Tiềm năng phát triển du lịch hệ thống đảo ven bờ Việt Nam
Tạp chí Khoa học và Công nghệ Biển; Tập 16, Số 1; 2016: 1-11
DOI: 10.15625/1859-3097/16/1/6485
TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH
HỆ THỐNG ĐẢO VEN BỜ VIỆT NAM
Uông Đình Khanh
Viện Địa lý-Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam
E-mail: uongdinhkhanh@gmail.com
Ngày nhận bài: 29-6-2015
TÓM TẮT: Hệ thống đảo ven bờ Việt Nam phân bố trải dài trên 2.000 km từ vùng biển Quảng
Ninh đến vùng biển Kiên Giang. Do phân bố trong đai nhiệt đới gió mùa, hệ thống đảo ven bờ sở
hữu những giá trị to lớn về tiềm năng du lịch tự nhiên; đó là khí hậu biển ôn hòa, nắng ấm, là nơi
chứa đựng sự đa dạng về địa hình, cảnh quan, tài nguyên sinh vật biển đảo. Trên các đảo ven bờ
còn chứa đựng nhiều dạng tài nguyên du lịch nhân văn, bao gồm các công trình kiến trúc cổ, di tích
lịch sử, văn hóa, di chỉ khảo cổ, lễ hội dân gian và văn hóa ẩm thực vùng miền. Các giá trị tiềm
năng du lịch tự nhiên và nhân văn của hệ thống đảo ven bờ là nền tảng cho phát triển các loại hình
du lịch biển - đảo độc đáo và hình thành các trung tâm du lịch nổi tiếng trong nước và quốc tế. Các
đảo có tiềm năng và thế mạnh cho phát triển du lịch trước hết thuộc về đảo Vĩnh Thực, vùng đảo
Vân Đồn, quần đảo Cô Tô - Thanh Lam, các đảo vịnh Hạ Long - Bái Tử Long (Quảng Ninh), Cát
Bà (Hải Phòng), Cù Lao Chàm (Quảng Nam), Lý Sơn (Quảng Ngãi), Hòn Tre (Khánh Hòa), Phú
Quý (Bình Thuận), Côn Đảo (Bà Rịa-Vũng Tàu) và Phú Quốc (Kiên Giang).
Từ khóa: Hệ thống đảo ven bờ, tiềm năng du lịch, Vân Đồn, Côn Đảo, Phú Quốc.
MỞ ĐẦU
GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ HỆ THỐNG
ĐẢO VEN BỜ VIỆT NAM
Với đường bờ biển dài trên 3.260 km, hơn
1 triệu km2 vùng đặc quyền kinh tế biển (gấp 3
lần diện tích đất liền) cùng với khoảng
3.000 hòn đảo phân bố cả ven bờ và ngoài khơi
xa đã tạo cho Việt Nam có nhiều lợi thế để phát
triển du lịch biển đảo. Trong những năm gần
đây du lịch biển đảo đã được chú trọng đẩy
mạnh đầu tư và thu được nhiều kết quả quan
trọng cùng với các thành tựu to lớn của ngành
du lịch Việt Nam. Một trong những thế mạnh
của du lịch biển đảo là cần khai thác và phát
Hệ thống đảo ven bờ phân bố trên thềm lục
địa suốt từ biên giới cực bắc tại tỉnh Quảng
Ninh cho đến sát biên giới phía tây nam tại tỉnh
Kiên Giang. Số lượng các đảo ven bờ (CĐVB)
được thống kê theo hải đồ tỷ lệ 1/25.000 và
1/100.000 là 2.773 đảo với tổng diện tích
1.721 km2 [1]. CĐVB phân bố không đồng đều,
tập trung nhiều nhất ở ven bờ Bắc Bộ
2.321 đảo, chiếm tới 83,7% tổng số đảo và
48,9% tổng diện tích đảo. Ven bờ Bắc Trung
huy được các giá trị tiềm năng du lịch của hệ Bộ có ít đảo nhất, chỉ đạt 2% tổng số đảo và
thống đảo ven bờ. Trong bài viết này sẽ giới 0,83% tổng diện tích các đảo. Ven bờ Nam
thiệu khái quát về tiềm năng phát triển du lịch Trung Bộ và Nam Bộ có giá trị tương đương
hệ thống đảo ven bờ Việt Nam nói chung và nhau về số lượng đảo (khoảng 7%) nhưng về
mặt diện tích thì CĐVB Nam Bộ lại gần tương
cho một số đảo và cụm đảo ven bờ nói riêng
với mong muốn góp phần đưa du lịch biển đảo đương với Bắc Bộ, chiếm 40,3% tổng diện tích
các đảo, còn CĐVB Nam Trung Bộ chỉ chiếm
10% [1].
phát triển và trở thành ngành kinh tế mũi nhọn
trong nền kinh tế chung của Việt Nam.
1
Uông Đình Khanh
Về mặt hành chính, đến cuối năm 2014, nhiên thế giới, vịnh biển Nha Trang được công
Việt Nam đã thành lập 12 huyện đảo thuộc 9 nhận là một trong số 29 vịnh biển đẹp nhất của
tỉnh và thành phố; trong đó có 2 huyện đảo Câu lạc bộ các vịnh biển đẹp nhất thế giới.
Hoàng Sa và Trường Sa nằm xa bờ, còn lại 10
Cảnh quan núi đảo và đảo karst nhiệt đới
huyện đảo nằm ven bờ. Tỉnh Quảng Ninh có
phân bố trong vịnh Bái Tử Long, Hạ Long, Cát
huyện Cô Tô và Vân Đồn; thành phố Hải
Bà, Hà Tiên, với các dạng địa hình nón, tháp và
Phòng có huyện Cát Hải và Bạch Long Vĩ;
các ngấn mài mòn trên vách đảo;
Quảng Trị có huyện Cồn Cỏ; Quảng Ngãi có
huyện Lý Sơn; Bình Thuận có huyện Phú Quý;
Bà Rịa-Vũng Tàu có Côn Đảo; còn Kiên Giang
có huyện Kiên Hải và Phú Quốc.
Cảnh quan núi, đồi đảo trên các đá trầm
tích: Cái Bầu, Vĩnh Thực, Cô Tô, Thanh Lam,
Bạch Long Vĩ, Phú Quốc, Thổ Chu …
TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH
CÁC ĐẢO VÀ QUẦN ĐẢO VEN BỜ VIỆT
NAM
Cảnh quan đảo núi lửa: Cồn Cỏ, Lý Sơn,
Phú Quý; cảnh quan đảo đá xâm nhập: Cù Lao
Chàm, Cù Lao Xanh, Côn Sơn, Hòn Khoai;
Tài nguyên du lịch từ các giá trị tự nhiên
Cảnh quan các bờ đảo mài mòn: vách bờ
Vĩnh Thực, Thanh Lam, Cù Lao Chàm, Lý
Sơn, Hòn Khoai, Thổ Chu, Phú Quốc, … cảnh
quan các bờ đảo vũng vịnh: vũng Cô Tô, vụng
Quan Lạn, vịnh Lan Hạ ( bờ đảo Cát Bà), vịnh
Côn Sơn;
Do phân bố ở đai nhiệt đới gió mùa, với
đặc trưng về các điều kiện khí hậu, cùng với
các quá trình phong hóa, rửa trôi, xâm thực,
tích tụ, ... hệ thống đảo ven bờ Việt Nam đã có
được một tập hợp các di sản địa mạo và cảnh
quan nhiệt đới vô cùng phong phú, tạo nên
nguồn tài nguyên du lịch quý giá; đó là:
Cảnh quan các hang động: hang Đầu Gỗ,
động Thiên Cung (trên đảo Đầu Gỗ), hang
Sửng Sốt (trên đảo Bồ Hòn); hang Quân Y,
Trung Trang, Hoa Cương, hang Luồn … (trên
đảo Cát Bà).
