Cảm hứng “Giải huyền thoại” trong truyện ngắn Bức thư gửi mẹ Âu Cơ của Y Ban
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP
Tap chí Khoa hoc so 39 (08-2019)
CẢM HỨNG “GIẢI HUYỀN THOẠI” TRONG TRUYỆN NGẮN
BỨC THƯ GỬI MẸ ÂU CƠ CỦA Y BAN
y Phạm Thị Thanh Thủy(*)
Tóm tắt
“Giải huyền thoại” là một xu hướng văn học góp phần đưa tác phẩm tiệm cận cảm quan hậu
hiện đại với sự phá vỡ trật tự cấu trúc, đem lại một cách cảm nhận hiện thực mới lạ. Từ cảm hứng
“giải huyền thoại”, “Bức thư gửi mẹ Âu Cơ” của Y Ban đã thực hiện xuất sắc sứ mệnh văn chương,
phản ánh được những vấn đề “nóng” trong xã hội, thức tỉnh con người, truyền tải được những thông
điệp ý nghĩa về cuộc sống. Từ đó, khẳng định cái nhìn mới, tiếng nói mới mà Y Ban mang đến cho
văn học nữ Việt Nam hiện đại.
Từ khóa: Giải huyền thoại, Y Ban, Bức thư gửi mẹ Âu Cơ.
1. Đặt vấn đề
sự áp đặt niềm tin kiểu cổ tích mạnh mẽ khẳng
định về khuyến khích phát huy tính chất trò chơi
của văn chương. Trong thời đại bùng nổ thông tin
có khi làm nhiễu loạn nhận thức, lý trí có thể lạc
lối, sự bất an có thể gây ra tình trạng thờ ơ, lãnh
cảm,… khả năng tái sinh của huyền thoại được
xem là một giải pháp nghệ thuật nhiều ý nghĩa.
Nhiều nhân vật kỳ ảo được văn chương ưu ái giao
cho sứ mệnh phản ánh những vấn đề nóng trong
Nhìn lại nền văn học hiện đại Việt Nam, nhất
là từ sau thời kì đổi mới, ta thấy một điều thú vị
là ngay giữa kỷ nguyên công nghệ thông tin, văn
chương lại hứng thú với những câu chuyện mang
hơi hướng huyền thoại, với những nhân vật kỳ ảo.
Với tinh thần “giải thiêng”, dùng “huyền thoại”
để “giải huyền thoại”, các nhà văn đã đi vào tái
hiện một thế giới khác, một thực tại khác nhằm
phá vỡ cái nhìn phiến diện, một chiều về con xã hội, thức tỉnh con người, truyền những thông
người và cuộc đời. Xét trên một phương diện nào
đó, xu hướng “giải huyền thoại” đã góp phần đưa
tác phẩm tiệm cận cảm quan hậu hiện đại với sự
phá vỡ trật tự cấu trúc. Đồng thời, thông qua đó,
các tác giả có điều kiện đi vào khai thác những
thế giới bí ẩn trong tiềm thức và siêu thức ở mỗi
con người. Tìm hiểu xu hướng “giải huyền thoại”
trong một số truyện ngắn Việt Nam đương đại
không chỉ giúp ta tiếp cận truyện ngắn ở phương
diện thể loại mà còn giúp ta hiểu được cảm quan
thời đại ở mỗi nhà văn. Qua đó có thể thấy rằng,
có những lúc văn chương đã phải dùng huyền
thoại như một thứ đòn bẩy để phản ánh hiện thực.
Nhiều nhân vật từ truyền thuyết, cổ tích, từ một
tác phẩm văn học kinh điển đã được tái cấu trúc.
Viết lại tích cũ, tái hiện lại những nhân vật thần
kì đã quá quen thuộc với cộng đồng, người viết
không chỉ tấn công vào lối tư duy một chiều, vào
điệp về cuộc sống mà truyện ngắn Bức thư gửi
mẹ Âu Cơ của Y Ban là một điển hình cho tinh
thần “giải huyền thoại” trong văn học.
2. Cảm hứng “Giải huyền thoại” trong
truyện ngắn Bức thư gửi mẹ Âu Cơ củaYBan
2.1. Giới thiệu đôi nét về “giải huyền
thoại”
Trong văn xuôi Việt Nam đương đại, giễu
nhại, giải thiêng lịch sử, giải huyền thoại đang trở
thành cảm ứng mạnh mẽ với điểm tựa là những
huyền thoại, những cổ mẫu trong đời sống văn
hóa dân tộc hoặc dựa trên tư duy huyền thoại
để sáng tạo. Đây có thể được xem là kỹ thuật tự
sự nổi bật, tinh thần chủ lưu của chủ nghĩa hậu
hiện đại.
“Giải huyền thoại thực chất là sự phản
tỉnh, phản kháng, là cảm hứng nghệ thuật mới
mẻ thậm chí là nhằm “lạ hóa” giải cấu trúc, xóa
bỏ đi “lớp sương mù huyền thoại” bao bọc đối
tượng, gỡ bỏ những gì vốn trật tự, ổn định, linh
(*) Học viên cao học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân
văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.
45
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP
Tap chí Khoa hoc so 39 (08-2019)
thiêng làm phơi mở khả năng hoài nghi, tra vấn diễn ra song song, vừa viết tiếp, vừa giễu nhại,
“những chuyện kể vĩ đại” [2]. Có thể chia “giải vừa giải thiêng huyền thoại.
huyền thoại” làm hai xu hướng chính, đó là “giải
huyền thoại” về lịch sử và “giải huyền thoại” về
tâm thức dân gian.
2.2. Cảm hứng “giải huyền thoại” trong
Bức thư gửi mẹ Âu Cơ của Y Ban
2.2.1. Nhan đề “giải huyền thoại”
“Giải huyền thoại” về lịch sử không phải
là xóa bỏ lịch sử mà là thể hiện cách cảm nhận
lịch sử theo một hướng khác, đương đại hóa cái
quá vãng. Khi xây dựng những biểu tượng hóa
giải huyền thoại về lịch sử, điều nhà văn hướng
đến không phải là việc phủ nhận, bôi nhọ lịch sử,
báng bổ quá khứ mà chỉ xem lịch sử giống như
một chất liệu nghệ thuật để từ đó nhà văn thể
hiện những quan điểm, cách nhìn nhận, đánh giá
của mình về cuộc sống, con người. “Xu hướng
“giải huyền thoại” lịch sử không chỉ nhằm “giải
thiêng” các anh hùng quá khứ, mà còn thể hiện
tinh thần dân chủ. Nó mở rộng quan niệm về hiện
thực, đề cao tính hư cấu, tính “trò chơi” trong
sáng tạo văn học” [2].
