Ảnh hưởng của độ mặn đến thành phần và số lượng vi khuẩn Vibrio SPP. trong môi trường nước và trên cơ thể tôm thẻ chân trắng nuôi thương phẩm ở Quảng Trị

Tạp chí Khoa học–Đại học Huế

ISSN 2588–1191

Tập 126, Số 3C, 2017, Tr. 155–162

ẢNH HƯỞNG CỦA ĐỘ MẶN ĐẾN THÀNH PHẦN

VÀ SỐ LƯỢNG VI KHUẨN Vibrio spp. TRONG MÔI TRƯỜNG

NƯỚC VÀ TRÊN CƠ THỂ TÔM THẺ CHÂN TRẮNG

NUÔI THƯƠNG PHẨM Ở QUẢNG TRỊ

Nguyễn Duy Quỳnh Trâm*, Nguyễn Ngọc Phước, Dương Văn Chinh

Đại học Nông Lâm, Đại học Huế

Tóm tắt: Thí nghiệm xác định ảnh hưởng của độ mặn đến thành phần loài và số lượng vi khuẩn

Vibrio spp. trong nước và cơ thể tôm thẻ chân trắng đã được tiến hành tại Quảng Trị trên 6 ao nuôi

với diện tích 2.500 m²mỗi ao, thí nghiệm gồm 2 nghiệm thức tương ứng 2 độ mặn 13 ± 2 ‰ và 27 ± 2

‰ với 3 lần lặp lại. Mẫu nước và tôm được thu 10 ngày một lần cho đến 120 ngày nuôi để xác định

thành phần và số lượng vi khuẩn Vibrio spp. Kết quả cho thấy ở hai nghiệm thức đều có sự xuất hiện

của các loài vi khuẩn như nhau nhưng khác nhau về số lượng. Vào tháng thứ nhất chỉ có 1 loài

(V. alginolyticus), tháng thứ 2 có 2 loài (V. alginolyticus và V. parahaemolyticus) đến tháng thứ 3 và 4 có

3 loài (V. alginolyticus, V. parahaemolyticus và V. harveyi). Số lượng vi khuẩn Vibrio spp. tăng dần theo

thời gian nuôi và ở môi trường có độ mặn cao số lượng vi khuẩn trong môi trường nước và trên cơ

thể tôm cao hơn ở môi trường có độ mặn thấp (p < 0,05). Vì vậy, nuôi tôm thẻ chân trắng ở độ mặn

thấp có thể hạn chế sự gây bệnh của vi khuẩn Vibrio spp.

Từ khoá: độ mặn, tôm thẻ chân trắng, Vibrio spp.

1

Đặt vấn đề

Nuôi tôm được xem là một trong những hoạt động quan trọng của nghề nuôi trồng

thủy sản nhờ tốc độ tăng trưởng năm đạt khoảng 10,3 %. Mặc dù vậy, sự phát triển của

nghề nuôi tôm đang gặp phải nhiều thách thức, đặc biệt là dịch bệnh (Valderrama &

Anderson 2011). Trong những năm trở lại đây, dịch bệnh hoại tử gan tụy cấp tính (Acute

Hepatopancreatic Necrosis Syndrome–AHPNS) hay còn gọi là hội chứng tôm chết sớm

(Early mortality syndrome–EMS) do vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus gây ra đã gây thiệt

hại lớn cho nghề nuôi tôm sú và tôm chân trắng trên thế giới và trong nước. Đã có nhiều

hướng giải quyết nhằm phòng ngừa chủ động dịch bệnh này như nuôi tôm bằng công

nghệ biofloc (Xu & Pan 2013), nuôi tôm bằng công nghệ nước xanh (Tendencia et al., 2015),

nuôi tôm kết hợp cá rô phi (Loc et al., 2013), nuôi tôm trong môi trường có độ mặn thấp

(Ching, et al. 2014; Zorriehzahra and Banaederakhshan, 2015). Trong các hướng nghiên

cứu trên, việc nuôi tôm bằng nước có độ mặn thấp dường như là giải pháp đơn giản dễ

thực hiện cho người nuôi tôm. Mặc dầu vậy, chưa có nhiều công trình công bố về số lượng

cũng như thành phần vi khuẩn Vibrio spp. trong các hệ thống nuôi với độ mặn khác nhau.