Khí hậu vùng biển đảo ôn hòa, thuận lợi
cho cho việc tắm biển và nghỉ dưỡng quanh
năm đối với các đảo và quần đảo (riêng các tỉnh
phía Bắc do có mùa đông lạnh nên chủ yếu
diễn ra trong các tháng mùa hè). Nhờ nhiệt độ
nước biển ấm, sóng, dòng chảy, gió ven đảo
thuận lợi cho các hoạt động thể thao mạo hiểm,
lướt sóng, nhảy dù mặt nước, lặn biển … Một
số đảo có điều kiện tự nhiên thích hợp cho nghỉ
ngơi, dưỡng bệnh, phục hồi sức khỏe với không
khí mát mẻ như Cù Lao Chàm, Côn Đảo, Phú
Quốc ở các độ cao trên 300 m.
Cảnh quan các tùng, áng, hồ trên núi trong
khu vực karst Hạ Long, Cát Bà: Áng Thảm,
Áng Vẹm …
Thế giới sinh vật vùng đảo biển ven bờ
phong phú với 3 khu dự trữ sinh quyển thế giới
là Cát Bà, Cù Lao Chàm và Kiên Giang (vùng
biển đảo Phú Quốc là vùng lõi của khu dự trữ);
các Vườn Quốc gia Bái Tử Long, Cát Bà, Côn
Đảo, Phú Quốc, cùng với 14 khu quy hoạch
bảo tồn biển quốc gia: đảo Trần, Cô Tô, Cát
Bà, Bạch Long Vĩ, Hòn Mê, Cồn Cỏ, Hải Vân -
Sơn Chà, Cù Lao Chàm, Lý Sơn, Hòn Mun,
Phú Quý, Hòn Cau (Bình Thuận), Côn Đảo,
Phú Quốc với đặc trưng đa dạng sinh học cao,
nhiều loài động thực vật đặc hữu, quý hiếm,
nguồn lợi sinh vật dồi dào là cơ sở cho bảo tồn,
phát triển nghề hải sản và cho phát triển ngành
du lịch - sinh thái biển đảo đầy triển vọng.
Bãi biển trên nhiều đảo ven bờ đẹp, nổi
tiếng, thuận lợi cho du lịch nghỉ dưỡng tắm
biển, như: bãi biển Hồng Vàn, Vàn Chải, Nam
Hải (đảo Cô Tô); Cát Cò, Cát Dứa (đảo Cát
Bà); Bãi Dù, Bãi Cửa Hang, Bãi Lăng, Bãi
Láng, Bãi Phủ (đảo Phú Quý); các bãi Giếng
Ngự, Bãi Khem, Bãi Sao, Bãi Vòng, Bãi Thơm,
Rạch Tràm, Vũng Bầu, Cửa Cạn, Bãi Dài,
Gành Dầu (đảo Phú Quốc) …
Cảnh quan nhiều vịnh, đảo đã nổi tiếng
như vịnh Tiên Yên - Hà Cối, vịnh Bái Tử Long,
vịnh Hạ Long, vịnh Nha Trang, vịnh Lăng Cô
Tài nguyên du lịch nhân văn
Tài nguyên du lịch nhân văn của hệ thống
và vịnh Thuận Yên (Hà Tiên) ... Trong đó vịnh đảo ven bờ cũng rất phong phú, đa dạng bao
Hạ Long 2 lần được công nhận là di sản thiên gồm các công trình kiến trúc cổ, di tích lịch sử,
2
Tiềm năng phát triển du lịch hệ thống đảo …
văn hóa, di chỉ khảo cổ, lễ hội dân gian và văn đó là: nghề chế biến nước mắm với các nhà
hóa ẩm thực vùng miền.
thùng, vườn tiêu trên đảo Phú Quốc; trang trại
nuôi dê, nuôi ong lấy mật trên đảo Cát Bà; nghề
lồng bè nuôi cá, hàu, ngọc trai trên các vùng
biển đảo Vân Đồn, Hạ Long, Cát Bà, Lý Sơn,
Phú Quý, Côn Đảo, Phú Quốc; hay các làng
nghề thủ công mỹ nghệ từ sản phẩm biển trên
các đảo Lý Sơn, Côn Đảo, Phú Quốc …
Các công trình kiến trúc, di tích lịch sử -
văn hóa, khảo cổ có tượng đài và khu di tích
Đền thờ Bác Hồ trên đảo Cô Tô; thương cảng
Vân Đồn (trên vùng biển đảo Quan Lạn) cảng
ngoại thương đầu tiên của Việt Nam được xây
dựng từ thời Lý (1149) đã tồn tại qua các triều
đại Lý, Trần, Lê; đền thờ Lý Anh Tông, chùa
Cái Bầu trên đảo Cái Bầu; di chỉ khảo cổ (Ngọc
Vừng, Soi Nhụ, Hà Giắt) đặc sắc ở vùng đảo
Vân Đồn; chùa Quan Lạn, miếu Quan Lạn, đền
thờ Trần Khánh Dư trên đảo Quan Lạn; di chỉ
Cái Bèo, Hiền Hào, đình Hoàng Châu, miếu
Văn Chấn, bia đá chùa Gia Lộc … trên đảo Cát
Bà và Cát Hải; hệ thống công trình đá xếp nằm
dọc theo các sườn núi và hơn 20 công trình
kiến trúc cổ gồm đình, lăng miếu, chùa, giếng
cổ của người Chăm, người Việt trên Cù Lao
Chàm; chùa Hang, chùa Đục, An Long Đình, di
chỉ văn hóa Chăm Pa, Sa Huỳnh ở suối Chình,
xóm Ốc, Nhà trưng bày Bảo tàng hải đội
Hoàng Sa, và nhiều di tích khác trên đảo Lý
Sơn; chùa Linh Quang, Vạn An Thạnh, Linh
Sơn Tự, đèn biển … trên đảo Phú Quý; Nhà tù
Côn Đảo (hệ thống các khu nhà lao, chuồng
cọp, chuồng bò, hầm xay lúa), nghĩa trang
Hàng Dương, mộ anh hùng liệt sĩ Võ Thị Sáu
trên đảo Côn Sơn; Nhà tù Phú Quốc, đền thờ
anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực, đền
Dinh Cậu … trên đảo Phú Quốc.
Cơ sở hạ tầng và các loại hình du lịch
Một yếu tố quan trọng khác đóng vai trò
cho phát triển du lịch đó là vấn đề cơ sở hạ tầng
du lịch, quản lý du lịch và mối liên kết giữa các
đảo với các trung tâm du lịch lớn ven biển.