Lấy cảm hứng từ tự sự dân gian và xuất phát
từ xu hướng “Giải huyền thoại” về tâm thức dân
gian, Y Ban tái sinh huyền thoại về mẹ Âu Cơ
qua truyện ngắn mà nhan đề đã được biến thể:
Bức thư gửi mẹ Âu Cơ. Ở truyện ngắn này, tác
giả đã viết lại, giải thiêng huyền thoại, tạo tác
những lớp ý nghĩa mới cho huyền thoại xưa.
Việc chọn hình thức viết là một bức thư gửi cho
một nhân vật chỉ có trong truyền thuyết đó là mẹ
Âu Cơ - người mẹ đã sinh ra dân tộc Việt Nam
trong bọc trăm trứng - để đặt tên truyện đã tạo
ra một nhan đề mới lạ mang lại màu sắc huyền
thoại cho một truyện ngắn hiện đại. Đây là một
cách thức tương tác chung giữa văn bản tự sự
đương đại (văn học viết) với các truyện kể dân
gian - một biểu hiện của lối “liên văn bản”.
“Giải huyền thoại” về tâm thức dân gian có
hai cấp độ: viết tiếp huyền thoại và viết lại, giễu
nhại, giải huyền thoại.
Sở dĩ Y Ban chọn nhan đề Bức thư gửi mẹ
Âu Cơ và hình thức viết thư cho truyện ngắn
này bởi thư là thể văn hết sức tự do, phóng túng,
nghĩa là người viết tha hồ bắt từ chuyện nọ sang
chuyện kia, chuyển từ cảnh này sang cảnh khác,
đổi từ giọng điệu này sang giọng điệu khác,...
Trong thư, người ta có thể thông báo sự việc,
thông tin, nhắn tin, có thể bộc lộ tâm tình và
những suy nghĩ thầm kín của mình. Với ý thức
“giải huyền thoại”, tác giả đã gia tăng sự khám
phá và lý giải chiều sâu tâm lý của nhân vật, đưa
người đọc trở về với cuộc sống đời thường với
những câu chuyện đậm tính thời sự.
Viết tiếp huyền thoại không phải là hình thức
viết tiếp câu chuyện đã kết thúc trong huyền thoại
trùng khớp với tinh thần, quan điểm của tác giả
dân gian mà là sử dụng “cái nhìn mang tính chất
đối thoại, cùng tư duy tranh biện, lối viết “nội
hiện” thay vì “ngoại hiện” như trong huyền thoại
cổ đã trở thành thi pháp nổi bật” [2]. Trường hợp
viết tiếp huyền thoại, tư tưởng giải huyền thoại,
giải thiêng hình tượng chỉ giới hạn ở việc đưa ra
những suy ngẫm, những góc nhìn khác.
“Viết lại, giễu nhại, giải thiêng huyền thoại
đã tái tạo nên những huyền thoại mới có xu hướng
đối lập, giễu nhại, thậm chí là phủ định huyền
thoại dân gian. Không chỉ đối thoại với các tác
giả dân gian, các tác giả hiện đại còn đối thoại
với nhau” [2].
2.2.2. Cốt truyện “giải huyền thoại”
Y Ban viết Bức thư gửi mẹ Âu Cơ dựa trên
cảm hứng từ một câu chuyện có thật.
“Môi trường tôi sống là bệnh viện, vì bố mẹ
tôi đều công tác ở ngành Y. Tôi lang thang theo
bố mẹ từ bệnh viện này qua bệnh viện khác. Môi
trường bệnh viện thấm đẫm trong tôi. Khu nhà
tập thể cho tôi không biết bao nhiêu dữ liệu, nên
Tuy nhiên, cách phân chia trên chỉ mang tính
chất tương đối vì trong một số sáng tác đương
đại, quá trình thâm nhập, tái sinh của huyền thoại
46
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP
Tap chí Khoa hoc so 39 (08-2019)
những điều đó cứ trở đi trở lại trong sáng tác của người mẹ và nỗi đau của người con - nỗi đau
của tôi. Có lần, tôi đi học về, em tôi kể, con bé của những con người ở địa vị khác nhau. Ở thời
hàng xóm 16 tuổi đã có thai. Tôi ngạc nhiên vì điểm ra đời (1989), tác phẩm được xem là một
vừa nhìn thấy nó chiều qua còn ngồi bắn bi, vậy “dự báo xã hội”, một “hồi chuông cảnh tỉnh” cho
mà… Hóa ra, cô bé bị cưỡng hiếp và có thai… tình trạng nạo phá thai và bi kịch của nhiều cô
Chuyện ấy ám ảnh tôi và là nguyên cớ để Bức gái đang tuổi vị thành niên. Với cách viết mới lạ,
thư gửi mẹ Âu Cơ ra đời…” [1].
độc đáo và góc nhìn hiện thực rất bạo liệt, Bức
thư gửi mẹ Âu Cơ cùng với Chuyện một người
đàn bà đã đem lại cho nhà văn Y Ban Giải Nhất
của Tạp chí Văn nghệ Quân đội.
Bức thư gửi mẹ Âu Cơ của Y Ban kể về một
cô gái đã từng chửa hoang viết thư gửi mẹ Âu
Cơ để giải bày nỗi lòng của mình. Mẹ của cô là
một công chức nhà nước, chắc do quá bận rộn
Trong Bức thư gửi mẹ Âu Cơ, Y Ban đã
với chuyện mưu sinh và cũng là người vô tâm xây dựng thành công mối quan hệ giữa người
nên không gần gũi chỉ bảo con gái những chuyện mẹ và con gái, trong đó người mẹ không có sự
tế nhị của phụ nữ. Vì vậy, cô gái 24 tuổi chưa có quan tâm đúng mức tới con dẫn đến hậu quả bi
chồng mà lỡ có thai với người yêu. Bà mẹ bắt đát cho cô gái trẻ. Ở đây, ta thấy hình ảnh người
cô phá thai để rồi từ đó cô phải sống trong nỗi phụ nữ hiện đại không được nhìn nhận ở góc độ
đau đớn, dằn vặt. Trong lá thư, cô gái bộc lộ tâm tính cách mà ở góc độ tâm trạng. Chúng ta tưởng
trạng đau đớn, xót xa cho cảnh ngộ của mình và như đã chạm được vào những nỗi đau thầm kín
những người đồng cảnh ngộ. Cô rơi vào hoàn của người phụ nữ, nỗi đau của người phụ nữ bị
cảnh vừa đau đớn thể xác, vừa đau đớn về tinh ruồng bỏ, nỗi đau của người mẹ biết mình có đứa
thần khi buộc phải giết chết hài nhi còn trong con hư. Thế nhưng, điều đọng lại trong tâm trí
trứng nước và phải chịu cảnh người đàn bà góa người đọc lại là hình ảnh những cô gái trẻ đang
bụa dưới vỏ bọc của cô thiếu nữ. Chưa dừng lại chập chững bước vào ngưỡng cửa cuộc đời. Đó
ở đó, cô còn phải chịu thái độ lạnh lùng, sự đay chính là thế hệ phụ nữ của tương lai. Họ sống
nghiến, sỉ nhục của mẹ và những người xung hồn nhiên, hành động theo sự mách bảo của trái
quanh. Cô trách mẹ không chỉ dạy mà để cô lớn tim nhưng phải chịu đau khổ. Lỗi thuộc về những
lên hồn nhiên như hoa cỏ. Và cô gái thay mặt các người mẹ, những người lớn và xã hội đã không
bạn đồng trang lứa của mình lên tiếng đòi sự quan cho họ một hành trang đủ để vào đời.