Chính vì vậy, nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá ảnh hưởng của độ mặn đến

sự phát triển của các loài vi khuẩn Vibrio trong ao nuôi tôm thẻ chân trắng.

* Liên hệ: nguyenduyquynhtram@huaf.edu.vn

Nhận bài: 05–08–2016; Hoàn thành phản biện: 18–08–2016; Ngày nhận đăng: 12–4–2017

Nguyễn Duy Quỳnh Trâm và CS.

Tập 126, Số 3C, 2017

2

Vật liệu và phương pháp nghiên cứu

2.1

Đối tượng và khách thể nghiên cứu

- Đối tượng nghiên cứu là các loài vi khuẩn Vibrio;

- Khách thể nghiên cứu là tôm thẻ chân trắng Litopenaeus vannamei (Boone, 1931).

2.2

Bố trí thí nghiệm

2

Sáu ao nuôi với diện tích mỗi ao 2.500 m được bố trí ngẫu nhiên vào 2 nghiệm thức

tương ứng với độ mặn 13 ± 2 ‰ (nghiệm thức 1) và 27 ± 2 ‰ (nghiệm thức 2) với 3 lần lặp

lại. Độ mặn của nước biển là 27 ± 2 ‰ và điều chỉnh xuống 13 ± 2 ‰ bằng nước ngọt lấy từ

giếng ngầm.

2

Mật độ tôm thả là 250 con/m và thời gian nuôi là 120 ngày. Tôm được cho ăn bằng

thức ăn công nghiệp Hoa Sen theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

2.3

Phương pháp thu và xử lý mẫu

Mẫu nước

Tiến hành thu mẫu vào sáng sớm ở 5 vị trí (4 điểm ở góc và 1 điểm ở giữa ao), mẫu

được thu cách mặt nước 20–30 cm, sau đó trộn đều lấy 250 ml nước đựng trong chai nhựa,

ghi lại thông tin mẫu.

Mẫu tôm

Sử dụng vó đặt ở các điểm khác nhau trong ao để bắt tôm nhằm đảm bảo tính đại

diện của mẫu. Tôm được bắt 15–20, 10–15, và 5–7 con/lần tương ứng ở tháng đầu tiên,

tháng thứ hai, và các tháng tiếp theo. Mẫu tôm được cho vào túi nilon có chứa nước và có

bơm oxy. Tách lấy gan và tụy của tôm để nuôi cấy và phân lập vi khuẩn.

o

Các loại mẫu nước và tôm được bảo quản lạnh ở 4 C và vận chuyển ngay về phòng

thí nghiệm để phân tích trong vòng 2–3 giờ kể từ lúc thu. Định kỳ thu mẫu 10 ngày/1 lần.

2.4

Phương pháp xác định thành phần và số lượng vi khuẩn Vibrio spp.

Để xác định thành phần vi khuẩn Vibrio spp., tiến hành phân lập và định danh vi

khuẩn dựa vào phương pháp nghiên cứu bệnh vi khuẩn ở cá và động vật thuỷ sản của

Frerichs & Millar (1993), và Buller (2004).

2.5

Phương pháp xử lý số liệu

Các số liệu thu thập được xử lý thống kê trên phần mềm Minitab 16.2.0, phân tích

phương sai (ANOVA) 1 nhân tố và kiểm định sau phương sai bằng phương pháp Tukey

với độ tin cậy 95 %.

156

Jos.hueuni.edu.vn

Tập 126, Số 3C, 2017

3

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

3.1

Biến động số lượng vi khuẩn Vibrio spp. trong môi trường nước

Biến động về số lượng vi khuẩn Vibrio spp. trong môi trường nước theo ngày nuôi

được trình bày trong Bảng 1.