Nhiều đảo có điều kiện thuận lợi liên kết
với các trung tâm du lịch lớn ven biển và các
trung tâm này trở thành động lực để các đảo
phát triển tiềm năng du lịch, như đảo Vĩnh
Thực gắn với Móng Cái - Trà Cổ; các đảo
thuộc vịnh Bái Tử Long, Hạ Long (Ngọc Vừng,
Quan Lạn, Trà Bản, Cô Tô, Thanh Lam, Tuần
Châu …) gắn với Khu kinh tế Vân Đồn và Tp.
Hạ Long; Cát Bà với Tp. Hải Phòng; Cù Lao
Chàm với Tp. Đà Nẵng, Hội An; Hòn Tre, Hòn
Lớn với Tp. Nha Trang; Côn Đảo với Bà Rịa-
Vũng Tàu; Phú Quốc, quần đảo Bà Lụa, Hòn
Rái, Nam Du với Tp. Rạch Giá và thị xã Hà
Tiên. Côn Đảo và Phú Quốc còn có điều kiện
gắn trực tiếp với Tp. Hồ Chí Minh và Tp. Cần
Thơ bằng đường hàng không.
Cũng nhờ tiềm năng du lịch phong phú như
đã trình bày ở trên đã tạo cho hệ thống đảo ven
bờ nhiều loại hình du lịch đặc sắc và hấp dẫn:
tắm biển kết hợp nghỉ dưỡng; du lịch sinh thái;
du lịch thể thao (nhảy dù mặt biển, lướt ván,
đua thuyền); du lịch lặn biển (ngắm rạn san hô,
quần hệ cá rạn san hô); du lịch thương mại, hội
nghị, hội thảo; du lịch lễ hội; du lịch khoa học
và thưởng thức các món ăn đặc sản vùng
biển đảo.
Các lễ hội văn hoá và dân gian: lễ hội Quan
Lạn (18/6 âm lịch) trên đảo Quan Lạn vừa kỷ
niệm chiến thắng giặc Nguyên Mông năm 1288
và chiến công của Trần Khánh Dư (một danh
tướng của nhà Trần) vừa là lễ hội cầu ngư của
cư dân vùng biển; Lễ Khao lề thế lính Hoàng
Sa, lễ hội đình làng An Hải trên đảo Lý Sơn;
các lễ hội Đình thần Dương Đông, thần Cửa
Cạn, thần An Thới, đình Ô Nam Hải và lễ hội
Thủy Long Thánh Mẫu trên đảo Phú Quốc.
Du lịch tắm biển, nghỉ dưỡng, thể thao tập
trung nhiều ở các đảo có bãi tắm đẹp, cơ sở hạ
tầng du lịch tốt như Quan Lạn, Cô Tô, Cát Bà,
Côn Đảo, Phú Quốc, …, song hoạt động này có
tính thời vụ cao, đặc biệt ở các đảo phía bắc có
Văn hóa ẩm thực vùng miền có món ăn đặc
sản tu hài, sò huyết, hàu, bào ngư vùng biển
Vân Đồn, Cát Bà; hải sâm, ốc vú nàng, mực,
tôm, cua, cầu gai ở Lý Sơn; cua huỳnh đế, cá
mú đỏ hấp gừng, gỏi ốc, mực một nắng, cá thu,
dông, tôm hùm vùng biển Phú Quý; tôm hùm, mùa đông lạnh, loại hình du lịch này diễn ra
vẹm xanh vùng biển đảo Bình Ba (Cam Ranh).
chủ yếu vào các tháng mùa hè.
Các ngành nghề đặc sắc trên đảo cũng là tài
nguyên du lịch mà du khách thường tham quan,
Du lịch sinh thái kết hợp nghiên cứu khoa
học và tham quan lễ hội, di tích lịch sử - văn
3
Uông Đình Khanh
hóa phát triển mạnh tại các đảo Cái Bầu, Cát
Đặc biệt các đảo đã được đầu tư mạnh như
Bà, Cù Lao Chàm, Lý Sơn, Phú Quý, Côn Đảo, khu du lịch và giải trí quốc tế Tuần Châu trên
Phú Quốc và Hòn Khoai;
đảo Tuần Châu, khu du lịch Cát Bà, khu du lịch
Hòn Ngọc Việt (Vinpearl) trên đảo Hòn Tre đã
trở thành những trung tâm du lịch biển đảo lớn
của cả nước được nhiều khách du lịch trong
nước và quốc tế biết đến, bởi nơi đây không chỉ
có các hoạt động du lịch thông thường mà còn
là nơi tổ chức nhiều sự kiện mang tầm quốc gia
và quốc tế như các cuộc thi hoa hậu Việt Nam,
hoa hậu thế giới người Việt, hoa hậu Hoàn Vũ
… Hiện tại các đảo Cái Bầu, Phú Quốc và Côn
Đảo cũng đang được đầu tư mạnh mẽ và tin
tưởng rằng trong thời gian không xa sẽ trở
thành các trung tâm du lịch Quốc tế và xứng
đáng là những đảo ngọc của Việt Nam.
Du lịch thương mại, hội nghị, hội thảo diễn
ra tại các trung tâm du lịch lớn như Tuần Châu,
Cát Bà, Hòn Tre (Khánh Hòa), Phú Quốc;
Du lịch lặn biển kết hợp nghiên cứu khoa
học hiện đang phát triển mạnh tại các đảo có hệ
thống các Khu bảo tồn biển như Cô Tô, Cát Bà,
Cù Lao Chàm, Hòn Mun, Côn Đảo, Phú Quốc;
Ngoài ra, loại hình du lịch cuối tuần kết
hợp với vui chơi giải trí đang phát triển mạnh
tại các đảo Vân Đồn, Cô Tô, Cát Bà, Hòn Tre
(Khánh Hòa), Phú Quốc và rất nhiều đảo nhỏ
ven bờ khác ở Nam Trung Bộ và Nam Bộ.
Cùng với gia tăng khách du lịch, trong
những năm gần đây cơ sở hạ tầng phục vụ du
lịch trên các đảo cũng được tăng lên nhanh
chóng. Bằng nhiều nguồn vốn khác nhau, đặc
biệt là nguồn vốn của Chương trình Biển Đông
- Hải đảo, trong thời gian qua cơ sở hạ tầng
nhiều đảo đã được cải thiện đáng kể đáp ứng
nhu cầu nâng cao đời sống dân cư trên đảo và
phục vụ du lịch. Một số khách sạn đạt tiêu
chuẩn quốc gia và quốc tế đã và đang được xây
dựng ở các khu du lịch lớn: Cát Bà, Hòn Tre,
Côn Đảo và Phú Quốc … Nhiều đảo đã đầu tư
nâng cấp bến cảng và trang bị các phương tiện
thủy mới (tàu cao tốc) phục vụ phát triển du
lịch như Cô Tô, Quan Lạn, Ngọc Vừng, Cù Lao
Chàm, Phú Quý, Côn Đảo và Phú Quốc. Nhiều
đảo lớn đã được đầu tư hệ thống điện lưới quốc
gia như Cái Bầu, Cát Bà, Trà Bản, Cô Tô,
Thanh Lam, Quan Lạn, Ngọc Vừng, Lý Sơn,
Hòn Tre và Phú Quốc hay nâng cấp mở rộng
sân bay cũ (Côn Đảo), xây dựng cảng hàng
không mới (Phú Quốc) góp phần phát triển
kinh tế biển đảo, đồng thời phục vụ phát triển
du lịch.