tâm của người mẹ, đòi phải được dạy những điều
mà xã hội chúng ta hay né tránh không nói thật
với trẻ con, đòi quyền bình đẳng, đòi được yêu
thương và chia sẻ. Bên cạnh đó, tác phẩm cũng
nói về nỗi đau của người mẹ khi có những đứa
con gái bị cho là hư hỏng.
Bức thư gửi mẹ Âu Cơ không có những
mâu thuẫn, xung đột gay gắt nhưng câu chuyện
không vì thế mà tẻ nhạt. Cơ chế đay nghiến tàn
nhẫn của con người với con người góp phần đắc
lực trong việc thể hiện số phận của nhân vật cũng
như tạo không khí cho hoàn cảnh. Cô gái 24 tuổi
Với xu hướng “giải huyền thoại” và kiểu trong câu chuyện không nhận được một lời tử tế,
“cốt truyện bên trong”, “cốt truyện tâm lý”, Y một thái độ cảm thông nào trái lại chỉ nhận được
Ban để cho nhân vật tự kể lại cuộc đời và tâm những lời khinh bỉ, đay nghiến và hằn học. Câu
trạng của mình. Qua đó, nhà văn bộc lộ sự quan chuyện kết thúc - một cái kết không có hậu - nỗi
tâm về những vấn đề mang tính nhân bản của đau thể xác có thể đã được giải quyết nhưng nỗi
cuộc sống. Bên cạnh việc miêu tả những cuộc đau tinh thần vẫn còn đó, âm thầm và dai dẳng.
sinh nở trần trụi, sự chịu đựng đớn đau của nhân
vật, Y Ban đã để lại cho người đọc nhiều day dứt
và băn khăn, trăn trở qua việc thể hiện nỗi đau
Với cốt truyện hoàn toàn mới mẻ, Y Ban đã
trả những giấc mơ cổ tích thần kỳ về cho tác giả
dân gian, mà thay vào đó là bức tranh cuộc sống
47
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP
Tap chí Khoa hoc so 39 (08-2019)
trần tục, đời thường nhất với những tâm tư, tình bỏ cốt nhục, từ bỏ mầm sống đang lớn lên từng
cảm và suy nghĩ rất mực con người. Từ đó, nhà ngày trong cơ thể mình mà còn là sự giày vò
khủng khiếp về tinh thần: mẹ phản đối chuyện
tình yêu, bắt cô phải từ bỏ người cô yêu thương
và cũng rất yêu thương, có trách nhiệm với cô.
Không chỉ vậy, cô còn phải chịu đựng sự dè bỉu
phải chịu sự đay nghiến, sự lạnh lùng của người
đời, của những người xung quanh và ngay cả
người mẹ sinh thành ra cô cũng không ngoại
lệ. Những kẻ xa lạ trong phòng phụ khoa nhìn
cô với cái nhìn “kinh ngạc, khinh bỉ”, những
bệnh nhân trong phòng vô sinh đến cả những y
tá trong bệnh viện với những trò đùa “dớ dẩn,
vô lí hết sức”, rồi lườm nguýt. Cả xã hội đay
nghiến, chửi rủa cô gái trẻ “không chồng mà
chửa” và nói cô là “hư hỏng”, là “đĩ bợm”, là
“đồ gái”,… Ngay đến mẹ ruột, người sinh ra cô
thay vì sự cảm thông, chia sẻ, bà lại chỉ biết đay
nghiến cô. Tất cả khiến cô gái cảm giác mình
như “một con thú bị săn đuổi đến đường cùng”.
Sự đay nghiến lạnh lùng không chỉ biểu hiện
trong lời nói mà cả trong hành động. Những cô
y tá chăm sóc thì ít, quát mắng và đay nghiến
bệnh nhân thì nhiều. Cái cảnh một cô gái “lăn
lộn, đầu óc rũ rượi” với hình ảnh “như điên như
dại” khép lại bởi câu nói của một cô y tá “Đi
nhanh lên kẻo bẩn hết sàn. Đến khổ cho các
bà trẻ. Các bà sướng lắm để khổ người ta thế
này. Đi nhanh lên! Không chết đâu mà rón rén”
khiến ta hụt hẫng. Sự đay nghiến ấy lại diễn ra
trong lúc con người ta cảm thấy đau đớn nhất,
cần sự đồng cảm và sẻ chia nhất. Quan niệm
là nữ giới thì phải đoan trang, đứng đắn và cái
việc lỡ làng bị coi là một tội lỗi khủng khiếp,
một vết nhơ cho xã hội, một nỗi nhục cho gia
văn gióng lên “hồi chuông cảnh tỉnh” cho xã hội,
cho những người mẹ trong việc giáo dục giới tính
cho con gái ở lứa tuổi vị thành niên. Đồng thời
hướng đến thông điệp: Các bà mẹ cần định hướng
cho con gái những bài học về cuộc đời trước
khi bước vào ngưỡng cửa tình yêu, hôn nhân và
ngưỡng cửa cuộc đời. Ngoài ra, truyện cũng góp
phần định hướng nhận thức cho các cô gái trước
ngưỡng cửa tình yêu cần có suy nghĩ chín chắn,
cân nhắc trước khi hành động để không phải sống
trong chuỗi ngày tháng dằn vặt, đau khổ như cô
gái trong truyện.