Bảng 1. Biến động số lượng vi khuẩn Vibrio spp. trong môi trường nước

Số lượng vi khuẩn Vibrio spp. trong môi trường nước (CFU/ml)

Ngày nuôi

Nghiệm thức 1

2,0×10^{1 b}± 1,0×10¹

1,0×10^{2 b}± 2,7×10¹

2,2×10^{2 b}± 4,4×10¹

1,0×10^{2 b}± 1,0×10¹

3,1×10^{2 b}± 1,7×10¹

1,7×10^{2 b}± 3,6×10¹

3,0×10^{2 b}± 1,7×10¹

8,2×10^{2 b}± 1,0×10¹

6,7×10^{2 b}± 7,0×10¹

8,0×10^{2 b}± 2,7×10¹

7,4×10^{2 b}± 3,5×10¹

9,0×10^{2 b}± 4,4×10¹

1,1×10^{3 b}± 6,2×10¹

Nghiệm thức 2

8,0×10^{1 a}± 1,7×10¹

5,0×10^{2 a}± 7,6×10¹

1,2×10^{3 a}± 2,6×10²

1,3×10^{3 a}± 2,0×10²

1,5×10^{3 a}± 2,6×10²

1,8×10^{3 a}± 1,0×10²

3,6×10^{3 a}± 4,6×10²

4,0×10^{3 a}± 2,6×10²

7,8×10^{3 a}± 8,2×10²

1,3×10^{4 a}± 3,6×10²

6,4×10^{4 a}± 4,0×10³

9,8×10^{4 a}± 2,0×10³

1,0×10^{5 a}± 2,0×10³

1

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

110

120

a

Ghi chú: Các giá trị trên cùng một hàng có chữ cái , ^bkhác nhau thể hiện sự sai khác có ý nghĩa thống kê

(p < 0,05).

Bảng 1 cho thấy số lượng vi khuẩn Vibrio spp. trong nước ở nghiệm thức 1 dao động

1

3

1

trong khoảng 2×10 –1,1×10 CFU/ml, còn nghiệm thức 2 dao động trong khoảng 8×10 –

5

1×10 CFU/ml. Kết quả này cho thấy số lượng Vibrio spp. ở nghiệm thức 1 luôn thấp hơn

nghiệm thức 2 từ 10 đến 100 lần; điều này có thể do độ mặn thấp đã làm ức chế sự phát

triển của vi khuẩn Vibrio spp.

Ở nghiệm thức 1, số lượng vi khuẩn Vibrio spp. trung bình ở các ao khảo sát có

1

2

khuynh hướng tăng dần từ 2×10 CFU/ml đến 2,2×10 CFU/ml trong 20 ngày đầu, sau đó

3

tăng không ổn định cho đến cuối vụ nuôi với giá trị cực đại 1,1×10 CFU/ml. Nguyên nhân:

khi nuôi tôm ở nước độ mặn thấp (13 ± 2 ‰), đây là độ mặn không nằm trong khoảng

thích hợp cho vi khuẩn Vibrio spp. phát triển, trong tháng nuôi thứ 2, trời mưa nhiều làm

cho độ mặn trong ao giảm, sau đó nước biển được cấp vào ao cộng thêm nhiệt độ tăng

nước bốc hơi nhanh làm cho độ mặn lại tăng lên, việc tăng giảm độ mặn không ổn định có

thể là nguyên nhân ức chế vi khuẩn Vibrio spp. làm cho số lượng Vibrio spp. tăng giảm

không ổn định; trong khi ở nghiệm thức 2, khi nuôi tôm trong nước có độ mặn cao (27 ± 2

‰), đây là độ mặn nằm trong khoảng thích hợp cho nhiều loài vi khuẩn trong đó có

Vibrio spp.; do đó, sự biến động độ mặn do trời mưa, cấp nước và nhiệt độ tăng giảm

từ 1–2 ‰ chưa đủ gây sốc để làm ức chế chúng nên số lượng Vibrio spp. luôn ổn định

và tăng dần cho đến cuối vụ nuôi.

157

Nguyễn Duy Quỳnh Trâm và CS.

Tập 126, Số 3C, 2017

Ở nghiệm thức 2, số lượng vi khuẩn Vibrio spp. trung bình ở các ao khảo sát tăng

dần từ đầu đến cuối vụ nuôi và số lượng Vibrio spp. có khuynh hướng tăng cao vượt quá

3

10 CFU/ml ở tháng nuôi cuối. Nguyên nhân có thể do sự tích lũy chất thải của tôm và thức

ăn dư thừa tích lũy trong suốt quá trình thí nghiệm tạo điều kiện thuận lợi cho Vibrio spp.

phát triển. Kết quả này cho thấy việc nuôi tôm ở độ mặn thấp làm giảm số lượng vi khuẩn

Vibrio spp. trong hệ thống ao nuôi. Nhìn chung, số lượng vi khuẩn ở nghiệm thức 2 là cao

và khác biệt có ý nghĩa thống kê so với ở nghiệm thức 1 (p < 0,05). Bảng 1 cho thấy số lượng

vi khuẩn Vibrio spp. ở nghiệm thức 1 vẫn nằm trong giới hạn cho phép, nhưng ở nghiệm

thức 2 số lượng Vibrio spp. đã vượt quá giới hạn này. Tuy nhiên, số lượng vi khuẩn Vibrio

spp. không phải hoàn toàn là nguyên nhân gây bệnh nên tôm vẫn phát triển tốt đến cuối

thí nghiệm.