Nhờ những ưu thế về tiềm năng du lịch và
đầu tư cơ sở hạ tầng du lịch tốt, mà trong thời
gian qua du lịch biển đảo cũng đã phát triển
mạnh trên một số đảo (Cái Bầu, Cô Tô, Quan
Lạn, Cát Bà, Tuần Châu, Hòn Tre, Côn Đảo,
Phú Quốc …) và là địa chỉ, điểm đến hấp dẫn
ngày càng thu hút khách du lịch trong và ngoài
nước. Minh chứng cho điều này có thể thấy qua
con số thống kê đầy ấn tượng. Nếu như năm
2005, toàn hệ thống đảo ven bờ thu hút khoảng
trên 400 ngàn lượt khách du lịch (trong đó có
khoảng 50 ngàn lượt khách quốc tế) thì đến
năm 2008, con số này đã tăng lên 600 ngàn
lượt người (115,4 ngàn lượt khách quốc tế), đạt
tốc độ tăng trưởng bình quân 13,5 %/năm
(riêng khách quốc tế tăng 32,3 %/năm). Doanh
thu du lịch từ hệ thống đảo cũng tăng mạnh,
năm 2008 đạt 548,4 tỷ đồng, gấp gần 2 lần năm
2005 (275 tỷ đồng) và đạt tốc độ tăng trưởng
bình quân 25,8 %/năm. Đến năm 2011 các đảo
ven bờ đã đón 2.254.800 lượt khách, gấp 3,75
lần năm 2008, trong đó riêng đảo Cát Bà đã
đón 1.203.000 lượt khách, với 310.000 lượt
khách quốc tế, tổng doanh thu đạt 541 tỷ đồng.
Tuy nhiên cũng phải nhìn nhận một thực tế là
hiện nay du lịch mới phát triển mạnh ở các đảo
Tuần Châu, Cát Bà, Phú Quốc, Hòn Tre
(Khánh Hòa). Riêng các đảo này hàng năm thu
hút hơn 80% lượng khách du lịch quốc tế và
trên 60% lượng khách du lịch nội địa của toàn
hệ thống đảo ven bờ và doanh thu du lịch
chiếm tới trên 90% tổng doanh thu du lịch từ
đảo [2].
Thực tế cho thấy mặc dù những năm qua du
lịch đảo phát triển nhanh cả về lượng khách,
doanh thu và cơ sở hạ tầng; song quy mô còn
nhỏ bé so với những tiềm năng vốn có và vẫn
còn nhiều khó khăn, hạn chế:
Du lịch mới phát triển ở một số đảo gần
bờ như Tuần Châu, Cái Bầu, Cát Bà, Cù Lao
Chàm, Hòn Tre … gắn với các trung tâm du
lịch ven biển của các khu vực Hạ Long, Hải
4
Tiềm năng phát triển du lịch hệ thống đảo …
Phòng, Hội An, Nha Trang; hoặc ở các đảo có vùng phụ cận, trong đó lớn nhất là đảo Cái Bầu
điều kiện đi lại thuận lợi bằng máy bay như thuộc Khu kinh tế Vân Đồn. Vùng đảo Vân
Côn Đảo và Phú Quốc. Còn rất nhiều đảo có Đồn nổi tiếng là nơi có phong cảnh thiên nhiên
tiềm năng du lịch lớn nhưng chưa phát huy thơ mộng, hữu tình với những hòn đảo đẹp
được hiệu quả như Vĩnh Thực, Cô Tô, Ngọc (hòn Đũa, hòn Thiên Nga). Trên nhiều đảo có
Vừng, Lý Sơn, Phú Quý, Thổ Chu, Hòn Khoai những bãi biển đẹp như Sơn Hào, Minh Châu,
và Hòn Rái, ...
Quan Lạn, Ngọc Vừng với cát trắng, phẳng
mịn, dài vài kilômét, rộng 100 - 200 m, độ sâu
vừa phải, nước trong phù hợp cho tắm biển,
nghỉ dưỡng và được đánh giá là những bãi tắm
đẹp nhất của vùng biển Bắc Bộ. Vùng đảo này
còn là nơi lưu giữ nhiều di tích lịch sử và khảo
cổ nổi tiếng như đền thờ Trần Khánh Dư, chùa
Quan Lạn (đảo Quan Lạn); đền thờ vua Lý Anh
Tông, thiền viện Cái Bầu (đảo Cái Bầu); khu
mộ cổ thôn Đá Bạc (đảo Minh Châu); thương
cảng Vân Đồn, khu du lịch sinh thái nghỉ
dưỡng tiện nghi Mai Quyền (trên đảo Cái Bầu),
khu du lịch sinh thái Vân Hải (trên đảo Quan
Lạn) … và nhiều loại hải sản quý như tôm he,
tu hài, sá sùng, mực ống, hàu là những tài
nguyên du lịch hấp dẫn lớn đối với du khách
trong và ngoài nước.
Các loại hình hoạt động du lịch nói chung
còn đơn điệu và nghèo nàn (chủ yếu là tham
quan và tắm biển); chưa tạo ra được các sản
phẩm du lịch độc đáo, thiếu các cơ sở vui chơi,
giải trí, chất lượng phục vụ thấp ... Điều này
hạn chế đến việc thu hút khách du lịch.
Sản phẩm du lịch chưa nhiều, chưa phát
huy được thế mạnh về sản phẩm du lịch đặc
trưng của các vùng đảo dẫn đến bị trùng lặp và
chồng chéo. Giá cả du lịch đắt đỏ chưa thu hút
được lượng khách nội địa.
Khó khăn của các đảo xa bờ là không có
điện lưới quốc gia, nhiều đảo nhỏ gần bờ nhưng
số dân ít nên hạn chế về suất đầu tư. Chính điều
này đã làm cho giá du lịch còn cao (đặc biệt là
giá thuê phòng), làm giảm lượng du khách
cũng như giảm thời gian lưu trú.
Quần đảo Cô Tô
Quần đảo Cô Tô với trên 50 đảo lớn nhỏ
nằm xa bờ còn giữ được nhiều nét nguyên sơ
của tự nhiên, nước biển sạch, môi trường trong
lành, cảnh quan núi đảo, bờ bãi, vũng vịnh đẹp,
hệ sinh thái đa dạng thuận lợi cho du lịch tắm
biển, du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng. Cô Tô có
nhiều bãi biển đẹp như Hồng Vàn, Vàn Chải,
Nam Hải; hồ Trường Xuân; bãi đá Voòng Si,
cánh rừng chõi nguyên sinh trên cát; hòn Sư Tử,
hòn Cá Chép, hòn Chim Sẻ và hòn Mâm Xôi; có
khu bảo tồn biển Cô Tô với sự đa dạng phong
phú của rạn san hô và các loài sinh vật biển.