2.2.3. Nhân vật “giải huyền thoại”
“Nổi bật trong truyện ngắn huyền thoại là
nghệ thuật xây dựng nhân vật mà ở đó sự tự ý
thức của nhân vật được xem là yếu tố trung tâm.
Trong truyện ngắn huyền thoại, toàn bộ huyền
thoại đã trở thành yếu tố của sự tự ý thức của
nhân vật… Ở khía cạnh này, cũng cần phải thấy
rằng, truyện ngắn huyền thoại đã làm một “cuộc
cách mạng” giải huyền thoại, bằng cách biến
những cái vốn là ổn định, cố định, hoàn tất của
huyền thoại thành yếu tố tự nhận thức của nhân
vật” [3, tr. 49].
Nếu như trong huyền thoại các nhân vật
thường gắn với ý thức, trách nhiệm hay ý chí,
niềm tin, ước mơ của nhân dân thì trong truyện
ngắn huyền thoại đương đại các nhân vật trở về
với con người cá nhân, thế sự, con người đời tư,
đời thường.
Nhân vật chính trong Bức thư gửi mẹ Âu Cơ
là một cô gái 24 tuổi - người đã viết bức thư gửi
cho mẹ Âu Cơ. Trong quá khứ, cô đã từng rơi đình đã ăn sâu vào mỗi con người Việt Nam,
vào tình cảnh dở dang, không chồng mà chửa. bám rễ hàng ngàn năm nay trong tiềm thức của
Trong thư, cô gái bộc lộ tâm trạng đau đớn xót biết bao thế hệ. Nó mạnh đến mức khiến chính
cô gái - nạn nhân của định kiến ấy - cũng cảm
thấy mình mang trong mình một tội lỗi quá lớn.
Và có lẽ vì thế mà trước lời dè bỉu của thiên hạ,
cô chỉ lặng lẽ chịu đựng. Tội lỗi của cô là đã lỡ
có một đứa con khi tình yêu chưa đi đến hôn
xa cho tình cảnh của mình và những người đồng
cảnh ngộ khi chứng kiến cảnh tương tự cô ngày
trước ở Bệnh viện Phụ sản. Cô kể cho mẹ Âu
Cơ nghe về những nỗi đau mà mình phải gánh
chịu. Đó không chỉ là nỗi đau về thể xác - phải từ
48
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP
Tap chí Khoa hoc so 39 (08-2019)
nhân. Dưới áp lực của hoàn cảnh cô gái phải từ mẹ, đòi quyền bình đẳng, đòi được yêu thương
bỏ tình yêu, từ bỏ mầm sống vẫn đang cố tồn
tại trong mình để nhận về sự đau đớn và nỗi
cô đơn. Tình yêu đã không chiến thắng được
áp lực của dư luận xã hội. Cô trách người mẹ
không chỉ dạy mà để cô lớn lên hồn nhiên như
hoa cỏ: “Mẹ ơi, ai đã dạy cho con ư? Đất đấy,
thiên nhiên đấy, mầu vàng của lúa, mầu xanh
của cây, miền quê con sông ấy đã kiến tạo nên
tâm hồn con, để con biết khóc trong tiếng mưa,
biết cười trong nắng, biết múa hát trong tiếng
cây cỏ trỗi dậy sau trận mưa rào”.
và chia sẻ. Cô đòi phải được dạy những điều mà
xã hội chúng ta hay né tránh không nói thật với
trẻ con bởi có những kiến thức đó, các cô gái
mới có đủ hành trang để bước vào cuộc sống
nhiều cạm bẫy; để biết đam mê và biết dừng lại
ở vạch an toàn:
“Mẹ Âu Cơ sinh được 50 người con trai và
50 người con gái. Con trai của mẹ thì trở thành
anh hùng, thi sĩ, con gái của mẹ thì trở thành
những bà mẹ. Đất nước anh hùng, thiên tai, ngoại
xâm nên mẹ quan tâm đến những anh hùng, thi
sĩ. Mẹ không chú ý đến những cô gái vốn đã dịu
dàng nhu mì, không mấy đòi hỏi mẹ. Nhưng bây
giờ thì con đòi hỏi. Mẹ ơi mẹ hãy quan tâm chúng
con, đến nỗi đau của những cô gái, những bà mẹ”.
Sự lạnh lùng, sự đay nghiến của dư luận xã
hội, của người mẹ đã để lại nỗi đau dai dẳng để
rồi cô gái 24 tuổi, sau rất nhiều năm trôi qua,
vẫn không thể quên đi nỗi đau ấy. Mỗi lần chứng
kiến cảnh tương tự là một lần cảm thấy đau đớn
hơn, thấm thía hơn. Nỗi đau đó theo cô suốt cuộc
đời và nó tước luôn niềm hạnh phúc của cô bởi
“Còn một nỗi đau này nữa mẹ ơi, là nỗi cô đơn
con không thể chia sẻ cùng ai. Sau ngày ấy tình
yêu của con chết đi theo nó”, cô sa vào ăn chơi
để quên đời “Ngày ngày con vẫn cứ nhập cuộc:
con đi xem, đi vũ hội, đi du lịch...” để rồi “Sau
tất cả những cuộc vui, con càng cô đơn hơn”.
Cô bây giờ là người phụ nữ góa bụa trong hình
dáng của thiếu nữ kén chồng để rồi đêm đến cô
thao thức, hồi tưởng và khát khao “Với bàn tay
mình, con tự vuốt ve thân hình thiếu nữ để thỏa
mãn cơn đàn bà!”.
Những lời tâm sự, lời khẩn cầu tha thiết đó
khiến cho chúng ta không khỏi băn khoăn, suy
nghĩ về trách nhiệm của mình trong việc giáo dục
giới tính cho trẻ em nữ vị thành niên.
Một nhân vật đóng vai trò quan trọng nữa
xuất hiện trong truyện là người mẹ của cô gái.
Người mẹ này cũng mang trong mình một nỗi
đau là có đứa con gái bị cho là hư hỏng. Tuy
nhiên, nhìn nhận kĩ ta sẽ thấy đây là một người
mẹ góp phần trong việc gây ra bi kịch của cô con
gái bởi sự vô tâm của mình. Ở tuổi dậy thì, con
gái của bà có biết bao điều thắc mắc về giới tính
nhưng bà không hề dạy con về những điều đó.