3.2

Biến động số lượng vi khuẩn Vibrio spp. trên cơ thể tôm

Bảng 2 cho thấy số lượng vi khuẩn Vibrio spp. trên tôm ở nghiệm thức 1 dao động

1

3

1

trong khoảng 3×10 –2,8×10 CFU/g, còn nghiệm thức 2 dao động trong khoảng 9×10 –

5

1,3×10 CFU/g. Số lượng Vibrio spp. ở nghiệm thức 1 luôn thấp hơn nghiệm thức 2 từ 10

đến 100 lần.

Ở nghiệm thức 1, số lượng vi khuẩn Vibrio spp. trung bình ở các ao khảo sát có

1

2

khuynh hướng tăng dần từ 3×10 đến 1,6×10 CFU/g trong 20 ngày đầu, 40 ngày tiếp theo

2

số lượng biến động tăng giảm không ổn định từ 1,2×10 đến 5,6×10 CFU/g và sau đó tăng

dần đến cuối vụ, nhưng số lượng cao nhất không vượt quá 10 CFU/g. Ở nghiệm thức 2, số

3

lượng vi khuẩn Vibrio spp. trung bình ở các ao khảo sát tăng dần từ đầu đến cuối vụ nuôi

3

và số lượng Vibrio spp. có khuynh hướng tăng cao vượt quá 10 CFU/g ở 40 ngày nuôi

cuối. Nhìn chung, mật độ khuẩn ở nghiệm thức 2 có số lượng tăng cao và khác biệt có ý

nghĩa thống kê so với ở nghiệm thức 1 (p < 0,05).

Bảng 2. Biến động số lượng vi khuẩn Vibrio spp. trên cơ thể tôm

Số lượng vi khuẩn Vibrio spp. trên cơ thể tôm (CFU/g)

Ngày nuôi

Nghiệm thức 1

3,0×10^{1 b}± 1,0×10¹

8,0×10^{1 a}± 2,7×10¹

1,6×10^{2 b}± 3,5×10¹

1,2×10^{2 b}± 2,7×10¹

3,6×10^{2 b}± 3,6×10¹

2,1×10^{2 b}± 2,7×10¹

5,6×10^{2 b}± 4,0×10¹

7,2×10^{2 b}± 3,5×10¹

9,8×10^{2 b}± 2,7×10¹

1,1×10^{3 b}± 4,0×10¹

1,3×10^{3 b}± 2,0×10¹

2,0×10^{3 b}± 1,0×10²

2,8×10^{3 b}± 1,0×10²

Nghiệm thức 2

9,0×10^{1 a}± 2,7×10¹

1,2×10^{2 a}± 2,7×10¹

3,2×10^{2 a}± 3,6×10¹

7,6×10^{2 a}± 4,6×10¹

2,2×10^{3 a}± 4,6×10²

3,2×10^{3 a}± 4,0×10²

7,6×10^{3 a}± 4,6×10²

8,1×10^{3 a}± 5,3×10²

1,0×10^{4 a}± 9,2×10²

2,4×10^{4 a}± 3,6×10³

8,1×10^{4 a}± 2,0×10³

1,6×10^{5 a}± 8,7×10³

1,3×10^{5 a}± 3,6×10³

1

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

110

120

a

Ghi chú: Các giá trị trên cùng một hàng có chữ cái , ^bkhác nhau thể hiện sự sai khác có ý nghĩa thống kê

(p < 0,05).

158

Jos.hueuni.edu.vn

Tập 126, Số 3C, 2017

3.3

Biến động thành phần loài vi khuẩn Vibrio spp. trong môi trường nước

Biến động thành phần loài vi khuẩn Vibrio spp. trong môi trường nước theo ngày

nuôi được trình bày trong bảng 3. Kết quả cho thấy thành phần loài vi khuẩn Vibrio spp. ở

hai nghiệm thức đều như nhau gồm 3 loài: V. alginolyticus, V. parahaemolyticus và V. harveyi.