Trên đảo Cô Tô còn có tượng đài và khu di tích
Đền thờ Bác Hồ ghi dấu ấn ngày Bác ra thăm
đảo (9/5/1961) cùng các lễ hội, văn hóa ẩm thực
… là những tài nguyên và tiềm năng cho phát
triển nhiều loại hình du lịch đặc sắc và khác biệt
có ưu thế và sức cạnh tranh cao. Đặc biệt, Cô Tô
có thể là điểm dừng chân của các tầu du lịch
vượt đại dương từ các nước trong khu vực Đông
Tiềm năng phát triển du lịch một số đảo và
cụm đảo trọng điểm
Đảo Vĩnh Thực
Tiềm năng du lịch có khả năng khai thác
nhất của đảo Vĩnh Thực chính là các bãi biển
dài, phẳng, sạch cát trắng, mịn không pha lẫn
các vỏ sò sinh vật và dạng địa hình thềm biển
khá bằng phẳng có diện tích rộng ở phía nam
của đảo thuận lợi cho xây dựng cơ sở hạ tầng
du lịch. Vĩnh Thực tuy không xa bờ nhưng
cảnh quan thiên nhiên còn giữ được vẻ hoang
sơ, lại gần với Trà Cổ - khu du lịch với bãi tắm
Trà Cổ nổi tiếng hàng năm thu hút lượng lớn
khách du lịch trong và ngoài nước. Vĩnh Thực
cũng gần với Tp. Móng Cái, Trung tâm kinh tế
cửa khẩu vùng Đông Bắc của Tổ quốc nơi giao
lưu buôn bán sầm uất với Trung Quốc. Tất cả
những yếu tố thuận lợi trên là động lực và tiềm
năng để đảo Vĩnh Thực kêu gọi đầu tư phát Á và cả ngoài khu vực ghé qua (du lịch tham
quan, mua sắm, hàng lưu niệm, …).
triển du lịch.
Các đảo thuộc vịnh Hạ Long
Vùng đảo Vân Đồn
Tiềm năng du lịch của các đảo thuộc vịnh
Hạ Long nói riêng và cả vịnh Hạ Long nói
Vùng đảo Vân Đồn với hơn 300 hòn đảo
lớn nhỏ phân bố trong vịnh Bái Tử Long và
5
Uông Đình Khanh
chung là hết sức to lớn. Đây là vịnh biển kín
với diện tích 1.553 km2, bao gồm 1.969 hòn
đảo (trong đó vùng được công nhận di sản có
diện tích 434 km2 với 775 hòn đảo). Vịnh Hạ
Long đã hai lần được UNESCO công nhận là
Di sản thiên nhiên thế giới với giá trị về tiêu chí
thẩm mỹ - cảnh đẹp thiên nhiên (1994) và giá
trị về địa chất - địa mạo (năm 2000). Mới đây
ngày 29/3/2012, vịnh Hạ Long chính thức trở
thành một trong 7 kỳ quan thiên nhiên mới của
thế giới do New Open World bình chọn. Đặc
sắc của vịnh Hạ Long là có hàng ngàn hòn đảo
đá vôi với hình thù khác nhau cùng các tên gọi
cách điệu như hòn Oản, hòn Gà Chọi, hòn Ấm
Tích, hòn Con Cóc … soi bóng trên nền vịnh
biển cùng với các ngấn nước biển mài mòn trên
vách các đảo đá tạo nên những cảnh quan tuyệt
đẹp. Đặc biệt có nhiều hang động karst có vẻ
đẹp lộng lẫy với những nhũ đá, măng đá, cột đá
thiên tạo vô cùng sinh động tạo nên thế giới kỳ
ảo nổi tiếng, như các hang: Thiên Cung, Đầu
Gỗ, Sửng Sốt, Bồ Nâu, Trinh Nữ … Không chỉ
đẹp về mặt cảnh quan, vịnh Hạ Long còn là nơi
ghi dấu tích sinh hoạt của người nguyên thủy từ
20.000 năm trước còn lưu lại ở đây với ba nền
văn hóa tiền sử nổi tiếng kế tiếp nhau phát triển
từ thời kỳ Hậu đá cũ đến thời kỳ Kim khí. Đó
là văn hóa Soi Nhụ - Cái Bèo - Hạ Long. Vịnh
Hạ Long là nơi du khách có thể tham gia các
hoạt động nghiên cứu khoa học, ngắm cảnh,
tắm biển, bơi thuyền, nhảy dù, lặn khám phá
rạn san hô, câu cá giải trí.
dạng sinh học bởi nơi đây là Vườn quốc gia,
Khu dự trữ sinh quyển thế giới, Khu bảo tồn
biển Cát Bà lưu giữ nhiều giá trị tài nguyên quý
giá. Đó là các rạn san hô, thảm cỏ biển, các loài
cá san hô, rừng nguyên sinh nhiệt đới trên núi
đá vôi, Voọc đầu trắng Cát Bà (nằm trong danh
sách loài linh trưởng có nguy cơ tuyệt chủng
trên thế giới) cùng nhiều loài thú quý hiếm như
mèo rừng, khỉ đuôi vàng, khỉ đuôi lợn, khỉ mặt
đỏ, nai, hoẵng, sơn dương, cầy nhông, …
Đảo Cù Lao Chàm
Thiên nhiên đã ban tặng Cù Lao Chàm các
tài nguyên du lịch địa mạo quý giá, đó là các
bãi biển thoải với nền cát mịn, sạch, nằm xen
giữa các mỏm nhô đá với những nét chạm trổ
độc đáo, các vách đá kỳ vĩ, khối đá đa dạng về
hình thể và đặc biệt là hang Yến trên các bờ
vách đá dốc. Cù Lao Chàm đa dạng về các loài
của ngành thực vật bậc cao và các loài động
vật. Đáng chú ý ở đây là nhóm cây cảnh với sự
phong phú của tuế và lan huyết nhung tía.
Vùng biển ven bờ quanh đảo Cù Lao Chàm
gồm các hệ sinh thái vùng triều, hệ sinh thái rạn
san hô đa dạng và phong phú các giống, loài
sinh vật biển. Trong đó hệ sinh thái rạn san hô
là sản phẩm của vùng biển nhiệt đới và cũng rất
điển hình ở đảo Cù Lao Chàm. Tại đây có thể
mở hướng du lịch lặn biển hoặc trang bị tàu có
kính để quan sát san hô. Với lợi thế về tiềm
năng tự nhiên cho phát triển du lịch, nếu được
đầu tư trong tương lai gần Cù Lao Chàm xứng
đáng trở thành một trung tâm du lịch sinh thái
biển - đảo và dịch vụ thương mại tầm quốc gia
và quốc tế, là điểm đón khách du lịch trong
nước và quốc tế khi đến với Huế, Đà Nẵng, Hội
An và thánh địa Mỹ Sơn.