Những tò mò, băn khoăn, cô bé không biết hỏi ai
bởi “Tất cả những cuốn sách ấy đều không dạy
con cái lần đầu tiên ấy”. Khi cô bé phát hiện ra
“ngực nó mọc hai cái mụn” (thực chất đó là sự
phát triển của tuyến vú) cô bé chỉ biết hỏi cha:
“Cha ơi, chết rồi, con bị mọc hai cái mụn ở vú
đây này, đau ơi là đau!” bởi “mẹ thì chẳng để ý
đến con nên con không dám hỏi”. Ngay cả khi
lần đầu có kinh nguyệt, cô gái cũng không được
mẹ cung cấp cho những kiến thức cần thiết và
chỉ dạy cho cách giữ gìn vệ sinh nên cô xấu hổ
“bí mật xé vải màn của mẹ thành từng miếng
Có thể nói, sự đay nghiến tẫn nhẫn với người
phụ nữ đi ngược lại những chuẩn mực đạo đức
truyền thống đã chỉ đạo toàn bộ tâm lí của hệ
thống các nhân vật trong tác phẩm. Vì thế, mỗi
hành động, suy nghĩ, lời nói của các nhân vật từ
nhân vật người mẹ đến những người xung quanh;
từ những kẻ không phải chịu đựng nỗi đau đến
những người đang mang những bất hạnh của cuộc
đời; từ những người xa lạ đến những người gần
gũi nhất đều tập trung thể hiện điều ấy.
Và cô gái đã thay mặt các bạn đồng trang
lứa của mình lên tiếng đòi sự quan tâm của người nhỏ, đến tối con mới dám thay” và “phơi ở chỗ
49
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP
Tap chí Khoa hoc so 39 (08-2019)
kín đáo nhất” vì sợ người khác thấy đến nỗi khi thân, ruột thịt đối với nhân vật. Qua câu chuyện
cha phát hiện ra đã trách con gái là bẩn thỉu:
“Mày giặt giũ thế à? Đem ra chỗ nắng mà phơi
cho nó sạch chứ!” khiến cho cô vô cùng xấu
hổ, trào nước mắt và gào lên: “Cha biết gì, kệ
con!”. Vì những lẽ đó mà cô đã lên tiếng trách
mẹ: “Giá mà là mẹ, mẹ bảo con và hướng dẫn
cho con, con đã không gào lên như thế”.
về cuộc đời bất hạnh của cô gái trẻ, qua thái độ
của nhân vật bà mẹ với cô gái, tác phẩm là lời
nhắn nhủ các bà mẹ cần nhìn nhận lại mối quan
hệ, cách ứng xử với con gái của mình; nhắn nhủ
các cô gái cần chín chắn hơn trong suy nghĩ và
hành động để không phải chịu những nỗi đau
tương tự. Đồng thời, truyện cũng nhắc nhở mỗi
con người chúng ta cần có cái nhìn bao dung,
Chưa dừng lại ở đó, khi con gái có người
yêu và mang thai ngoài ý muốn, do quan niệm cảm thông, chia sẻ với những cô gái không may
và tập quán lâu đời của xã hội, người mẹ không
cùng con vượt qua giai đoạn khó khăn nhất.
Bà cảm thấy đau đớn, nhục nhã vì con “không
chồng mà chửa”, vì vậy, bà đã gọi con gái mình
và đứa cháu ngoại còn trong bụng là “giống
lạc loài”, ngăn cản chuyện tình yêu của con và
bắt con gái mình đi phá thai thay vì cho chúng
cưới nhau. Ở trong phòng phá thai, khi con đau
đớn nhất, bà lại nhẫn tâm thốt lên câu nói chất
chứa đầy sự hằn học “Sướng chưa? Ai đã dạy
mày như thế này cơ chứ?”. Một câu hỏi nhưng
thực chất là một lời đay nghiến, nó chì chiết
tâm hồn cô gái khi cô mang trong mình cái gọi
là “tội lỗi của tình yêu”. Năm lần lặp lại thì cả
năm lần đều là lời đay nghiến. Khi cô gái phải
chống chọi với cơn đau đến cùng cực về thể
xác “Cái đau ngày càng dữ dội. Ngồi thì cái đau
thúc phải đứng lên. Đứng lên thì nó thúc cho
khuỵ xuống. Quay sang trái nó thúc cho quay
sang phải. Quay sang phải rồi quay sang trái.
Rồi đứng lên. Rồi ngồi xuống, bật người ra sau
gập về phía trước, bò bằng bốn chân” thì bà mẹ
đã không ở bên cạnh. Khi con gái cần nhất sự
quan tâm, chăm sóc, lo lắng, yêu thương, vỗ về,
an ủi của người mẹ nhưng kết quả là “Con gọi
mẹ chẳng thấy mẹ đâu”.
rơi vào tình cảnh bất hạnh, trớ trêu, nghiệt ngã
của cuộc đời để không vô tình đẩy họ vào đường
cùng, không lối thoát.
2.2.4.Thờigian-khônggian“giảihuyềnthoại”
Thời gian vốn có tính liên tục một chiều quá
khứ - hiện tại - tương lai không thể đảo ngược.
Tuy nhiên trong thế giới nghệ thuật văn chương,
quá khứ hay tương lai có thể cùng tồn hiện với
thực tại, bằng nhiều hình thức khác nhau. Thời
gian trong Bức thư gửi mẹ Âu Cơ của Y Ban
không phải là thời gian tuyến tính “một đi không
trở lại” mà là thời gian đa chiều đồng hiện. Quá
khứ - hiện tại - tương lai xuất hiện cùng một
lúc, không bị ngăn cách mà liên tục như một
dòng chảy và nó mang trong mình những chiêm
nghiệm, suy tư về con người đời thường cũng như
cuộc sống nơi trần thế gắn chặt với tâm lí nhân
vật, phản ánh cuộc sống nội tâm phong phú, phức
tạp của cô gái. Quá khứ đau thương không vùi
chôn vào dĩ vãng mà ám ảnh, hiện diện thường
xuyên trong cuộc sống hiện tại của cô, qua đồ
vật, cảnh vật, nhắc cô nhớ về những chuyện đau
lòng đã qua. Nó như một vết thương hằn sâu trong
trái tim mà có lẽ suốt đời cô không bao giờ quên
được. Chuyện đau lòng là vết thương trong quá
khứ nhưng nó cứa sâu trong hiện tại và sẽ còn
đeo đẳng đến tương lai bởi cô đã mất đi đứa con
ruột thịt, mất đi tình yêu. Rồi đây cả quãng đời
còn lại cô sẽ là một màu đen mịt mù bởi sự ám
ảnh của quá khứ đau thương.