Thành phần loài Vibrio spp. ở hai nghiệm thức nuôi có sự gia tăng theo thời gian nuôi; ở

tháng nuôi đầu chỉ xuất hiện 1 loài là V. alginolyticus; sang tháng thứ 2, ngoài V.

alginolyticus còn có thêm V. parahaemolyticus; tháng thứ 3 và 4 có 3 loài gồm V. alginolyticus,

V. parahaemolyticus và V. harveyi.

Bảng 3. Biến động thành phần loài vi khuẩn Vibrio spp. trong môi trường nước

Thành phần loài vi khuẩn Vibrio spp. trong môi trường nước (CFU/ml)

Nghiệm thức 1

Nghiệm thức 2

V. parahaemo-

lyticus

V. parahae-

molyticus

V. alginilyticus

V. harveyi

V. alginilyticus

V. harveyi

2,0×10^{1 b}± 1,0×10¹

1,0×10^{2 b}± 2,0×10¹

2,2×10^{2 b}± 5,3×10¹

1,0×10^{2 b}± 1,0×10¹

8,0×10^{1 a}± 8,0×10⁰

5,0×10^{2 a}± 5,0×10¹

1,2×10^{3 a}± 2,0×10²

1,3×10^{3 a}± 3,6×10²

1

10

20

30

2,7×10^{2 b}± 2,0×10¹4,0×10^1d±2,0×10¹

1,4×10^{2 b}± 4,6×10¹3,0×10^{1 d}±1,0×10¹

2,5×10^{2 b}± 4,0×10¹5,0×10^{1 d}±2,0×10¹

1,4×10^{3 a}± 2,8×10²1,5×10^{2 c}±4,0×10¹

1,5×10^{3 a}± 1,5×10²3,0×10^{2 c}±8,5×10¹

3,1×10^{3 a}± 4,6×10²5,0×10^{2 c}±1,1×10²

40

50

60

6,0×10^{2 b}± 9,0×10¹1,0×10^{2 d}±1,7×10¹1,2×10^{2 f}± 1,0×10¹2,8×10^{3 a}± 4,0×10²6,0×10^{2 c}±1,1×10²6,0×10^2e±8,0×10¹

5,0×10^{2 b}± 8,5×10¹7,0×10^{1 d}±3,6×10¹1,0×10^{2 f}± 2,0×10¹5,0×10^{3 a}± 8,5×10²8,0×10^{2 c}±5,0×10¹2,0×10^3e±5,6×10²

5,9×10^{2 b}± 1,0×10²7,0×10^{1 d}±2,0×10¹1,4×10^{2 f}± 4,6×10¹9,2×10^{3 a}± 4,6×10²1,0×10^{3 c}±1,0×10²2,3×10^3e±4,6×10²

5,5×10^{2 b}± 2,0×10¹8,0×10^{1 d}±1,7×10¹1,1×10^{2 f}± 4,6×10¹4,3×10^{4 a}± 3,0×10³8,0×10^{3 c}±8,5×10²1,0×10^4e±7,2×10²

6,3×10^{2 b}± 3,0×10¹1,0×10^{2 d}±3,0×10¹1,7×10^{2 f}± 5,6×10¹6,9×10^{4 a}± 7,6×10³9,0×10^{3 c}±1,1×10³1,6×10^4e±2,0×10³

8,0×10^{2 b}± 9,5×10¹1,2×10^{2 d}±1,7×10¹1,8×10^{2 f}± 4,0×10¹7,1×10^{4 a}± 6,0×10³1,0×10^{4 c}±9,0×10²1,7×10^4e±4,0×10³

a

70

80

90

100

110

120

Ghi chú: Các giá trị trên cùng một hàng của từng loại vi khuẩn có các chữ cái , ^b, ^c, ^d, ^e, ^fkhác nhau thể hiện

sự sai khác có ý nghĩa thống kê (p < 0,05).

