
tối ưu hóa các quá trình này để nâng
cao năng suất, sức khỏe và phúc lợi
động vật.
Chăn nuôi là gì?
• Phương thức làm việc với động
vật nông nghiệp.
• Thực hành nông nghiệp về nhân
giống & nuôi dưỡng động vật.
Sản xuất chăn nuôi là gì?
• Kỹ thuật công nghệ áp dụng để nuôi giữ
động vật nhằm thu lợi nhuận.
• Gồm việc cho ăn, nhân giống, chuồng trại
và tiếp thị.
Hệ thống sản xuất chăn nuôi là gì?
• Tổ chức sản xuất của cơ sở chăn nu
(trang trại, các hoạt động, vv…)
• Theo cách sử dụng đất:
o Hệ thống chăn nuôi đơn thuần: gồm
thống phụ thuộc đất và không phụ
thuộc đất
o Hệ thống canh tác hỗn hợp: kết hợp
chăn nuôi & trồng trọt
• Theo quy mô đầu tư:
o Hệ thống quảng canh
o Hệ thống thâm canh
o Hệ thống bán thâm canh
Chăn nuôi/sản xuất động vật công
nghiệp là gì?
Hoạt động chăn nuôi thâm canh quy mô
lớn, đã biến chuồng nuôi thành xưởng
máy, vật nuôi – cỗ máy.
Giá trị & đóng góp của động vật
– Thực phẩm
– Quần áo
– Phi thực phẩm
– Sức kéo
– Nhiên liệu
– Phân bón
– Thông tin nghiên cứu
– Thể thao & giải trí, tiêu khiển
– Cảm xúc hạnh phúc
– Vv...
Vai trò của động vật (1)
Thực phẩm (hàng tiêu dùng)
• Thịt: lợn, bò, gà, cừu vv...
Nhiều người ăn thịt ngựa, thịt chó
Một số tôn giáo giới hạn tiêu thụ thịt bò và
lợn
– Ấn Độ giáo không ăn thịt bò.
– Tín đồ hồi giáo, Ấn Độ giáo và Do Thái chính thống
không ăn thịt lợn
• Trứng: gà, vịt vv...
• Sữa: bò, trâu, dê, cừu vv...
Vai trò của động vật (2)
Quần áo
• Lông (cừu, dê, lạc đà không
bướu), lông ĐV khác, da sống
chưa thuộc (mới cạo rửa)
thường được dùng làm quần
áo.
• Lông da của loài nhai lại được
dùng sản xuất quần áo, đệm
giường, vỏ bọc và thảm.
Vai trò của động vật (3)
• Cung cấp các sản phẩm phi thực phẩm khác:
– Phân bón:
Chất thải động vật cung cấp nitơ, phốtpho và kali, vv…
– Phụ phẩm:
• Mỡ động vật không ăn được để làm xà phòng, dầu
nhờn, dược phẩm, nến, mỹ phẩm, đồ da, vải len, vv…
• Các axit béo: cao su, chất nhũ hóa thực phẩm, nhựa,
sáp đánh bóng sàn, sơn dầu (véc-ni), vv…
• Gelatin từ da và xương: thực phẩm, phim, keo dính
• Collagen: vỏ xúc xích
• Vv...
Vai trò của động vật (4)
- Lầu chòi : Lông và da cung cấp vật liệu để làm
nơi trú ngụ.
- Công cụ: Loài người nguyên thủy dùng xương
và da làm công cụ lao động.
- Đồ dùng: Sừng, dây ruột mèo là các sản phẩm
động vật được sử dụng phổ biến.
- Vật dụng cá nhân: Con người sử dụng các sản
phẩm hoặc sản phẩm phụ của động vật làm đồ
trang sức và nước hoa.
Vai trò của động vật (5)
• Sức kéo
– Việc kéo hàng, thồ hàng và vận chuyển.
– Ngày nay, ở các nước đang phát triển,
động vật cung cấp 99% sức kéo trong
nông nghiệp trong khi 20% dân số thế giới
phụ thuộc vào động vật trong việc chuyên
chở hàng hóa.
– Gia súc cày kéo: trâu, bò, ngựa, la, lạc đà
có bướu và không bướu.
Vai trò của động vật (6)
• Trong chiến tranh:
Động vật là phương
tiện vận chuyển và
thể hiện sức mạnh
của quân đội
• Tôn giáo: một số xã
hội thờ cúng động
vật.
Vai trò của động vật (7)
• Dược phẩm: Con người sử
dụng các sản phẩm động vật
và phụ phẩm làm dược phẩm.
Tải về để xem bản đầy đủ
37 trang
09/01/2024
360
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Nhập môn chăn nuôi - Chương 1: Động vật & vài trò của chúng - Học viện Nông nghiệp Việt Nam", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- bai_giang_nhap_mon_chan_nuoi_chuong_1_dong_vat_vai_tro_cua_c.pdf