Có thể nói, câu chuyện về những cô gái trẻ
lầm lỡ, sa ngã có thể không còn xa lạ với chúng
ta nhưng Bức thư gửi mẹ Âu Cơ của Y Ban đã
đem đến cho người đọc những cảm nhận và
thông điệp mới mẻ. Toàn bộ tác phẩm được bao
trùm bởi cơ chế lạnh lùng tàn nhẫn và sự đay
Đặc biệt, để thể hiện hiệu quả nội tâm nhân
nghiến của xã hội, của hoàn cảnh và của cả người vật khi nói về thời gian, Y Ban rất chú trọng thời
50
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP
Tap chí Khoa hoc so 39 (08-2019)
điểm ban đêm bởi trong bước đi tuần tự của thời “chẳng có ánh mắt nào thương hại” mà thay vào
gian, quãng thời gian ban đêm có một ý nghĩa
đặc biệt. Đó là thời điểm con người có thể đối
diện với chính cõi lòng của mình, được sống với
thế giới riêng tư mà ban ngày nó bị chìm khuất đi
bởi bộn bề của cuộc sống. Đó là quãng thời gian
mà con người bộc lộ chân thực nhất thế giới nội
tâm của mình, không giấu giếm, che đậy. Trong
tác phẩm, thời gian ban đêm đã trở thành thời
gian nghệ thuật gắn với những trĩu nặng tâm tư
của cô gái “Đêm đêm cha mẹ vẫn bên nhau và
con thức tỉnh với nỗi đau của mình”.
đó là thái độ khinh bỉ, lạnh lùng đến tàn nhẫn và
những câu hỏi hết sức thô tục, sống sượng của
các y tá, bác sĩ:
“- Cởi váy, nằm lên bàn!
- Cô thụ thai trong trường hợp nào? Ở đâu?
Trong công viên? Trên nền cỏ hay cạnh bờ ao?
Hay trên giường nhà anh ta?...”.
Cô đau đớn, tủi nhục, cắn răng chịu đựng
trong nỗi tuyệt vọng, buông xuôi và để rồi khi
không chịu nổi sự sỉ nhục, cô uất ức chạy ra phía
cửa, không nghĩ đến việc phải mặc váy nữa. Khi
bình tĩnh quay trở lại phòng, cô lại phải chống
chọi với nỗi đau đớn, sự giằng xé, trống trải trong
tâm hồn bằng thế giới của kỷ niệm tuổi thơ, của
tình yêu trong sáng, đầy say mê đầu đời,…Thời
gian quá khứ đã trở thành một chiều của không
gian, tạo thành hồi tưởng, chất chứa bao nỗi
niềm của cô gái. Thế giới kỷ niệm của tuổi thơ
được thể hiện bằng không gian hồi tưởng. Đó là
không gian đan xen giữa miền quê và thành phố
đã được cô gái hồi tưởng trong nỗi cô đơn, tuyệt
vọng đến tột cùng.
Thời gian trong truyện có mối quan hệ đặc
biệt với không gian. Nếu như không gian trong
các truyện cổ dân gian là không gian cộng đồng,
không gian văn hóa dân gian thì trong Bức thư
gửi mẹ Âu Cơ của Y Ban là không gian thế sự -
đời tư cá nhân và là không gian đồng hiện. Trong
truyện có sự đồng hiện của cả không gian hiện
tại và không gian hồi tưởng.
Không gian hiện tại là không gian căn
phòng. Đó là phòng phụ khoa và phòng làm thuốc
hay còn gọi là phòng vô sinh.
Phòng phụ khoa là nơi mà cô gái bị gọi với
cái tên “bệnh nhân cô-vắc”. Tại nơi này cô phải
gánh chịu ánh mắt kinh ngạc, khinh bỉ của mọi
người, bị gọi là “kẻ khốn nạn”, “đĩ bợm”, là “kẻ
lả lơi” khi cô phải đến đây khám để phá thai:
Không gian hồi tưởng thứ nhất là một vùng
quê êm ả, trù phú. Nơi đây cô đã có quãng thời
gian tuổi thơ sống hạnh phúc trong tình yêu
thương của cha mẹ, của bạn bè đồng trang lứa
và những người xung quanh. Đó là những ngày
tháng êm đềm của tuổi thơ với biết bao kỷ niệm
đẹp: “Làng xóm vào vụ gặt, con theo các bạn
ra sân đình. Vui ơi là vui”, “Lớp học của con ở
trong cái đình to. Lớp con đông vui lắm, toàn
các bạn quen”.
“- Ái à, thế mà mình lại cứ tưởng...
- Vậy mà sáng nay mình còn bắt chuyện với
nó kia đấy.
- Trông người chả ai biết được nhỉ, rõ hiền
lành tử tế mà khốn nạn, đĩ bợm.
- Trời ơi, sao trời không có mắt? Người
chính chuyên hẳn hoi thì trời không ban cho lấy
một mụn, kẻ lả lơi thì lại mau mắn”.
Không gian hồi tưởng thứ hai là Bệnh viện
Phụ sản. Chính vì mẹ làm việc ở Khoa Sản nên
cô bé hay được mẹ dắt đến đây vào lúc cô bé
“đang ở cái tuổi biết nhận thức và hay tò mò”.
Thay vì ngồi yên một chỗ như lời mẹ dặn, cô bé
lẻn chạy lung tung và đã “đứng sau mẹ khi mẹ
đỡ em bé”. Và cũng chính vì vậy mà cô bé khám
phá ra những điều của thế giới người lớn - “điều
mà không cô giáo nào dạy con cả”. Cô biết em
Phòng vô sinh là nơi cô gái phải thực hiện
việc phá thai. Đó là không gian cách biệt với
cuộc sống bên ngoài. Khi hiện hữu trong đó, cô
phải đối diện với chính mình, đối diện với nỗi
cô đơn dai dẳng, đặc quánh. Cô kinh hãi “quay
sang nhìn người nọ, người kia cầu cứu” nhưng
51
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP
Tap chí Khoa hoc so 39 (08-2019)
bé đã được sinh ra từ “một cái ngách rất nhỏ, cổ dân gian mà chỉ xuất hiện một motif nổi bật
kín đáo, bí mật chứ không phải ở nách chui ra, là motif “tội ác và trừng phạt” nhưng mang hơi
chứ không phải ở bãi rác, khi mẹ đi qua con đã
bíu chặt lấy, mẹ đem về nuôi”. Vì những điều
trông thấy ở người lớn mà cô bé bắt đầu tập tành
làm trò của người lớn “Khi chơi đồ hàng, búp
bê, mẹ con, con biết vén áo lên. Trên ngực con
có hai cái núm bé xíu. Con bẹo thịt ở ngực ra
để ấn cái núm bé xíu ấy vào miệng búp bê thủ
thỉ dịu dàng: "Con ngoan của mẹ, bú tí đi nào"”.
hướng hiện đại. Motif này có sức cảnh tỉnh lớn
đối với con người hiện đại, góp phần tạo nên sự
cân bằng, sự hài hòa cho cuộc sống thời đổi mới.