Quần đảo Cát Bà
Quần đảo Cát Bà gồm đảo Cát Bà rộng
153 km2 và trên 300 hòn đảo nhỏ khác. Là đảo
đá vôi lớn nhất và đảo lớn thứ 3 trong hệ thống
đảo Việt Nam với tài nguyên du lịch phong
phú. Trên các đảo có gần 100 bãi cát kích
thước khác nhau, phổ biến là các bãi nhỏ dài
trên dưới 100 m, rộng 15 - 30 m; trong đó nổi
tiếng là các bãi Cát Cò I, Cát Cò II, Cát Cò III,
Cát Dứa, bãi Tây Tắm, bãi Cát Tiên … cát
trắng, nước trong xanh, độ mặn lý tưởng cho
tắm biển, nghỉ dưỡng. Cùng với đó là cảnh
quan của quần đảo với các dạng địa hình karst
độc đáo như nón, tháp, ngấn nước biển trên
Đảo Lý Sơn
Tiềm năng cho phát triển du lịch của cụm
đảo Lý Sơn là rất lớn và đặc sắc với các dạng
địa hình núi lửa như nón-phễu núi lửa, nón-
chóp núi lửa; các dạng địa hình do biển cả tác
động vào khối đá núi lửa tạo nhiều thắng cảnh
nổi tiếng, rất độc đáo. Đó là cầu thiên nhiên
được gọi là “Cổng Tò Vò” phân bố ở mỏm tây
vách đá vôi, hang động,tùng, áng, suối nước bắc đảo; là các hang lớn, hốc ngầm với thắng
cảnh Chùa Hang và Hang Câu nổi tiếng. Vùng
biển quanh đảo Lý Sơn có tính đa dạng sinh
nóng … Giá trị đặc biệt của quần đảo Cát Bà
cho phát triển du lịch sinh thái chính là sự đa
6
Tiềm năng phát triển du lịch hệ thống đảo …
học cao với các hệ sinh thái điển hình như rạn hóa công nhận di tích lịch sử cấp quốc gia năm
san hô, rong biển, cỏ biển, cá biển … được quy 1996 là một trong những ngôi chùa cổ nhất của
hoạch thành Khu bảo tồn biển Lý Sơn có diện tỉnh Bình Thuận có tuổi 250 năm còn lưu giữ
nhiều sắc phong, nhiều tượng Phật quý và là
ngôi chùa tiêu biểu về các lĩnh vực lịch sử, văn
hóa, nghệ thuật và Phật giáo ở trên đảo Phú
Quý. Vạn An Thạnh (Di tích lịch sử văn hóa
cấp quốc gia) nằm trên thềm cát trắng sát cạnh
bờ biển thuộc làng Triều Dương, xã Tam
Thanh, được xây dựng hoàn chỉnh năm Tân
Sửu 1781 theo lối kiến trúc dân gian của người
Việt như dạng đình làng trong đất liền. Các
kiến trúc chính gồm chính điện, nhà Tiền hiền,
Võ ca là nơi thờ thần Nam Hải, đến nay còn
lưu giữ gần 100 bộ xương cốt (gồm cá voi, rùa
da). Có thể nói các chùa trên đảo Phú Quý đều
là những điểm du khách có thể dừng chân vãn
cảnh và tìm hiểu, khám phá các giá trị nghệ
thuật dân gian. Phú Quý còn có nhiều món ẩm
thực rất riêng của mình phục vụ du khách như
cua Huỳnh Đế, cá mú đỏ hấp gừng, gỏi ốc, mực
một nắng, dông, tôm hùm.
tích 7.925 ha (trong đó có 7.113 ha mặt nước
biển) cũng là nguồn tài nguyên to lớn cần được
khai thác cho phát triển du lịch. Các giá trị di
tích lịch sử, văn hóa cũng rất phong phú. Trên
một diện tích hẹp không đầy 10 km2 của đảo
phân bố đậm đặc các di tích lịch sử - văn hóa
(với 24 di tích kiến trúc tôn giáo gồm đình,
chùa, đền, miếu) trong đó có 4 di tích kiến trúc
được công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp
quốc gia là đình An Hải, Chùa Hang, Âm Linh
Tự và Mộ lính Đội Hoàng Sa. Ở nơi đây có
lăng thờ bộ xương cá voi (cá Ông) - một tín
ngưỡng phổ biến của cư dân đới bờ biển, có
“Nhà trưng bày Bảo tàng hải đội Hoàng Sa
kiêm quản Trường Sa” mới được xây dựng và
chính thức mở cửa đón khách từ tháng 1/2010.
Ngoài ra, trên đảo Lý Sơn còn lưu giữ nhiều giá
trị văn hóa phi vật thể, với nhiều lễ hội truyền
thống như Lễ hội đua thuyền, Lễ tế tiền hiền,
Lễ tế thần, Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa cùng
nhiều bài ca dân gian, nhiều truyền thuyết độc
đáo và ly kỳ. Trong lòng đất Lý Sơn còn ẩn
chứa nhiều di chỉ văn hóa Sa Huỳnh, văn hóa
Chăm Pa đã được các nhà khảo cổ học khai
quật. Bên cạnh đó thì ẩm thực cũng là một
trong những nét văn hóa độc đáo và đặc sắc của
Lý Sơn với các loại rượu vú (hải sâm), ốc, mực,
tôm, cua, cá, … Tất cả những tài nguyên này
thể hiện tiềm năng du lịch cần được khai thác
để Lý Sơn phát triển.
Cụm đảo Hòn Tre (Khánh Hòa)
Nằm án ngữ vịnh Nha Trang (là một trong
số 29 vịnh trên thế giới được Câu lạc bộ các
vịnh đẹp nhất trên thế giới xếp hạng và chính
thức công nhận vào tháng 7/2003 và còn là
thắng cảnh của Việt Nam), cụm đảo Hòn Tre
mang trong mình nhiều giá trị tài nguyên du
lịch phong phú. Đó là các cảnh quan thiên
nhiên, bãi tắm hoang sơ và nhân tạo tuyệt đẹp ở
hòn Miều, hòn Mun, hòn Tre, hòn Tằm … các
hệ sinh vật biển phong phú đa dạng với nhiều
loại san hô, rong biển, các loại cá sống trong
rạn san hô với đủ màu sắc trở thành điểm tham
quan du lịch lặn biển lý thú.
Đảo Phú Quý
Trên đảo có nhiều bãi biển đẹp, như: bãi
Dù, bãi Cửa Hang, bãi Lăng, bãi Láng, bãi Phủ,
Doi Dừa thuận lợi cho tắm biển và nghỉ dưỡng.
Cảnh quan tự nhiên trên núi Cao Cát với các
cột đá cấu tạo bởi lớp đá trầm tích phun trào
còn sót lại sau quá trình bóc mòn, dấu tích còn
khá nguyên vẹn của miệng núi lửa Cao Cát,
hay vách đứng dạng tường thành ở sườn phía
đông nam núi Cao Cát tạo nên cảnh quan hùng
vĩ, là những điểm hấp dẫn du khách khám phá.
