Bài giảng Kỹ thuật số - Chương 3: Hệ tổ hợp - Nguyễn Trọng Luật
HEÄ TOÅ HÔÏP
I. Giôùi thieäu – Caùch thieát keá heä toå hôïp:
Maïch logic ñöôïc chia laøm 2 loaïi:
- Heä toå hôïp (Combinational Circuit)
- Heä tuaàn töï (Sequential Circuit).
Heä toå hôïp laø maïch maø caùc ngoõ ra chæ phuï thuoäc vaøo giaù
trò cuûa caùc ngoõ vaøo. Moïi söï thay ñoåi cuûa ngoõ vaøo seõ laøm ngoõ ra
thay ñoåi theo.
Ngoõ vaøo
(INPUT)
COÅNG
LOGIC
Ngoõ ra
(OUTPUT)
1
3D-1
* Caùc böôùc thieát keá:
- Phaùt bieåu baøi toaùn.
- Xaùc ñònh soá bieán ngoõ vaøo vaø soá bieán ngoõ ra.
- Thaønh laäp baûng giaù trò chæ roõ moái quan heä giöõa ngoõ vaøo
vaø ngoõ ra.
Ngoõ vaøo
Ngoõ ra
Xn-1 … X1 X0 Ym-1 … Y1 Y0
0 … 0 0
1 … 1 1
- Tìm bieåu thöùc ruùt goïn cuûa töøng ngoõ ra phuï thuoäc vaøo
caùc bieán ngoõ vaøo.
- Thöïc hieän sô ñoà logic.
2
3D-2
Vd: Thieát keá heä toå hôïp coù 3 ngoõ vaøo X, Y, Z; vaø 2 ngoõ ra F, G.
- Ngoõ ra F laø 1 neáu nhö 3 ngoõ vaøo coù soá bit 1 nhieàu hôn soá bit
0; ngöôïc laïi F = 0.
- Ngoõ ra G laø 1 neáu nhö giaù trò nhò phaân cuûa 3 ngoõ vaøo lôùn
hôn 1 vaø nhoû hôn 6; ngöôïc laïi G = 0.
F
XY
Z
X Y
00 01 11 10
X Y Z
F G
1
0
0 0 0 0 0
0 0 1 0 0
0 1 0 0 1
0 1 1 1 1
1 0 0 0 1
1 0 1 1 1
1 1 0 1 0
1 1 1 1 0
1 1
1
1
Y Z
X Z
F = X Y + Y Z + X Z
G
XY
Z
00 01 11 10
1
1
0
X Y
1
1
X Y
1
3
3D-3
G = X Y + X Y = X Y
G = X Y + X Y = X Y
F = X Y + Y Z + X Z
X
Y
Z
F
G
4
3D-4
Trường hợp heä toå hôïp khoâng söû duïng taát caû 2n toå hôïp cuûa ngoõ
vaøo, thì taïi caùc toå hôïp khoâng söû duïng ñoù ngoõ ra coù giaù trò tuøy ñònh.
Vd: Thieát keá heä toå
F2 F1 F0
A B C D
hôïp coù ngoõ vaøo bieåu
dieãn cho 1 soá maõ BCD.
Neáu giaù trò ngoõ vaøo
nhoû hôn 3 thì ngoõ ra coù
giaù trò baèng bình
phöông giaù trò ngoõ
vaøo; ngöôïc laïi giaù trò
ngoõ ra baèng giaù trò ngoõ
vaøo tröø ñi 3.
0 0 0
0 0 1
1 0 0
0 0 0
0 0 1
0 1 0
0 1 1
1 0 0
1 0 1
1 1 0
X X X
X X X
X X X
X X X
5 X X X
X X X
0 0 0 0
0 0 0 1
0 0 1 0
0 0 1 1
0 1 0 0
0 1 0 1
0 1 1 0
0 1 1 1
1 0 0 0
1 0 0 1
1 0 1 0
1 0 1 1
1 1 0 0
1 1 0 1
1 1 1 0
1 1 1 1
F2 = A + B C D + B C D
F1 = A D + B C D + B C D
F0 = A D + B D + A B C D
3D-5
II. Boä coäng - tröø nhò phaân:
1. Boä coäng (Adder):
a. Boä coäng baùn phaàn (Half Adder – H.A):
Boä coäng baùn phaàn laø heä toå hôïp coù nhieäm vuï thöïc hieän
pheùp coäng soá hoïc x + y (x, y laø 2 bit nhò phaân ngoõ vaøo); heä
coù 2 ngoõ ra: bit toång S (Sum) vaø bit nhôù C (Carry).