Motif “tội ác và trừng phạt” được Y Ban
thể hiện thông qua hai nhân vật đó là cô gái và
bà mẹ của cô đồng thời cũng thể hiện qua nhân
vật hai bà mẹ theo lời kể của cô gái khi cô gặp
hai người này ở bệnh viện.
Không gian hồi tưởng thứ ba là một căn
nhà chật hẹp, nơi mà gia đình cô phải đến đây
để tránh bom đạn khi chiến tranh xảy ra. Ở nơi
này, cả nhà cô phải ngủ chung trên một chiếc
giường “Mẹ và ba chúng con nằm một chiều.
Cha nằm dưới chân” để rồi đến một đêm cô bé
“bỗng mở mắt ra đúng lúc ấy, tò mò, con băn
khoăn và con không hiểu... Sáng hôm sau thức
giấc, con đã không trong trẻo như những ngày
thường”. Cô cứ mang một câu hỏi trong đầu
nhưng không dám hỏi người lớn mà chỉ dám
hỏi những đứa bạn cùng tuổi “Ban đêm cha mẹ
mày có cởi truồng không?”.
Trước hết, chúng tôi xin nói về sự thể hiện
của motif này qua nhân vật hai bà mẹ mà cô gái
đã gặp trong bệnh viện và kể lại.
Bà mẹ thứ nhất là “cô gái nhỏ 16 tuổi, cô
vừa bước chân vào tuổi dậy thì đã vội làm mẹ.
Cô là một bệnh nhân, bệnh nhân cô-vắc… Ngay
ngày hôm trước khi bị mang ra xét xử, cô còn
ngồi đánh chuyền với các bạn”. Tội cô bé gây
ra là có chửa, “mang một mầm sống trong cơ
thể” khi mới 16 tuổi để cha mẹ và gia đình phải
mang nỗi nhục và người phán xử, trừng phạt cô
bé là bà mẹ của cô. Hình phạt mà cô phải chịu
là bị mẹ bắt phá thai, bỏ đi núm ruột của mình,
phải gánh chịu nỗi kinh hoàng, đau đớn về thể
xác và tinh thần.
Có thể nói, những không gian hồi tưởng hiện
về trong đầu cô gái là nơi mà cô có những kỷ
niệm đẹp đồng thời cũng là nơi đã hình thành ở
cô những điều tò mò cần khám phá và cô đã tìm
cách tự khám phá mà không có sự định hướng
của mẹ, của người lớn. Đó cũng là một phần
nguyên nhân cho sự lỡ làng, cho bi kịch mà cô
phải trải qua.
Bà mẹ thứ hai cô gái gặp là bà mẹ của cô
bé kia. Tội ác bà gây ra là giết chết đứa cháu
ngoại trong bụng con gái khi nó chưa chào đời
bằng cách bắt con gái đi phá thai bởi “bà đau nỗi
đau nhục nhã với thiên hạ”. Những hành động,
việc làm, lời nói của bà là những hành động,
việc làm, lời nói của một con người máu lạnh
khiến cho người đọc phải ghê sợ: “Bà mong
muốn, thoát khỏi tội lỗi cho nhanh. Cái giống
sao mà nó sống dai dẳng đến thế. Không tã lót
gì cả để cho nó chết đi! Bà đặt nó vào một tấm
xăng rồi bê ra một gốc cây”, “Bà cứ chờ. Nó
cứ sống dai dẳng, bà khóc than thân phận và
nguyền rủa đứa con tội lỗi của bà”. Hình phạt
mà bà phải gánh chịu là cái án “giết người” bị
Như vậy, song hành cùng không gian căn
phòng chật hẹp nơi bệnh viện, không gian hồi
tưởng xuất hiện như một sự giải tỏa, một chốn
bấu víu, nương tựa của cô gái khi cô mất thăng
bằng trong cuộc sống hiện tại. Cặp không gian
hiện tại và không gian hồi tưởng đã hỗ trợ cho
nhau để cùng soi sáng số phận, thân phận và thế
giới nội tâm của cô gái.
2.2.5. Motif “giải huyền thoại”
Bức thư gửi mẹ Âu Cơ của Y Ban không xử bởi tòa án lương tâm.
xuất hiện nhiều motif như trong những truyện
Khi chứng kiến nỗi đau của hai bà mẹ, một
52
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP
Tap chí Khoa hoc so 39 (08-2019)
già - một trẻ khiến cô gái nhớ đến nỗi đau của nay, trong tâm thức của người Việt, con cái là
mình và của mẹ cô. Mặc dù, mỗi người đều
mang trong mình nỗi đau riêng nhưng cả hai
đều là những người gây ra tội ác và đều phải
chịu sự trừng phạt. Tội của cô gái cũng giống
như tội của cô bé mà cô đã gặp ở bệnh viện:
không chồng mà chửa làm ảnh hưởng đến thanh
danh của gia đình và danh dự của bản thân. Cô
đã vi phạm vào điều mà đạo đức truyền thống
bao đời nay cấm kị. Chưa dừng lại ở đó, tội của
cô còn là sự yếu đuối khi không bảo vệ được
kết quả của tình yêu, không bảo vệ được đứa
con - núm ruột của mình mà đã giết chết nó.