Trên đảo Phú Quý còn có 6 ngôi chùa: Linh
Quang, Liên Hoa, Linh Sơn, Linh Bửu, Mỹ
Quang và Thạch Lâm nằm tựa trên sườn núi
Quần đảo Côn Đảo
Côn Đảo có hơn 20 bãi tắm đẹp với cát
trắng, nước biển trong xanh ấm áp quanh năm,
quy mô và vị trí hướng khác nhau phù hợp với
các loại hình tắm biển và thể thao mặt biển. Địa
hình Côn Đảo được cấu tạo bởi đá magma tạo
sườn dốc có thể tổ chức nhiều loại hình thể
thao mạo hiểm như leo núi, vượt thác … Côn
Đảo với Vườn quốc gia rộng tới 15.043 ha
(trong đó phần trên đảo là 6.043 ha, phần biển
là 9.000 ha) nổi tiếng về sự giàu có và đa dạng
hay ở chân núi. Chùa Linh Quang được Bộ Văn của tài nguyên sinh vật cả trên cạn và dưới biển
7
Uông Đình Khanh
vào loại bậc nhất nước ta. Với tính đa dạng sinh
Các di tích lịch sử văn hóa trên đảo Phú
học cao về các loại động thực vật trên cạn, về Quốc không nhiều, song đều mang dấu ấn lịch
đa dạng các loài san hô cùng hệ sinh thái rừng sử, truyền thống văn hóa của dân tộc Việt Nam
ngập mặn và cỏ biển đã tạo nên một môi trường như: đền Dinh Cậu (thời Chúa Nguyễn) ở cửa
thuận lợi cho sinh sản, ươm giống và bảo tồn rạch Dương Đông, đền thờ Nguyễn Trung Trực
các loài sinh vật biển. Nơi đây bắt gặp các loài (thời chống Pháp), nhà tù Phú Quốc (thời
thú biển quý hiếm như bò biển (Dugong), là bãi chống Pháp và chống Mỹ) cùng với đó là các
đẻ trứng của một số loài rùa biển. Côn Đảo còn danh thắng khác như chùa Hùng Long Tự, suối
có di tích hệ thống nhà tù được gọi là “địa ngục Đá Bàn, suối Tranh cùng nhiều lễ hội truyền
trần gian”, nơi giam giữ các chiến sĩ cách thống tổ chức hàng năm như các Lễ hội Đình
mạng và bảo tàng Côn Đảo, nơi lưu giữ những thần Dương Đông, Đình thần Cửa Cạn, Đình
hiện vật, di sản văn hóa, lịch sử lâu dài của dân thần An Thới, Đình Ô Bổn, Đình Ô Nam Hải,
tộc Việt Nam.
Thủy Long Thánh Mẫu … là những điểm tham
quan du lịch hết sức lý thú. Ngoài ra, Phú Quốc
còn có các nhà thùng nước mắm, xưởng chế
biến rượu sim, vườn tiêu, các cơ sở nuôi cấy
ngọc trai … cũng là những địa chỉ hấp dẫn du
khách. Có thể thấy tiềm năng du lịch đã tạo cho
Phú Quốc trở thành một Trung tâm du lịch sinh
thái và nghỉ dưỡng lớn mang tầm quy mô quốc
gia và quốc tế.
Đảo Phú Quốc
Tài nguyên phục vụ cho phát triển du lịch
của đảo Phú Quốc rất phong phú và đa dạng,
nhiều chủng loại với địa hình bờ biển, bãi tắm,
vách mài mòn, địa hình đồng bằng, thung lũng
suối, đồi sót và các dãy núi thấp, hệ sinh thái
rừng nhiệt đới, hệ sinh thái vùng triều và biển
nông ven bờ … và các di tích lịch sử văn hóa.
ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH
CHO CÁC ĐẢO VÀ QUẦN ĐẢO
Phú Quốc có địa hình núi đơn nghiêng đặc
trưng, độc đáo phân bố rộng được xem như là
một di sản địa mạo về dạng địa hình độc đáo
liên quan đến cấu trúc địa chất và kiến tạo trẻ.
Có bờ biển dài trên 150 km với các dạng địa
hình bờ tạo nhiều thắng cảnh như các bãi đá đổ,
khối đá, tháp đá, các vũng mài mòn, mài mòn-
tích tụ, nhiều bãi biển cát trắng trải dài quanh
suốt các bờ lõm của đảo; đó là các bãi Giếng
Ngự, bãi Khem, bãi Sao, bãi Vòng, bãi Thơm,
Trong Đề án quy hoạch phát triển kinh tế
đảo Việt Nam đến năm 2020 đã được Thủ
tướng chính phủ phê duyệt (số 568/QĐ-TTg,
ngày 28/4/2010) [4] quan điểm phát triển du
lịch được xác định là phát triển nhanh và bền
vững du lịch vùng đảo trong sự gắn kết với các
trung tâm đô thị, các khu du lịch lớn ven biển,
sớm đưa du lịch đảo thực sự trở thành ngành
kinh tế mũi nhọn và phải coi phát triển du lịch
Rạch Tràm, Rạch Vẹm, bãi Vũng Bầu, bãi Cửa là hướng trọng điểm, mang tính đột phá trong
phát triển kinh tế đảo của những năm tới.
Tháng 8/2013 Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
đã phê duyệt Đề án “Phát triển du lịch biển,
đảo và vùng ven biển Việt Nam đến năm 2020”
[3]. Theo đó đến năm 2020 du lịch biển phải có
được 6 điểm đến du lịch tầm cỡ quốc tế có sức
cạnh tranh cao trong khu vực, đó là Bái Tử
Long - Hạ Long - Cát Bà, Lăng Cô - Cảnh
Dương, Hội An - Cù Lao Chàm, Nha Trang -
Cam Ranh, Phan Thiết - Mũi Né và Phú Quốc.
Như vậy trong 6 điểm đến du lịch tầm cỡ quốc
tế có 2 điểm đến hoàn toàn trên đảo và 2 điểm
kết hợp vùng ven biển với đảo. Điều đó đã nói
lên vai trò đặc biệt quan trọng của các đảo và
quần đảo trong phát triển du lịch biển Việt
Cạn, bãi Dài, Gành Dầu … tạo điều kiện thuận
lợi cho sự hình thành một tổ hợp các khu du
lịch tắm biển, nghĩ dưỡng.
Phú Quốc có mảng rừng nguyên sinh rộng
lớn và có tính đa dạng sinh học cao ở phía bắc
đảo. Vườn Quốc gia Phú Quốc với diện tích lên
tới 31.422 ha (lớn nhất trong các vườn quốc gia
đảo biển) là nơi lưu giữ và bảo tồn nhiều loài
sinh vật quý hiếm như Chồn bay, Voọc mông
trắng, Vượn má trắng, Gấu chó, Cá Sấu nước
ngọt, Đồi mồi, Vích, Rùa da, Cá Cúi (Dugong),
cá Heo … cùng với rạn san hô và thảm cỏ biển
rộng hơn 200 ha phát triển tốt ở quần đảo An
Thới đóng vai trò to lớn cho phát triển du lịch
sinh thái, lặn biển, nghỉ dưỡng và nghiên cứu Nam. Sau đây là một số điểm cần quan tâm cho
phát triển du lịch đảo biển:
khoa học.
8
Tiềm năng phát triển du lịch hệ thống đảo …
Phát triển đa dạng các loại hình du lịch, thể khai liên tục nhằm thu hút khách du lịch đến
thao, vui chơi giải trí cả trên biển, trên các đảo với biển đảo Việt Nam.
và kết nối với đất liền, tạo ra những sản phẩm du
lịch có uy tín cao trên thị trường trong nước và
KẾT LUẬN
khu vực. Phát triển các sản phẩm du lịch cao
Tiềm năng du lịch của hệ thống đảo ven bờ
cấp, đặc trưng của từng vùng đảo như: lặn biển, Việt Nam là hết sức to lớn, bởi nơi đây chứa
câu cá cảnh, du thuyền có đáy kính để ngắm san đựng phong phú các giá trị tài nguyên du lịch
hô ... gắn với các khu bảo tồn biển, đảo.
tự nhiên, nhân văn, là nền tảng cho phát triển
các loại hình du lịch biển đảo độc đáo và hình
thành các trung tâm du lịch nổi tiếng không chỉ
trong nước mà cả quốc tế. Các đảo có tiềm
năng và thế mạnh cho phát triển du lịch trước
hết thuộc về các đảo Vĩnh Thực, vùng đảo Vân
Đồn, quần đảo Cô Tô - Thanh Lam, các đảo
thuộc vịnh Hạ Long - Bái Tử Long, Cát Bà, Cù
Lao Chàm, Lý Sơn, Phú Quý, Hòn Tre (Khánh
Hòa), Côn Đảo và Phú Quốc.