S = x y + x y = x y
C = x y
x
y
S
H.A
C
x
y
S
x y C S
0 0
0 1
1 0
1 1
0 0
0 1
0 1
1 0
C
3D-6
b. Boä coäng toaøn phaàn (Full Adder – F.A):
Boä coäng toaøn phaàn thực hiện pheùp coäng soá hoïc 3 bit x + y + z
(z bieåu dieãn cho bit nhôù töø vị trí coù troïng soá nhoû hôn gôûi tôùi)
S
xy
x
y
z
S
00 01 11 10
z
0
1
1
1
F.A
1
1
C
S = x y z + x y z + x y z + x y z
x y z C S
0 0 0 0 0
0 0 1 0 1
0 1 0 0 1
0 1 1 1 0
1 0 0 0 1
1 0 1 1 0
1 1 0 1 0
1 1 1 1 1
C
xy
00 01 11 10
z
0
1
1
1 1 1
C = x y + x z + y z
7
3D-7
C = x y + x z + y z
S = x y z + x y z + x y z + x y z
= z (x y + x y) + z (x y + x y)
= z (x y) + z (x y)
= x y + x y z + x y z + x y z
= x y (1 + z) + z (x y + x y)
C = x y + z (x y)
S = z (x y)
x
y
S
C
z
8
3D-8
2. Boä tröø (Subtractor):
a. Boä tröø baùn phaàn (Half Subtractor – H.S):
Boä tröø baùn phaàn coù nhieäm vuï thöïc hieän pheùp tröø soá
hoïc x - y (x, y laø 2 bit nhò phaân ngoõ vaøo); heä coù 2 ngoõ ra: bit
hieäu D (Difference) vaø bit möôïn B (Borrow).
x
y
D
B
D = x y + x y = x y
B = x y
H.S
x
y
x y
B D
D
B
0 0
0 1
1 0
1 1
0 0
1 1
0 1
0 0
3D-9
b. Boä tröø toaøn phaàn (Full Subtractor – F.S):
Boä tröø toaøn phaàn thực hiện pheùp tröø soá hoïc 3 bit x - y - z
(z bieåu dieãn cho bit möôïn töø ví trò coù troïng soá nhoû hôn)
D
xy
x
y
z
D
B
00 01 11 10
z
0
1
1
1
F.S
1
1
S = x y z + x y z + x y z + x y z
x y z B D
S = z (x y)
0 0 0 0 0
0 0 1 1 1
0 1 0 1 1
0 1 1 1 0
1 0 0 0 1
1 0 1 0 0
1 1 0 0 0
1 1 1 1 1
B
xy
00 01 11 10
z
0
1
1
1 1 1
C = x y + x z 1+0 y z
3D-10
C = x y + z (x y)
3. Boä coäng/tröø nhò phaân song song:
a. Boä coäng nhò phaân:
C3 C2 C1
M:
N:
M3 M2 M1 M0
+
N3 N2 N1 N0
C4 S3 S2 S1 S0
M3 N3
M2 N2
M1 N1
M0 N0
x y
x y
x y
x y
F.A
F.A
F.A
F.A
C3
C2
C1
C0
= 0
z
z
z
z
C
C
C
C
S
S
S
S
74283
11
3D-11
C4
S3
S2
S1
S0
b. Boä tröø nhò phaân:
- Söû duïng caùc boä tröø toaøn phaàn F.S
- Thöïc hieän baèng pheùp coäng vôùi buø 2 cuûa soá tröø
M – N = M + Buø_2(N) = M + Buø_1(N) + 1
M3 N3
M2 N2
M1 N1
M0 N0
x y
x y
x y
x y
F.A
F.A
F.A
F.A
C3
C2
C1
C0
= 1
z
z
z
z
C
C
C
C
S
S
S
S
C4
S3
S2
S1
S0
Keát quaû: - C4 = 1 keát quaû laø soá döông
12
3D-12
- C4 = 0 keát quaû laø soá aâm
c. Boä coäng/tröø nhò phaân:
Pheùp toaùn C0 yi
COÄNG 0 Ni
Ngoõ vaøo ñieàu khieån
T = 0: Coäng
T = 1: Tröø
C0 = T
yi = T Ni
M0 N0
TRÖØ
1 Ni
M3 N3
M2 N2
M1 N1
T
x y
x y
x y
x y
F.A
F.A
F.A
F.A
C3
C2
C1
C0
z
z
z
z
C
C
C
C
S
S
S
S
C4
S3
S2
S1
S0
13
3D-13
III. Heä chuyeån maõ (Code Conversion):
- Heä chuyeån maõ laø heä toå hôïp coù nhieäm vuï laøm cho 2 heä thoáng
töông thích vôùi nhau, maëc duø moãi heä thoáng duøng maõ nhò
phaân khaùc nhau.
Heä
chuyeån
maõ
Maõ
nhò phaân A
Maõ
nhò phaân B
- Heä chuyeån maõ coù ngoõ vaøo cung caáp caùc toå hôïp maõ nhò phaân A
vaø caùc ngoõ ra taïo ra caùc toå hôïp maõ nhò phaân B. Nhö vaäy, ngoõ
vaøo vaø ngoõ ra phaûi coù soá löôïng töø maõ baèng nhau.