Thành phần loài Vibrio spp. ở hai nghiệm thức nuôi là như nhau, nhưng biến động

số lượng các loài lại khác nhau. Số lượng V. alginolyticus ở cả 2 nghiệm thức nuôi trong

các tháng nuôi là cao nhất, sau đó đến V. harveyi và thấp nhất là V. parahaemolyticus. Số

lượng Vibrio spp. ở nghiệm thức 2 cao hơn nghiệm thức 1. Cụ thể, số lượng vi khuẩn

Vibrio spp. ở nghiệm thức 1 và nghiệm thức 2 dao động lần lượt như sau:

1

2

1

4

V. alginolyticus từ 2×10 đến 8×10 CFU/ml và từ 8×10 đến 7,1×10 CFU/ml;

1

2

4

V. parahaemolyticus từ 3×10 đến 1,2×10 CFU/ml và từ 1,5×10 đến 1×10 CFU/ml;

V. harveyi từ 1×10 đến 1,8×10 CFU/ml và từ 6×10 đến 1,7×10 CFU/ml.

2

4

Số lượng vi khuẩn ở nghiệm thức 2 luôn lớn hơn và khác biệt có ý nghĩa thống kê so

với ở nghiệm thức 1 (p < 0,05).

Sở dĩ V. alginolyticus xuất hiện với số lượng cao nhất vì đây là loài chủ yếu trong số

những loài Vibrio spp. đã phân lập được trên tôm và nhuyễn thể. Một số tác giả khác, khi

159

Nguyễn Duy Quỳnh Trâm và CS.

Tập 126, Số 3C, 2017

nghiên cứu về tỷ lệ nhiễm của Vibrio spp. trên tôm sú (P. monodon), đã kết luận rằng trong

số các loài Vibrio spp. thì V. alginolyticus là loài chiếm ưu thế; sau đó đến V. harveyi,

V. parahaemolyticus và một số loài khác. Theo De la Pẽna et al. (2001) thì V. harveyi được coi

là loài hiện diện với tỷ lệ cao trong các ao nuôi tôm ở Philipine, với tỉ lệ 65,5 % (Huervana

et al, 2006) và loài này cũng được một số tác giả khác kết luận là tác nhân quan trọng gây

ra tỷ lệ chết cao cho ngành công nghiệp nuôi tôm trên toàn thế giới. Theo Wong et al.

(1999), Ronald và Santos (2001) thì hầu hết hải sản ở các vùng nhiệt đới đều bị nhiễm

V. parahaemolyticus với tỷ lệ 20–70 % do nhiệt độ nước cao nên loài này xuất hiện quanh

năm (Zulkifli et al., 2009).

3.4

Biến động thành phần loài vi khuẩn Vibrio spp. trên cơ thể tôm

Bảng 4 cho thấy thành phần loài vi khuẩn Vibrio spp. ở trên cơ thể tôm ở hai nghiệm

thức tương tự trong môi trường nước, gồm 3 loài: V. alginolyticus, V. parahaemolyticus và

V. harveyi. Thành phần loài Vibrio spp. ở hai nghiệm thức nuôi có sự gia tăng theo thời gian

nuôi, ở tháng nuôi đầu chỉ xuất hiện 1 loài là V. alginolyticus, sang tháng thứ 2 có 2 loài là

V. alginolyticus và V. parahaemolyticus; tháng thứ 3 và 4 có 3 loài là V. alginolyticus,

V. parahaemolyticus và V. harveyi.

Bảng 4. Biến động thành phần loài vi khuẩn Vibrio spp. trên cơ thể tôm

Thành phần loài vi khuẩn Vibrio spp. trên cơ thể tôm (CFU/g)

Nghiệm thức 1

Nghiệm thức 2

V. parahae-

molyticus

V. parahae-

molyticus

V. alginilyticus

V. harveyi

V. alginilyticus

V. harveyi

1

3,0×10^1b±1,0×10¹

9,0×10^1a±2,0×10¹

1,2×10^2a±1,7×10¹

3,2×10^2a±1,0×10¹

7,6×10²±6,6×10¹

10 8,0×10^1a±2,0×10¹

20 1,6×10^2b±5,6×10¹

30 1,2×10^2b±2,0×10¹

40 3,2×10^2b±4,6×10¹4,0×10^1d±2,0×10¹

50 1,9×10^2b±3,0×10¹2,0×10^1d±1,0×10¹

60 5,2×10^2b±4,6×10¹4,0×10^1d±1,0×10¹

1,9×10^{3 a}±6,6×10¹3,0×10^{2 c}±5,0×10¹

2,7×10^3a±7,0×10²5,0×10^{2 c}±8,5×10¹

7,0×10^3a±5,6×10²6,0×10^{2 c}±6,2×10¹

70 6,0×10^2b±5,6×10¹5,0×10^1d±1,7×10¹7,0×10^1f± 3,0×10¹7,0×10^3a±5,2×10²6,0×10^{2 c}±6,1×10¹7,0×10^{2 e}±8,2×10¹