Ngoài các trọng điểm nêu trong Đề án
trên, cần nâng cấp hiện đại hoá và đẩy mạnh
phát triển du lịch ở Côn Đảo và các đảo khác
như Vĩnh Thực, Cô Tô, Quan Lạn, Ngọc Vừng,
Hòn Mê, Hòn Ngư, Lý Sơn, Phú Quý, Hòn
Khoai, Thổ Chu, Hòn Rái, Nam Du, đồng thời
với tổ chức các tuyến du lịch kết nối đảo với
các trung tâm du lịch lớn ven biển và với các
nước trong khu vực.
Để tiềm năng du lịch hệ thống đảo ven bờ
trở thành hiện thực, rất cần nhận được sự quan
tâm đầu tư của Nhà nước và các tổ chức, doanh
nghiệp trong và ngoài nước. Bên cạnh việc đầu
tư phát triển; cần có chính sách, giải pháp bảo
tồn, tôn tạo các giá trị tài nguyên du lịch tự
nhiên, nhân văn trên các đảo, quần đảo và vùng
biển để chúng mãi mãi là những tài nguyên quý
giá đóng góp cho phát triển du lịch biển đảo nói
riêng và cho ngành du lịch Việt Nam nói chung.
Kêu gọi đầu tư trong và ngoài nước xây
dựng và hoàn chỉnh cơ sở hạ tầng thiết yếu
phục vụ du lịch, nhất là các khu vui chơi giải trí
tổng hợp, chất lượng cao, các khách sạn hiện
đại ... trên các đảo trọng điểm về du lịch. Tổ
chức các đội tàu cao tốc từ đất liền ra đảo,
nghiên cứu xây dựng bến thủy phi cơ cho một
số đảo trọng điểm có điều kiện để thu hút
khách (Cát Bà, Cô Tô, Cù Lao Chàm, Côn Đảo
và Phú Quốc).
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Phát triển du lịch cần đi đôi với bảo vệ,
tôn tạo các di tích lịch sử văn hoá, xây dựng hệ
thống khu bảo tồn biển và bảo vệ môi trường
biển, đảo. Tiếp tục đầu tư tôn tạo các di tích
lịch sử quan trọng trên các đảo, đặc biệt là ở Lý
Sơn, Côn Đảo, Phú Quốc ... để bảo tồn và phát
huy giá trị của các di tích lịch sử, văn hoá, vừa
là các điểm nhấn, vừa mang tính tuyên truyền
đối với khách tham quan du lịch. Đẩy mạnh
công tác đào tạo phát triển nguồn nhân lực có
chất lượng cao cho các đảo, đáp ứng yêu cầu
phát triển du lịch với tốc độ nhanh trong thời
gian tới.
1. Lê Đức An (chủ biên), Uông Đình Khanh,
2012. Địa mạo Việt Nam, Cấu trúc - Tài
nguyên - Môi trường. Nxb. Khoa học Tự
nhiên và Công nghệ, 659 tr., Hà Nội.
2. Bộ Kế hoạch và Đầu tư, 2009. Báo cáo
tổng hợp Quy hoạch phát triển kinh tế đảo
Việt Nam đến năm 2020, 157 tr.
3. Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, 2013.
Quyết định số 2782/QĐ-BVHTTDL ngày
15/8/2013 về việc Phê duyệt Đề án “ Phát
triển du lịch biển, đảo và vùng ven biển
Việt Nam đến năm 2020”.
Việc quảng bá, giới thiệu sản phẩm du
lịch, các tuyến, điểm du lịch biển đảo trên các
phương tiện thông tin đại chúng và trên thị
trường quốc tế là công việc cần đầu tư và triển
4. Thủ tướng chính phủ, 2010. Quyết định số
568/QĐ-TTg, ngày 28/4/2010 về việc Phê
duyệt Quy hoạch phát triển kinh tế đảo Việt
Nam đến năm 2020.
9
Uông Đình Khanh
TOURISM DEVELOPMENT POTENTIAL OF
COASTAL ISLAND SYSTEM IN VIETNAM
Uong Dinh Khanh
Institute of Geography-VAST
ABSTRACT: Coastal island system in Vietnam distributes and stretches over 2000 km from
Quang Ninh coastal sea to Kien Giang coastal sea. Because of the distribution in tropical monsoon
belt, coastal island system ownes tremendous values of natural tourism potential; which are
maritime climate with mild sunshine, and the place that contains a diversity of terrain, landscape
and sea-island biological resources. In the coastal islands, there also exist various types of
humanistic tourism resources, including ancient architectures, historical, cultural and
archaeological relics, folk festivals and regional food culture. The values of natural and humanistic
tourism potential of coastal islands are the foundation for the development of unique sea-island
tourism, and the establishment of national and international famous tourism centers. The islands
having potential and advantages for tourism development are firstly Vinh Thuc island, Van Don
island area, Co To - Thanh Lam island group, islands in Ha Long - Bai Tu Long bay (Quang Ninh),
Cat Ba (Hai Phong), Cu Lao Cham (Quang Nam), Ly Son (Quang Ngai), Hon Tre (Khanh Hoa),
Phu Quy (Binh Thuan), Con Dao (Ba Ria-Vung Tau) and Phu Quoc (Kien Giang).
Key words: Coastal island system, tourism potential, Van Don, Con Dao, Phu Quoc.
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH HỆ THỐNG ĐẢO VEN BỜ
VIỆT NAM
Vịnh Hạ Long nổi tiếng với những hòn đảo
tuyệt đẹp [Nguồn: gsm.vn]
Bãi tắm hoang sơ trên đảo Vĩnh Thực
[Nguồn: thethaovanhoa.vn]
Trung tâm du lịch thị trấn Cát Bà
[Nguồn: halongcatba.com]
Độc đáo món ốc vú nàng trên đảo Cù Lao Chàm
[Nguồn: hoian.vn]
10
Tiềm năng phát triển du lịch hệ thống đảo …
Rạn san hô Vườn Quốc gia Côn Đảo
[Nguồn: dantri.com.vn]
Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa trên đảo Lý Sơn
[Nguồn: vnexpress.net]
Bãi Sao trên đảo Phú Quốc
[Nguồn: vnexpress.net]
Du khách tham quan vườn tiêu Phú Quốc
[Nguồn: baoanhđatmui.vn]
11
11 trang
08/01/2024
780
Bạn đang xem tài liệu "Tiềm năng phát triển du lịch hệ thống đảo ven bờ Việt Nam", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- tiem_nang_phat_trien_du_lich_he_thong_dao_ven_bo_viet_nam.pdf
