Bài giảng Biến đổi năng lượng điện cơ - Bài: Máy biến áp
Biến đổi năng lượng
điện cơ
-Máy biến áp
Bộ môn Thiết bị điện
Biến đổi năng lượng điện cơ
Giới thiệu
Biến đổi năng lượng điện từ mạch điện này sang mạch điện khác
thông qua từ trường biến thiên.
Ứng dụng: trong cả lĩnh vực điện và thông tin.
Trong truyền tải, phân phối và ứng dụng năng lượng điện: tăng áp
hay giảm áp với tần số không đổi (50/60Hz), từ vài trăm W tới hàng
trăm MW.
Trong thông tin, MBA có thể được dùng để phối hợp trở kháng, cách
ly DC, thay đổi mức điện áp tại công suất nhỏ với dải tần số rộng.
Nội dung môn học chỉ đề cập đến máy biến áp (MBA) công suất.
Bộ môn Thiết bị điện
Biến đổi năng lượng điện cơ
MBA lý tưởng
i1
i2
Xét một lõi thép có quấn 2 cuộn dây như
+
+
v2
v1
N1
N2
hình vẽ. Bỏ qua các tổn hao, và từ thông tản.
–
–
Độ thẩm từ là vô cùng hay từ trở bằng 0.
v1 t N1
d
dt
d
dt
v2 t N2
v1
t
N1
a
N2
v2
t
a được gọi là tỉ số dây quấn.
mmf N1i1 N2i2 R 0
Tổng stđ mmf bằng
i1 t
N2
N1
1
i2
t
a
Bộ môn Thiết bị điện
Biến đổi năng lượng điện cơ
MBA lý tưởng (tt)
v1 N1 i1 N2
i1
i2
Ideal
+
+
v2
–
1
a
v2 N2 i2 N1
v1
–
a
N1:N2
Ideal
v1 t i1 t v2 t i2 t 0
i1
i2
v1 N1 i1 N2
a
v2 N2 i2 N1 a
1
+
+
v2
–
v1
–
v1 t i1 t v2 t i2 t
N1:N2
Với MBA lý tưởng
L2
L1
i1
k 1
i2
v2
v1
1
L1 N22 L2 N12
a
Bộ môn Thiết bị điện
Biến đổi năng lượng điện cơ
Đặc tính thay đổi trở kháng của MBA lý tưởng
Xét một MBA lý tưởng với tải trở mắc ở cuộn dây 2
Lý tưởng
v2
i2
i1
i2
Theo định luật Ohm,
RL
+
+
RL
v1
–
v2
–
Thay
và
v2 v1 a i2 ai1
2
N1:N2
v1
i1
N2
2
a RL
RL
N1
Mở rộng cho trường hợp tải tổng quát
2
2
V1
I1
N2 V2
N2
N1
ZL a2 ZL
N1 I2
Bộ môn Thiết bị điện
Biến đổi năng lượng điện cơ
Phối hợp trở kháng
Tính chất thay đổi trở kháng có thể được dùng để tối ưu công suất
truyền đi giữa các cuộn dây, hay gọi là phối hợp trở kháng.
Một MBA lý tưởng được đặt giữa một nguồn điện (trở kháng Zo) và tải
(trở kháng ZL). Tỉ số vòng dây được chọn sao cho
2
Zo
N1 N2
ZL
VD. 3.7: Hai MBA lý tưởng (mỗi MBA có tỉ số 2:1) và một điện trở R
được dùng để tối ưu công suất truyền đi, Tìm R.
Tải trở 4 kết hợp với R qui về phía đầu vào là (R + 4(2)2)(2)2. Để tối
ưu công suất,
100 4 R 16
R 9
Bộ môn Thiết bị điện
Biến đổi năng lượng điện cơ