80 8,2×10^2b±2,0×10¹7,0×10¹± 1,0×10¹9,0×10^1f± 4,6×10¹7,2×10^3a±1,1×10³8,0×10^{2 c}±1,3×10²1,2×10^{3 e}±8,1×10¹

90 9,2×10^2b±5,3×10¹8,0×10^1d±1,0×10¹1,0×10^2f± 2,0×10¹8,0×10^3a±7,0×10²2,0×10^{3 c}±3,6×10²5,0×10^{3 e}±9,9×10²

100 1,1×10^3b±8,5×10¹9,0×10^1d±2,7×10¹1,2×10^2f± 1,7×10¹6,0×10^4a±1,1×10⁴7,0×10^{3 c}±1,1×10³1,0×10^{4 e}±1,9×10³

110 1,7×10^3b±1,5×10²1,1×10²± 1,7×10¹1,6×10^2f± 3,6×10¹1,4×10^5a±1,1×10⁴8,0×10³± 8,7×10²1,3×10^{4 e}±7,0×10²

120 2,3×10^3b±2,7×10²2,0×10²± 5,6×10¹3,0×10^2f± 2,7×10¹1,0×10^5a±1,2×10⁴9,0×10³± 3,6×10²1,6×10^{4 e}±1,4×10³

Thành phần loài Vibrio spp. ở hai nghiệm thức nuôi là như nhau, nhưng biến động

số lượng các loài lại khác nhau. Số lượng V. alginolyticus ở cả 2 nghiệm thức đều cao trong

suốt quá trình nuôi, sau đó đến V. harveyi và thấp nhất là V. parahaemolyticus. Kết quả

nghiên cứu của chúng tôi phù hợp với kết quả nghiên cứu của Orozco và cs. (2007).

Số lượng vi khuẩn Vibrio spp. ở nghiệm thức 1 và nghiệm thức 2 dao động lần lượt

1

3

1

5

như sau: V. alginolyticus từ 3×10 đến 2,3×10 CFU/g và từ 9×10 đến 1,36×10 CFU/g;

160

Jos.hueuni.edu.vn

Tập 126, Số 3C, 2017

1

2

3

V. parahaemolyticus từ 2×10 đến 2×10 CFU/g và từ 3×10 đến 9×10 CFU/g; V. harveyi từ

1

2

4

7×10 đến 3×10 CFU/g và từ 7×10 đến 1,6×10 CFU/g.

So sánh sự sai khác số lượng của từng loại vi khuẩn giữa 2 nghiệm thức cho thấy số

lượng vi khuẩn ở nghiệm thức 2 luôn lớn hơn và khác biệt có ý nghĩa thống kê (p < 0,05) so

với ở nghiệm thức 1.

Vi khuẩn Vibrio spp. có mặt ở khắp mọi nơi trong môi trường nước biển và thường

được tìm thấy cả trên bề mặt ngoài cũng như những tổ chức bên trong của những cá thể

tôm khỏe. Chúng trở thành tác nhân cơ hội khi cơ chế bảo vệ tự nhiên của cơ thể bị suy

giảm hay bị stress do sự biến động của các yếu tố môi trường.

5

Kết luận

Thành phần các loài vi khuẩn Vibrio spp. phân lập được trong môi trường nước và

trên cơ thể tôm ở cả hai nghiệm thức như nhau, gồm 3 loài: V. alginolyticus, V. harveyi và

V. parahaemolyticus. Thành phần loài Vibrio spp. ở hai nghiệm thức nuôi có sự gia tăng theo

thời gian nuôi, ở tháng nuôi đầu chỉ xuất hiện 1 loài là V. alginolyticus, sang tháng thứ 2 có

2 loài là V. alginolyticus và V. parahaemolyticus; tháng thứ 3 và thứ 4 có 3 loài là

V. alginolyticus, V. parahaemolyticus và V. harveyi. Thành phần loài Vibrio spp. ở hai nghiệm

thức nuôi là như nhau, nhưng biến động số lượng các loài lại khác nhau. Số lượng

V. alginolyticus là cao nhất, sau đó đến V. harveyi và thấp nhất là V. parahaemolyticus.

Tài liệu tham khảo

1. Ching C., Portal J., Salinas A. (2014), Low-salinity culture water controls vibrios in shrimp

post larvae, The Global Aquaculture Advocate Magazine, 26–27.