Người phán xử, trừng phạt cô gái là bà mẹ của
cô và những người xung quanh. Hình phạt mà
cô phải nhận là bị mẹ bắt phá thai, bỏ đi đứa
con của mình, phải gánh chịu nỗi kinh hoàng,
đau đớn về thể xác; chịu sự ghẻ lạnh, khinh
bỉ, coi thường, sỉ nhục của những người xung
quanh. Không chỉ dừng lại ở đó, nỗi đau đớn
về mặt tinh thần sẽ còn theo và hành hạ cô đến
suốt đời. Cả phần đời còn lại của cô sẽ phải
sống trong chuỗi ngày dằn vặt vì tội lỗi của
mình là đã tước đi sự sống của một sinh linh
bé nhỏ chưa kịp chào đời. Mẹ cô gái là người
phán xử, trừng phạt cô nhưng bà cũng chính là
tội đồ đáng bị trừng phạt. Tội của bà là thiếu sự
giáo dục, dạy dỗ con gái về những kĩ năng sống
trước ngưỡng cửa tình yêu, ngưỡng cửa cuộc
đời và tội tước đoạt đi niềm hạnh phúc của con
khi cấm cản chuyện tình yêu của con gái. Đặc
biệt là tội giết người khi bắt con gái đến bệnh
viện phá thai, giết chết đứa cháu ngoại chưa kịp
chào đời. Bà không chịu sự trừng trị của pháp
luật nhưng phải chịu sự trừng phạt của “tòa án
lương tâm”, chịu sự khinh miệt, coi thường của
những người xung quanh.
lộc trời cho. Những người bị vô sinh không thể
có con thường bị nói là do ăn ở thất đức nên bị
trời trừng phạt?! Những kẻ trời cho có con mà
tước đi sự sống của đứa trẻ cũng là kẻ ác đáng
bị trừng phạt.
Motif “tội ác và trừng phạt” trong truyện
gắn với tâm thức dân gian từ bao đời nay của
ông cha ta nhưng đồng thời cũng mang đậm hơi
thở của cuộc sống, đậm tính thời sự mà chúng
ta có thể dễ dàng bắt gặp trong cuộc sống hiện
đại hôm nay. Sự trừng phạt dành cho các nhân
vật bởi tội ác mà họ gây ra là bài học giáo dục
sâu sắc cho biết bao cô gái trẻ và những bậc
sinh thành, đặc biệt là những bà mẹ trong việc
giáo dục con cái.
3. Kết luận
Bức thư gửi mẹ Âu Cơ của Y Ban là truyện
ngắn “giải huyền thoại” về tâm thức dân gian.
Truyện không phải là sự “nhận thức lại” những
giá trị tinh thần cũ mà là viết lại, “giải huyền
thoại” nhằm đưa đến một cách nhìn nhận mới
cho độc giả, mở rộng biên độ tầm nhìn về cuộc
sống, về con người một cách đa diện, đa chiều.
Nhan đề tác phẩm có sự đan xen giữa yếu tố
dân gian và hiện đại. Từ cốt truyện, nhân vật,
không - thời gian đến motif trong tác phẩm đều
được đặt dưới cái nhìn “giải huyền thoại”, mang
những tầng nghĩa mới. Không - thời gian trong
tác phẩm mở ra đa chiều, là không - thời gian
đồng hiện góp phần đắc lực trong việc thể hiện
chiều sâu tâm lý nhân vật.
Có thể nói, trong dòng chảy của văn hóa,
văn học dân tộc, Bức thư gửi mẹ Âu Cơ của Y
Ban nói riêng và những tác phẩm mang cảm hứng
“giải huyền thoại” nói chung đã góp phần xóa bỏ
khoảng cách, rút ngắn khoảng cách giữa những
thần tượng của quá khứ và con người của hôm
nay; đưa quá khứ tiến lại gần hơn với cuộc sống
hiện đại, giúp cho con người hiện đại hiểu rõ hơn
về quá khứ để từ đó nhìn nhận lại bản thân và
hướng đến lẽ sống cao đẹp./.
Ngoài ra, motif “tội ác và trừng phạt” còn
thể hiện thấp thoáng qua lời nói của nhân vật
đám đông trong bệnh viện khi cô gái đến đây
phá thai: “Nếu các bà bảo ông trời không có mắt
là sai. Ông trời có mắt. Ông ấy phạt bọn chúng
ta đấy, phạt cả cô ta lẫn các người”. Từ xưa đến
53
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP
Tap chí Khoa hoc so 39 (08-2019)
Tài liệu tham khảo
[1]. Thanh Hằng (2014), “Nhà văn Y Ban: Tác phẩm đầu tiên đã định hình phong cách
Nha-van-Y-Ban-Tac-pham-dau-tien-da-dinh-hinh-phong-cach-viet-268907/.
[2]. Lê Quốc Hiếu (2017), “Khuynh hướng giải huyền thoại trong văn xuôi Việt Nam đương
c7/n25898/Khuynh-huong-giai-huyen-thoai-trong-van-xuoi-Viet-Nam-duong-dai-tu-1986-den-
nay.html.
[3]. Trần Thị Lý, Nguyễn Văn Thuấn (2016), “Giải huyền thoại trong truyện ngắn huyền thoại
Việt Nam”, Tạp chí Khoa học và Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm Huế , (số 04), tr. 46-53, http://
tckhgd.huce.vn/DOC_BAIBAO/34_528_TranThiLy,NguyenVanThuan_09_tran%20thi%20ly.pdf.
[4]. E. M. Meletinsky (2004), Thi pháp của huyền thoại, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
[5]. Nhiều tác giả (2007), Huyền thoại và văn học, NXB Đại học Quốc gia Thành phố Hồ
Chí Minh.
[6]. Trần Viết Thiện (2010), “Một ngả rẽ thú vị của truyện ngắn Việt Nam sau 1986”, Tạp chí
van-luu-tru---cong-trinh-moi/-trn-vit-thin-mt-ng-r-th-v-ca-truyn-ngn-vit-nam-sau-1986.
[7]. Phùng Văn Tửu (2007), “Phương thức huyền thoại trong sáng tạo văn học”, Nghiên cứu
“DEMYSTIFICATION” SENTIMENT IN THE SHORT STORY
“THE LETTER TO MOTHER AU CO” BY Y BAN
Summary
“Demystification” is a literary trend contributing to advancing literary works towards post-
modern sentiments by shattering the structural order and making a new way of reality perception.
With “demystification” sentiment, The Letter To Mother Au Co by Y Ban has excellently performed
its literary mandate, successfully reflecting “hot” social issues, awakening the reader, and conveying
meaningful messages about life. Thus, it affirms a new outlook, a new voice that Y Ban has brought
to the modern Vietnamese Women's Literature.
Keywords: “Demystification”, Y Ban, The Letter To Mother Au Co.
Ngày nhận bài: 11/4/2019; Ngày nhận lại: 18/4/2019; Ngày duyệt đăng: 02/5/2019.
54
10 trang
12/05/2022
6800
Bạn đang xem tài liệu "Cảm hứng “Giải huyền thoại” trong truyện ngắn Bức thư gửi mẹ Âu Cơ của Y Ban", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- cam_hung_giai_huyen_thoai_trong_truyen_ngan_buc_thu_gui_me_a.pdf