14
3D-14
Vd: Thieát keá heä chuyeån maõ töø maõ BCD thaønh maõ BCD quaù 3.
W = A + B (C + D)
A B C D W X Y Z
X = B (C + D)
Y = C D
Z = D
0 0 1 1
0 1 0 0
0 1 0 1
0 1 1 0
0 1 1 1
1 0 0 0
1 0 0 1
1 0 1 0
1 0 1 1
1 1 0 0
X X X X
X X X X
X X X X
X X X X
X X X X
X X X X
0 0 0 0
0 0 0 1
0 0 1 0
0 0 1 1
0 1 0 0
0 1 0 1
0 1 1 0
0 1 1 1
1 0 0 0
1 0 0 1
1 0 1 0
1 0 1 1
1 1 0 0
1 1 0 1
1 1 1 0
1 1 1 1
A
B
W
X
C
D
Y
Z
15
3D-15
IV. Boä giaûi maõ (DECODER):
1. Giôùi thieäu:
- Boä giaûi maõ laø heä chuyeån maõ coù nhieäm vuï chuyeån töø maõ nhò
phaân cô baûn n bit ôû ngoõ vaøo thaønh maõ nhò phaân 1 trong m ôû
ngoõ ra.
X0
Y0
Maõ
nhò phaân
Maõ
1 trong m
X1
Y1
Xn-1
Ym-1
m = 2n
- Với giaù trị i của tổ hợp nhị phaân ở ngoõ vaøo, thì ngoõ ra Yi
sẽ tích cực vaø caùc ngoõ ra coøn lại sẽ khoâng tích cực.
- Coù 2 daïng: ngoõ ra tích cöïc cao (möùc 1) vaø n1g6oõ ra tích cöïc
3D-16
thaáp (möùc 0).
a. Boä giaûi maõ ngoõ ra tích cöïc cao:
X1 X0 Y3 Y2 Y1 Y0
Y0
Y1
Y2
Y3
X0 (LSB)
0 0 0 0 0 1
0 1 0 0 1 0
1 0 0 1 0 0
1 1 1 0 0 0
X1
Y0 = X1 X0 = m0
Y1 = X1 X0 = m1
Y2 = X1 X0 = m2
Y3 = X1 X0 = m3
Y0
Y1
X0
X1
Y2
Ngoõ ra: Yi = mi
(i = 0, 1, .., 2n-1)
Y3
3D-17
b. Boä giaûi maõ ngoõ ra tích cöïc thaáp:
X1 X0 Y3 Y2 Y1 Y0
Y0
Y1
Y2
Y3
X0 (LSB)
0 0 1 1 1 0
0 1 1 1 0 1
1 0 1 0 1 1
1 1 0 1 1 1
X1
Y0 = X1 + X0 = M0 = m0
Y1 = X1 + X0 = M1 = m1
Y2 = X1 + X0 = M2 = m2
Y0
Y1
X0
X1
Y2
Y3 = X1 + X0 = M3 = m3
Ngoõ ra: Yi = Mi
(i = 0, 1, .., 2n-1)
Y3
3D-18
c. Boä giaûi maõ coù ngoõ vaøo cho pheùp:
- Ngoaøi caùc ngoõ vaøo döõ lieäu, boä giaûi maõ coù theå coù 1 hay
nhieàu ngoõ vaøo cho pheùp.
- Khi caùc ngoõ vaøo cho pheùp ôû traïng thaùi tích cöïc thì maïch
giaûi maõ môùi ñöôïc hoaït ñoäng. Ngöôïc laïi, maïch giaûi maõ seõ khoâng
hoaït ñoäng; khi ñoù caùc ngoõ ra ñeàu ôû traïng thaùi khoâng tích cöïc.
Y0
Y1
Y2
Y3
X0 (LSB)
Y0
Y1
X1
X0
EN
Y2
Y3
EN X1 X0 Y3 Y2 Y1 Y0
0 X X 0 0 0 0
X1
1 0 0
1 0 1
1 1 0
1 1 1
0 0 0 1
0 0 1 0
0 1 0 0
1 0 0 0
EN
3D-19
2. IC giaûi maõ:
a. IC 74139: goàm 2 boä giaûi maõ 2 sang 4 ngoõ ra tích cöïc thaáp
4
5
6
7
2
3
1Y0
1Y1
1Y2
1Y3
1A (LSB)
1B
G B A Y3 Y2 Y1 Y0
1
1 X X 1 1 1 1
0 0 0 1 1 1 0
0 0 1 1 1 0 1
0 1 0 1 0 1 1
0 1 1 0 1 1 1
1G
12
11
10
14
13
2Y0
2Y1
2Y2
2Y3
2A (LSB)
2B
15
9
2G
20
3D-20
Tải về để xem bản đầy đủ
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Kỹ thuật số - Chương 3: Hệ tổ hợp - Nguyễn Trọng Luật", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- bai_giang_ky_thuat_so_chuong_3_he_to_hop_nguyen_trong_luat.pdf