2. Huervana F. H., De la Cruz J. J. Y., Caipang C. M. A. (2006), Inhibition of luminous

Vibrio harveyi by green water obtained from tank culture of tilapia, Oreochromis

mossambicus, Acta Ichthyologica et piscatoria, 36(1), 17–23.

3. Loc H. T, Fitzsimmons, M. K & Lightner, D. V. (2013), Effects of tilapia in controling

the Acute Hepatopancreatic Necrosis Disease ( AHPND)–Aquacultural Engineering

Society–Biofloc Technology Working Group, Workshop on Biofloc Technology and

Shrimp Diseases, December 9–10, 2013, Ho Chi Minh City, Vietnam.

4. Orozco L. N., Félix E. A., Ciapara I. H., Flores R. J., Cano R. (2007), Pathogenic and

non pathogenic Vibrio species in aquaculture shrimp ponds, Rev Latinoam Microbiol,

49, 60–67.

5. Tendencia, E. A., Bosma, R. H., Verdegem, M. C. J., & Verreth, J. A. J. (2015), The

potential effect of greenwater technology on water quality in the pond culture of

Penaeus monodon Fabricius, Aquaculture Research, 46(1), 1–13.

161

Nguyễn Duy Quỳnh Trâm và CS.

Tập 126, Số 3C, 2017

6. Valderrama D., Anderson J. L. (2011), Shrimp production review. Global Outlook for

Aquaculure Leadership, Shrimp production survey: Issues and Challenges, Santiago,

Chile, November, 6–9.

7. Xu W. J., Pan L. Q. (2013), Enhancement of immune response and antioxidant status

of Litopenaeus vannamei juvenile in bioflocs-based culture tanks manipulating high

C/N ratio of feed input, Aquaculture, (412–413): 117–124.

8. Zorriehzahra M. J., Banaederakhshan, R. (2015). Early mortality syndrome (EMS) as

new emerging threat in shrimp industry, Advances in Animal and Veterinary Sciences,

3(2s), 64–72.

9.

Zulkifli Y., Alitheen N. B, Son R., Yeap S. K., Lesley M. B., Raha A. R. (2009),

Identification of Vibrio parahaemolyticus isolates by PCR targeted to the toxR gene

and detection of virulence genes, International Food Research Journal, 16, 289 –296.

EFFECT OF SALINITY ON SPECIES COMPOSITION

AND NUMBER OF Vibrio spp. IN WATER ENVIRONMENT

AND ON WHITE-LEG SHRIMP CULTURED

IN QUANG TRI PROVINCE

Nguyen Duy Quynh Tram*, Nguyen Ngoc Phuoc, Duong Van Chinh

University of Agriculture and Forestry, Hue University

Abstract: This study evaluated the effect of salinity on the species composition and number

of Vibrio spp. in water and on the body of white-leg shrimp cultured in Quang Tri

2

province. Six ponds with an area of 2,500 m each have been allocated in a completely

random design with two treatments: 13 ± 2 ‰ and 27 ± 2 ‰ salinity with 3 replicates.

Water and shrimp samples were collected in 10-day intervals up to 120 days of culture to

determine the species composition and the number of Vibrio spp. The results showed that

in both treatments there were the same bacterial species with different numbers. In the first

month, there was only one species (V. alginolyticus), and there were two species (V.

alginolyticus and V. parahaemolyticus) and three species (V. alginolyticus, V. parahaemolyticus

and V. harveyi) in the second and third month, respectively. The Vibrio spp. number

increases with the cultured time; and in high salinity, the number of bacteria in the water

environment and on the shrimp body was higher than that in the low-salinity environment

(p < 0.05). Therefore, culturing white-leg shrimp in the low-salinity water can limit the

pathogenicity of Vibrio spp.

Keywords: salinity, Vibrio spp., white-leg shrim

162